Formuły cenowe

1

Ustalanie cen jest zadaniem bardzo trudnym i wymaga znajomości

wielu czynników:

 egzogenicznych, tj. niezależnych od przedsiębiorstwa

 endogenicznych kontrolowanych przez przedsiębiorstwo.

Do najważniejszych czynników mających wpływ na kształtowanie

ceny zaliczymy:

• koszty ponoszone przez przedsiębiorstwo,

• strukturę i wielkość produkcji

• sposób kształtowania się popytu na produkty,

• preferencje klientów,

• ceny produktów konkurencyjnych,

• ilość i jakość produktów konkurencyjnych,

• znajomość cyklu życia produktów.

• sytuację finansową przedsiębiorstwa,

• Ogólną sytuację makroekonomiczną.

2

Metody kształtowania cen:

• rynkowe

• Kosztowe

Metody kosztowe ustalania ceny opierają się na
założeniu, że cena powinna zapewnić pokrycie
wszystkich kosztów, zarówno stałych, jak i
zmiennych oraz odpowiedni zysk. Tak ustalona
cena zostanie jednak zweryfikowana przez rynek,
na którym występuje zjawisko elastyczności
cenowej.

3

Kosztowe formuły cen

Prawidłowo przeprowadzone kalkulacje cenowe wymagają
uwzględnienia przy określeniu poziomu cen zwłaszcza
poziomu kosztów własnych produktów. Poziomy kosztów
własnych produktów i cen decydują bowiem o stopniu
rentowności produktów.

Podstawową formułą ustalenia cen sprzedaży produktów jest
formuła kosztowa. Zgodnie z tą formułą cena sprzedaży
produktu powstaje przez dodanie do jednostkowego kosztu
produktu narzutu marży jednostkowej, jaka powinna być
zrealizowana na sprzedaży produktu.

W zależności od przyjętej kategorii kosztu jednostkowego oraz
marży jednostkowej, otrzymuje się różne postacie kosztowej
formuły cen.

4

Kalkulacja cen

W ramach sporządzenia kalkulacji cen produktów w

oparciu o koszty można wykorzystać następujące
formuły:

• koszt plus narzut zysku,

• koszt zmienny plus marża

• koszt plus zysk od kapitału,

5

Koszt plus narzut zysku

Klasyczna formuła kosztowa jest oparta na założeniu, że cena
sprzedaży produktu powinna w całości pokryć jednostkowy koszt
własny produktu i zapewnić osiągnięcie określonego zysku. Zysk
jednostkowy może być również wyrażony w wielkościach względnych
w postaci narzutu.

gdzie:
c

j

– cena jednostkowa,

n

z

– procentowy narzut zysku,

kc

j

– koszt całkowity jednostkowy

Jednostkowy koszt własny = koszty bezpośrednie+koszty pośrednie
(wydziałowe, zarządu, sprzedaży)

Procentowy narzut zysku w tej metodzie ustala się następująco:

gdzie:
z

j

– zysk jednostkowy

6

j

z

j

kc

n

c







)

100

1

(

j

j

z

kc

z

n

%

100





Formuła cenowa oparta na marży
brutto (koszt zmienny plus marża,
metoda popytowa)

LUB

gdzie:
c

j

– cena jednostkowa,

kz

j

– koszt zmienny jednostkowy,

MB – marża brutto,
P – produkcja
  – stopa marży brutto

Marżę brutto można obliczyć następująco:

marża brutto = zysk ze sprzedaży + koszty stałe

7

P

MB

kz

c

j

j





mb

zj

j

S

k

c





1

mb

S

Koszt plus zysk od kapitału.

Metoda ta obok kosztów poniesionych na wytworzenie
dobra/usługi uwzględnia również kapitał zaangażowany przez
przedsiębiorcę (zawiera oczekiwaną stopę zwrotu z
zainwestowanego kapitału).

Cena sprzedaży powinna zapewnić pokrycie pełnego
jednostkowego kosztu własnego oraz odpowiedni zwrot z
aktywów zainwestowanych w produkcję.

gdzie:
c

j

– cena jednostkowa,

kc

j

– koszt całkowity jednostkowy,

M – majątek przedsiębiorstwa (trwały i obrotowy),
P – produkcja,
r –oczekiwana stopa zwrotu z zainwestowanego kapitału

8

r

P

M

kc

c

j

j







Zalety formuły kosztowej

Wady formuły kosztowej

 prosta , a dzięki temu

łatwa w zastosowaniu.

 przy tej formule

kalkulacja ceny

sprzedaży jest oparta na

wiarygodnych

informacjach, gdyż

jednostkowe koszty

własne produktów są

ustalone w ramach

systematycznego

rachunku kosztów.

 poziom cen może być

racjonalnie uzasadniony,

dostarcza ona

racjonalnych podstaw do

zmiany ceny na skutek

zmiany kosztów (np. w

warunkach inflacji).

 najważniejszą wadą jest to, że poziom ceny

sprzedaży zależy tylko od jednostkowej wielkości,

którą jest pełny jednostkowy koszt własny

produktu (lub koszt zmienny jednostkowy). Koszt

ten oddaje jedynie wewnętrzne uwarunkowania

produkcji, natomiast nie uwzględnia

uwarunkowań rynkowych, w tym zwłaszcza

krótkookresowych wahań w wielkości sprzedaży

czy preferencji konsumentów.

 zakłada, że każdy produkt będzie przynosił

określony zysk co oznacza, że wzrost kosztów

zawsze skutkuje wzrostem cen

 zmniejszenie ilości sprzedaży, pociąga za sobą

spadek ilości produkcji, co powoduje

podwyższenie ceny sprzedaży (nie dotyczy

formuły opartej na koszcie zmiennym

jednostkowym). Dzieje się tak dlatego, ponieważ

w klasycznej formule kosztowej zakłada się

określony poziom zysku jednostkowego.

 inna wada klasycznej formuły kosztowej

związana jest z zasadami kalkulacji kosztów

jednostkowych. W ramach kalkulacji zachodzi

konieczność rozliczenia kosztów pośrednich

między produkty. Ponieważ rozliczenie to odbywa

się na podstawie umownych kluczy

rozliczeniowych, dlatego od przyjętego sposobu

rozliczenia tych kosztów zależy wysokość

jednostkowego kosztu własnego produktu. W

konsekwencji wpływa to także na poziom ceny

sprzedaży.

9