BANKOWOŚĆ

„ZABEZPIECZENIA

KREDYTOWE”

Patrycja Jurczyk

Karolina Blewąska

Martyna Knopik

Monika Hejnoł

Joanna Bartczak

Każdy kredyt udzielony przez

bank jest obciążony ryzykiem

jego niezwrócenia.

W celu minimalizacji ryzyka

kredytowego, banki udzielają

kredytów tylko klientom

posiadającym zdolność

kredytową.

Fakt, że w obliczu niestabilnych

warunków gospodarowania

można utracić zdolność

płatniczą, jest dla banku

wystarczającym argumentem

do żądania

od kredytobiorców

dodatkowych zabezpieczeń.

Zabezpieczenia te są

instrumentami zaspokojenia

roszczeń, w przypadku utraty

przez zdolności klienta do

spłaty kredytu.

PODZIAŁ ZABEZPIECZEŃ

KREDYTOWYCH

- poręczenie

wekslowe,

- poręczenie wg prawa
cywilnego,

- przelew

wierzytelności,

- hipoteka,

- zastaw.

- kaucja,

- blokada środków

pieniężnych

na rachunkach bankowych,

- przewłaszczenia rzeczy
ruchomych.

PODZIAŁ ZABEZPIECZEŃ

KREDYTOWYCH

Zabezpieczenia materialne



polega na przekazaniu bankowi w zamian za uzyskany kredy
ekwiwalentnej sumy pieniężnej lub innych praw majątkowych ,



zabezpieczeniem tym jest posiadany przez kredytobiocę majątek,
którego łatwe upłynnienie zapewnia bankowi możliwość szybkiego
wycofania udzielonego kredytu,



ryzyko kredytowe zostaje przeniesione na określone wartości
materialne będące w posiadaniu kredytobiorcy (nie na osobę
trzecią).

Zabezpieczenia prawne



ma na celu uzyskanie przez bank możliwości ciągnięcia swoich
wierzytelności od osób trzecich (np. poręczycieli) lub zapewnienie
bankowi uprzywilejowanej pozycji w stosunku do innych wierzycieli
przy dochodzeniu roszczeń z majątku kredytobiorcy.

PODZIAŁ ZABEZPIECZEŃ

KREDYTOWYCH

Charakteryzują się

odpowiedzialnością

osobistą (cywilną) osoby

dającej zabezpieczenie, a

więc całym majątkiem.

Ogranicza

odpowiedzialność osoby

dającej zabezpieczenie

do poszczególnych

składników jej majątku.

PODZIAŁ ZABEZPIECZEŃ

KREDYTOWYCH

Do zabezpieczeń osobistych należą:



poręczenia wg prawa cywilnego,



weksel własny in blanco,



poręczenie wekslowe (awal),



gwarancja bankowa,



przelew wierzytelności na zabezpieczenia,



przystąpienie do długu kredytowego,



pełnomocnictwo,



ubezpieczenie kredytu.

Wśród zabezpieczeń rzeczowych warto
wyróżnić w szczególności:



zastaw ogólny,



zastaw rejestrowy,



zastaw na prawach wg Kodeksu cywilnego,



przewłaszczenie na zabezpieczenia,



kaucja,



blokada środków na rachunku bankowym,



hipoteka.

KRYTERIA WYBORU

ZABEZPIECZEŃ KREDYTOWYCH

PRZEZ BANK

Do najważniejszych czynników ustalania formy zabezpieczenia kredytu
branych pod uwagę przez bank należą:



rodzaj i wysokość kredytu,



termin i sposób zapłaty,



znajomość kredytobiorcy (dotyczy głównie przedsiębiorstw) i określenie stopnia
jego rzetelności,



sytuacja ekonomiczno-finansowa klienta i związane z nią ryzyko,



status prawny kredytobiorcy.



cechy danego zabezpieczenia, możliwość jego realnej kontroli oraz dochodzenia
roszczeń
w odniesieniu do określonej jego formy,



wielkość zabezpieczeń i różnorodność ich formy,



przewidywany nakład pracy banku oraz koszt zabezpieczenia,



możliwość uwzględnienia danego rodzaju zabezpieczenia przy tworzeniu rezerw
celowych,



zobowiązania finansowe kredytobiorcy.

CECHY CHARAKTERYSTYCZNE

ZABEZPIECZEŃ KREDYTOWYCH



płynność zabezpieczenia, czyli łatwość zbycia na wolnym rynku,



stosunkowo prosta konstrukcja prawna,



fakt zarejestrowania w przypadku zabezpieczeń rzeczowych,



wartość i łatwość wyceny,



łatwe do obciążenia i niezbyt kosztowne,



zewnętrzny charakter zabezpieczenia (oznacza to, że
zabezpieczenie dostarczane jest przez osobę trzecią, przez co jego
wartość staje się niezależna od losów kredytobiorcy).

PORĘCZENIE

Poręka jest umową, w której poręczyciel

zobowiązuje się wobec banku,

że spłaci kredyt łącznie z odsetkami

i innymi kosztami w sytuacji,

gdyby kredytobiorca nie spłacił go

w wyznaczonym terminie.

Oświadczenie to składane jest w formie pisemnej. Natomiast

poręczycielami może być zarówno osoba fizyczna jak i

prawna.

AKCESORYJNOŚĆ

Jest cechą charakterystyczną poręczenia,

czyli służy ono zabezpieczeniu innej

wierzytelności. Od ważności tej

wierzytelności

uzależniona jest ważność poręczenia.

Natomiast jakakolwiek czynność prawna

dokonana pomiędzy kredytobiorcą a bankiem

po udzieleniu poręczenia nie może zwiększyć

zobowiązania poręczyciela.

Należy pamiętać, że poręczyciel odpowiada także za wszystkie

świadczenia oboczne banku, będące związane z kredytem,

za który poręczył (np.: odsetki).

W przypadku, gdy kredyt jest poręczany

przez kilku poręczycieli, to odpowiadają oni

względem banku i siebie solidarnie.

Może zaistnieć sytuacja,

gdy każdy z poręczycieli bierze

odpowiedzialność

za ściśle określoną część kredytu i tym samym

odpowiada względem banku do kwoty,

którą on poręczył.



Przedmiotem poręczenia może być zatem:

-całość kredytu
-oznaczona część kredytu

RODZAJE PORĘCZEŃ



Poręczenia terminowe to takie w których
poręczyciel zobowiązuje się do spłaty kredytu
w sytuacji gdyby kredytobiorca nie zrobił
tego w ciągu okresu wyznaczonego w
umowie.



Poręczenia bezterminowe to takie w których
okres ten nie jest oznaczony. Można je
odwołać tylko wtedy jeśli zostało udzielone
za dług przyszły i tylko przed jego
powstaniem (czyli przed zawarciem umowy
kredytu.

Bank nie może przyjmować poręczeń

generalnych,

co oznacza „za wszelkie kredyty już udzielone

i mające być udzielone w przyszłości” dlatego,

że oświadczenie poręczyciela

powinno określać dług, który zabezpiecza.

Jeśli kredytobiorca nie spłaca swojego

zobowiązania w określonym terminie to
informowany jest o tym przez bank
poręczyciel i wówczas poręczyciel staje się
obok kredytobiorcy równoważnym dłużnikiem
wobec banku.

PORĘCZENIE WYGASA W

NASTĘPUJĄCYCH

PRZYPADKACH:

o

wraz ze spłatą kredytu z odsetkami i prowizją,

o

wskutek umorzenia kredytu,

o

wraz z przejęciem zobowiązania kredytobiorcy przez inną

osobę, jeżeli poręczyciel nie wyrazi zgody na dalsze trwanie

poręczenia,

o

z upływem terminu przedawnienia,

o

z upływem okresu oznaczonego w umowie poręczenia

terminowego,

o

z chwilą odwołania poręczenia za dług przyszły,
przed powstaniem długu.

WEKSEL IN BLANCO

Inaczej nazywany jest wekslem niezupełnym,

gwarancyjnym albo kaucyjnym. Rzadko jest przyjmowany

jako jedyne zabezpieczenie spłaty wierzytelności,

a wierzytelności nim zabezpieczane

powinny mieć charakter krótkoterminowy.

Dokument ten musi zawierać co najmniej podpis wystawcy,

nie określa się w nim sumy jaka ma być zapłacona

przez jego wystawcę, a także daty płatności.

Kiedy wystawca weksla w chwili podpisania

blankietu wekslowego umieszcza na nim
miejsce wystawienia, to ważne jest, żeby
była to miejscowość w Polsce. Jest to ważne,
ponieważ wg miejsca wystawienia ocenia się
jakiego państwa prawo należy zastosować do
danego zobowiązania wekslowego.

WEKSEL IN BLANCO MOŻE

ZABEZPIECZAĆ:



całą kwotę wierzytelności banku z odsetkami
i innymi kosztami włącznie



część wierzytelności banku w wysokości
określonej w deklaracji



tylko odsetki i inne koszty banku

Zaletą weksla jako zabezpieczenia kredytu jest

abstrakcyjny charakter, co oznacza, że
podpisanie się na wekslu stanowi samoistne
źródło obowiązku zapłacenia sumy
wekslowej.

Przykład: Urzędowy blankiet wekslowy do
sumy wekslowej nie przekraczającej 5.000
–obowiązywał do 1 stycznia 2007

Należy pamiętać, że w momencie składania

takiego weksla nie powinien on zawierać
określenia sumy wekslowej i terminu jej
płatności. Dzieje się tak dlatego, że w
momencie składania weksla w banku ani
bank ani kredytobiorca nie znają kwoty, na
jaką weksel zostanie wystawiony, a także
terminu płatności ponieważ nie wiadomo
kiedy bank podejmie dochodzenie roszczenia
z weksla.

DEKLARACJA WEKSLOWA

Jest to dokument dotyczący wypłacenia

weksla,

który stwierdza treść porozumienia

pomiędzy wystawcą weksla a bankiem.

DEKLARACJA WEKSLOWA

POWINNA ZAWIERAĆ:



w jakich okolicznościach bank ma prawo
wypełnić weksel



jaką kwotę bank może wpisać na wekslu



jaki termin płatności może być umieszczony na
wekslu

W momencie wypełnia przez bank brakujących

elementów w wekslu in blanco (zgodnie z
przyjętą deklaracją) traci on charakter weksla
niezupełnego i podlega zwykłej procedurze
wekslowej, a więc może być indosowany,
dyskontowany a także może być podstawą
postępowania egzekucyjnego.



Należy dodać, że o wypełnieniu weksla przez
bank musi zostać powiadomiony jego
wystawca, musi być on poinformowany przez
bank o wysokości sumy wekslowej a także o
terminie płatności.



Kiedy całość kredytu/pożyczki zostanie
spłacona łącznie z odsetkami i innymi
należnościami bank musi zwrócić weksel
wystawcy wraz z deklaracją wekslową.

PORĘCZENIE WEKSLOWE (AWAL)

Jako zabezpieczenie spłaty kredytu

bank może przyjąć weksel in blanco z

poręczeniem (awalem). Należy zwrócić

szczególną uwagę

na fakt, że poręczenie wekslowe

zabezpiecza zapłatę weksla, a nie

wierzytelność,

która była podstawą do wystawienia weksla.

Poręczyciel poprzez umieszczenie na wekslu

hasła „poręczam”, „awal” lub o podobnym
znaczeniu, a także złożeniu podpisu
zobowiązuje się solidarnie wraz osobami
podpisanymi na wekslu do zapłaty całości lub
części sumy wekslowej, w sytuacji gdyby
osoba, za którą poręczenie zostało udzielone,
nie wykupiła weksla. Należy dodać, że jest
możliwe poręczenie kilku osób.

PORĘCZYCIELAMI MOGĄ BYĆ:



osoby fizyczne



osoby prawne



podmioty nie mające osobowości prawnej,
ale posiadające zdolność prawną

Poręczenie powinno określać, za kogo zostało udzielone,

natomiast gdy nie ma takiej informacji, przyjmuje się, że
zostało udzielone za wystawcę.

ODPOWIEDZIALNOŚĆ

PORĘCZYCIELA WEKSLOWEGO

Poręczyciel wekslowy odpowiada:



samoistnie, czyli jego zobowiązanie jest ważne
chociażby zobowiązanie za które poręcza, było
nieważne



akcesoryjnie, czyli razem z innymi dłużnikami
wekslowymi

GWARANCJA BANKOWA

Jest to pisemne zobowiązanie banku do spłaty

kredytu wraz z odsetkami i innymi jego kosztami, na

wypadek gdyby kredytobiorca nie wywiązał się z tego

zobowiązania w terminie.

List gwarancyjny



Precyzuje warunki, od których uzależniona jest wypłata z

gwarancji, jej warunki oraz okres ważności. Treść gwarancji powinna

zawierać określone elementy, np. nazwy stron, które zawarły

umowę kredytu, określenie wysokości zobowiązania banku

gwaranta.

Banki jako zabezpieczenie spłaty kredytów przyjmują bezwarunkowo i nieodwołalnie gwarancje
bankowe. Zobowiązanie gwaranta ma charakter nie akcesoryjny, samodzielny i niezawisły.
Cechy gwarancji:



nieważność umowy kredytowej nie powoduje nieważności
gwarancji ;



zakres zobowiązania banku-gwaranta nie jest automatycznie
wyznaczany przez zakres zobowiązania dłużnika ;



-

bankowi, który udzielił gwarancji, nie przysługuje prawo

podniesienia przeciwko kredytodawcy jakichkolwiek zarzutów
przysługujących kredytobiorcy, którego zobowiązanie obejmuje
ta gwarancja.



Zanim bank udzieli gwarancji, będzie wymagał od

zleceniodawcy (kredytobiorcy), aby dał własne

zabezpieczenie bankowi, jak również dostarczył analizę

ekonomiczną uzasadniającą możliwości spłaty kredytu.



Gwarancja bankowa jest jednym z najpewniejszych

zabezpieczeń prawnych spłaty kredytu. Główną zaletą jest

osoba gwaranta (banku), jego pozycja na rynku, prestiż,

sytuacja finansowa i stabilność.

PRZELEW WIERZYTELNOŚCI NA ZABEZPIECZENIE



Jest to umowa pomiędzy kredytobiorcą, a bankiem, na mocy której

następuje przeniesienie na bank prawa do otrzymania konkretnej kwoty od

dłużnika kredytobiorcy, przysługującej kredytobiorcy, np. z tytułu

dostarczonych towarów.



Do powstania skutków prawnych przelewu nie jest potrzebna zgoda

dłużnika.



Kredytobiorca nie odpowiada za wypłacalność dłużnika wierzytelności

w chwili przelewu (chyba, że taką odpowiedzialność na siebie przyjął), a

także po jego dokonaniu.



Zmusza to bank do przeprowadzenia oceny sytuacji ekonomicznej

dłużnika.



W umowie przelewu kredytobiorca zobowiązuje się powiadomić o

przelewie dłużnika i dostarczyć bankowi potwierdzone powiadomienia



W praktyce bankowej stosuje się dwa rodzaje przelewów
(cesji):



przelew konkretnie oznaczonej wierzytelności lub kilku;



tzw. przelew globalny, gdzie dłużnik kredytobiorcy przelewa
na bank wiele swoich wierzytelności już istniejących bądź
przyszłych.





Banki nie przyjmują wierzytelności przedawnionych,

obciążonych ograniczonym prawem rzeczowym (hipoteka, zastaw),

spornych oraz takich, których dłużnicy są zagrożeni upadłością i

niewypłacalnością, bądź likwidacją.

PRZYSTĄPIENIE DO DŁUGU KREDYTOWEGO



Do długu kredytobiorcy może przystąpić

osoba trzecia, np. inne przedsiębiorstwo.



Następuje poprzez umowę między

bankiem, a nowym dłużnikiem lub umowę

pomiędzy kredytobiorcą, a podmiotem

przystępującym do długu.



Przystąpienie do długu może stanowić zabezpieczenie

wszelkich wierzytelności banku, pod warunkiem, że dług istnieje.

Nie może ono stanowić zabezpieczenia awalu, wierzytelności

przyszłych lub warunkowych, np. gwarancji



Przed wyrażeniem zgody na przystąpienie osoby trzeciej do

długu, bank sprawdza jej sytuację finansową i gospodarczą.





Przystępujący do długu odpowiada wobec banku tak samo jak

kredytobiorca.



PRZEJĘCIE DŁUGU



Jest to wstąpienie osoby trzeciej w sytuację prawną kredytobiorcy i

równoczesne zwolnienie z długu dotychczasowego dłużnika. Warunkiem

koniecznym przejęcia długu jest zgoda kredytobiorcy w formie pisemnej

oraz zgoda banku.



Z przejęciem długu mamy do czynienia , gdy dochodzi do

przekształcenia dłużnika, np.:



poprzez fuzje podmiotów gospodarczych;



podział podmiotu gospodarczego na kilka odrębnych podmiotów;



zmianę formy prawnej kredytobiorcy;



przejęcie dotychczasowej działalności przez inną osobę.



W każdym przypadku zmiany dłużnika bank dokładnie bada zdolność kredytową

podmiotu, który chce przejąć dług

PEŁNOMOCNICTWO



Udzielane jest przez samego kredytobiorcę, poręczyciela

kredytu lub inną osobę trzecią i dotyczyć może :



rachunku oszczędnościowego



rachunku bieżącego



lokat terminowych.



Jako zabezpieczenie wierzytelności banku

pełnomocnictwo stosowane jest często do:



potrącenia kwoty niespłaconego długu z rachunku

bankowego, w przypadku gdy bankiem prowadzącym

rachunek bankowy jest bank wierzyciel;



pobrania, czyli wypłacenia kwoty niespłaconego długu z

rachunku bankowego, w przypadku gdy bankiem

prowadzącym rachunek bankowy jest inny bank niż bank

wierzyciel.



Cechy charakterystyczne pełnomocnictwa:



powinno być udzielane jako nieodwołalne;



może być udzielone jako terminowe, zgodnie jednak z terminem spłaty kredytu,



powinno uprawniać bank do pobierania z rachunku bankowego środków w wysokości

odpowiadającej kwocie niespłaconego kredytu wraz z prowizją i odsetkami,



powinno być potwierdzone, lub w inny sposób przyjęte przez bank prowadzący

rachunek;



powinno zawierać zobowiązanie posiadacza rachunku do nie ustanawiania dalszych

pełnomocników do dysponowania tym samym rachunkiem do czasu wygaśnięcia

pełnomocnictwa udzielonego bankowi.



Spłata kredytu powoduje konieczność zwrotu przez bank pełnomocnictwa udzielonego
przez posiadacza rachunku

Ubezpieczenie kredytu



Poprzez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia
bankowi określonego w umowie odszkodowania za szkody poniesione przez
bank, spowodowane niespłaceniem kredytu z powodu zaistnienia zdarzeń
określonych w umowie ubezpieczenia np. nieuzasadniona zwłoka w spłacie
kredytu



Ubezpieczenie kredytu jest połączeniem dwóch bardzo skomplikowanych usług
finansowych - usługi bankowej oraz usługi ubezpieczeniowej



Banki traktują umowę ubezpieczenia jako formę zabezpieczenia spłaty kredytu
– w niektórych sytuacjach jest to zabezpieczenie dodatkowe a w innych jedyne



Ubezpieczenie nie jest obowiązkowym zabezpieczeniem kredytu. Jeżeli więc
klient nie jest przekonany, że ubezpieczenie jest dla niego odpowiednie, może
wybrać produkt bankowy bez ubezpieczenia lub skorzystać z oferty innego
banku, ewentualnie zawrzeć inną umowę ubezpieczenia

Najczęściej spotykane ubezpieczenia
kredytu



Ubezpieczenie na wypadek śmierci



Ubezpieczenie na wypadek trwałego inwalidztwa



Ubezpieczenie na wypadek utraty pracy



Ubezpieczenie na wypadek niezdolności do pracy



Ubezpieczenie pomostowe



Ubezpieczenie nieruchomości



Wypłata świadczeń z tytułu ubezpieczenia odbywa się tylko w określonych sytuacjach np. ubezpieczenie od utraty pracy gwarantowane
jest tak naprawdę tylko wtedy gdy zwolnieni zostajemy z winy pracodawcy.



Tylko w przypadku śmierci dłużnika całość aktualnego zadłużenia zostanie za niego spłacona -w pozostałych przypadkach w umowie jest
określone ile max rat zostanie spłaconych przez towarzystwo ubezpieczeniowe (ING BŚ 6 rat, PKO BP 12rat- zaciągnięty kredyt gotówkowy
10000 na 36msc)

Porównanie wybranych kredytów gotówkowych:

http://gospodarka.dziennik.pl/news/artykuly/94004,ubezpieczenie-kredytu-to-fikcja.html



Wykupując ubezpieczenie dostajemy
pozornie tańszy kredyt ponieważ banki
obniżają oprocentowanie nominalne (np. PKO
BP o 3pkt %, ING BŚ o 2,5pkt %). Niestety
składka wykupionego ubezpieczenia
powiększa nam kwotę kredytu (oprócz tego,
że spłacamy kredyt płacimy również za
ubezpieczenie)



ZASTAW



zastaw jest jedną z najczęściej stosowanych
przez banki form zabezpieczenia kredytu.
Można ustanowić na rzecz banku zastaw na
zbywalnych rzeczach ruchomych na mocy
którego bank będzie mógł dochodzić
zaspokojenia roszczeń z tych rzeczy bez
względu na to czyją stały się własnością.

Zastaw



Są to prawa, które polegają na ograniczeniu prawa
właściciela do zastawionej rzeczy, ustanawiane w celu
zabezpieczenia spłaty kredytu



Zastaw może być ustanowiony na rzeczy ruchomej
lub na prawach, nie może dotyczyć nieruchomości

Strony stosunku zastawu



Bank (zastawnik)- wierzyciel, którego
wierzytelność została zabezpieczona



Kredytobiorca (zastawca)- dłużnik, na
którego rzeczy został ustanowiony zastaw

Ustanowienie zastawu



Zawarcie pisemnej umowy pomiędzy
bankiem a właścicielem rzeczy, będącej
przedmiotem zastawu



Fizyczne wydanie rzeczy bankowi lub osobie
trzeciej (przechowawcy), na którą zgodziły
się strony umowy

Zastaw ogólny



Rzeczy będące przedmiotem zastawu powinny być
oznaczone w sposób umożliwiający ich odróżnienie od
innych rzeczy tego samego rodzaju



Może być ustanowiony jedynie na rzeczach łatwo
zbywalnych, a w szczególności:



- przedmioty wartościowe



- maszyny, urządzenia i pojazdy mechaniczne



- towary złożone w przedsiębiorstwach składowych



Przedmiot zastawu zostaje wydany bankowi lub osobie
trzeciej, na którą zgodziły się obie strony



Jeżeli przedmiot zastawu jest w posiadaniu banku, kredyt
taki nazywa się kredytem lombardowym



REJESTROWY



zastaw ten może dotyczyć rzeczy ruchomych a także praw

majątkowych jeśli są one zbywalne. Różni się od zastawu

ogólnego tym że przedmiot może zostać w posiadaniu

kredytobiorcy. Do ustanowienia jest potrzebna umowa

zawarta pomiędzy zastawcą a zastawnikiem sporządzona na

piśmie oraz wpis do Centralnego rejestru zastawów. W

sytuacji gdy banki nie dysponują odpowiednimi miejscami

gdzie miałyby przechowywać przedmioty objęte zastawem

instytucja zastawu rejestracyjnego uwalnia je od tego

problemu. Jednak zastawca korzystając z rzeczy musi o nią

dbać oraz umożliwić zastawnikowi w wyznaczonym przez

niego terminie jej zbadanie. Wygaśnięcie zastawu następuje

z chwilą spłacenia kredytu oraz wykreślenia tego zastawu z

rejestru.

Zastaw rejestrowy



Przedmiot zastawu pozostaje w użytkowaniu dłużnika
bądź osoby trzeciej



Powstaje z chwilą wpisania umowy do rejestru (CRZ)



Rzeczy objęte tym zastawem mogą być za zgodą banku
zastępowane innymi rzeczami ruchomymi,



W przypadku ustanowienia zastawu na pojeździe
mechanicznym podlegającym rejestracji zastaw zostaje
odnotowany w dowodzie rejestracyjnym.

Zastawem rejestrowym można obciążyć:



Rzeczy oznaczone co do tożsamości



Rzeczy oznaczone co do gatunku



Zbiór rzeczy ruchomych lub praw stanowiących
całość gospodarczą



Wierzytelność



Prawa na dobrach materialnych



Prawa z papierów wartościowych



Rzeczy lub prawa, które zastawca nabędzie dopiero
w przyszłości



ZASTAW NA PRAWACH

można ustanowić zastaw na prawach o ile są one

zbywalne. nie można jednak obciążyć zastawem praw

które dopiero powstaną w przyszłości. Ustanowienie

zastawne następuje na mocy umowy pomiędzy

bankiem a właścicielem dokumentu potwierdzającego

prawo na którym ma być ustanowiony zastaw oraz po

wydaniu tego dokumentu bankowi.



Umowa o ustanowieniu zastawu powinna być zawarta

na piśmie z tzw. datą pewną tj urzędowo

poświadczoną np. przez notariusza. Zastaw wygasa

wraz z zapłatą przez dłużnika całości kredytu wraz z

odsetkami. Następuje wówczas wykreślenie zastawu z

rejestru zastawów

Zastaw na prawach według KC



Przedmiotem zastawu może być każde
prawo, o ile jest zbywalne i o ile istnieje



w chwili ustanowienia zastawu



Umowie zastawu towarzyszy wydanie
odpowiedniego dokumentu bankowi



Powinien być zawsze zawarty na piśmie z
datą pewną, tj. urzędowo poświadczoną.

Zastaw na prawach może być
ustanowiony na :



Wierzytelności, w tym na wierzytelności z
rachunku bankowego



Papierach wartościowych (akcje, obligacje,
weksle)



Wkładach oszczędnościowych i lokatach
terminowych



Udziałach w spółce z ograniczoną
odpowiedzialnością



Prawach w zakresie wynalazczości

Wygaśnięcie zastawu



Zastaw wygasa w przypadku:



Spłaty lub umorzenia kredytu



Zrzeczenia się zastawu przez bank



Nabycia przez bank własności rzeczy
obciążonej zastawem



Sprzedaży rzeczy obciążanej zastawem w
toku postępowania egzekucyjnego

PRZEWŁASZCZENIE NA
ZABEZPIECZENIE

Ten rodzaj zabezpieczenia polega na

przeniesieniu przez dłużnika na bank prawa
własności rzeczy ruchomej, z równoczesnym
zobowiązaniem banku do korzystania z
nabytego prawa własności tylko w sposób
określony w umowie oraz do przeniesienia
własności rzeczy z powrotem na zbywcę po
całkowitej spłacie kredytu.

Przed zawarciem umowy dokonywana jest wycena

przewłaszczanych rzeczy lub papierów wartościowych.

Przewłaszczający ma prawo zbywać przewłaszczone

rzeczy, zastępując je jednocześnie rzeczami tego

samego gatunku, jakości i wartości.

Bank zezwala na bezpłatne używanie rzeczy, bez jego

zgodny nie można jednak oddać rzeczy osobie trzeciej

do użytkowania.

Gdy kredyt wraz z odsetkami i prowizją zostanie

spłacony w wyznaczonym terminie, przeniesienie

własności traci moc i przewłaszczający stanie się

właścicielem tej rzeczy.

•

Maszyny

•

Urządzenia

•

Pojazdy mechaniczne ( z polską rejestracją)

•

Surowce

•

Półfabrykaty

•

Towary przeznaczone do sprzedaży

•

Wyroby gotowe

Przedmiotem przewłaszczenia
mogą być:

KAUCJA



W umowie kaucji kredytobiorca zobowiązuje
się przelać określoną kwotę na rachunek
banku, który zobowiązuje się , że zwróci tę
kwotę po spłacie kredytu przez kredytobiorcę.



W umowie kaucji powinien być oznaczony
przedmiot kaucji poprzez wskazanie jego
wartości w przypadku środków pieniężnych zaś
w przypadku papierów wartościowych ich
rodzaj, wartość, numery, serie i inne
oznaczenia.

o

Środków pieniężnych

o

Papiery wartościowe na okaziciela ( np. bony
oszczędnościowe i lokacyjne)

o

Rzeczy oznaczone co do gatunku (np. sztabki
złota)

Bank może przyjąć kaucję w postaci:



Środki pieniężne składane są na
wyodrębnionym rachunku, zaś ich
oprocentowanie zbliżone jest do stopy dla
środków a vista.



Kaucja jest silniejszym zabezpieczeniem niż
zastaw czy blokada środków na rachunku
bankowym, gdyż przedmiot kaucji przechodzi
na własność banku.

RACHUNEK BANKOWY

Przedsiębiorca

Bank

BLOKADA ŚRODKÓW NA
RACHUNKU BANKOWYM



Bank dokonuje blokady na pisemne zlecenie
właściciela rachunku, który dołącza pisemne
upoważnienie dla banku, uprawniające do
pobrania z zablokowanego rachunku
wymaganej wierzytelności.



Blokadę można ustanowić w banku
udzielającym kredyt, jak również w innych
bankach.

Blokadę ustanawia kredytobiorca lub osoba trzecia

jako nieodwołalną blokadę środków
zgromadzonych na rachunkach bankowych
złotowych i walutowych:



oszczędnościowych,



oszczędnościowo - rozliczeniowych,



związanych z prowadzoną działalnością
gospodarczą



lokatach terminowych



depozytów

WADY

Gdy posiadacz rachunku ma dodatkowo

innych wierzycieli, których wierzytelność
jest wymagalna wcześniej od
zabezpieczonego blokadą kredytu, mają oni
pierwszeństwo przy windykacji należności.

HIPOTEKA

Hipoteka zalicza się do najczęstszych i

najodpowiedniejszych form zabezpieczenia
długoterminowych kredytów inwestycyjnych
ze względu na wysoką wartość nieruchomości
oraz fakt że w długim okresie nieruchomości
zyskują na wartości.

Banka żąda zawsze odpisu z księgi dla

nieruchomości, na której ustanowiona zostanie
hipoteka. Dzięki temu może zorientować się, kto
jest właścicielem oraz czy nieruchomość nie jest
obciążona innymi prawami rzeczowymi.

Hipoteka powstaje przez zawarcie umowy i

dokonanie odpowiedniego wpisu hipotecznego w
księdze wieczystej.

1)

Cała nieruchomość

2)

Ułamkowa część nieruchomości

3)

Użytkowanie wieczyste

4)

Ograniczone prawo rzeczowe



Własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu
mieszkalnego



Spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego



Prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni
mieszkaniowej

5)

Wierzytelność zabezpieczona hipoteką

Przedmiotem hipoteki może
być:

A.

Hipoteka zwykła – jej podstawą jest umowa stron
oraz wpis do księgi wieczystej nieruchomości.
Zabezpiecza ona zwrot konkretnego kredytu o
ustalonej wysokości.

B.

Hipoteka kaucyjna – zabezpiecza transakcje
kredytowe polegające na przyznaniu limitu
zadłużenia ( o nieustalonej ściśle wysokości)

Obydwa powyższe rodzaje hipotek ustanawiane są

na koszt kredytobiorcy.

Rodzaje hipoteki:

C.

Hipoteka przymusowa – ustanawiana jest na

koszt kredytodawcy, w sytuacji gdy dłużnik

zalega ze spłatą kredytu, a dotychczasowe

zabezpieczenie jest niewystarczające. Dotyczy

tylko nieruchomości dłużnika.

D.

Hipoteka morska – stanowi zabezpieczenie

kredytów inwestycyjnych przeznaczonych

zwykle na budowę statków.

E.

Hipoteka ustawowa-zabezpiecza wierzytelności

Skarbu Państwa z tytułu podatków, ceł lub

składek na ubezpieczenia społeczne. Nie musi

być uwidoczniona w księdze wieczystej. W

przypadku tej hipoteki Skarb Państwa ma

pierwszeństwo przed bankiem przy ściąganiu

wierzytelności.

F.

Hipoteka łączna - obciąża kilka nieruchomości w
ten sposób, że wierzyciel może żądać
zaspokojenia się z dowolnej nieruchomości
spośród obciążonych, wedle własnego wyboru.
Celem hipoteki łącznej jest ułatwienie i
obniżenie kosztów ustanawiania zabezpieczenia
pojedynczej wierzytelności na większej liczbie
nieruchomości należących do jednej bądź
większej ilości osób. Hipoteka łączna może być
jednocześnie hipoteką kaucyjną bądź
przymusową.



Spłata kredytu zabezpieczonego tą hipoteką



Umorzenie kredytu zabezpieczonego hipoteką



Przejęcie przez bank na własność zabezpieczonej
nieruchomości



Zrzeczenie się hipoteki



Wykreślenie z księgi wieczystej

Hipoteka wygasa w następujących
przypadkach:

ZALETY

Bank może dochodzić swoich roszczeń z danej

nieruchomości bez względu na to czyją stała
się własnością i z pierwszeństwem przed
wierzycielami osobistymi właściciela
nieruchomości.

WADY

Dla kredytobiorcy:



Wysokie koszty ustanowienia hipoteki

Dla banku:



Długotrwałe czynności związane z
egzekwowaniem wierzytelności
zabezpieczonej hipoteka

RYZYKO ZABEZPIECZEŃ

W praktyce bankowej przeprowadza się oceny

ryzyka

przyjętych zabezpieczeń poprzez wydzielenie

klas lub poziomów zabezpieczeń.

Zabezpieczenia pokrywające

100% wartości kredytu są dla banku

bezpieczne i łatwo zbywalne (np. gwarancje

Skarbu Państwa).

RODZAJE RYZYKA ZABEZPIECZEŃ

WARTOŚCI SKORYGOWANE

ZABEZPIECZEŃ

Stosując określony rodzaj zabezpieczeń banki przyjmują z
reguły ich wartość skorygowaną o specjalne współczynniki.
Każde zabezpieczenie posiada bowiem określoną wartość
rynkową oraz obarczone jest ryzykiem możliwości
dochodzenia przez bank swoich roszczeń.

Wartość skorygowaną zabezpieczenia oblicza się wg wzoru:

gdzie:
Ws – wartość skorygowana zabezpieczenia

Wr – wartość rzeczywista (wyceniona)

k – współczynnik korygujący

KONIEC

Dziękujemy za uwagę!