Fizjoterapia w bolesnym

barku

Tomasz Ł

Fizjoterapia II SUM

Gr. I

Każdy chory z bolesnym barkiem
wymaga dokładnego badania
lekarskiego, a leczenie jest
przyczynowe po postawieniu
rozpoznania.

• BOLESNY BARK

Bolesny bark jest jedną z najczęstszych przyczyn

wizyt u ortopedy. Niestety do chwili obecnej

zdarza się, że wokół leczenia barku istnieje wiele

mitów i przesądów. Często słyszy sie, że "bark

musi boleć", „poboli i przejdzie” lub „bark sie boi

noża”. Oczywiście medycyna nie jest

wszechmocna, ale dzieki zrozumieniu anatomii i

biomechaniki, postepowi diagnostyki obrazowej

oraz metod leczniczych - zarówno rehabilitacji, jak

i technik operacyjnych, możliwe jest leczenie

„zespołu bolesnego barku”. Istotne jest aby

dokładnie określić przyczynę dolegliwości i

zastosować odpowiedni sposób terapii. Często

skuteczna jest właściwie prowadzona rehabilitacja,

jednak w pewnych przypadkach niezbędna jest

interwencja chirurgiczna.

Stawy oraz więzozrosty obręczy barkowej

Bark stanowi jednostkę

czynnościową, w skład

której wchodzi klika

elementów ze sobą

powiązanych. Sprawne

funkcjonowanie barku

zależy od prawidłowego

współdziałania wszystkich

struktur które stanowią:

- staw mostkowo-obojczykowy

- staw barkowo-obojczykowy

- staw łopatkowo-ramienny

- przestrzeń podbarkowa

- przestrzeń łopatkowo-żebrowa

Mięśnie które biorą udział
przy wykonywanych
ruchach w stawie
barkowym.

ZGINANIE RAMIENIA

- mięsień kruczo-ramienny,

- przednia część mięśnia

naramiennego,

- mięsień piersiowy większy,

- mięsień dwugłowy

- mięsień naramienny.

WYPROST RAMIENIA

- mięsień naramienny,

- mięsień obły większy,

- mięsień obły mniejszy,

- głowa długa mięśnia trójgłowego

ramienia,

- mięsień podłopatkowy.

UNOSZENIE BARKU

- dźwigacz łopatki,

- górna część mięśnia czworobocznego,

- część mostkowa mięśnia mostkowo-

obojczykowo-sutkowego,

- mięsień równoległoboczny,

- górna część mięśnia zębatego

przedniego

ODWODZENIE RAMIENIA

- mięsień naramienny,

- mięsień nadgrzebieniowy,

- głowa długa mięśnia dwugłowego ramienia,

- część obojczykowa mięśnia piersiowego

większego.

PRZYWODZENIE RAMIENIA

- mięsień piersiowy większy,

- mięsień najszerszy grzbietu,

- głowa długa mięśnia trójgłowego ramienia,

- mięsień podłopatkowy,

- mięsień obły większy,

- mięsień obły mniejszy,

- mięsień podgrzebieniowy.

ROTACJA WEWNĘTRZNA RAMIENIA

- mięsień podłopatkowy,

- mięsień obły większy,

- mięsień najszerszy grzbietu,

- mięsień piersiowy większy,

- przedni część mięśnia naramiennego.

ROTACJA ZEWNĘTRZNA RAMIENIA

- mięsień podgrzebieniowy,

- mięsień nadgrzebieniowy,

- mięsień obły mniejszy,

- tylna część mięśnia naramiennego.

PRZYWODZENIE ŁOPATEK

- mięsień równoległoboczny,

- mięsień czworoboczny.

ODWODZENIE ŁOPATEK

- mięsień zębaty przedni.

• Zaburzenie funkcji nawet jednego z tych elementów

powoduje niewłaściwą
pracę całego „układu” i pojawienie się dolegliwości.

• Najczęstsze patologie to:

- Konflikt podbarkowy
- Uszkodzenie stożka rotatorów
- niestabilność stawu łopatkowo – ramiennego
- Uszkodzenia ścięgna głowy długiej mięśnia dwugłowego

ramienia

- Bark zamrożony
- Zmiany zwyrodnieniowe stawu barkowo – obojczykowego
- -zmiany zwyrodnieniowe stawu łopatkowo – ramiennego –

łopatka strzelająca

• Przyczynami ZBB mogą być min:

-

miejscowe choroby zwyrodnieniowe

-

urazy barku (złamania głowy kości ramiennej, łopatki, obojczyka,

zwichnięcia stawu barkowego, przerwanie pierścienia rotatorów, urazy

pochewek maziowych, naczyń, nerwów),

-

przykurcz tkanek miękkich (np. po oparzeniach lub usunięciu sutka),

-

zmiany zapalne, kolagenozy, choroby układu nerwowego, serca, płuc,

choroby związane z wiekiem, nowotwory

-

przeciążenia sportowe

-

nagły wysiłek fizyczny, np. dźwignięcie ciężkiego przedmiotu, albo

długotrwały bezruch

• Najczęstszą przyczyną bólu jest:

-

Zapalenie ścięgien ≈ 52%

-

Zapalenie stawów ≈ 27%

-

Zapalenie kaletek ≈ 8%

-

Urazy złamania ≈ 5%

• Odmiany

Istnieje kilka postaci zespołu bolesnego barku.

Wyróżnia się je ze względu na sposób

powstawania:

- przerwanie pierścienia mięśni rotatorów,

- odkładanie złogów wapniowych w ścięgnach

mięśni odpowiedzialnych za ruch w stawie

barkowym,

- zapalenie kaletki podbarkowej (struktura

odpowiadająca za zmniejszenie tarcia),

- zapalenie pochewki maziowej,

- przerwanie ścięgna,

- bark zamrożony.

Dolegliwości bólowe związane z tzw. zespołem bolesnego

barku powodują zaniki mięśnia naramiennego. Unoszenie

ramienia w płaszczyźnie ciała i obracanie na zewnątrz

nasilają ból. Chory unika wykonywania czynności chorą ręką,

W związku z czym ograniczenie ruchów narasta.

• Choroba ta zazwyczaj przebiega w trzech stadiach:

• zapalenie kaletki maziowej - ból pojawia się po

przeciążeniu ruchem podnoszenia i rotacji wewnętrznej

• zapalenie torebki stawowej i ścięgien - ból występuje

podczas pracy mięśni (rotatorów, głowy długiej mięśnia

dwugłowego ramienia)

• uszkodzenie rotatorów i/lub ścięgna głowy długiej

mięśnia dwugłowego ramienia - ból jest ciągły, nocny,

nie pozwalający choremu spać na chorym barku,

niemożność ruchu czynnego barku (podnoszenia ręki, ruchu

bokiem, rotacyjnego).

• Objawy :

Głównym objawem jest ból stawu barkowego. Czasami

towarzyszy mu obrzęk. Napięcie mięśnia nadgrzebieniowego

jest zwiększone. Nie ma zaburzeń czucia i odruchów.

Objawy te są charakterystyczne dla wszystkich postaci

zespołu bolesnego barku.

Natomiast do cech, którymi poszczególne odmiany się

różnią należą:

- rozerwanie pierścienia rotatorów:

- odkładanie się soli wapnia:

· epizody nagłego, silnego, kłującego bólu

· bóle występujące w nocy

· ból uniemożliwia zaśnięcie.

· niemożność wykonania chorą kończyną podstawowych

czynności

np. czesania

- zapalenie kaletki podbarkowej : wysięk

- nawrotowe bóle

- zapalenie pochewki maziowej: silny ból.

W zależności od przyczyny najczęściej spotykane

sytuacje podczas tej choroby to:

- ograniczenie ruchów biernych i czynnych

pochodzenia stawowego na tle zwyrodnieniowym

lub urazowym;

- ograniczenie ruchów biernych i czynnych

pochodzenia pozastawowego mięśniowego w

wyniku zapalenia kaletki mięśnia naramiennego;

- staw może wykazywać pełny zakres ruchów

biernych, ból pojawia się tylko przy jednym z

ruchów czynnych - dzieje się tak przy zapaleniu

(uszkodzeniu) ścięgna któregoś z mięśni (może to

wykazać np. badanie RTG, USG);

- stwierdza się osłabienie kończyny lub brak

możliwości ruchu - oznacza to przerwanie ścięgna

któregoś z mięśni lub uszkodzenie nerwu.

Diagnostyka:

• Badanie Kliniczne:

Wywiad: rodzaj bólu, czy występuje on stale, czy też okresowo,

gdzie jest zlokalizowany, jakie czynności powodują jego

zwiększenie, jak było prowadzone i jakie rezultaty przyniosło

wcześniej podejmowane leczenie, a także rodzaj wykonywanej

pracy, sposób spędzania czasu wolnego, uprawiane dyscypliny

sportowe, rodzaj podejmowanej rekreacji.

• Badanie przedmiotowe: należy odsłonić obydwa barki,

obejrzeć ustawienie barku, obrysy kośćca i tkanek miękkich,

barwę i stan skóry, a także symetrię względem barku

zdrowego. Dotykiem sprawdza się ciepłotę skóry oraz

poszukuje miejsc tkliwych.

Następnie dokonuje się oceny ruchomości w stawie ramiennym

i w stawie łopatkowo-żebrowym. Sprawdza się ruchy

odwiedzenia, zginania, wyprostu, rotacji wewnętrznej i

zewnętrznej.

Testy Funkcjonalne

• Oto niektóre z nich:

1. Test podwichnięcia Jobe’a – pacjent leży na plecach, badana kończyna
odwiedziona jest pod kątem 90° i zrotowana na zewnątrz, również pod kątem
90°. Badający jedną rękę układa na tylnej powierzchni stawu ramiennego, drugą
zaś chwyta przedramię. Następnie pociąga ku przodowi tylną część głowy kości
ramiennej. Pojawiający się ból świadczy o niestabilności przedniej.

2. Test nastawienia Jobe’a – pacjent leży w pozycji jak do poprzedniego badania,
badający pociąga ku tyłowi przednią część kości ramiennej. Ból wskazuje na
występowanie pierwotnej niestabilności przedniej.

3. Test „obawy” – Pacjent leży w pozycji jak wyżej, kończyna znajduje się w
pełnej rotacji zewnętrznej. Badający stara się zwiększyć rotację ramienia na
zewnątrz. Obawa przed zwichnięciem stawu oraz ból są objawem niestabilności
przedniej.

4. Objaw rowka – pacjent znajduje się w pozycji siedzącej, badana kończyna w
pozycji pośredniej zwisa swobodnie. Badający pociąga za ramię. Na
niestabilność wskazuje znaczne obniżenie głowy z jednoczesnym wytworzeniem
się zagłębienia pomiędzy głową kości ramiennej a wyrostkiem barkowym łopatki.

5. Objaw rowka w odwiedzeniu – pacjent siedzi z ramieniem odwiedzionym

do 90° wspartym na barku badającego. Badający uciska bliższą część

ramienia. Przemieszczenie głowy kości ramiennej ku dołowi oraz powstanie

zagłębienia pomiędzy głową a wyrostkiem barkowym łopatki jest dowodem

niestabilności dolnej stawu ramiennego.

6. Test kliknięcia – pacjent znajduje się w pozycji leżącej na plecach,

badający przesuwa ramię, obraca je i przesuwa ku przodowi i tyłowi.

Kliknięcie słyszalne w czasie przemieszczenia kończyny w zakresie od 90°

do pełnego odwiedzenia oraz ból świadczą o uszkodzeniu panewki typu

Bankarta.

7. Test na przednio-tylne uszkodzenie obrąbka – pacjent w pozycji

siedzącej z ramieniem odwiedzionym do 90°, staw łokciowy wyprostowany,

przedramię nawrócone. Badający uciska okolice nadgarstka. O uszkodzeniu

nadgarstka świadczy ból oraz słyszalne kliknięcie.

8. Test Neera i Welsha – pacjent znajduje się w pozycji siedzącej. Badający

uniemożliwia ruch zewnętrznego skręcenia łopatki jednocześnie zaś silnie

zgina ramię. Ból świadczy o ucisku ścięgna mięśnia nadgrzebieniowego

oraz ścięgna głowy długiej mięśnia dwugłowego ramienia.

9. Test ryglowania – pacjent znajduje się w pozycji leżącej na plecach.

Badający stabilizuje i spycha ku dołowi łopatkę, drugą ręką zaś rotuje

ramię do wewnątrz i odwodzi. Odczuwanie przez pacjenta bólu sygnalizuje

ucisk ścięgna mięśnia nadgrzebieniowego.

Diagnostyka obrazowa

•

Artrografia
Artrografia to metoda obrazowania stawów w zdjęciu RTG za pomocą środka

kontrastowego. Pozwala ona ocenić elementy stawu nie będące kośćmi: torebkę

stawową, chrząstkę stawową i struktury wewnątrz stawu.

•

Badanie ultradźwiękowe
Badanie ultradźwiękowe – badanie bardzo pomocne w wykrywaniu patologii stożka

rotatorów oraz kaletki podnaramiennej, jednakże ukazuje zmiany przekraczające 0,5

cm.

•

Komputerowa artrografia
obrazuje uszkodzenia brzegu obrąbka stawowego, patologii głowy kości ramiennej,

spłaszczenia lub przodopochylenia panewki.

•

Magnetyczny rezonans jądrowy
z wszystkich dostępnych technik ta jest najbardziej niezawodna. Wykorzystywana jest

do diagnozowania patologii stawu podbarkowego, uszkodzeniach stożka rotatorów,

jego ucisku, tłuszczowym zwyrodnieniu mięśni, różnego rodzaju niestabilnościach,

uszkodzeniach obrąbka i głowy kości ramiennej. Jest to metoda bezpieczna, zarówno

dla pacjenta jak i personelu medycznego, niestety, jest również badaniem bardzo

kosztownym. Badanie MR opiera się na zjawisku jądrowego rezonansu magnetycznego

i polega na pomiarze stanu energetycznego atomów wodoru, umieszczonych w

zasięgu pola magnetycznego, na które oddziałuje pole elektromagnetyczne.

•

Artroskopowa diagnostyka stawu ramiennego
pomimo rozwoju innych technik obrazowych metoda ta nadal uznawana jest za bardzo

skuteczną i dającą możliwość postawienia trafnej diagnozy. Badanie polega na

wprowadzeniu do stawu kamery, a następnie narzędzi, przez co umożliwia

obserwowanie pola operacyjnego na ekranie. Obecnie poprzedza ono większość

otwartych technik operacyjnych

Leczenie:

• Operacyjne:

leczenie chirurgiczne przy przerwaniu lub
zwichnięciu ścięgna oraz zesztywnieniu stawu

• Nieoperacyjne:

stosowanie miejscowych (maści, kremy, żele,
wstrzyknięcia dostawowe) i ogólnych leków
steroidowych, niesterydowych leków
przeciwzapalnych oraz leków przeciwbólowych)
· kinezyterapia
· fizykoterapia:
- leczenie ciepłem w okresie przewlekłym
- zimnem w ostrym

Kinezyterapia

Bez względu na przyczynę bolesnego barku, na pewnym etapie choroby

dochodzi do utraty czynnego centrowania głowy kości ramiennej przez

mięśnie stożka rotatorów. Prowadzi to do efektu „błędnego koła”, ponieważ

brak centrowania powoduje nasilenie zmian zwyrodnieniowych stożka

rotatorów.

Powstały w ten sposób konflikt można opanować w dwojaki sposób:

1. Poprzez wzmocnienie mięśni, co skompensuje brak czynnego

centrowania.

2. Poprzez skorygowanie stosunków anatomicznych pomiędzy guzkami

kości ramiennej a tkankami miękkimi w czasie wykonywania ruchów.

Ponieważ rotacja wewnętrzna powoduje pogłębianie pozycji konfliktowych

zaleca się nauczenie wykonywania ruchów w rotacji zewnętrznej, a także

wykorzystanie różnorakich mechanizmów kompensacyjnych.

Pacjent powinien przyswoić cztery podstawowe elementy:

- nauczyć się czynnie obniżać głowę kości ramiennej w łańcuchu

zamkniętym,

- odpychać osiowo kończynę górną w łańcuchu półzamkniętym,

- unosić kończynę w opozycji skorygowanej przy ustabilizowanej głowie

kości ramiennej,

- opanować ćwiczenia statyczne oraz ćwiczenia propriocepcji.

W dalszej kolejności należy dążyć do wyrobienia u pacjenta nawyku

wykorzystywania wyuczonych ruchów w pracy zawodowej czy

czynnościach dnia codziennego.

NAUKA CZYNNEGO OBNIŻANIA GŁOWY KOŚCI RAMIENNEJ

Pozycją wyjściową w konflikcie przednio-górnym jest przednio-boczne uniesienie

ramienia pod kątem 30° i jego zrotowanie na zewnątrz.

W konflikcie przednio-wewnętrznym ramię powinno być wyprostowane, zrotowane

na zewnątrz i odwiedzione pod kątem 30°.

Następnie poleca się pacjentowi napiąć czynnie mięsień piersiowy wielki oraz

mięsień najszerszy grzbietu. Kolejnym ćwiczeniem jest czynne obniżenie ramienia

z jednoczesną rotacją wewnętrzną.

NAUKA RUCHÓW ODPYCHANIA OSIOWEGO KOŃCZYNY GÓRNEJ

Pozycja wyjściowa jak w poprzednich ćwiczeniach. Pacjent ma za zadanie

wyciągnąć zrotowane na zewnątrz kończyny górne przed siebie, tak jakby chciał

odepchnąć jakiś przedmiot. Następnie przesuwa się obwód kończyny:

- do przodu i na zewnątrz w przypadku konfliktu przednio-górnego,

- do przodu i przyśrodkowo w konflikcie przednio-wewnętrznym,

- do tyłu i w bok w konflikcie tylno-górnym.

NAUKA UNOSZENIA KOŃCZYNY W POZYCJI SKORYGOWANEJ PRZY

USTABILIZOWANEJ GŁOWIE KOŚCI RAMIENNEJ

Pacjentowi poleca się unosić kończynę górną o kilka stopni w górę przy

jednoczesnym czynnym stabilizowaniu głowy kości ramiennej.

ĆWICZENIA STATYCZNE I ĆWICZENIA PROPRIOCEPCJI

Po opanowaniu powyższych ćwiczeń należy dołączyć element wzrastających,

długotrwałych oporów, a w dalszej kolejności element destabilizacji.

Fizykoterapia

• Elektroterapia:

W zespołach bólowych barku wykorzystuje się z

powodzeniem prądy niskiej częstotliwości. Stymuluje się

włókna mielinowe typu α i β. Optymalny czas impulsu 60-

200 mikrosekund, częstotliwość 20-200 Hz. Elektrody układa

się na przebiegu nerwu zaopatrującego bolesny obszar:

- nerw nadłopatkowy i korzenie C5-C6 – przy konflikcie

przednio-górnym,

- nerw górny i dolny mięśnia podłopatkowego oraz korzenie

C5-C7 – konflikt przednio-dolny,

- nerw nadłopatkowy i korzenie C5-C6 – w konflikcie tylno-

górnym.

Dodatkowo można zastosować prądy o częstotliwości 1-5

Hz. Elektrody układa się wtedy pomiędzy Th1 i TH2,

natężenie prądu zwiększa się płynnie aż do uzyskania

motorycznej odpowiedzi mięśni przykręgosłupowych.

W terapii bolesnego barku szczególnie przydatne są prądy

diadynamiczne, zwłaszcza CP i LP o działaniu przeciwzapalnym i

przeciwbólowym oraz prądy interferencyjne. Działanie tych

prądów polega na hamowaniu czucia bólu, podniesieniu progu

pobudliwości czuciowych zakończeń nerwowych oraz

podrażnieniu włókien nerwowych układu autonomicznego.

Rezultatem tego jest zwiększenie metabolizmu oraz poprawa

ukrwienia i trofiki tkanek.

Stosując prądy interferencyjne w leczeniu schorzeń barku

elektrody można przykładać ponad stawem lub w okolicy

odcinka szyjnego kręgosłupa.

W leczeniu przewlekłych zespołów bólowych, zwłaszcza o

podłożu neuropatycznym z powodzeniem wykorzystuje się

prądy TENS. Są to prądy zmienne o małej częstotliwości.

Stymulacja HF TENS (konwencjonalna) działa na poziomie

rdzenia kręgowego oraz ośrodków nardzeniowych. W efekcie

dochodzi do hamowania bodźców bólowych przez układ

antynocyceptywny.

W metodzie LF TENS (pseudoakupunkturowe) wykorzystuje się

impulsy o stosunkowo wysokim natężeniu i małej częstotliwości.

Ten rodzaj stymulacji powoduje wzmożone wydzielanie opioidów

endogennych oraz hamowanie bodźców ws

• Magnetoterapia

Pola elektromagnetyczne wykorzystywane są jako
zbieg przygotowujący do kinezyterapii oraz w
leczeniu tendopatii. Badania wykazały, że stosując
pole o częstotliwości 434 MHz w leczeniu ścięgien
po urazach sportowych, osiąga się znacznie lepsze
rezultaty niż wykonując zabiegi z użyciem fali
ultradźwiękowej.
Zaobserwowano zwiększone działanie
przeciwbólowe i szybsze wchłanianie się krwiaka.
Jednakże nie należy stosować zabiegów z
wykorzystaniem ciepła w pierwszych trzech
dobach po urazie.

• LASEROTERAPIA

Laseroterapia wykorzystywana jest w rehabilitacji,

a także w leczeniu powikłań u pacjentów po

urazach barku. Udowodniono, że promieniowanie

laserowe wpływa stymulująco na gojenie i trofikę

tkanek. Optymalna gęstość powierzchniowa

energii pozwalająca na uzyskanie efektu

przeciwbólowego i przeciwzapalnego zawierz się

w granicach 4-12 J/cm². Dawki należy dobierać

indywidualnie, uwzględniając fazę schorzenia,

fakt, że tkanki uszkodzone są bardziej podatne na

działanie promieniowania, położenie chorych

tkanek oraz indywidualną wrażliwość pacjenta na

promieniowanie. Ze względu na brak oddziaływań

ubocznych stymulacja laserowa ma zastosowanie

wszędzie tam, gdzie zachodzą przeciwwskazania

do prowadzenia innej fizykoterapii.

• ULTRADŹWIĘKI

Ultradźwięki mają zastosowanie głównie w

zapaleniu ścięgien i kanałów ścięgnistych okolicy

barku. Zaleca się przeprowadzanie zabiegów

metodą pulsacyjną. W schorzeniach barku głowicę

prowadzi się ponad stawem oraz przykręgosłupowo.

Ultradźwięki wykazują następujące oddziaływanie

na organizm:

- działają przeciwbólowo,

- przeciwzapalnie,

- przyspieszają przepływ limfy i jej wchłanianie,

- obniżają napięcia mięśni,

- zwiększają elastyczność tkanek (szczególnie

istotne jest to przy likwidacji różnego rodzaju blizn i

przykurczy),

- przyspieszają gojenie się ran,

- poprzez wytwarzanie w tkankach ciepła i

przekrwienia poprawiają trofikę.

• KRIOTERAPIA

Obniżenie temperatury tkanek poniżej strefy komfortu cieplnego

powoduje uruchomienie mechanizmów adaptacyjnych polegających na

skurczu, a po pewnym czasie rozszerzeniu naczyń krwionośnych. W

efekcie dochodzi do poprawy ukrwienia i trofiki nawet głębiej położonych

tkanek. W terapii bolesnego barku częściej stosuje się zimne zabiegi o

działaniu miejscowym, mające na celu obniżenie temperatury skóry,

mięśni i stawów. Wykorzystywane są głównie w leczeniu stłuczeń,

krwiaków, obrzęków po urazach, zapaleń mięśni i więzadeł.

Metoda ta polega na obniżaniu temperatury tkanek na drodze

przewodzenia lub przenoszenia ich energii cieplnej do używanego w

danej metodzie środowisk oziębiającego. Wykorzystywana jest zwłaszcza

w stanach pourazowych. Uważa się, że stosowanie środków szybko

oziębiających, takich jak para ciekłego azotu lub CO2 może doprowadzić

do zwiększonego wynaczynienia krwi, obrzęków, a w konsekwencji

dalszego uszkodzenia tkanek. Zaleca się natomiast powolne schładzanie i

utrzymywanie tkanek w obniżonej temperaturze poprzez zastosowanie

worków z lodem lub żeli ochładzających. Dzięki temu dochodzi do

skurczu naczyń krwionośnych w miejscu urazu, spowolnienia

metabolizmu, a także zmniejszenia przepuszczalności naczyń i agregacji

leukocytów, co jest czynnikiem powstrzymującym rozwój zapalenia

Ze względu na zwiększanie stężenia endorfin oraz oddziaływanie na

bólowe bramki kontrolne na poziomie rdzenia kregowego, zabiegi

krioterapeutyczne zmniejszają w znacznym stopniu odczucia bólowe.

• Masaż

Masaż jest zabiegiem, w trakcie którego

dochodzi do mechanicznego wywieraniu nacisku

na tkanki organizmu. Jego istota polega na

określonych, wykonywanych w ustalonej

kolejności i tempie ruchach rąk terapeuty. Ruchy

te to głaskanie, ugniatanie, rozcieranie,

oklepywanie i wstrząsanie tkanek pacjenta. Jest

to technika niezwykle pożyteczna tam gdzie

zachodzi potrzeba odblokowania lub

uruchomienia stawu, zwiększenia metabolizmu

lub pobudzenia gojenia. Jego oddziaływanie na

organizm polega na pobudzeniu krążenia krwi i

chłonki, a przez to poprawieniu trofiki tkanek

oraz rozluźnieniu mięśni. Po każdym seansie

masażu zaleca się zastosowanie krioterapii

miejscowej.

• PARAFINOTERAPIA

Zabieg polega na wykorzystaniu
parafiny o temp. 50°-55°C do okładów
lub kąpieli. Parafina ze względu na
swoje zastosowanie rozluźniające oraz
poprawiające trofikę tkanek
wykorzystywana jest jako
przygotowanie do kinezyterapii lub
redresji, a także w przykurczach,
bliznowcach, porażeniach i chorobach
gośćcowych.

Równocześnie (również jak najszybciej)

stosujemy kinezyterapię, a więc oddziaływanie

ruchem, aby uruchomić "zamrożone" i

zesztywniałe stawy. Początkowo chory

wykonuje ćwiczenia pod okiem rehabilitanta.

Rodzaj ruchów jest uzależniony od stanu

obręczy barkowej. W celu utrzymania lub

odzyskania pożądanego zakresu ruchu

wykonuje się ćwiczenia: rozluźniające,

rozciągające, rozciągające czynno-bierne,

ruchy w odciążeniu, ostrożne regresje

(rozciąganie w zależności od stadium

schorzenia i przyczyny).

W dalszym etapie trening może wzmacniać

siłę i wytrzymałość mięśni.

Postępowanie lecznicze w schorzeniach barku:

STANY ZAPALNE

Z podanych niżej zabiegów należy wybrać dwa i stosować

naprzemiennie.

1. Unieruchomienie na okres kilku dni w gipsie lub ortezie.

2. Terapuls - 1 raz dziennie, 20 minut, przez 10 dni.

3. Jonoforeza z Lignokainy - 1 raz dziennie, 20 minut przez

20 dni.

4. Prądy diadynamiczne CP, LP – natężenie 1 – 3 mA, 15

minut przez 15 dni.

5. Prądy interferencyjne – natężenie 90-100 Hz, 15-20

minut, 1 raz dziennie przez 10 dni.

6. Ultrafonoforeza z żelu Voltaren – natężenie 0,5-0,7

W/cm², 1 raz dziennie, 5-10 minut przez 15 dni.

7. Parafina – temp. 50-55° C, 25 minut, 3 razy w tygodniu,

10 razy

8. Ćwiczenia bierne zwiększające zakres ruchów w

stawach oraz ćwiczenia czynne.

ZAMROŻONY BARK

Spośród poniższych zabiegów należy wybrać dwa i

stosować naprzemiennie.

1. Jonoforeza z Naclofenu, natężenie 8-15 mA, 20

minut, 1 raz dziennie przez 20 dni.

2. Ultrafonoforeza z żelu Voltaren – natężenie 0,5-1,5

W/cm², 7-10 minut, 1 raz dziennie p[rzez 15-20 dni.

3. Prądy interferencyjne – natężenie 90-100 Hz, 15-20

minut, 1 raz dziennie przez 10 dni.

4. Terapuls – 7-10minut, 1 raz dziennie przez 15-20

dni.

5. Parafina – temp 55°C, 25-30 minut, 3 razy w

tygodniu, 10 zabiegów.

6. Ćwiczenia czynno-bierne zwiększające zakres

ruchów w stawie, 3 razy w tygodniu po 30 minut.

7. Kąpiele solankowe, siarkowe lub błotne – temp.

38°C, 3 razy w tygodniu po 20 minut.

STANY PRZECIĄŻENIA BARKU

1. Oszczędzanie kończyny.

2. Unieruchomienie stawu na szynie lub temblaku.

3. Leczenie farmakologiczne – leki sterydowe

wstrzykiwane odstawowo, a także leki

przeciwbólowe i przeciwzapalne o działaniu

ogólnoustrojowym.

4. Prądy diadynamiczne CP, LP – natężenie poniżej

progu bólu, 3-4 minuty, 1 raz dziennie.

5. Jonoforeza z Xylocainy - natężenie 8-15 mA, 20

minut, 1 raz dziennie przez 20 dni.

6. Po ustąpieniu ostrych dolegliwości ćwiczenia

rozluźniające, w odciążeniu, izometryczne,

kontralateralne, czynno bierne. Stopniowo należy

dołączyć ćwiczenia wzmacniające siłę i wytrzymałość

mięśni.

7. Kąpiele solankowe, siarkowe lub błotne – temp.

38°C, 3 razy w tygodniu po 20 minut.

CIĘŻKIE URAZY BARKU

1. Unieruchomienie kończyny w gipsie lub ortezie

na okres kilku tygodni.

2. W czasie unieruchomienia ćwiczenia

izometryczne oraz prądy diadynamiczne CP, LP,

jonoforeza i pole magnetyczne wielkiej

częstotliwości.

3. Po zdjęciu unieruchomienia czasowe

odciążenie ramienia na temblaku.

4. W dalszej kolejności kinezyterapia:

- 2-3 tygodnie ćwiczenia stawu łokciowego,

- trzeci tydzień – ćwiczenia barku z wyłączeniem

odwodzenia i rotacji zewnętrznej,

- czwarty tydzień – ćwiczenia izometryczne oraz

lekkie oporowe,

- szósty tydzień – pełen zestaw ćwiczeń obręczy

barkowej.

USZKODZENIE ŚCIĘGNA GŁOWY DŁUGIEJ MIĘŚNIA

DWUGŁOWEGO RAMIENIA

1. Unieruchomienie zgodnie z zaleceniami lekarskimi.

2. Terapuls – natężenie 60ms 400 Hz IV okres, 20 minut, 1

raz dziennie przez 10 dni.

3. Laser – 10 minut, 1 raz dziennie przez 5-25 dni.

4. Prądy diadynamiczne CP, LP – natężenie basis 1-3 mA, 10

minut, 1 raz dziennie przez 10-15 dni.

5. Jonoforeza z Novocainy 1 % - natężenie 8-15 mA, 20

minut, 1 raz dziennie przez 20 dni.

6. W czasie unieruchomienia ćwiczenia ipsilateralne na

grzbietową stronę dłoni.

7. Po zakończeniu okresu unieruchomienia ćwiczenia bierne,

w odciążeniu samowspomagane.

8. Po 7-14 dniach od zdjęcia gipsu lub kortezy można

włączyć ćwiczenia czynne.

9. W przypadku zaników mięśniowych można zastosować

elektrostymulację impulsami prostokątnymi, zabiegi

przeprowadza się 1 raz dziennie przez 10-15 dni.

10.Parafina – temp. 45°-55°C, 15 minut, 1 raz dzienne przez

10 dni.

ZAPALENE ŚCIĘGNA I POCHEWKI GŁOWY

DŁUGIEJ MIĘŚNIA DWUGŁOWEGO RAMIENIA

1. Odciążenie kończyny.

2. Jonoforeza z Naclofenu – natężenie 8-15

mA, 20 minut, 1 raz dziennie przez 10 dni.

3. Ultrafonoforeza z żelu Mobilat lub

Piroxicam – natężenie 0,4-0,5 W/cm², 7-10

minut, 1 raz dziennie przez 10-15 dni.

4. W okresie unieruchomienia ćwiczenia

izometryczne, następnie w odciążeniu,

samowspomagane i czynne.

LECZONE OPERACYJNIE USZKODZENIE STOŻKA

ROTATORÓW

1. W pierwszym tygodniu po zabiegu ćwiczenia izometryczne.

2. W dalszej kolejności ćwiczenia w odciążeniu,

samowspomagane i czynne. Należy zwrócić uwagę, żeby

zakres rotacji nie przekraczał 20°-30° od poziomu szyny.

3. Po 6-8 tygodniach od zabiegu ćwiczenia oporowe, w

przypadku rozległych zabiegów okres ten należy wydłużyć do

10-12 tygodni.

4. Stopniowo należy włączyć ćwiczenia rozciągania – w

pacjent leży na plecach z kończynami górnymi odwiedzionymi

pod kątem 90° i zgiętymi w stawach łokciowych również pod

kątem 90°, w dłoniach trzyma 1-2 kilogramowe ciężarki. W tej

pozycji dochodzi do biernego rozciągania mięśni.

5. Dalszym etapem jest wzmacnianie poszczególnych mięśni

stożka rotatorów poprzez stosowanie ćwiczeń oporowych z

sukcesywnie zwiększanym obciążeniem. Ćwiczenia

rozciągające i wzmacniające należy wykonywać przez12, a

niekiedy nawet 18 miesięcy od zabiegu.

6. Przez dalsze 3-6 zabronione jest uprawianie sportu

wyczynowego.

ZESPÓŁ „STRZELAJĄCEGO BARKU”

1. Odciążenie i ograniczenie ruchomości kończyny

(w szczególności zginania i odwodzenia barku).

2. Parafina – temp. 55°C, 20 minut, 3 razy w

tygodniu, 10 zabiegów.

3. Jonoforeza z butapirazolu lub Novocainy 1 % -

5-15 mA, 20 minut, 1 raz dziennie przez 20 dni.

4. Prądy diadynamiczne CP, LP – natężenie basis

1-3 mA, 10 minut, 1 raz dziennie przez 10-15 dni.

5. Kąpiele wirowe.

6. Ćwiczenia w odciążeniu i samowspomagane –

zakres ruchów i intensywność należy dobrać tak,

by nie powodować bólu, 3 razy w tygodniu po 30

minut.

ZESPÓŁ CIASNOTY GÓRNEGO OTWORU KLATKI

PIERSIOWEJ

1. Ćwiczenia postawy mające na celu poprawne

ustawienie głowy, szyi i barków.

Rozciągać należy mięsień piersiowy mniejszy, mięśnie

pochyłe oraz zginacze

szyi, wzmacniać mięśnie przywodzące łopatkę i

prostowniki szyi.

2. Nauka oddychania przeponowego w celu

ograniczenia pracy dodatkowych mięśni oddechowych,

dzięki czemu nie dochodzi do unoszenia żeber ku górze

i dalszego zmniejszania światła górnego otworu klatki

piersiowej.

3. Umiejętnie przeprowadzone rękoczyny mające na

celu uruchomienie sąsiednich stawów, a tym samym

zwiększenie przestrzeni żebrowo-obojczykowej.

4. Leki przeciwbólowe i rozluźniające.

5. Ciepłe okłady.

6. Leczenie operacyjne.