Sztuka zawarta w dziełach

sztuki:



Zbiór składników, które łącząc się w
sposób uporządkowany tworzą spoistą
całość czyli intuicyjne związki.



Poznanie tych składników jest
podstawowym zadaniem dyscypliny.

Historia sztuki bada:



Naturę związków w określonych
okolicznościach i ich przyczyny.



Zbiory dzień sztuki dostępne w danej
chwili lub budzące nasze
zainteresowanie.



Jest to innymi słowy wydzielenie małych
grup w celach badawczych.

Kryteria porządkowania dzieł

sztuki



Kryteria zewnętrzne w
stosunku do struktury
artystycznej.
Pozwalające
szeregować dzieła
sztuki jako: przedmioty
materialne i wytwory
człowieka.

W tym podobieństwo:

- materiału,
- techniki,
- czasu lub miejsca,
- przynależność do
jednego autora lub
warsztatu



Kryteria odnoszące się
do jakości
artystycznych dzieł.



Podobieństwo
motywów
- formalnych,
- prostych form,
- kompozycji,
- motywów,
- ikonografii,
- tematów.

Kryteria:



Pozwalają na wyjaśnienie, czy zachodzą między
dziełami związki ze względu na cechy materialne i ze
względu
na historyczne okoliczności powstania.



Pozwalają na ujawnienie związków między dziełami,
ale też mówić o sztuce, jako o zbiorze łączących się ze
sobą rozwiązań artystycznych.



Pozwalają dostrzec w dziele konkretne motywy
formalne,
ich kompozycje a także na wyróżnienie w wyobrażonej
rzeczywistości określone przedstawienia, od
najprostszych to jest, motywów ikonograficznych, do
złożonych,
czyli tematów.

Pierwszy zespół kryteriów:



Ujawnienie:



motywów formalnych i kompozycyjnych



motywów ikonograficznych i tematycznych

-

Powtarzają się w dziełach mimo zmiany
ogólnej postaci dzieł.

-

Powtarzalność elementów w różnych
strukturach świadczący o stałości i ciągłości
w szeregu dzieł.

Drugi zespół kryteriów:



Kształtowany przez:



naszą dyscyplinę



wyszukiwanie rodzajów relacji zachodzących pomiędzy

elementami układu

-

relacje można porządkować w zależności od tego,

czy odnoszą się do sposobu ich realizowania,

wartości związanych z wyobrażeniami czy wartości

związanych

z kompozycją

-

zespół pozwala na łączenie ze sobą dzieł o takim

samym lub podobnym stopniu natężenia form

malarskich czy rzeźbiarskich, o podobnych środkach

obrazowania świata czy zagęszczeniach i układach

podstawowych składników kompozycji

Historia sztuki bada:



Naturę związków w określonych okolicznościach i ich przyczyny.



Zbiory dzień sztuki dostępne w danej chwili lub budzące nasze
zainteresowanie.



Jest to innymi słowy wydzielenie małych grup w celach badawczych.



Ciągłość twórczości artystycznej w różnych jakościach



Ciągi różnych pojedynczych jakości lub różnych jakości
występujących w niewielkich zespołach

Typ:



Typowe jest uważane takie dzieło, w którym występują
wszystkie te same podstawowe elementy struktury
i ich zespołów:

○

motywów formalnych i ikonograficznych,

○

tematów,

○

czasem kompozycji

-

typ funkcjonalny to powtarzanie się układu form w związku
z konstrukcją przedmiotu lub budynku o jednym
przeznaczeniu. (np. typ kościoła cysterskiego)

-

typ kompozycyjny to powtarzanie się jakiejś ogólnej i
naczelnej zasady organizacji form w grupie dzieł. (np. typ
bazylikowy,
typ halowy)

Styl:



Styl jest odróżniany a nawet przeciwstawny typowi.



Pojęcia stylowe rodzą się w historii sztuki wówczas,
kiedy związki między dziełami odnajduje się nie na
podstawie wspólnych elementów struktury, a na
podstawie relacji zachodzących w strukturze w tym
relacji ogólnych i tych, które wiążą najbardziej drobne
składniki.



Treści pojęcia stylu wyznaczają najpierw te jakości
dzieł, które wiążą się z systemem relacji zachodzących
w strukturze, a dopiero w drugiej kolejności te, które
odnoszą się do elementów struktury.

Rozpatrywanie ciągów:



jako zjawisko autonomiczne



jako samodzielny system



jako twory człowieka



do pozostałych zjawisk w kulturze



do procesu historycznego z właściwym mu systemem
czasowo-przestrzennym.



Osobną pozycję metodologiczną zajmują ujęcia, które
rozpatrują stosunek między podstawowym dla jakiejś
grupy dzieł zespołem form, a innymi przejawami
kultury danego środowiska.



Taki sposób ujmowania zjawisk artystycznych
pozostaje w ścisłym związku z formułowanym prze
Ernesta Cassirera postulatem pojmowania sztuki, jako
jednej - obok religii, filozofii, literatury, polityki itp. – z
form symbolicznych wyrażających kulturę.

Dyrektywy metodyczne:



Należy dążyć do ustalenia tego, jakie elementy
tradycji artystycznej były rzeczywiście znane twórcy,
albo chociaż prawdopodobieństwa znajomości
określonych rozwiązań.



Należy dążyć do uchwycenia konkretnej postaci, w
jakiej poszczególne wątki były twórcy dostępne