Patrycja Klose

Małgorzata Matusek

Marta Machaj

Język prasy. Omów różne

odmiany stylu

publicystycznego. Odwołaj

się do konkretnych

przykładów.

Prasa- ogół czasopism, zwłaszcza wychodzących w

danym czasie w danym kraju.

Publicystyka- piśmiennictwo, którego treścią są

aktualne

problemy

życia

społecznego,

politycznego, gospodarczego, kulturalnego itp. ;
artykuły, recenzje, felietony, korespondencje,
broszury itp.

Wypowiedzi publicystyczne- mają specyficzną dla

siebie strukturę, posługują się zróżnicowanymi
środkami oddziaływania na czytelnika, zmierzając
do wpływania na kształt opinii publicznej, na
postawy społeczne.

Publicysta- nie tyle "przedstawia" rzeczywistość,

ile ją interpretuje, stawia diagnozy, formułuje
hipotezy, wyciąga wnioski z odpowiednio
dobranych faktów, zgłasza postulaty itd.

Styl publicystyczny- odmiana języka literackiego

stosowana w środkach masowego przekazu.
Ma wiele odmian w zależności od funkcji i
treści, które się za pomocą tego stylu
przekazuje. 

Prasa obok radia i telewizji, jest jednym z

najbardziej powszechnych i ogólnodostępnych
środków komunikacji (tzw. mass media).

Język prasy należy do odmiany pisanej języka

mass mediów i dzieli się na gatunki
informacyjne oraz publicystyczne.



wzmianka,



notatka,



wiadomość,



sprawozdanie,



zapowiedź.

Gatunki informacyjne:



komentarz,



esej,



felieton,



artykuł publicystyczny,



dyskusja,



recenzja.

Gatunki publicystyczne:



powiadamianie,



przekazywanie w jak najbardziej zwarty,

rzeczowy, najbliższy faktom, zjawiskom czy
wydarzeniom sposób.

Funkcje gatunku
informacyjnego:



kto?



co?



gdzie?



kiedy?



jak?



dlaczego?

Klasyczne pytania tekstu
informacyjnego:



styl naukowy,



potoczny,



urzędowy,



publicystyczny,



artystyczny.

Odmiany stylistyczne (stylowe)
polszczyzny:

Stylu potocznego:



konkretność



skłonność do wyrażeń zabarwionych
emocjonalnie,



skróconych konstrukcji.

Stylu artystycznego:



tworzenie sugestywnych wyrazów,



wzbogacenie słownika.

Stylu naukowego:



precyzja wywodu,



zasób pojęciowy z wielu dziedzin,



liczne cytaty.

Styl publicystyczny łączy elementy:



oficjalność wypowiedzi,



współistnienie

środków

językowych

"literackich" i słownictwa specjalistycznego ,



nastawienie perswazyjne,



w składni przeważają zdania krótkie o

nieskomplikowanej budowie,



tendencja do skrótowości wypowiedzi,



komunikatywność,



wykorzystanie wyrazów i zwrotów z mowy

potocznej,

Cechy stylu publicystyczno-
dziennikarskiego:



w składni przeważają zdania krótkie o

nieskomplikowanej budowie,



artykuł rozpoczyna informacja o

komentowanym zdarzeniu,



wywód opiera się na serii argumentów i

kontrargumentów,



sugestywność,



atrakcyjny nagłówek, który ma przyciągnąć

uwagę czytelnika,



potoczna frazeologia i metaforyka,

Cechy stylu publicystyczno-
dziennikarskiego:



występowanie wyrażeń i zwrotów

stereotypowych, słownictwa modnego,
wyrazów obcych,



stosowanie słownictwa specjalistycznego w

recenzjach i artykułach problemowych.

Cechy stylu publicystyczno-
dziennikarskiego:

Pomysły na nagłówki mogą być różne, mogą to być np.



Aluzje literackie, czyli zapożyczone cytaty z literatury
bądź tytuły książek:

Być albo nie być, Spotkanie z

Afryką;



Gry słów:

Lot z Lotem i odlotem,



Wyrazy potoczne, zaczerpnięte z języka mówionego:

Przewalanka z zielonymi, Pójdziemy siedzieć;



Przysłowia:

Jak sobie pościelisz, tak się wyśpisz;



Tytuły piosenek, filmów, zdarzeń historycznych:

Stary

niedźwiedź mocno śpi, Rzym – miasto otwarte.

Nagłówek prasowy:



Komentarz- jest wypowiedzią publicystyczną o
najwyższym stopniu aktualności i silnie zarysowanym
stanowisku autora. Jest to gatunek, w którym
dominuje funkcja perswazyjna: chodzi wszak o
przekazanie odbiorcom pewnej interpretacji faktów, o
ich ukierunkowane oświetlenie.



Artykuł publicystyczny- pojawia się w prasie
najczęściej, a zarazem jest najmniej określony pod
względem

cech

stylistyczno-

kompozycyjnych.

Bezdyskusyjne jest tu podporządkowanie kompozycji
zasadzie logicznego wnioskowania, prowadzącego do
sformułowania lub udowodnienia pewnej tezy.

Przykłady stylu
publicystycznego:



Esej- najtrudniejszy i zarazem

"najszlachetniejszy" gatunek publicystyczny.



Recenzja- najbardziej rozpowszechniony

gatunek publicystyki w dziedzinie krytyki
literatury i sztuki. Zajmuje miejsce pośrednie
między obszarem informacji a publicystyką,
informuje bowiem o fakcie kulturalnym, a
zarazem służy wyrażeniu sądu autora o tym
fakcie.



Felieton- rozpowszechniony i zarazem bardzo

ceniony przed odbiorców gatunek
publicystyczny.

Przykłady stylu
publicystycznego:



Dyskusja- jej pojawienie się w mediach

drukowanych jest dowodem istnienia także
odwrotnego ruchu form dziennikarskich,
przebiegającego od mediów elektronicznych
do prasy.



Reportaż- jedna z form prozy publicystycznej,

będąca żywym opisem konkretnych zdarzeń
znanych autorowi z bezpośredniej obserwacji.



Wywiad- rozmowa mająca na celu zebranie

pewnych informacji przedstawiciela prasy ze
znaną osobistością.

Przykłady stylu
publicystycznego:



Słownik Języka Polskiego



S. Gajda, Przewodnik po stylistyce polskiej,



Z. Bauer, Dziennikarstwo i świat mediów,



M. Wojtak, Gatunki prasowe.

Bibliografia: