Starzenie się

społeczeńst

wa

Spis treści

• Definicja,
• Główne fakty demograficzne,
• Piramida ludności Polski,
• Najważniejsze cechy starzenia się ludności

Polski,

• Konsekwencje,
• Wydatki publiczne,
• Starzenie się społeczeństwa Europy,
• Wnioski,
• Odpowiedź na wyzwania demograficzne,

Definicja

Proces zwiększania się udziału ludności w

starszym wieku w ogólnej liczbie ludności.

Określa się tzw. próg starości, tzn. wiek, po

osiągnięciu którego można daną osobę

zaliczyć do grupy ludności w starszym

wieku. Najczęściej - jako próg - przyjmuje

się jednolicie wiek 60 lub 65 lat, bądź

wprowadza się odrębny próg dla mężczyzn

- wiek 65 lat, a dla kobiet - 60 lat.

Główne fakty demograficzne

• Obecnie osoby w wieku 60+ stanowią 1/10

ogółu populacji, ale już w 2030 roku odsetek
ten wyniesie 1/3,

• Na świecie, w 2012 liczba osób starszych

przekroczy
1 miliard,

• Do 2030 liczba osób w wieku 50+ będzie rosła

trzy razy szybciej niż reszta,

• Zgodnie z prognozami do 2030 roku średni wiek

mieszkańca Polski (obecnie wynosi on około 37
lat) wzrośnie do ponad 45 lat, z tendencja do
dalszego wzrostu,

• Zmiany doprowadzą do zmiany kształtu piramidy

ludności -
Z „trójkąta” zmieni się ona w coś co kształtem
przypomina romb.

Źródło: Raport GUS

Źródło: Raport GUS

Piramida ludności dla Polski

Źródło: Raport GUS

Najważniejsze cechy starzenia się

ludności Polski

• Wzrost liczby osób starszych – nie tylko 60+,

lecz przede wszystkim 80+,

• Feminizacja starości,
• Pauperyzacja starości – nowy system

emerytalny, wzrost liczby osób bez uprawnień
do świadczeń emerytalnych,

• Konieczność zapewnienia seniorom zajęcia,
• Wzrost aspiracji seniorów (będą lepiej

wykształceni).

Konsekwencje ekonomiczne

• Rynek pracy, produktywność, wzrost gospodarczy
• System zabezpieczenia społecznego, finanse

publiczne

• Popyt na usługi (finansowe, edukacyjne, opiekuńcze,

itp.),

• Istotne przesuniecie nastąpi w proporcjach miedzy

liczbą osób w wieku produkcyjnym i
poprodukcyjnym,

• Zwiększy się wskaźnik obciążenia demograficznego,
• Problemy z systemem emerytalnym,
• Brak starszych wykwalifikowanych pracowników.

Konsekwencje społeczne

• Zmiana dominującego modelu rodziny

(późne zawieranie małżeństw, odkładanie
rodzenia dzieci, spadek dzietności),

• Pojawia się bardzo liczna grupa sprawnych

fizycznie, a niepracujących, nie umiejących
lub nie mogących zorganizować swojego
czasu wolnego osób,

• To w ogromnej mierze osoby samotne,

których potrzebami praktycznie nikt się nie
interesuje.

Źródło: Raport GUS

Konsekwencje marketingowe

•

Pojawia się nowa bardzo liczna grupa
konsumentów,

•

Rosnące w siłę pokolenie 50+ będzie się różnić
od obecnych pięćdziesięciolatków;

•

Przyszli starsi będą zdrowsi, aktywni zawodowo,
młodzi duchem, szczęśliwi i radośni, bogatsi,

•

Jednocześnie będą wydawać więcej pieniędzy
i nie będą oszczędzać,

•

Ze względu na wydłużanie życia będą też mieć
coraz dłuższe życie po odchowaniu swoich
dzieci.

Wydatki publiczne

• Zwiększona presja: emerytury

(„niezbilansowany system”

emerytalny), opieka zdrowotna

(wyższe wydatki),

• Opieka nad osobami starszymi,
• Konieczność: nowy system

emerytalny, podwyższenie wieku

emerytalnego ustawowego i

faktycznego.

Starzenie się społeczeństwa Europy

Źródło: US Census
Bureau

Wnioski

• Starzenie się ludności to proces nieuchronny

i nieodwracalny – także jego konsekwencje
ekonomiczne, okresowo silniejsze lub słabsze,

• Poprzez stosowne działania dostosowawcze

i modernizacyjne można wygrać związane
z tym procesem wyzwania,

• Jako obiektywny proces, te zmiany struktury

ludności nie mogą być traktowane jako tylko
„zagrożenie”.

Odpowiedź na wyzwania

demograficzne

• Prowadzenie stosownej polityki przyjaznej

rodzinie,

• Możliwość godzenia pracy zawodowej

i obowiązków rodzinnych (głównie kobiet),

• Głębokie reformy rynku pracy: wzrost

zatrudnienia (kobiety),

ograniczanie wczesnych emerytur

• „aktywne starzenie się”,
• Poprawa systemu publicznej opieki

zdrowotnej: ograniczenie

niepełnosprawności,