Prawo międzynarodowe

a prawo krajowe

Prawo międzynarodowe

publiczne

• Pojęcie prawa międzynarodowego publicznego
• Prawo międzynarodowe publiczne a prawo

międzynarodowe prywatne

• Funkcje i cechy charakterystyczne prawa

międzynarodowego

• Podstawowe

różnice

między

prawem

międzynarodowym a prawem krajowym

• Monizm i dualizm
• Obowiązek dostosowania prawa krajowego do

prawa międzynarodowego

• Miejsce prawa międzynarodowego w polskim

porządku prawnym pod rządami Konstytucji z
1997 r.

Pojęcie prawa

międzynarodowego publicznego

Prawo międzynarodowe to zespół norm
regulujących

wzajemne

stosunki

pomiędzy

podmiotami

prawa

międzynarodowego,

tzn.

ogólne

stosunki między różnymi, niezależnymi
od siebie i nie podlegającymi wspólnej
władzy państwowej podmiotami

Prawo międzynarodowe publiczne

a prawo międzynarodowe prywatne

Prawo międzynarodowe prywatne nie jest
prawem

międzynarodowym,

lecz

prawem

wewnętrznym poszczególnych państw (w Polsce
ustawa z 12 listopada 1965 r. o prawie
międzynarodowym prywatnym); jest to zespół
norm kompetencyjnych albo kolizyjnych, które
rozgraniczają

w

stosunkach

cywilnych,

rodzinnych, opiekuńczych i stosunkach pracy (z
tzw.

elementem

obcym)

sfery

działania

systemów prawnych poszczególnych państw,
przez określenie, które z nich należy stosować

Funkcje prawa

międzynarodowego

• regulowanie

stosunków

zewnętrznych państw

• oddziaływanie

na

stosunki

wewnętrzne państw

Cechy prawa

międzynarodowego

• brak ustawodawcy w tworzeniu

prawa międzynarodowego

• brak

zorganizowanego

aparatu

przymusu

• brak obowiązkowego sądownictwa

międzynarodowego

• brak hierarchii źródeł i norm prawa

międzynarodowego

Podstawowe różnice między

prawem międzynarodowym a

prawem krajowym

•

hierarchiczność norm prawa krajowego i brak
hierarchii źródeł (lecz nie do końca norm) prawa
międzynarodowego

•

odmienny sposób kreacji norm prawnych

•

specyficzna metoda regulacji stosowana w
prawie międzynarodowym oraz trzy metody
regulacji w prawie krajowym: cywilistyczna,
karna i administracyjna

•

odmienna

konstrukcja

normy

prawa

międzynarodowego w porównaniu z normą
prawa wewnętrznego

Dualizm

•

H. Triepel, D. Anzilotti)

•

prawo międzynarodowe i prawo wewnętrzne są
odmiennymi i niezależnymi od siebie systemami
prawnymi, które nie mają punktów stycznych

•

aby

prawo

międzynarodowe

mogło

być

zastosowane wewnątrz państwa musi zostać
przekształcone w prawo wewnętrzne, tzn. ulec
transformacji/recepcji (metoda recepcyjna)
poprzez odpowiedni akt parlamentu

•

dwuetapowa procedura: 1) ratyfikacja, 2)
dodatkowa ustawa implementacyjna

Monizm

• H. Kelsen, A. Verdros
• prawo międzynarodowe i prawo wewnętrzne tworzą

jeden system prawny, z tym że przeważnie
przyjmuje się, iż hierarchicznie prawo wewnętrzne
podporządkowane jest prawu międzynarodowemu

• traktaty nabywają status prawa wewnętrznego po

ich

ratyfikacji

i

publikacji

w

dzienniku

promulgacyjnym (metoda pozarecepcyjna)

• nie wyklucza się inkorporacji w przypadku tzw. norm

niesamowykonalnych

• norma

prawa

międzynarodowego

jest

samowykonalna gdy:

• 1) jest jasna i precyzyjna
• 2) jest bezwarunkowa
• 3) jest zupełna

Obowiązek dostosowania prawa

krajowego do prawa

międzynarodowego

• pacta sunt servanda jako jedna z podstawowych

zasad prawa międzynarodowego

• każde państwo ma obowiązek stworzyć u siebie

instytucję faktyczną i prawną, w której
zobowiązania międzynarodowe będą mogły być
przestrzegane i wykonywane

• art. 27 KWPT
• art. 46 KWPT
• swoboda wyboru sposobu dostosowania prawa

wewnętrznego

do

zobowiązań

międzynarodowych - decyduje o tym prawo
wewnętrzne, często normy konstytucyjne

Miejsce prawa międzynarodowego w

polskim porządku prawnym pod

rządami Konstytucji z 1997 r.

• art. 9 Konstytucji
• rodzaje umów międzynarodowych: art. 87 ust. 1 Konstytucji
• rodzaje ratyfikowanych umów międzynarodowych: art. 89

ust 1 i 2 Konstytucji

• członkostwo Polski w UE - art. 90 Konstytucji
• stosowanie prawa UE w prawie krajowym - art. 91 ust. 3

Konstytucji

• przesłanki

bezpośredniego

stosowania

umów

międzynarodowych w prawie polskim - art. 91 ust 1.
Konstytucji

• kolizja umów międzynarodowych z ustawami – art. 91 ust.

2 Konstytucji