prof. dr hab. n. med. Danuta

prof. dr hab. n. med. Danuta

Karczewicz

Karczewicz

Zapalenia błony

Zapalenia błony

naczyniowej

naczyniowej

Toxoplazmoza

Toxoplazmoza

Toxoplazmoza

Toxoplazmoza

Nicolle i Manceaux w 1908 r.

Kanabusowa w 1949 r.

Toxoplazmoza

Toxoplazmoza

Zakażony kot może

Zakażony kot może

wydalać 10 milionów

wydalać 10 milionów

oocyst dziennie.

oocyst dziennie.

Oocysty mogą

Oocysty mogą

przeżyć ponad 1 rok.

przeżyć ponad 1 rok.

Postaciami inwazyjnymi

Postaciami inwazyjnymi

Toxoplazma gondi dla człowieka

Toxoplazma gondi dla człowieka

są:

są:



sporozoity

sporozoity

– zawarte w oocystach

– zawarte w oocystach



bradyzoity

bradyzoity

– otorbione w tkankach

– otorbione w tkankach

żywicieli pośrednich

żywicieli pośrednich



tachyzoity

tachyzoity

– przenikające przez

– przenikające przez

łożysko, obecne w przetaczanej

łożysko, obecne w przetaczanej

krwi, w przeszczepianych

krwi, w przeszczepianych

narządach

narządach

Toxoplazmoza wrodzona

Toxoplazmoza wrodzona

Częstość występowania

Częstość występowania

toxoplazmozy

toxoplazmozy

wrodzonej:

wrodzonej:



1–6

1–6

przypadków na 1000

przypadków na 1000

ciąż

ciąż

Badanie noworodków

Badanie noworodków

Jeżeli pochodzi z ciąży o niepowikłanym

Jeżeli pochodzi z ciąży o niepowikłanym

obrazie serologicznym:

obrazie serologicznym:



we krwi

we krwi

nie stwierdza się

nie stwierdza się

przeciwciał

przeciwciał



można uznać, że dziecko jest

można uznać, że dziecko jest

zdrowe

zdrowe



we krwi pępowinowej

we krwi pępowinowej

stwierdza się

stwierdza się

przeciwciała:

przeciwciała:



IgM – noworodek jest zakażony i powinien być

IgM – noworodek jest zakażony i powinien być

leczony

leczony



IgG –

IgG –

kontrolować

kontrolować

krew noworodka co 1 miesiąc i

krew noworodka co 1 miesiąc i

poszukiwać IgM. Jeżeli się ich niestwierdza, a

poszukiwać IgM. Jeżeli się ich niestwierdza, a

poziom IgG spada to znaczy, że dziecko

poziom IgG spada to znaczy, że dziecko

nie zostało

nie zostało

zakażone.

zakażone.

Badanie noworodków

Badanie noworodków

Jeżeli pochodzą z ciąży podejrzanej o

Jeżeli pochodzą z ciąży podejrzanej o

zakażenie:

zakażenie:



brak IgM- konieczna

brak IgM- konieczna

kontrola

kontrola

serologiczna i okulistyczna przez

serologiczna i okulistyczna przez

pierwszy rok życia.

pierwszy rok życia.



stwierdzono IgM- wskazane

stwierdzono IgM- wskazane

leczenie

leczenie

Toxoplazmoza wrodzona: pozapalna

Toxoplazmoza wrodzona: pozapalna

blizna w plamce z ogniskiem

blizna w plamce z ogniskiem

satelitarnym.

satelitarnym.

Toxoplazmoza

Toxoplazmoza

Objawy oczne wg. Fredmanna

Objawy oczne wg. Fredmanna

Knoxa

Knoxa

I.

I.

pojedyncze, duże ognisko

pojedyncze, duże ognisko

II.

II.

rozsiane zmiany drobnoogniskowe

rozsiane zmiany drobnoogniskowe

III.

III.

zmiany zlokalizowane w głębszych

zmiany zlokalizowane w głębszych

warstwach siatkówki z płynem

warstwach siatkówki z płynem

podsiatkówkowym

podsiatkówkowym

Diagnostyka

Diagnostyka



test barwny Salina i Feldmana

test barwny Salina i Feldmana



odczyn wiązania dopełniacza

odczyn wiązania dopełniacza



test immunofluorescencji

test immunofluorescencji

pośredniej Elisa

pośredniej Elisa



test hemaglutynacji pośredniej

test hemaglutynacji pośredniej



test aglutynacji bezpośredniej

test aglutynacji bezpośredniej

przeciwciała

przeciwciała

IgM

IgG

Niskie miana nie wykluczają

Niskie miana nie wykluczają

aktywnego procesu

aktywnego procesu

chorobowego u pacjentów z

chorobowego u pacjentów z

obniżoną odpornością.

obniżoną odpornością.

Leczenie:

Leczenie:

3-4 cykle:

3-4 cykle:



Rovamycyna / 10 dni

Rovamycyna / 10 dni



Daraprim (1mg/kg.m.c.) / 10 dni

Daraprim (1mg/kg.m.c.) / 10 dni



Biseptol (4mg/kg.m.c.) / 10 dni

Biseptol (4mg/kg.m.c.) / 10 dni



Fansidar ( 25 mg Daraprimu + 500 mg

Fansidar ( 25 mg Daraprimu + 500 mg

Sulfadiazyny)

Sulfadiazyny)



co 7 dni poziom płytek

co 7 dni poziom płytek



Solumedrol; Encorton

Solumedrol; Encorton

Leczenie:

Leczenie:



fotokoagulacja

fotokoagulacja



krioaplikacja

krioaplikacja

Zapalenie siatkówki i

Zapalenie siatkówki i

naczyniówki w przebiegu nabytej

naczyniówki w przebiegu nabytej

toxoplazmozy.

toxoplazmozy.

Zapalenie siatkówki i

Zapalenie siatkówki i

naczyniówki w przebiegu nabytej

naczyniówki w przebiegu nabytej

toxoplazmozy.

toxoplazmozy.

Ognisko toxoplazmatycznego

Ognisko toxoplazmatycznego

zapalenia siatkówki w pobliżu starej

zapalenia siatkówki w pobliżu starej

blizny.

blizny.

Ognisko toxoplazmatycznego

Ognisko toxoplazmatycznego

zapalenia siatkówki w pobliżu starej

zapalenia siatkówki w pobliżu starej

blizny.

blizny.

Ognisko toxoplazmatycznego

Ognisko toxoplazmatycznego

zapalenia siatkówki w pobliżu starej

zapalenia siatkówki w pobliżu starej

blizny.

blizny.

Ognisko toxoplazmatycznego

Ognisko toxoplazmatycznego

zapalenia siatkówki w pobliżu starej

zapalenia siatkówki w pobliżu starej

blizny.

blizny.

Ognisko toxoplazmatycznego

Ognisko toxoplazmatycznego

zapalenia siatkówki w pobliżu starej

zapalenia siatkówki w pobliżu starej

blizny.

blizny.

Wieloogniskowe zmiany u chorych z

Wieloogniskowe zmiany u chorych z

AIDS

AIDS

Wysztancowane blizny zanikowe

Wysztancowane blizny zanikowe

o różnej pigmentacji

o różnej pigmentacji

Toksokaroza

Toksokaroza

Formy zakażenia pasożytem u

Formy zakażenia pasożytem u

człowieka

człowieka

1.

1.

Zespół wędrującej larwy trzewnej

Zespół wędrującej larwy trzewnej

Hepatosplenomegalia

Hepatosplenomegalia

Zapalenie płuc

Zapalenie płuc

Gorączka

Gorączka

Biegunka

Biegunka

Eozynofilia, leukocytoza, hypergammaglobulinemia

Eozynofilia, leukocytoza, hypergammaglobulinemia

2.

2.

Oczne

Oczne

3.

3.

Rzadko mózgowe

Rzadko mózgowe

Toksokaroza

Toksokaroza



Po 11 dniach od przedostania się larwy do

Po 11 dniach od przedostania się larwy do

wnętrza gałki ocznej wytwarzają się

wnętrza gałki ocznej wytwarzają się

ziarniniaki wczesne

ziarniniaki wczesne

1/3 – 1/2 średnicy

1/3 – 1/2 średnicy

tarczy

tarczy

Składają się z: komórki kwasochłonne,

Składają się z: komórki kwasochłonne,

limfocyty, leukocyty

limfocyty, leukocyty



Po 30 dniach pojawiają się fibroblasty,

Po 30 dniach pojawiają się fibroblasty,

komórki nabłonkowe, komórki olbrzymie

komórki nabłonkowe, komórki olbrzymie

Rozpoczyna się proces bliznowacenia

Rozpoczyna się proces bliznowacenia



Ziarniniak w tylnym biegunie

Ziarniniak w tylnym biegunie



Ziarniniak obwodowy

Ziarniniak obwodowy

Objawy oczne

Objawy oczne

przewlekły

przewlekły

endophthalmitis

endophthalmitis



Pierwszym objawem zez, leukokoria

Pierwszym objawem zez, leukokoria



Zapalenie tęczówki

Zapalenie tęczówki



Zapalenie ciała rzęskowego

Zapalenie ciała rzęskowego



Zapalenie szklistki (wytwarzanie błon

Zapalenie szklistki (wytwarzanie błon

szklistkowo-siatkówkowych)

szklistkowo-siatkówkowych)



Obwodowy ziarniniak (często

Obwodowy ziarniniak (często

zwapnienia)

zwapnienia)

Powikłania

Powikłania



Zaćma wikłająca

Zaćma wikłająca



Jaskra wtórna

Jaskra wtórna



Rozległe blizny w siatkówce

Rozległe blizny w siatkówce



Błony proliferacyjne w ciele szklistym

Błony proliferacyjne w ciele szklistym



Odwarstwienie siatkówki

Odwarstwienie siatkówki



Obrzęk plamki

Obrzęk plamki



Zanik gałki ocznej

Zanik gałki ocznej

Toksokaroza

Toksokaroza

badania diagnostyczne

badania diagnostyczne



Charakterystyczny obraz kliniczny

Charakterystyczny obraz kliniczny



USG – wykluczyć siatkówczaka

USG – wykluczyć siatkówczaka



Badania serologiczne:

Badania serologiczne:

Odczyn Elisa - miano w komorze > w

Odczyn Elisa - miano w komorze > w

surowicy

surowicy

Toksokaroza

Toksokaroza

leczenie

leczenie



Dietylkarbamazyna (Hetrazan)

Dietylkarbamazyna (Hetrazan)

15 mg/kg m.c. / 3 tyg.

15 mg/kg m.c. / 3 tyg.



Tiabendazol

Tiabendazol

25-50 mg/kg m.c. 2 x dziennie/10 dni

25-50 mg/kg m.c. 2 x dziennie/10 dni



Sterydy ogólnie 1 mg / kg m.c.

Sterydy ogólnie 1 mg / kg m.c.



Sterydy miejscowo w iniekcjach

Sterydy miejscowo w iniekcjach

okołogałkowych

okołogałkowych



Leczenie chirurgiczne powikłań

Leczenie chirurgiczne powikłań

Toksokaroza

Toksokaroza

Ziarniniak okołotarczowy

Ziarniniak okołotarczowy

Toksokaroza

Toksokaroza

Ziarniniak okołotarczowy

Ziarniniak okołotarczowy

Toksokaroza

Toksokaroza

Ziarniniak tylnego bieguna

Ziarniniak tylnego bieguna

Toksokaroza

Toksokaroza

Ziarniniak tylnego bieguna

Ziarniniak tylnego bieguna

Toksokaroza

Toksokaroza

Ziarniniak obwodowy

Ziarniniak obwodowy

Toksokaroza

Toksokaroza

Pociąganie tarczy spowodowane

Pociąganie tarczy spowodowane

ziarniniakiem

ziarniniakiem

Borelioza

Borelioza

Borelioza

Borelioza

zakażenie krętkiem Borrelia

zakażenie krętkiem Borrelia

burgdorferi

burgdorferi



Kleszcze Ixodes ricinus w Europie

Kleszcze Ixodes ricinus w Europie

Ixodes dammini w Ameryce

Ixodes dammini w Ameryce



I stadium 3-32 dni od zakażenia

I stadium 3-32 dni od zakażenia



Objawy skórne

Objawy skórne

rumień wędrujący

rumień wędrujący

wysypka pokrzywkowa

wysypka pokrzywkowa



Niespecyficzne objawy grypopodobne

Niespecyficzne objawy grypopodobne



Powiększenie węzłów chłonnych

Powiększenie węzłów chłonnych



Zespół oponowy

Zespół oponowy

II stadium – po 2-3

II stadium – po 2-3

miesiącach

miesiącach



Zajęcie OUN

Zajęcie OUN



Zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych (30-40%)

Zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych (30-40%)



Zapalenie mózgu

Zapalenie mózgu



Porażenie nerwów czaszkowych (obustronne n.VII)

Porażenie nerwów czaszkowych (obustronne n.VII)



radiculopathia

radiculopathia



Objawy ze strony układu krążenia (8%)

Objawy ze strony układu krążenia (8%)



Zaburzenia przewodnictwa

Zaburzenia przewodnictwa



Zapalenie mięśnia sercowego

Zapalenie mięśnia sercowego



Zmiany skórne (guzki na klatce piersiowej i

Zmiany skórne (guzki na klatce piersiowej i

uszach)

uszach)



Wędrujące bóle mięśniowe i stawowe

Wędrujące bóle mięśniowe i stawowe

III stadium – po kilku miesiącach do

III stadium – po kilku miesiącach do

kilku lat

kilku lat



Postać stawowa – w Ameryce Północnej

Postać stawowa – w Ameryce Północnej



Oligo, poliarthritis

Oligo, poliarthritis



Postać nerwowa – w Europie

Postać nerwowa – w Europie



Encephalomyelitis

Encephalomyelitis



Ataksja

Ataksja



Porażenie spastyczne

Porażenie spastyczne



Zaburzenia psychiczne

Zaburzenia psychiczne



Postać skórna

Postać skórna



Acrodermatitis chronica atrophicans - Zapalenie

Acrodermatitis chronica atrophicans - Zapalenie

zanikowe skóry rąk i stóp

zanikowe skóry rąk i stóp

Borelioza

Borelioza

Objawy ogólne

Objawy ogólne

Porażenie n VII

Porażenie n VII

Wysypka skórna

Wysypka skórna

(rumień wędrujący)

(rumień wędrujący)

Zapalenie jednostawowe

Zapalenie jednostawowe

Objawy oczne 3-30 dni

Objawy oczne 3-30 dni



Stadium I

Stadium I



Zapalenie spojówek (11%)

Zapalenie spojówek (11%)



Stadium II – po kilku tygodniach

Stadium II – po kilku tygodniach



Zapalenie błony naczyniowej

Zapalenie błony naczyniowej



Zapalenie naczyń siatkówki

Zapalenie naczyń siatkówki



Zapalenie nerwu wzrokowego

Zapalenie nerwu wzrokowego



Neuropatia niedokrwienna

Neuropatia niedokrwienna



Obrzęk i zanik tarczy n.II

Obrzęk i zanik tarczy n.II



Stadium III – po kilku latach

Stadium III – po kilku latach



Zapalenie śródmiąższowe rogówki

Zapalenie śródmiąższowe rogówki



Zapalenie nadtwardówki i twardówki

Zapalenie nadtwardówki i twardówki



Zapalenie mięśni zewnętrznych gałki ocznej

Zapalenie mięśni zewnętrznych gałki ocznej

Objawy oczne

Objawy oczne

Zapalenie części pośredniej

Zapalenie części pośredniej

błony naczyniowej

błony naczyniowej

Neuroretinit

Neuroretinit

is

is

Obrzęk tarczy nerwu

Obrzęk tarczy nerwu

wzrokowego

wzrokowego

Zapalenie

Zapalenie

przedniego

przedniego

odcinka błony

odcinka błony

naczyniowej

naczyniowej

Ostre zapalenie

Ostre zapalenie

spojówek

spojówek

Punktowate

Punktowate

podnabłonkowe

podnabłonkowe

keratitis

keratitis

Badania diagnostyczne

Badania diagnostyczne



Wywiad

Wywiad



Badania laboratoryjne

Badania laboratoryjne



Test Elisa:

Test Elisa:



IgM ( pojawia się między 3 a 6 tygodniem)

IgM ( pojawia się między 3 a 6 tygodniem)



IgG ( występuje w II i III stadium)

IgG ( występuje w II i III stadium)



Istnieją przypadki serologicznie

Istnieją przypadki serologicznie

negatywne

negatywne

Leczenie boreliozy

Leczenie boreliozy



We wczesnych stadiach

We wczesnych stadiach



Doxycyclina

Doxycyclina



Amoxycylina

Amoxycylina



Cefalosporyna

Cefalosporyna



penicylina

penicylina



W późnych stadiach

W późnych stadiach



Penicylina

Penicylina



Sterydy gdy zajęty jest mięsień sercowy

Sterydy gdy zajęty jest mięsień sercowy

Objawy ogólne

Objawy ogólne



Znaczne osłabienie

Znaczne osłabienie



Zapalenie wątroby

Zapalenie wątroby



Bóle mięśniowe

Bóle mięśniowe



Gorączka

Gorączka



Zapalenie opon

Zapalenie opon

mózgowych (II)

mózgowych (II)



Bóle głowy

Bóle głowy

Objawy oczne

Objawy oczne



Zapalenie części pośredniej

Zapalenie części pośredniej

błony naczyniowej

błony naczyniowej



Perivascullitis

Perivascullitis



Zapalenie rogówki (II)

Zapalenie rogówki (II)



Zapalenie tylnej części błony

Zapalenie tylnej części błony

naczyniowej (III)

naczyniowej (III)



Obrzęk tarczy n. II (II)

Obrzęk tarczy n. II (II)



Zapalenie spojówek (III)

Zapalenie spojówek (III)



Zapalenie n. II

Zapalenie n. II



Krwotok siatkówkowy

Krwotok siatkówkowy



Niedowład n. VI

Niedowład n. VI

leczenie

leczenie



Spiramycin doustnie

Spiramycin doustnie



Doxycyclina doustnie

Doxycyclina doustnie



Amoxycylina doustnie

Amoxycylina doustnie



Penicylina krystaliczna

Penicylina krystaliczna



Ceftibuten doustnie

Ceftibuten doustnie



Tylko 50% chorych podaje w wywiadzie

Tylko 50% chorych podaje w wywiadzie

ukąszenie przez kleszcza

ukąszenie przez kleszcza



Dodatnie testy mogą być obecne w innych

Dodatnie testy mogą być obecne w innych

krętkowicach, leptospirozie, mononukleozie

krętkowicach, leptospirozie, mononukleozie

Sarkoidoza

Sarkoidoza

Sarkoidoza

Sarkoidoza

Hutchinson 1878

Hutchinson 1878



Sarkoidoza jest wielonarządową chorobą o

Sarkoidoza jest wielonarządową chorobą o

nieznanej etiologii

nieznanej etiologii



Charakteryzuje się powstawaniem w

Charakteryzuje się powstawaniem w

tkankach nieserowaciejących ziarniniaków

tkankach nieserowaciejących ziarniniaków



Obustronne powiększenie węzłów chłonnych

Obustronne powiększenie węzłów chłonnych

wnęk płuc

wnęk płuc



Naciekanie płuc

Naciekanie płuc



Zmiany w skórze, narządzie wzroku

Zmiany w skórze, narządzie wzroku



Anergia limf. T, wzmożona aktywność limf. B

Anergia limf. T, wzmożona aktywność limf. B

Częstość występowania

Częstość występowania



0,2 do 80 przypadków na 100000

0,2 do 80 przypadków na 100000



W Europie 10 - 40 na 100000

W Europie 10 - 40 na 100000



W Polsce 7,6 – 10 na 100000

W Polsce 7,6 – 10 na 100000



Częściej do 35 r.ż.

Częściej do 35 r.ż.



50% wykrywanych podczas badań RTG

50% wykrywanych podczas badań RTG



Możliwość predyspozycji genetycznej u osób

Możliwość predyspozycji genetycznej u osób

z haplotypem HLA DR-5, DR-6, DR-8, DR-52

z haplotypem HLA DR-5, DR-6, DR-8, DR-52



Objawy oczne od 26 do 63%

Objawy oczne od 26 do 63%

Sarkoidoza

Sarkoidoza

zmiany okołogałkowe

zmiany okołogałkowe



Zmiany dotyczące powiek

Zmiany dotyczące powiek



Ziarniniaki w obrębie przewodów łzowych

Ziarniniaki w obrębie przewodów łzowych



Zapalenie gruczołu łzowego

Zapalenie gruczołu łzowego



Zespół objawów suchego oka

Zespół objawów suchego oka



Ziarniniakowe zapalenie spojówek 70%

Ziarniniakowe zapalenie spojówek 70%



Złogi wapnia w rogówce i spojówce

Złogi wapnia w rogówce i spojówce



Ziarniniaki twardówki

Ziarniniaki twardówki



Ziarniniak mięśni gałkoruchowych

Ziarniniak mięśni gałkoruchowych



Ziarniniak tkanek oczodołu

Ziarniniak tkanek oczodołu

Zmiany skórne w sarkoidozie

Zmiany skórne w sarkoidozie

Na twarzy, pośladkach

Na twarzy, pośladkach

i kończynach

i kończynach

Twarde, purpurowoniebieskie

Twarde, purpurowoniebieskie

zmiany chorobowe

zmiany chorobowe

Ziarniniaki

Ziarniniaki

Lupus pernio

Lupus pernio

Ostra

Ostra

sarkoidoza

sarkoidoza

Rumień

Rumień

guzowaty

guzowaty

Limfadenopatia wnękowa

Limfadenopatia wnękowa

Powiększenie

Powiększenie

ślinianki

ślinianki

przyusznej

przyusznej

Porażenie nerwu

Porażenie nerwu

twarzowego

twarzowego

Zmiany w powiekach

Zmiany w powiekach



Toczeń odmrozinowy

Toczeń odmrozinowy



Wysypka grudkowoplamista

Wysypka grudkowoplamista



Blizna

Blizna



Blaszka sarkoidalna

Blaszka sarkoidalna



Pojedynczy ziarniniak może imitować

Pojedynczy ziarniniak może imitować

gradówkę

gradówkę

Złogi wapnia

Złogi wapnia



Zajmują powierzchowne warstwy istoty

Zajmują powierzchowne warstwy istoty

właściwej

właściwej



Zmętnienia lokalizują się pasmowato w

Zmętnienia lokalizują się pasmowato w

dolnym i środkowym obszarze rogówki

dolnym i środkowym obszarze rogówki



Zmętnienia nie są jednolite

Zmętnienia nie są jednolite



Zmętnienia w kierunku rąbka od którego

Zmętnienia w kierunku rąbka od którego

oddzielone są strefą przejrzystej rogówki

oddzielone są strefą przejrzystej rogówki



W spojówce przylegającej do zmętnień

W spojówce przylegającej do zmętnień

rogówki są przeźroczyste pęcherzyki

rogówki są przeźroczyste pęcherzyki

wypełnione solami Ca

wypełnione solami Ca

Zmiany przedniego odcinka w sarkoidozie

Zmiany przedniego odcinka w sarkoidozie

Ziarniniak spojówki

Ziarniniak spojówki

Zapalenie przedniego odcinka

Zapalenie przedniego odcinka

gałki ocznej

gałki ocznej



Ostre zapalenie tęczówki i ciała

Ostre zapalenie tęczówki i ciała

rzęskowego

rzęskowego



Przewlekłe zapalenie tęczówki i

Przewlekłe zapalenie tęczówki i

ciała rzęskowego

ciała rzęskowego



Guzki tęczówki

Guzki tęczówki



Guzkowe zapalenie beleczkowania

Guzkowe zapalenie beleczkowania

Zapalenie tęczówki i ciała

Zapalenie tęczówki i ciała

rzęskowego w sarkoidozie

rzęskowego w sarkoidozie

U młodych pacjentów z ostrą sarkoidozą

U młodych pacjentów z ostrą sarkoidozą

U starszych pacjentów z

U starszych pacjentów z

przewlekłą sarkoidozą

przewlekłą sarkoidozą

Ostre nieziarninujące

Ostre nieziarninujące

Przewlekłe ziarninujące

Przewlekłe ziarninujące

Zapalenie pośredniej części

Zapalenie pośredniej części

błony naczyniowej

błony naczyniowej



Ziarniniak ciała rzęskowego

Ziarniniak ciała rzęskowego



Obrzęk wyrostków rzęskowych

Obrzęk wyrostków rzęskowych



Zmiany wysiękowe w komorze

Zmiany wysiękowe w komorze

tylnej

tylnej



Zmiany w ciele szklistym

Zmiany w ciele szklistym

Zapalenie tylnej części błony

Zapalenie tylnej części błony

naczyniowej

naczyniowej



Swoiste zapalenie siatkówki i błony

Swoiste zapalenie siatkówki i błony

naczyniowej

naczyniowej



Centralna surowicza retinopatia

Centralna surowicza retinopatia



Okołonaczyniowe zapalenie siatkówki

Okołonaczyniowe zapalenie siatkówki



Obrzęk plamki

Obrzęk plamki



Neowaskularyzacja siatkówki

Neowaskularyzacja siatkówki



Krwotoki do siatkówki

Krwotoki do siatkówki



Ziarniniaki siatkówkowo-naczyniówkowe

Ziarniniaki siatkówkowo-naczyniówkowe



Choroidopatia (29-50%)

Choroidopatia (29-50%)

Zapalenie okołożylne z objawem

Zapalenie okołożylne z objawem

„kapiącej świecy”

„kapiącej świecy”

Objaw Landera

Objaw Landera

Guzki siatkówkowe i

Guzki siatkówkowe i

przedsiatkówkowe

przedsiatkówkowe

Wieloogniskowe nacieki

Wieloogniskowe nacieki

naczyniówkowe

naczyniówkowe

Pojedyncze ziarniniaki

Pojedyncze ziarniniaki

naczyniówkowe

naczyniówkowe

Zmiany w obrębie

Zmiany w obrębie

nerwu II

nerwu II



Ziarniniak nerwu II

Ziarniniak nerwu II



Obrzęk zapalny tarczy n. II

Obrzęk zapalny tarczy n. II



Obrzęk tarczy n. II wtórny do procesu w

Obrzęk tarczy n. II wtórny do procesu w

OUN

OUN



Neowaskularyzacja tarczy n. II

Neowaskularyzacja tarczy n. II

Obrzęk tarczy n.II i krwotoki

Obrzęk tarczy n.II i krwotoki

Ziarniniak tarczy nerwu

Ziarniniak tarczy nerwu

wzrokowego

wzrokowego

RTG klatki piersiowej

RTG klatki piersiowej



I powiększenie obustronne węzłów

I powiększenie obustronne węzłów

chłonnych wnęk

chłonnych wnęk



II + nacieki śródmiąższowe płuc

II + nacieki śródmiąższowe płuc



III tylko nacieki śródmiąższowe

III tylko nacieki śródmiąższowe

płuc

płuc



IV postępujące zwłóknienie płuc

IV postępujące zwłóknienie płuc

Klasyfikacja zmian płucnych w

Klasyfikacja zmian płucnych w

sarkoidozie

sarkoidozie

Stadium 1

Stadium 1

Wnękowe

Wnękowe

Limfadenopatia

Limfadenopatia

Stadium 2

Stadium 2

Wnękowe

Wnękowe

Limfadenopatia

Limfadenopatia

i nacieki

i nacieki

śródmiąższowe

śródmiąższowe

Stadium 3

Stadium 3

Śródmiąższowe

Śródmiąższowe

Izolowane nacieki

Izolowane nacieki

Stadium 4

Stadium 4

Włóknienie

Włóknienie

i rozstrzenie

i rozstrzenie

oskrzeli

oskrzeli

Badania diagnostyczne

Badania diagnostyczne



Komplet badań podstawowych

Komplet badań podstawowych



Poziom Ca w surowicy i w moczu

Poziom Ca w surowicy i w moczu



Badanie his-pat wycinków tkanek pobranych

Badanie his-pat wycinków tkanek pobranych

co najmniej z 2 narządów

co najmniej z 2 narządów



Test Kveima-Siltzbacha

Test Kveima-Siltzbacha



Określenie w surowicy poziomu enzymu

Określenie w surowicy poziomu enzymu

konwertującego angiotensynę SACE –

konwertującego angiotensynę SACE –

wydzielanego przez ziarninę sarkoidalną

wydzielanego przez ziarninę sarkoidalną



Scyntygrafia izotopem galu 67

Scyntygrafia izotopem galu 67



Badanie składu komórkowego popłuczyn

Badanie składu komórkowego popłuczyn

oskrzelowo-pęcherzykowych

oskrzelowo-pęcherzykowych



TK wysokiej rozdzielczości

TK wysokiej rozdzielczości

Badania diagnostyczne

Badania diagnostyczne

Limfocytów T helper (CD4) > T suppresor

Limfocytów T helper (CD4) > T suppresor

(CD8)

(CD8)

Sarkoidoza

Sarkoidoza



Wysięki zlokalizowane wzdłuż naczyń

Wysięki zlokalizowane wzdłuż naczyń

żylnych

żylnych



Mniejsze wysięki jak „sznury pereł”

Mniejsze wysięki jak „sznury pereł”



Większe jak masy wosku spływające

Większe jak masy wosku spływające

wzdłuż naczyń

wzdłuż naczyń

Wycinki można pobrać

Wycinki można pobrać



Z płuc

Z płuc



Ze skóry

Ze skóry



Z mięśni

Z mięśni



Ze śledziony

Ze śledziony



Ze spojówki

Ze spojówki



z gruczołu łzowego

z gruczołu łzowego



Węzłów chłonnych

Węzłów chłonnych

Badanie histopatologiczne jest podstawą

Badanie histopatologiczne jest podstawą

rozpoznania sarkoidozy

rozpoznania sarkoidozy

Leczenie sarkoidozy

Leczenie sarkoidozy



Mydriatyki – cykloplegiki

Mydriatyki – cykloplegiki



Kortykosteroidy miejscowo

Kortykosteroidy miejscowo



Krople

Krople



Okołogałkowo 20 mg Depomedrolu

Okołogałkowo 20 mg Depomedrolu



Kortykosteroidy ogólnie (60-100 mg

Kortykosteroidy ogólnie (60-100 mg

dziennie)

dziennie)



Co 1 tydź. Zmniejszanie dawki o 5 mg

Co 1 tydź. Zmniejszanie dawki o 5 mg



Dawka podtrzymująca 15-20 mg przez 1-2 lata

Dawka podtrzymująca 15-20 mg przez 1-2 lata



Gdy stwierdzimy obrzęk plamki

Gdy stwierdzimy obrzęk plamki



Acetazolamid 500 mg dziennie

Acetazolamid 500 mg dziennie



Indometacyna 0,025 / 6 tyg

Indometacyna 0,025 / 6 tyg



Sterydy miejscowo/ogólnie

Sterydy miejscowo/ogólnie

Zajęcie układu nerwowego

Zajęcie układu nerwowego

u 2-7% chorych

u 2-7% chorych



35 – 45 r.ż.

35 – 45 r.ż.



60% kobiety

60% kobiety



60-85% rasa czarna

60-85% rasa czarna



Na poziomie głowy n. II – ziarniniak

Na poziomie głowy n. II – ziarniniak



Pozagałkowo – trudna diagnostyka

Pozagałkowo – trudna diagnostyka

jako obrzęk tarczy

jako obrzęk tarczy



Poszerzenie kanału nerwu II w RTG

Poszerzenie kanału nerwu II w RTG



Podobne do meningioma - NMR

Podobne do meningioma - NMR

Choroba Ealesa

Choroba Ealesa



Obwodowa neowaskularyzacja

Obwodowa neowaskularyzacja

siatkówkowa

siatkówkowa



Krwotoki do ciała szklistego

Krwotoki do ciała szklistego



Trakcyjne odwarstwienie siatkówki

Trakcyjne odwarstwienie siatkówki



Rubeoza tęczówki

Rubeoza tęczówki



Jaskra wtórna neowaskularyzacyjna

Jaskra wtórna neowaskularyzacyjna

Powikłania choroby Ealesa

Powikłania choroby Ealesa



Obwodowa neowaskularyzacja

Obwodowa neowaskularyzacja

siatkówkowa

siatkówkowa



Retinopatia proliferacyjna

Retinopatia proliferacyjna



Krwotoki do szklistki

Krwotoki do szklistki



Trakcyjne odwarstwienie siatkówki

Trakcyjne odwarstwienie siatkówki



Rubeoza tęczówki

Rubeoza tęczówki



Wtórna jaskra neowaskularyzacyjna

Wtórna jaskra neowaskularyzacyjna

Gruźlica

Gruźlica

• Negatywny wynik RTG klatki

Negatywny wynik RTG klatki

piersiowej nie wyklucza TB

piersiowej nie wyklucza TB

• Użyteczny w diagnozie

Użyteczny w diagnozie

pozapłucnego TB

pozapłucnego TB

• Dodatni test skórny

Dodatni test skórny

• Jamy w płucach

Jamy w płucach

• Infekcja prątkiem ludzkim (M. tuberculosis) lub bydlęcym (M. bovis

Infekcja prątkiem ludzkim (M. tuberculosis) lub bydlęcym (M. bovis

)

• Zapalenie błony naczyniowej jest rzadkie i występuje w

Zapalenie błony naczyniowej jest rzadkie i występuje w

stadium popierwotnym

stadium popierwotnym

Zapalenie błony naczyniowej w gruźlicy

Zapalenie błony naczyniowej w gruźlicy

Guzki Busacca

Guzki Busacca

Choroiditis - jedno-

Choroiditis - jedno-

lub wieloogniskowe

lub wieloogniskowe

Zapalenie tylnego odcinka błony naczyniowej

Zapalenie tylnego odcinka błony naczyniowej

Przewlekłe ziarninujące iridocyclitis

Przewlekłe ziarninujące iridocyclitis

Sadłowate KP

Sadłowate KP

Guzki Koeppego

Guzki Koeppego

Zapalenie okołożylne

Zapalenie okołożylne

Duży pojedynczy

Duży pojedynczy

ziarniniak naczyniówki

ziarniniak naczyniówki

Kiła

Kiła

• Rzadkie, obustronne w 50%

Rzadkie, obustronne w 50%

Początkowo może być związane

Początkowo może być związane

z poszerzeniem naczyń (roseolae)

z poszerzeniem naczyń (roseolae)

Staje się przewlekłe, jeżeli nie jest leczone

Staje się przewlekłe, jeżeli nie jest leczone

Zapalenie tęczówki i ciała

Zapalenie tęczówki i ciała

rzęskowego

rzęskowego

• Infekcja krętkiem Treponema pallidum

Infekcja krętkiem Treponema pallidum

• Zapalenie błony naczyniowej może wystąpić podczas

Zapalenie błony naczyniowej może wystąpić podczas

drugiego i trzeciego stadium

drugiego i trzeciego stadium

Zapalenie tylnego odcinka błony naczyniowej w kile

Zapalenie tylnego odcinka błony naczyniowej w kile

• Może być obustronne

Może być obustronne

• Często okołotarczowe lub

Często okołotarczowe lub

centralne

centralne

Jednoogniskowe chorioretinitis

Jednoogniskowe chorioretinitis

• Może być obustronne

Może być obustronne

• Z

Z

miany zanikowe

miany zanikowe

i barwnikowe

i barwnikowe

RPE

RPE

Wieloogniskowe chorioretinitis

Wieloogniskowe chorioretinitis

• Zanik nerwu wzrokowego,

Zanik nerwu wzrokowego,

niedrożność naczyń i zmiany

niedrożność naczyń i zmiany

w RPE

w RPE

Nieaktywne neuroretinitis

Nieaktywne neuroretinitis

• Obrzęk tarczy, gwiaździsta figura w

Obrzęk tarczy, gwiaździsta figura w

plamce i

plamce i

„

„

ogniska waty”

ogniska waty”

Ostre neuroretinitis

Ostre neuroretinitis

Zapalenie współczulne

oka

Zapalenie współczulne oka

Oko wyzwalające

Oko wyzwalające

Oko po urazie

Oko po urazie

Oko współczulne

Oko współczulne

Oko w którym rozwija się zapalenie

Oko w którym rozwija się zapalenie

William Macenza w 1840 r.

William Macenza w 1840 r.

Epidemiologia

Epidemiologia

Najczęstsza przyczyna uraz

Najczęstsza przyczyna uraz

Powoduje wystąpienie zapalenia

Powoduje wystąpienie zapalenia

współczulnego

współczulnego

w 0,2 – 1,9 %

w 0,2 – 1,9 %

2/1000 urazów

2/1000 urazów

Zabieg operacyjny

Zabieg operacyjny

0,01% - 0,05%

0,01% - 0,05%

Najczęściej chirurgia siatkówki

Najczęściej chirurgia siatkówki

Epidemiologia

Epidemiologia

Po urazach

Po urazach

M > K

M > K

Po zabiegach operacyjnych

Po zabiegach operacyjnych

M=K

M=K

Czas

Czas

5 dni – kilkanaście lat

5 dni – kilkanaście lat

90% przed upływem roku

90% przed upływem roku

65% między 14 dni a 3 miesiące

65% między 14 dni a 3 miesiące

Zapalenie współczulne oka

Zapalenie współczulne oka



Teoria wirusowa

Teoria wirusowa



Teoria alergiczna

Teoria alergiczna

-

Reakcja hipergiczna na antygen obcy

Reakcja hipergiczna na antygen obcy

rozwijająca się w miejscu okaleczenia

rozwijająca się w miejscu okaleczenia

-

Czynnik autoagresji na zmienione białko

Czynnik autoagresji na zmienione białko

własne zmiażdżonej tkanki

własne zmiażdżonej tkanki

naczyniówkowej i nabłonka barwnikowego

naczyniówkowej i nabłonka barwnikowego



Zapalenie odogniskowe

Zapalenie odogniskowe

Ogniskiem pierwotnym jest tkanka

Ogniskiem pierwotnym jest tkanka

skaleczona

skaleczona

Zapalenie współczulne oka



Uwarunkowania

Uwarunkowania

genetyczne

genetyczne

, które

, które

sprzyjają przekształceniu się

sprzyjają przekształceniu się

uszkodzonych tkanek w antygen

uszkodzonych tkanek w antygen

wywołujący reakcję obronną organizmu.

wywołujący reakcję obronną organizmu.



Objaw nadwrażliwości na czynniki

Objaw nadwrażliwości na czynniki

endogenne:

endogenne:



Melanocyty naczyniówkowe

Melanocyty naczyniówkowe



Komórki nabłonka barwnikowego

Komórki nabłonka barwnikowego



Antygeny siatkówkowe

Antygeny siatkówkowe



Reakcja

Reakcja

autoimmunologiczna

autoimmunologiczna

przeciwko antygenom

przeciwko antygenom

siatkówki

siatkówki

Zapalenie współczulne oka



Zapalenie przedniego

Zapalenie przedniego

odcinka:

odcinka:



Sadłowate osady

Sadłowate osady



Guzki Koeppego na

Guzki Koeppego na

tęczówce

tęczówce



Wysięk w komorze

Wysięk w komorze

przedniej

przedniej



Iritatio sympatica

Iritatio sympatica



Podrażnienie oka

Podrażnienie oka



Nastrzyk rzęskowy

Nastrzyk rzęskowy



Wrażliwość na światło

Wrażliwość na światło

Zapalenie współczulne oka

Zapalenie współczulne oka

stan zapalny tylnego odcinka

stan zapalny tylnego odcinka



Wysięk w ciele szklistym

Wysięk w ciele szklistym



Guzki Dalena-Fuchsa

Guzki Dalena-Fuchsa



Papillitis

Papillitis



Neuropapillitis

Neuropapillitis



Obrzęk siatkówki

Obrzęk siatkówki



Wysiękowe odwarstwienie siatkówki

Wysiękowe odwarstwienie siatkówki



Rozlane zgrubienie naczyniówki USG

Rozlane zgrubienie naczyniówki USG



Zapalenie naczyń siatkówki

Zapalenie naczyń siatkówki

Zapalenie współczulne oka

Zapalenie współczulne oka

Objawy ogólne

Objawy ogólne



Łysienie plackowate

Łysienie plackowate



Odbarwienie skóry

Odbarwienie skóry



Odbarwienie brwi i rzęs

Odbarwienie brwi i rzęs



Upośledzenie słuchu

Upośledzenie słuchu



Pleocytoza w płynie mózgowo-

Pleocytoza w płynie mózgowo-

rdzeniowym

rdzeniowym

Zapalenie współczulne oka

Zapalenie współczulne oka

zapalenie ziarninujące błony

zapalenie ziarninujące błony

naczyniowej

naczyniowej



Nacieki nienekrotyzujące

Nacieki nienekrotyzujące



Limfocyty

Limfocyty



Komórki nabłonkowe

Komórki nabłonkowe



Komórki olbrzymie

Komórki olbrzymie

Zapalenie współczulne oka

Zapalenie współczulne oka

guzki Dalena - Fuchsa

guzki Dalena - Fuchsa



Umiejscowione między nabłonkiem barwnikowym a

Umiejscowione między nabłonkiem barwnikowym a

błoną Brucha

błoną Brucha



Komórki nabłonkowate

Komórki nabłonkowate



Limfocyty

Limfocyty



Odbarwione komórki nabłonka barwnikowego

Odbarwione komórki nabłonka barwnikowego

siatkówki

siatkówki

Zapalenie współczulne oka

Zapalenie współczulne oka

Badania

Badania

immunohistochemiczne

immunohistochemiczne



Limfocyty T CD 4+ we wczesnym

Limfocyty T CD 4+ we wczesnym

stadium choroby

stadium choroby



Limfocyty T CD 8+ w fazie późnej

Limfocyty T CD 8+ w fazie późnej

Zapalenie współczulne oka

Zapalenie współczulne oka

powikłania

powikłania



Zaćma

Zaćma



Iris bomb

Iris bomb

é

é



Jaskra

Jaskra



Rubeosis iridis

Rubeosis iridis



Obrzęk rogówki

Obrzęk rogówki



Błony zapalne w ciele szklistym

Błony zapalne w ciele szklistym



Przecieki z naczyń siatkówkowych

Przecieki z naczyń siatkówkowych



Neowaskularne błony naczyniówki

Neowaskularne błony naczyniówki



Zwłóknienia podsiatkówkowe

Zwłóknienia podsiatkówkowe

Zapalenie współczulne oka

Zapalenie współczulne oka

leczenie

leczenie



Miejscowe

Miejscowe

Kortykosteroidy

Kortykosteroidy

Mydriatyki

Mydriatyki



Iniekcje okołogałkowe

Iniekcje okołogałkowe

Kortykosteroidy

Kortykosteroidy

Triamcynolon 40 mg/ml pod

Triamcynolon 40 mg/ml pod

torebkę Tenona lub okołogałkowo

torebkę Tenona lub okołogałkowo

Zapalenie współczulne oka

Zapalenie współczulne oka

leki ogólne

leki ogólne



Kortykosteroidy

Kortykosteroidy

Prednizolon 1 mg/kg/dzień p.o.

Prednizolon 1 mg/kg/dzień p.o.



Leki immunosupresyjne:

Leki immunosupresyjne:



Czynniki swoiste dla komórek T

Czynniki swoiste dla komórek T

Cyklosporyna 2,5 – 5 mg/kg/dzień p.o.

Cyklosporyna 2,5 – 5 mg/kg/dzień p.o.

Takrolimus 0,1 – 0,15 mg/kg/dzień p.o.

Takrolimus 0,1 – 0,15 mg/kg/dzień p.o.



Antymetabolity

Antymetabolity

Metotreksat 7,5-25 mg raz na tydzień p.o.(razem z

Metotreksat 7,5-25 mg raz na tydzień p.o.(razem z

kwasem foliowym)

kwasem foliowym)

Azatopiryna 1-3 mg/kg/dzień p.o.

Azatopiryna 1-3 mg/kg/dzień p.o.



Środki alkilujące

Środki alkilujące

Cyklofosfamid 1-3 mg/kg dzień p.o.

Cyklofosfamid 1-3 mg/kg dzień p.o.

Chlorambucyl 0,1 mg/kg/dzień p.o

Chlorambucyl 0,1 mg/kg/dzień p.o

.

.

Zapalenie współczulne

Zapalenie współczulne

oka

oka

Czy usuwać oko

Czy usuwać oko

wyzwalające –

wyzwalające –

zranione?

zranione?