Rola chemioterapii w
ginekologii onkologicznej
Chemioterapia raka jajnika
Żadne leczenie uzupełniające nie
zastąpi właściwego leczenia
chirurgicznego obejmującego
maksymalną cytoredukcję zmian
nowotworowych
CHT raka jajnika
*
1960 – leki alkilujące
1970 – cisplatyna (CDDP),
leki alkilujace vs CDDP,
monoterpia CDDP vs
schematy wielolekowe z CDDP
1980 – carboplatyna (AUC 5 – 7,5),
carboplatyna vs CDDP,
monoterpia carboplatyną
vs wielolekowe schematy i.p. vs i.v.
1990 – paclitaksel (PTX)
PTX/platyna vs schematy na bazie
platyny bez DTX,
carboplatyna/PTX vs CDDP/PTX
2000 – platyna + taksan „złoty standard”
w I rzucie (70-80% RR) i w nawrotach
nowe leki
ChT raka jajnika
Leczenie uzupełniające zabieg operacyjny
(przedoperacyjne, pooperacyjne )
Przypadki wczesne
Przypadki zaawansowane
Leczenie choroby przetrwałej
Leczenie nawrotów raka
CHT przedoperacyjna
Cel:
Zmniejszenie masy guza („uoperacyjnienie”)
Poprawa stanu ogólnego
CHT pooperacyjna - wskazania
Wskazania
Postaci wczesne HR (ang. high risk)
Postaci zaawansowane
CHT raka jajnika
Przypadki „wczesne” HR
IA, IB, HR: G2, G3, clear cell,
IC, II
Vergote i wsp. Lancet 2001
niezależne czynniki rokownicze:
G, pęknięcie ściany guza, IB
Brak znaczenia rokowniczego:
podtyp histologiczny, obecność
zrostów, naciek poza torebkę guza
Ploidia DNA
CHT raka jajnika „Złoty standard”
Piccard i wsp. J Natl Cancer Inst 2000
PTX 175 mg/m2/3 godz + CDDP vs PC
OS med. 35,6 i 25,8 mies
RR 59% i 45% (p=0,01)
Ogółem 10 – 12 mies OS
CHT raka jajnika – wybór analogu
platyny
CDDP czy carboplatyna
3 triale udowodniły jednakową
skuteczność, inny profil
toksyczności
Dawka carboplatyny
AUC – 5 – 7,5 (rekomendacje AGO
AUC 6
Liczba cykli 6 ( 8 )
Rola CHT konsolidujacej
Rola dodatku nowych leków
CHT raka jajnika – wybór taksanu
SCOTish
DTX/carboplatyna
1077 ch
PTX/carboplatyna
PFS i OS NS
Różny profil toksyczności
PTX neurotoksyczność, ale
DTX mielotoksyczność
Złoty standard - taxol/platyna ?
ICON 3 Lancet 2002
2074 chore
Carboplatyna lub PAC vs carbo i
PTX
PFS, OS, RR NS
GOG 132
suboptymalna chrurgia, III-IV
CDDP 100mg
648 ch PTX 200mg/m2
CDDP 75mg/m2 + PTX
135mg/m3/24
PFS w obu ramionach z CDDP
OS NS
85% ch leczone sekwencyjnie
CHT raka jajnika – liczba cykli
leczenia
Standardowa liczba cykli - 6
GOG - 8
GOG (Markman 2003)
3 vs 12 (istotnie wydłużenie PFS
ale OS – NS)
Rola CHT konsolidujacej
Rola dodatku nowych leków
CHT raka jajnika – leczenie
konsolidujące
ECCO 2003,
PTX C 6x vs PTX C 6x +
Topotecan 4x
C - karboplatyna
PTX C + Top - bardziej toksyczne
OS NS
Krótki okres obserwacji
CHT raka jajnika –schematy
trójlekowe
GOG 182 – ICON 5
III-IV, optymalna/suboptymalna S
PTX + carboplatyna 8c
PTX + carbo + Gemcytabina 8c
PTX + carbo + liposomalna DCX
8c
Carbo + Topotecan 4x, potem PTX
+ carbo 4c
Carbo + Gemcytabina 4c, potem
PTX + carbo 4c
CHT raka jajnika - taksany
Uszkadzają wrzeciono podziałowe,
zatrzymują podział komórki, działanie
antyangiogenne
Brak krzyżowej oporności z platyną
Leki wysoce cyklo-zależne, stąd celowe
wydłużanie ekspozycji na lek
GOG 175 – I i II
Obserwacja vs weekly PLX 24x
Korzyści: mniejsza toksyczność
CHT dootrzewnowa w raku jajnika
SWOG – CTX + CDDP iv vs CTX + CDDP ip
GOG – CDDP iv a następnie ip
GOG – PTX + CDDP iv lub ip
Rak jajnika – leczenie choroby
przetrwałej
Brak standardów
Kontynuacja leczenia pierwotnego
jeśli skuteczne
Podanie CHT dootrzewnowej
RT na całą jamę brzuszną
Kandydatki do badań klinicznych i
nowych leków
Rak jajnika – leczenie nawrotów
PFI – główny czynnik predykcyjny
odpowiedzi na leczenie
pierwszorazowe (na bazie platyny)
oraz leki kolejnej linii leczenia
Blachledge 1989
Markman 1991 PFI < 6 mies RR <
10
PFI > 18 mies RR -
94%
nawrót 6 – 12 mies – ponownie
schemat z platyną
nawrót < 6 mies, resistant: kandydatki
do badań klinicznych i nowych leków
Nawroty raka jajnika
75% - med. czasu do nawrotu 18-28 mies
Platinum-sensitive > 6 mies po pierwotnej
odpowiedzi
Platinum-refractory – brak odpowiedzi
„pierwotna oporność”
Platinum-resistant - wznowa w ciągu 6 mies
po leczeniu pierwotnym
(<4 mies – refractory, 6-12 mies – partially
sensitive, > 12 mies – sensitive)
Nawrót < 6 mies
Brak standardowej CHT
Tzw. stare leki – VP16, alkilujace
Tzw. nowe leki – gemcytabina, topotecan,
pegylowana liposomalna doksorubicyna
Leczenie paliatywne
Kandydatki do badań klinicznych
Nawrót > 6 mies
Monoterapia – Carboplatyna
RR ok. 30%
Schematy wielolekowe
Nawrót > 6 mies
ACON4/AGO-OVAR Lancet 2003
802 chore, nawrót > 6 i > 12 mies.
CDDP + PTX vs CDDP + inne leki
Med. PFS 13 vs 10 mies.
Bezwzględny wzrost OS/2 lata 7 % (57 vs
50%) w grupie CDDP + PTX
Nowe leki – topotecan
Efekt synergistyczny z CDDP i PTX
Brak krzyżowej oporności z CDDP i PTX
1,5 mg/m2 1-5 dni
Istotna toksyczność hematologiczna u chorych
uprzednio leczonych
Skuteczność porównywalna z PTX w nawrotach
(III faza)
Mniej skuteczny niż pegylowana doksorubicyna
w przyp. platinum-sensitive
Próby kojarzenia z TC w I linii
Nowe leki – pegylowana
doksorubicyna
W otoczce glikolowej zachowuje aktywność przy
mniejszej toksyczności
RR 20% (5% CR), czas trwania do 6 mies
Efektywna w przypadkach platinum, paklitaksel –
refractory
Próby stosowania w I linii
Nowe leki – gemcytabina
Hamuje syntezę DNA i RNA (działanie
samopotencjalizujące)
Nieco mniej toksyczna niż topotecan
1000 mg (800-1250)/m2 d 1 i 8
Względnie niewielka toksyczność
hematologiczna
Działanie synergistyczne z preparatami
platyny
W I linii (II faza) z CDDP RR 71%
Podsumowanie
I linia leczenia – schemat z prep. platyny
• II linia leczenia :
• Brak leczenia standardowego
• Brak standardowego leczenia w
przypadkach refractory
• W przypadkach sensitive – PLX +
carboplatyna
Chemioterapia raka szyjki
macicy
• Chemioterapia neoadiuwantowa
• Jednoczasowa chemio-radioterapia
• Chemioterapia adiuwantowa
Chemioterapia raka szyjki
macicy
• Liczne badania kliniczne, różne kombinacje
leków
• CHT neoad. + RT - brak wpływu na
odległe wyniki leczenia ?
Chemioterapia raka szyjki
macicy
• CHT neoad. + chirurgia - redukcja
ryzyka
zgonu o 35%
• wzrost przeżyć 5-letnich o 14%
Chemioterapia raka szyjki
macicy
Chemioterapia neoadiuwantowa
• Cisplatyna (CDDP) – monoterapia (rzadko)
• CDDP + 5-FU
• CDDP + IFO
• CDDP + IFO + MMC
• CDDP + IFO + BLEO
• CDDP + taxany
Chemioterapia raka szyjki
macicy
Jednoczasowa chemio-
radioterapia
• Cisplatyna:
– Synchronizuje cykl komórkowy
– Posiada synergizm z promieniowaniem
poprzez hamowanie procesów replikcji DNA
w czasie RT
– Upośledza zdolności naprawy uszkodzeń
popromiennych
Chemioterapia raka szyjki
macicy
Chemioterapia adiuwantowa
• Stosowana rzadko
• Przy podejrzeniu nieradykalności
dotychczasowego leczenia
• CDDP +/- inne cytostatyki
• 4-6 kursów
Chemioterapia raka szyjki
macicy
Chemioterapia CCU – IV B wg
FIGO
• Monoterapia vs polichemioterapia ?
• CDDP – 18-30% RR
• CBDCA – 15% RR
• IFO – 16-33% RR
• PCX – 17-25% RR
• IRI – 13-21% RR
• Odpowiedzi krótkotrwałe
Chemioterapia raka szyjki
macicy
Chemioterapia CCU – wznowy
• Leki jak w stopniu IV B
• Brak udokumentowanego wpływu na czas
przeżycia
• Postępowanie paliatywne – zysk kliniczny vs
QoL
• Leczenie w ramach RBK
Chemioterapia raka trzonu
macicy
• Nowotwór o niewielkiej chemiowrażliwości
• Aktywność cytostatyków w monoterapii ok.
20%
• Odpowiedzi częściowe
• Czas trwania odpowiedzi 4-6 m-cy
• MOS- 7-10 m-cy
Chemioterapia raka trzonu
macicy
• Odpowiedź na chemioterapię, nie zależy od:
– Lokalizacji przerzutów
– Typu histologicznego
– Stopnia zróżnicowania guza
– Okresu wolnego od nawrotu
Chemioterapia raka trzonu
macicy
• RR na cytostatyki w monoterapii
– Paklitaksel –35%
– DDP (50-60 mg/m kw.)- 20-25%
– CBDCA (300-400 mg/m kw.)- 20-25 %
– Doxo (50-60 mg m kw.)- 25%
– Ifo –24%
Chemioterapia raka trzonu
macicy
• Chemioterapia wielolekowa
– AP (doxo + DDP) –30-80%
– CAP(doxo + DDP+ CTX) –30-80%
Chemioterapia raka trzonu
macicy
• Chemioterapia wielolekowa
– Wyższy RR
– Brak znamiennego wpływu na OS
– Czas trwania odpowiedzi- 4-8 m-cy
– MOS < 12 m-cy
Chemioterapia raka trzonu
macicy
• Próby zwiększenia skuteczności leczenia
systemowego
– CT + HT
• Wyniki leczenia jak przy CT