Ergonomiczny aspekt

pracy umysłowej i pracy

fizycznej

Wyk. Sapińska Sylwia

Praca umysłowa, najczęściej wykonywana w
pozycji siedzącej, może stać się bardzo
uciążliwa dla organizmu. Długi okres pracy
(wielogodzinny, kilkumiesięczny, kilkuletni) z
komputerem wraz z niekorzystnymi
czynnikami może powodować dolegliwości
zdrowotne. Mogą to być dolegliwości układu
mięśniowo szkieletowego, stres, zmęczenie,
bóle głowy i frustracje, problemy z oczami,
dłońmi, ramionami i nogami. Tym problemom
można zapobiegać projektując stanowisko
pracy zgodnie z zasadami ergonomii.
Zdecydowanie poprawi to komfort pracy, a
także zwiększy zadowolenie pracodawcy.

1. Wpływ pracy przy komputerze na wzrok

• Praca przy komputerze, szczególnie długotrwała, w złych warunkach,

może powodować takie dolegliwości jak:

• przemijająca (nie zawsze!) krótkowzroczność
• rozmywanie się obrazu
• zły kontrast widzenia
• podwójne widzenie
• uczucie pieczenia, kłucia, ucisku
• tępy ból oka
• łzawienie oczu, zaczerwienienie spojówek

Na subiektywne dolegliwości związane ze zmęczeniem oczu na skutek

pracy przy komputerze skarży się aż 90% kobiet i 80% mężczyzn!

2. Obciążenia psychiczne

• Praca przy komputerze pociąga za sobą również duże

obciążenia psychiczne. Po pierwsze, często jest to
praca jednostajna i monotonna. Powtarzanie tych
samych czynności powoduje znużenie i apatię. Z
drugiej strony nowoczesny sprzęt o dużej mocy
obliczeniowej ma krótki czas reakcji. Zmiany na
monitorze pojawiają się błyskawicznie, dużo szybciej,
niż może na nie zareagować układ nerwowy człowieka.
Powoduje to konieczności wytężonej i ustawicznej
uwagi, co prowadzi do zmęczenia i różnych symptomów
napięcia: trudności w myśleniu, drażliwości,
nerwowości, uczucia lęku, skłonności do zapominania, a
nawet… ziewania.

3. Wpływ na układ szkieletowo –

mięśniowy

• To kolejna grupa zagrożeń związanych z praca przy

komputerze. Na dolegliwości układu mięśniowo
szkieletowego skarży się 50% badanych mężczyzn i
70% kobiet. Mimo, iż dolegliwości te wydają się
błahe, w istocie jest to cicha bomba. Prowadzą do
poważnych stanów zwyrodnieniowych w rejonie
szyjno barkowym, palcach i nadgarstkach, okolicach
ud i krzyża. Skąd się to bierze? Pracując przy
komputerze zmuszeni jesteśmy pozostawać przez
długi czas w określonej pozycji oraz wykonywać
dokładne ruchy o dużej powtarzalności. 

Dolegliwości zdrowotne, które mogą

wystąpić przy długotrwałej pracy przy

komputerze mogą wystąpić m. in. w

postaci:

•

- bólu (głowy, pleców, karku, rąk, nadgarstków itd.), 
- zapalenia ścięgien, stawów, itd. 
- obrzęku, opuchlizny palców, dłoni, stawów, 
- zniekształcenia kości, m.in. „nadgarstka informatyka”
- mrowienia, drętwienia (ramion, nóg, itd.), 
- osłabienia koordynacji ruchów,
- zmęczenia (wywołanego głównie brakiem odpowiednich
przerw), 
- osłabienia mięśni (wśród programistów obserwuje się np.
zaniki mięśni nóg), 
- pieczenia oczu, rozmazywanie się obrazu (jako skutek
niewłaściwych monitorów),
- rozdrażnienia.

Dolegliwości te spowodowane są

głównie przez:

- niepoprawne ustawienie stanowiska komputerowego i jego

wyposażenia (krzesło, stół, monitor, klawiatura, itd.) – które
wymusza przyjęcie przez użytkownika niekorzystnej sylwetki
podczas pracy, nadmierne obciążenie określonej grupy mięśni i
układu szkieletowego (kostnego); 

- - nieodpowiednia organizacja stanowiska pracy i techniki pracy; 
- - przyjęcie niepoprawnej sylwetki podczas pracy - która wymusza

na organizmie dodatkowy wysiłek, nadmierne obciążenie
określonej grupy mięśni i układu szkieletowego (kostnego); 

- - powtarzanie tych samych czynności: np. wprowadzanie

informacji do bazy danych, fakturowanie.

- - nie korzystanie z mikroprzerw i ćwiczeń relaksacyjnych, które

umożliwiają regenerację zmęczonych partii ciała.

Na podstawie tych spostrzeżeń można

jasno stwierdzić: komputerowe miejsce

pracy wymaga projektowania

ergonomicznego.

Ergonomiczne stanowisko pracy przy

komputerze powinno spełniać trzy
podstawowe kryteria:

• umożliwiać pracę wielu zadań
• umożliwiać dostosowanie do

indywidualnych potrzeb użytkownika

• umożliwiać zmianę pozycji

Podstawowe elementy stanowiska pracy

• Wyposażenie stanowiska pracy oraz sposób

rozmieszczenia elementów tego wyposażenia nie
może powodować nadmiernego obciążenia układu
mięśniowo szkieletowego ani innych uciążliwości,
związanych z przybieraniem niewygodnych pozycji
ciała. Pozycja korpusu i ramion powinna być jak
najbardziej naturalna, minimalizująca zbędne ruchy i
wymuszone ułożenie. Szczególnie niebezpieczne jest
to, co niezauważalne, czyli stałe obciążenie pleców,
stóp, ramion, nóg i nadgarstków. Dolegliwości z nim
związane, na co dzień bagatelizowane, objawiają się
zwykle kiedy jest już za późno. 

Biurko

• Biurko powinno być na tyle szerokie i

głębokie, aby można było ustawić
elementy wyposażenia stanowiska
pracy w odpowiedniej odległości od
siebie.

• Celem jest zapobieganie
przyjmowaniu wymuszonych
pozycji.

Krzesło

• Na komfort pracy duży wpływ ma

krzesło, które powinno zapewniać
wygodną pozycję ciała i swobodę
ruchów oraz być wyposażone w:
regulację wysokości siedziska – 40-50
cm od podłogi, regulację wysokości
oparcia i regulację pochylenia
oparcia, podłokietniki, płytę siedziska
wyprofilowaną odpowiednio do
odcinka udowego nóg i oparcia do
naturalnego wygięcia kręgosłupa.

Podnóżek

• Wyposażając stanowisko pracy w

podnóżek, ustaw go pod
odpowiednim kątem (max. 15°) tak,
aby możliwe było płaskie,
spoczynkowe ustawienie na nim stóp.

Ułożenie rąk

• Ustaw wysokość stołu, krzesła i

podłokietników, w taki sposób, aby
zapewnić naturalne położenie rąk
przy obsłudze klawiatury, z
zachowaniem co najmniej kąta
prostego między ramieniem i
przedramieniem. Pozwoli to na
odciążenie mięśni.

Prawidłowe ustawienie

monitora

• Ustaw monitor na biurku w odległości

40-75 cm od oczu, zapewniając, by
kąt obserwacji ekranu wynosił 20°-
50° w dół od linii poziomej
prowadzonej na wysokości oczu. Taka
organizacja stanowiska pracy pozwoli
na zminimalizowanie obciążenia oczu
i karku.

Pamiętaj o 5 minutach przerwy po każdej

godzinie pracy

• Po każdej godzinie pracy przy

komputerze zrób 5-minutową
przerwę. Wstań z krzesła. Taki sposób
postępowania i ćwiczenia fizyczne
pozwolą Twojemu organizmowi
zmienić rodzaj obciążenia i rozluźnić
mięśnie.

• Praca fizyczna