CYTOMETRIA PRZEPŁYWOWA
Joanna Grądzka
Grupa 4
Cytometria przepływowa
Metoda diagnostyczna stojąca na pograniczu cytopatologii i analityki medycznej
Metoda pomiaru pojedynczych komórek lub cząsteczek przepływających przez aparat w strumieniu cieczy
Umożliwia ocenę wielkości, intensywności zabarwienia oraz intensywności fluorescencji badanych komórek
Badane komórki
Jedynie komórki znajdujące się w zawiesinie
Najdogodniejszym materiałem do badań są komórki krwi, płynów ustrojowych
Mierzone sygnały
Rozproszenie światła przez badaną próbkę
Intensywność fluorescencji składników komórki lub zastosowanych barwników
Absorpcja światła przez próbkę
Pomiary w czasie – użyteczne dla badania kinetyki, dynamicznych zachowań populacji komórek
Budowa cytometru przepływowego
Układ hydrauliczny - wytwarza strumień cieczy otaczającej zawiesinę komórkową. Z jego pomocą badane cząsteczki przechodzą przez punkt pomiarowy z odpowiednią prędkością.
Źródło światła - przechodząc przez badane cząstki wytwarza sygnał rozproszenia i fluorescencji. Funkcję tą może spełniać laser lub lampa łukowa.
Układ optyczny - kształtuje i ogniskuje wiązkę laserową na badanej komórce. W jego skład wchodzi również optyka zbierająca, która odfiltrowuje poszczególne długości fali oraz ogniskuje promienie świetlne na fotokatodzie detektorów.
Układ elektryczny - przetwarza sygnały świetlne na impulsy elektryczne.
System analizy danych - odpowiednie oprogramowanie pozwalające na statystyczne opracowanie uzyskanych wyników.
Schemat cytometru przepływowego
Filtry dichroiczne odbijają fale krótkie i pozwalają na transmisję fal długich
Filtry środkowo-przepustowe przepuszczają jedynie światło z bardzo wąskiego zakresu długości fali
Użycie właściwych filtrów pozwala stwierdzić obecność określonych znaczników w badanej próbce.
Parametry mierzone za pomocą cytometru
Strukturalne:
Rozmiar, kształt, cytoplazmatyczna ziarnistość
Zawartość barwnika np.:
Hemoglobina, barwniki fotosyntetyczne, porfiryny
Aminokwasy fluoryzujące w białkach np.:
Tryptofan, tyrozyna
Zawartość DNA, RNA, wszystkich białek, lipidów, cukrów powierzchniowych, antygenów
Przedstawienie uzyskanych wyników
Dokładne dane liczbowe
W formie wykresów:
Jednowymiarowych (A)
Histogram
Dwuwymiarowych (B)
Kropkowy
Gęstości
Konturowy
Trójwymiarowych (C, D)
Perspektywiczny
Podsumowanie
W zależności od jakości cytometru można:
Badać koekspresję nawet czterech antygenów, co nie jest możliwe w żadnej innej metodzie
Analizować bardzo liczne populacje obiektów w krótkim czasie
Osiągnąć wysoką dokładność i zminimalizować rozrzut wyników
W ciągu kilku sekund z niezwykłą dokładnością i powtarzalnością wykryć subpopulacje rzadko występujące i nietypowe
Cytometria przepływowa jest nieinwazyjnym (tzn. nie naruszającym integralności komórkowej) narzędziem badawczym w wieloparametrowej ocenie struktury i funkcji komórek
Piśmiennictwo
Baran J., 2008. Nowa epoka cytometrii przepływowej - przewodnik po współczesnych cytometriach i ich zastosowanie. Postępy Biologii Komórki 35 (24): 3-15.
http://www.e-biotechnologia.pl/Artykuly/Cytometria-przeplywowa/ - autor: Anna Kurcek.
Śliwińska E., 2008. Zastosowanie cytometrii przepływowej do oznaczania zawartości DNA u roślin. Postępy Biologii Komórki 35 (24): 165-176.
Urszula Lisiecka, Krzysztof Kostro, Łukasz Jarosz, Cytometria przepływowa jako nowoczesna metoda w diagnostyce i prognozowaniu chorób, artykuł przeglądowy Medycyna Wet. 2006, 62(9).