GUZY BŁONY NACZYNIOWEJ
1. Czerniak tęczówki
2. Znamię tęczówki
6. Naczyniak krwionośny naczyniówki
7. Przerzut raka do naczyniówki
8. Kostniak naczyniowki
• Ograniczony
• Rozlany
9. Melanocytoma
3. Czerniak ciała rzęskowgo
4. Czerniak naczyniówki
5. Znamię naczyniówki
Czerniak tęczówki
1. Bardzo rzadki - 8% czerniaków błony naczyniowej
2. Występowanie - piąta do szóstej dekady
3. Bardzo powolny wzrost
4. Niska złośliwość
5. Bardzo dobre rokowanie
Czerniak tęczówki
• Zwykle barwnikowy guzek
przynajmniej 3 mm średnicy
• Unaczynienie na powierzchni
• Zajęcie kąta może
spowodować jaskrę
• Zniekształcenie źrenicy,
ectropion uveae i zaćma
• Niezmiennie w dolnej połowie
tęczówki
• Niekiedy
bezbarwnikowy
Diagnostyka różnicowa
czerniaka tęczówki
Duże znamię
tęczówki,
zniekształcające
źrenicę
Leiomyoma
Gruczolak nabłonka
barwnikowego
Pierwotna torbiel
tęczówki
Czerniak ciała rzęskowego
nacie-kający przez
podstawę tęczówki
Przerzut do tęczówki
Leczenie czerniaka tęczówki
Mały guz
- szeroka irydektomia
Inwazja kąta przez guz
- irydocyklektomia
Guz nieoperacyjny
- radioterapia lub enukleacja
Znamię
tęczówki
Typowe
Rozlane
• Średnica zwykle mniejsza niż 3 mm
• Niekiedy niewielkie zniekształcenie źrenicy
i ectropion uveae
• Zasłania krypty tęczówki
• Może powodować hiperchromiczną
heterochromię po tej samej stronie
• Może być związane z zespołem
Cogana-Reese’a
•
Barwnikowe, płaskie lub nieco uniesione
Czerniak ciała
rzęskowego
• Rzadki - 12% czerniaków błony naczyniowej
• Występowanie - szósta dekada
• Może być odkryty przypadkowo
• Rokowanie - ostrożne
Objawy czerniaka ciała
rzęskowego
• Naczynia wartownicze • Pozagałkowy wzrost
• Niszczenie
podstawy
tęczówki
• Podwichnięcie soczewki lub zaćma
• Odwarstwienie siatkówki
Leczenie czerniaka ciała rzęskowego
1. Irydocyklektomia
- małe lub śrdnie guzy
2. Enukleacja
- duże guzy
3. Radioterapia
- wybrane przypadki
Czerniak naczyniówki
• Najczęstszy pierwotny wewnątrzgałkowy
guz u dorosłych
• Najczęstszy czerniak błony naczyniowej
- 80% przypadków
• Występowanie - szósta dekada
• Rokowanie - zwykle dobre
Czerniak
naczyniówki (1)
• Brunatne, uniesione
masy
podsiatkówkowe
• Niekiedy bezbarwnikowy
• Podwójne krążenie
• Wtórne odwarstwienie siatkówki
• Fałdy naczyniówki
Czerniak naczyniówki (2)
• Pomarańczowy barwnik na
powierzchni
(lipofuscyna) jest częsty
• Ultrasonografia - obszar
bezechowy,
zagłębienie naczyniówki i cień
oczodołowy
• Kształt grzyba, jeśli przerywa błonę
Brucha
Diagnostyka różnicowa czerniaka
naczyniówki
Duże znamię naczyniówki
Guz przerzutowy
Zlokalizowany naczyniak
krwionośny naczyniowki
Odwarstwienie naczyniowkiZiarniniak naczyniówki Gęsty krwotok
podsiatkówkowy lub pod RPE
Leczenie czerniaka naczyniówki
1. Brachyterapia
- mniej niż 10 mm grubości i 20 mm średnicy
2. Napromienianie naładowanymi cząstkami
- jeśli nieodpowiedni do brachyterapii
3. Przezźreniczna termoterapia
- wybrane małe guzy
4. Przeztwardówkowa resekcja lokalna
- ostrożnie wybrane guzy o śrenicy mniejszej niż 16 mm
5. Enukleacja
- bardzo duże guzy, zwłaszcza z utratą wzroku
6. Egzenteracja
- wzrost pozagałkowy
Histologiczna klasyfikacja czerniaków naczyniówki
Wrzecionowatokomórkowy
(45%)
Nabłonkowatokomórkowy (5%)
Mieszanokomórkowy (45%)
Martwiczy (5%)
Czynniki złe rokowniczo w czerniaku naczyniówki
1. Histologiczne
• Komórki nabłonkowate
• Zamknięte pętle naczyniowe
• Nacieki limfocytarne
2. Duża wielkość
3. Wzrost pozatwardówkowy
4. Lokalizacja przednia
5. Wiek powyżej 65 lat
Typowe znamię naczyniówki
• Częste - 2% populacji
• Okrągłe, ciemnoszare
o nieostrych brzegach
• Druzy na powierzchni
• Płaskie lub nieco uniesione
• Średnica mniejsza niż 5 mm
• Lokalizacja - gdziekolwiek
• Bezobjawowe
Podejrzane znamię naczyniówki
• Średnica większa
niż 5 mm
• Uniesienie 2 mm
lub więcej
• Lipofuscyna na
powierzchni
• Brzeg tylny w obrębie
3 mm od tarczy
• Może dawać
objawy
z powodu płynu
surowiczego
Ograniczony naczyniak krwionośny naczyniówki
• Występowanie - dorośli
• Kopulasta lub płaska
czerwonopomarańczowa
masa
• Zwykle w biegunie tylnym
• 3-9 mm średnicy
• Może blednąć przy ucisku
na gałkę oczną
• Zwyrodnienie torbielowate
powierzchni siatkówki
• Wysiękowe odwarstwienie
siatkówki
• Leczenie - radioterapia,
jeśli zagrożone widzenie
Naczyniak krwionośny rozlany
Typowo dotyczy chorych z zespołem Sturge’a-Webera
Rozlane pogrubienie, największe
w tylnym biegunie
Może zostać przeoczony, jeśli nie będzie
porównany z prawidłowym drugim okiem,
jak pokazano powyżej
Przerzut raka do naczyniówki
Najczęstsze ognisko pierwotne to sutek u kobiet i oskrzele u mężczyzn
• Szybko rosnąca, kremowobiała,
płaska zmiana
• Najczęściej w biegunie tylnym
• Ogniska guza mogą być liczne
• Obustronny w 10-30%
Kostniak naczyniówki
• Bardzo rzadki, łagodny,
powoli
rosnący, kostniejący guz
• Typowo dotyczy młodych kobiet
• Pomarańczowożółta, owalna zmiana
• Dobrze ograniczony,
kształtu muszli
lub geograficznego
• Najczęściej okołotarczowo lub
w tylnym biegunie
• Rozlane nakrapianie RPE
• Obustronny w 25%
Melanocytoma
• Dotyczy osób o ciemnej
karnacji
• Zwykle bezobjawowy
• Najczęściej zajmuje tarczę
nerwu wzrokowego
• Czarna zmiana o
pierzastych brzegach