1

Wykład dla studentów polityki społecznej

Barbara Szatur-Jaworska©

Służby społeczne wobec

problemu przemocy w

rodzinie

w rodzinie

2

Źródła:



Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie



Ustawa o pomocy społecznej



Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie



Rozporządzenie MPiPS w sprawie standardu podstawowych
usług świadczonych przez specjalistyczne ośrodki wsparcia
dla ofiar przemocy w rodzinie, a także szczegółowych
kierunków prowadzenia oddziaływań korekcyjno-
edukacyjnych



Rozporządzenie MPiPS w sprawie domów dla matek z
małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży

3

Dz.U. 2005, nr 180, poz.1493 z późn. zm.

Dz.U. 2005, nr 180, poz.1493 z późn. zm.

4

RODZAJE PRZEMOCY

KATALOG ZACHOWAŃ

PRZEMOC FIZYCZNA

popychanie, odpychanie, obezwładnianie, przytrzymywanie,

policzkowanie, szczypanie, kopanie, duszenie, bicie otwartą

ręką i pięściami, bicie przedmiotami, ciskanie w kogoś
przedmiotami, parzenie, polewanie substancjami żrącymi,

użycie broni, porzucanie w niebezpiecznej okolicy,
nieudzielanie koniecznej pomocy,

itp.

PRZEMOC PSYCHICZNA

wyśmiewanie poglądów, religii, pochodzenia, narzucanie własnych

poglądów, karanie przez odmowę uczuć, zainteresowania,
szacunku, stała krytyka, wmawianie choroby psychicznej,

izolacja społeczna (kontrolowanie i ograniczanie kontaktów z
innymi osobami), domaganie się posłuszeństwa, ograniczanie

snu i pożywienia, degradacja werbalna (wyzywanie, poniżanie,
upokarzanie, zawstydzanie),stosowanie gróźb,

itp.

PRZEMOC SEKSUALNA

wymuszanie pożycia seksualnego, wymuszanie nieakceptowanych

pieszczot i praktyk seksualnych, wymuszanie seksu z osobami

trzecimi, sadystyczne formy współżycia seksualnego,
demonstrowanie zazdrości, krytyka zachowań seksualnych

kobiety,
itp.

PRZEMOC EKONOMICZNA

odbieranie zarobionych pieniędzy, uniemożliwianie podjęcia pracy

zarobkowej, nie zaspakajanie podstawowych, materialnych
potrzeb rodziny,

itp.

www.niebieskalinia.pl

5

Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy
w Rodzinie – typy działań

Działania uprzedzające

Działania interwencyjne

Działania wspierające – strategie terapeutyczne

Działania korekcyjno-edukacyjne skierowane

do sprawców przemocy

Strategie diagnozujące

Strategie informacyjne

Strategie edukacyjne

Strategie pomocowe kierowane do ofiar przemocy

Strategie interwencyjne kierowane do sprawców przemocy

Opracowanie: B.Szatur-Jaworska

6

Dz.U. 2005, nr 180, poz.1493 z późn. zm.

7

Instytucje i służby zaangażowane
w przeciwdziałanie przemocy

1.

Organy administracji rządowej (ministrowie,
wojewodowie)

2.

Policja

3.

Prokuratura

4.

Sądy

5.

Samorząd lokalny: województwa, powiatu, gminny

•

Pomoc społeczna

•

Służba zdrowia

•

Instytucje edukacyjne

1.

Organizacje pozarządowe

2.

Kościoły i związki wyznaniowe

8

Rada Ministrów

MZ

Zespół Monitorujący….

MPiPS

Prokurator

Generalny

MSWiA

KG Policji

Krajowy Koordynator

Wojewoda

Wojewódzki Koordynator

Sądy

III sektor

Samorząd województwa

Samorząd powiatu

Samorząd gminny

Zespół interdyscyplinarny

(grupy robocze)

Ośrodki wsparcia

Ośrodki Interwencji

Kryzysowej

Punkty Konsultacyjne

Specjalistyczne Ośrodki

Wsparcie

Ośrodki wsparcia

Opracowanie: B.Szatur-Jaworska

9

Zespoły interdyscyplinarne

w gminach

(powoływane przez wójta, burmistrza lub
prezydenta miasta)

Skład zespołu - przedstawiciele :

1.

jednostek organizacyjnych pomocy społecznej;

2.

gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych;

3.

Policji;

4.

oświaty,

5.

ochrony zdrowia;

6.

organizacji pozarządowych;

7.

kuratorzy sądowi;

8.

prokuratorzy (fakultatywnie);

9.

przedstawiciele innych podmiotów (fakultatywnie).

W ramach zespołu mogą działać grupy robocze.
Obsługa organizacyjno-techniczna należy do OPS.

10

Procedura „Niebieskie Karty” -
dokumenty



Zarządzenie nr 162 Komendanta Głównego Policji
z dnia 18 lutego 2008 (w załącznikach wzory kart
A i B)



Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej w
sprawie rodzinnego wywiadu środowiskowego

11

Charakterystyka wybranych
służb społecznych



Specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w
rodzinie



Punkty konsultacyjne



Dom dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet
w ciąży



Ośrodki Interwencji Kryzysowej

12

Interwencja kryzysowa

Interwencja kryzysowa to zespół interdyscyplinarnych, profesjonalnych,

celowych i skoordynowanych oddziaływań, wykorzystujących zasoby

klienta kryzysowego, jego naturalnego otoczenia społecznego oraz

instytucji pomagających, których celem jest ułatwienie odzyskania przezeń

równowagi wewnętrznej i poczucia sprawczości oraz rozwiązania

problemu /problemów/ stanowiących podłoże doświadczenia kryzysowego.

Odbiorcą tych działań mogą być zarówno jednostki jak i grupy oraz całe

społeczności.

Interdyscyplinarność oddziaływań interwencyjnych wynika z charakteru

doświadczenia kryzysowego, a szczególnie z tej jego cechy jaką jest

skomplikowana symptomatologia. Oznacza ona przede wszystkim, że

kryzys niejako rozlewa się na wszystkie sfery funkcjonowania

wewnętrznego i zewnętrznego jednostki. Dlatego wymaga pomocy ze

strony specjalistów różnych dziedzin. Najczęściej są to psycholodzy,

pracownicy socjalni, prawnicy. Nierzadko wskazany jest również udział

duszpasterzy, czasem pedagogów, lekarzy - w zależności od rodzaju

dziedzin najbardziej dotkniętych kryzysem.

(Źródło: W.Szlagura, www.interwencjakryzysowa.pl)

13

Formy działania organizacji pozarządowych



telefony zaufania, punkty informacyjno - konsultacyjne, ośrodki pomocy,

schroniska, hostele, świetlice dla dzieci



W ramach swojej działalności oferują, m.in.:



pomoc psychologiczną, w grupie i kontakcie indywidualnym,



pomoc prawną, w tym pisanie pozwów, wniosków



pomoc socjalną



grupy wsparcia,



grupy samopomocowe,



pomoc socjoterapeutyczną dla dzieci,



udział w prowadzeniu wywiadów środowiskowych,



udział w pracach zespołów pomagających ofiarom przemocy np. przy

gminnej komisji czy ośrodku pomocy społecznej,



udział w interwencjach,



pilotowanie przypadków,



pomoc w załatwianiu spraw urzędowych i innych.

Źródło: www.niebieskalinia.pl

14

Służby społeczne oceniają skuteczność

swoich działań w związku z

problemem przemocy

Wyniki badania TNS OBOP z X 2007

15

Źródło:www.mpips.gov.pl

16

Źródło:www.mpips.gov.pl

17

Źródło:www.mpips.gov.pl

18

Źródło:www.mpips.gov.pl