Fizjologiczne

uwarunkowania

wydajności pracy

Fizjologiczne

uwarunkowania

wydajności pracy

Olga Bytnar

Grzegorz Banaś

BIBLIOGRAFIA

•

KRAUSE M. (1992): Ergonomia. Praktyczna wiedza o człowieku i jego środowisku, ŚOT,
Katowice

•

ROSNER J. (1982): Podstawy ergonomii, PWN, Warszawa

•

Ergonomia, pod red. Pacholskiego L., Politechnika Poznańska, Poznań 1986.

•

GRANDJEAN E.: Fizjologia pracy. Zarys ergonomii, Państwowy Zakład Wydawnictw
Lekarskich, Warszawa 1971.

•

GÓRSKA E.: Ergonomia: projektowanie, diagnoza, eksperymenty, Oficyna Wydawnicza
Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2002.

•

KANIA J.: Wybrane zagadnienia z ergonomii, Wydawnictwa Politechniki Warszawskiej,
Warszawa 1979.

•

KRAUSE M.: Ergonomia. Praktyczna wiedza o pracującym człowieku i jego środowisku,
Śląska Organizacja Techniczna, Katowice 1992.

•

NAWARRA L.: Materiały do nauczania ergonomii i ochrony pracy, Skrypty uczelnianie
AGH, nr 782, Kraków 1980.

•

http://docs5.chomikuj.pl/2838406053,PL,0,0,Fizjologia---wyklad-1---Fizjologia-i-postacie-
pracy.doc

•

http://www.sigma-not.pl/publikacja-66392-fizjologia-pracy-atest-ochrona-pracy-2012-3.html

•

http://www.pg.gda.pl/podstawy_ergonomii_i_bihp_charakterystyka_pracy_i_jej_fizjologii_ob
ciazenie_człowieka _praca

* http://docs5.chomikuj.pl/2838406053,PL,0,0,Fizjologia---wyklad-1---Fizjologia-i-
postacie-pracy.doc

Z punktu widzenia Fizjologii Praca

to taki stan organizmu w którym na

wskutek jakiegoś wysiłku zostaje

zużyta większa ilość energii niż w

stanie spoczynku organizmu.

 

 

Narząd

bezwzględne

zużycie dobowe

energii przez

narząd w czasie

wskaźnik w

stosunku do zużycia

energii przez cały

organizm w czasie

ilość kalorii

przypadająca na

kilogram wagi

poszcze-gólnych

narządów w czasie

spoczynk

u

pracy

spoczynk

u

pracy

spoczynk

u

pracy

kcal/dobę

%

kcal/dobę

mięśnie

456

2500

38

70

18

102

wątroba

149

79

12

2

57

30

żołądek i

jelita

91

58

8

2

32

20

nerki

90

26

7

1

171

50

serce

53

160

4

5

83

250

mózg

36

40

3

1

36

36

Tabela przedstawiająca dobowe zużycie energii w kilokaloriach /kcal/

przez człowieka w spoczynku i w czasie średnio ciężkiej pracy

fizycznej.

Praca

ta odbywa się dzięki uruchomieniu mechanizmów

psychicznych które powodują przestawienie się ustroju w toku

wykonywanej czynności roboczej na nowy poziom czynności

które wyrażają się przede wszystkim w charakterze i

intensywności przemiany materii oraz w zmianach

parametrów cechujących poszczególne narządy czy układy.

Czym zajmuje się

Fizjologia pracy?

• Fizjologia pracy jest odrębnym działem Fizjologii

ogólnej .

• Fizjologia pracy zajmuje się również badaniem

wpływu pracy wykonywanej przez człowieka na

jego ustrój jako całości a także na funkcjonowanie

jego narządów ,organów oraz na bioenergetykę.

*

http://www.sigma-not.pl/publikacja-66392-fizjologia-pracy-atest-ochrona-pracy-2012-3.html

Najczęściej mierzone są następujące

parametry :

układ krążenia

:

częstotliwość tętna, objętość wyrzutowa serca,

EKG, ciśnienie skurczowe i rozkurczowe.

układ mięśniowy

:

zapis prądów czynnościowych mięśnia EMG

mózg

:

zapis pądów czynnościowych EEG, tomografia

komputerowa , scyntygrafia

*

Bogdan Rączkowski- bhp w praktyce wyd. VII

Wydolność człowieka

to

zdolność organizmu do ciężkiej i długotrwałej pracy bez

głębszych zmian w środowisku wewnętrznym.

Miarą wydolności człowieka jest tzw. pułap tlenowy (VO2max),

czyli zdolność pochłaniania tlenu przez organizm.

*http://www.pg.gda.pl/podstawy_ergonomii_i_bihp_charakterystyka_pracy_i_jej_fizj
ologii_obciazenie_człowieka _praca/

Czynnikami decydującymi o

wydolności fizycznej człowieka są:

- energetyka wysiłku;

- koordynacja nerwowo-mięśniowa różnych grup

mięśniowych;

- termoregulacja ustroju;

- czynniki psychologiczne (motywacja, subiektywna

tolerancja zmian

wywołanych zmęczeniem), charakterologiczne i zdrowotne.

*http://www.pg.gda.pl/podstawy_ergonomii_i_bihp_charakterystyka_pracy_i_jej_fizj
ologii_obciazenie_człowieka _praca/

Jak już wiemy praca wpływa na zmiany czynnościowe

organizmu.

O ich obrazie decyduje zarówno intensywność

wysiłku, jak i czas jego trwania.

Stosujemy dwa określenia tego stanu organizmu.

W przypadku zmian dotyczących w przeważającym

stopniu:

układu mięśniowego człowieka, określa się jako 

zmęczenie fizyczne

systemu nerwowego - jako 

zmęczenie psychiczne

.

http://www.ergonomia.agh.edu.pl/Skrypt_Ergonomia-
M.Wykowska/ergonomia/index.htm

Zmęczenie fizyczne charakteryzuję się następującymi

objawami :

• zmiany w układzie biochemicznym mięśnia,
• wzrost produktów przemiany materii,
• wyczerpanie zapasów energetycznych organizmu (m.in.

pojawienie się długu tlenowego),

• pocenie się (odwodnienie organizmu, utrata elektrolitów, co

znacznie przyspiesza rozwoju zmęczenia),

• pogorszenie koordynacji ruchowo-wzrokowej (spowolnienie

ruchów, spadek sił mięśni i dokładności ruchu),

• spadek wydajności (wzrost liczby błędów, czasu reakcji),
• wzrost zagrożenia urazowego czy wypadkowego.

*http://www.ergonomia.agh.edu.pl/Skrypt_Ergonomia-
M.Wykowska/ergonomia/index.htm

Zmęczenie psychiczne charakteryzują następujące objawy:

• zmniejszenie stopnia koncentracji,
• utrudnione myślenie,
• spowolnienie i osłabienie postrzegania,
• spadek motywacji,
• zaburzenia emocjonalne (apatia lub rozdrażnienie),
• nastawienie systemu nerwowego na odpoczynek

(ziewanie, senność),

• spadek wydajności pracy (wzrost: t

R

, liczby błędów),

• spadek formy fizycznej, energii organizacyjnej,
• wzrost zachorowań, urazów i wypadków.

*http://www.ergonomia.agh.edu.pl/Skrypt_Ergonomia-
M.Wykowska/ergonomia/index.htm

DZIĘKUJEMY ZA

UWAGĘ

