ROLA INSTYTUCJI UNIJNYCH NA R

YNKU UBEZPIECZEŃ

Gabriela Czubacka

Magdalena Kisiel

Anna Piątkowska

PLAN PREZENTACJI

1.

Charakterystyka głównych instytucji unijnych

2.

Raport Lamfalussy'ego

3.

Regulacyjna baza rynku ubezpieczeń UE

4.

Nadzór na rynkiem ubezpieczeń w UE

CHARAKTERYSTYKA GŁÓWNYCH INSTYTUCJI UNIJNYCH

SYSTEM INSTYTUCJONALNY UNII EUROPEJSKIEJ

System instytucjonalny Unii Europejskiej opiera się na instytuc

jach głównych, organach doradczych i agencjach. Do pierwszej gr
upy należą:



Rada Europejska



Rada Unii Europejskiej



Parlament Europejski



Komisja Europejska



Trybunał Sprawiedliwości



Trybunał Obrachunkowy

RADA EUROPEJSKA (ANG. EUROPEAN COUNCIL)

Instytucja Unii Europejskiej (na mocy Traktatu z Lizbony) mająca za zad

anie wyznaczanie ogólnych kierunków rozwoju Unii i jej priorytetów polityc
znych.
Nie pełni funkcji prawodawczej (charakter stricte polityczny), ale traktaty p
rzyznały jej szereg szczegolowych kompetencji:



określanie strategicznych celów i podejmowanie niezbędnych decyzji

w zakresie polityki zagranicznej, bezpieczeństwa, przestrzeni wolnośc
i i sprawiedliwości



możliwość zawieszenia procedury legislacyjnej wprzypadku zgłoszenia na

ruszania podstawowych aspektów systemu zabezpieczenia społecznego lu
b wymiaru sprawiedliwości przez państwo członkowskie



określanie ogolnych wytycznych co do negocjacji z państwami kandydują

cymi



możliwość stwierdzenia poważnych i stałych naruszeń wartości demokrat

ycznych lub praw człowieka w jednym z państw członkowskich na wniosek
Komisji lub 1/3 państw członkowskich, po uzyskaniu zgody Parlamentu Eur
opejskiego



określanie kolejności sprawowania prezydencji w Radzie Unii Europejskiej



istotne kompetencje kreacyjne -władza wybierania pewnych organów

i instytucji UE

RADA EUROPEJSKA CD.

Skład RE:



głowy państw lub szefowie rządów państw członkowskich



przewodniczący (wybierany przez RE na 2,5-letnią kadencję)



przewodniczącyKomisji Europejskiej.



wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeńst

wa



Jeśli wymaga tego porządek obrad, członkowie Rady Europejskiej mogą po

djąć decyzję, by każdemu z nich towarzyszył minister, a w przypadku przew
odniczącego Komisji – jeden z członków Komisji. Rada Europejska może zapr
osić na swe posiedzenie przewodniczącego Parlamentu Europejskiego.

Tryb działania

RE zbiera się dwa razy w ciągu półrocza. Gdy wymaga tego sytuacja, pr

zewodniczący może podjąć decyzję o zwołaniu nadzwyczajnego posiedzeni
a. RE podejmuje decyzje zazwyczaj w drodze konsensusu, jednak traktaty p
rzewidują kilka sytuacji, kiedy podejmuje decyzje w drodze głosowania. Prz
ewodniczący RE i przewodniczący Komisji nie biorą udziału w głosowani
u. W razie głosowania każdy z członków może otrzymać pełnomocnictwo od
co najwyżej jednego pozostałego członka. RE podejmuje większością zwykł
ą decyzje w sprawach proceduralnych i uchwala regulamin wewnętrzny.

RADA UNII EUROPEJSKIEJ
(ANG. COUNCIL OF THE EUROPEAN UNION)

Główny organ decyzyjny Unii Europejskiej, posiada siedzibę w Brukseli, a

jedynie w kwietniu, czerwcu i październiku spotkania mają miejsce w Lu

ksemburgu.

Dawniej była nazywana Radą Ministrów lub Radą Ministrów Unii Europejskiej

W zależności od rozpatrywanych spraw, składa się bądź z ministrów spra

w zagranicznych każdego z państw członkowskich UE (tzw. Rada Ogólna), bą

dź z takiej samej liczby ministrów innego resortu (Rada Branżowa). Możliwe k

onfiguracje to:



Rada ds. Ogólnych (GAC)



Rada ds. Zagranicznych (FAC)



Rada ds. Gospodarczych i Finansowych (ECOFIN)



Rada ds. Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (JHA)



Rada ds. Zatrudnienia, Polityki Społecznej, Zdrowia i Ochrony Konsumentów

(EPSCO)



Rada ds. Konkurencyjności (COMPET)



Rada ds. Transportu, Telekomunikacji i Energii (TTE)



Rada ds. Rolnictwa i Rybołówstwa (AGRI)



Rada ds. Środowiska (ENVI)



Rada ds. Edukacji, Młodzieży i Kultury (EYC).



Przewodniczącym Rady jest minister z kraju sprawującego aktualnie prezyd

encję, za wyjątkiem Rady do spraw zagranicznych której przewodniczy zawsz

e wysoki przedstawiciel do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa. Pr

ezydencja Rady przypada co pół roku na kolejne państwo członkowskie.

RADA UNII EUROPEJSKIEJ CD.

Kompetencje:



we współpracy z Parlamentem Europejskim



wydawanie aktów prawnych wiazacych (rozporządzenia, dyrektywy,

decyzje) w toku procedur legislacyjnych



wydawanie aktów nie mających mocy prawnie wiążącej (zalecenia,

opinie, memoranda, stanowiska)



wzywanie Komisji Europejskiej do określonych działań, w tym do inic

jatywy ustawodawczej



branie udziału w tworzeniu budżetu



zawieranie umów międzynarodowych i koordynacja negocjacji przed

ich zawarciem



we współpracy z Radą Europejską



podejmowania decyzji w zakresie wspólnej polityki zagranicznej i be

zpieczeństwa.



Posiada również pewne kompetencje w zakresie wyboru członków in

nych instytucji



Ponadto jest organem uprzywilejowanym w kwestii kierowania skarg

do TS UE o stwierdzenie nieważności aktów prawa wspólnotoweg

o oraz skarg na bezczynność organów.

RADA UNII EUROPEJSKIEJ CD.

Tryb funkcjonowania Rady Unii Europejskiej



Obrady mogą być tajne lub jawne; jawne są posiedzenia, podczas k

tórych Rada obraduje i głosuje nad projektem aktu prawodawczego.



Członkowie Rady reprezentują interesy poszczególnych państw.



Przedstawiciele państw muszą uczestniczyć osobiście (wyjątkowo d

opuszczalny jest pełnomocnik).



Posiedzenia Rady są przygotowywane przez Komitet Stałych Przeds

tawicieli (COREPER) składający się z ambasadorów państw członkow
skich akredytowanych przy Unii Europejskiej. Decyzje w mniej kontr
owersyjnych sprawach są podejmowane przez COREPER i tylko form
alnie zatwierdzane przez Radę.



W zależności od istotności sprawy Rada podejmuje decyzje w trojak

i sposób: większością zwykłą, większością kwalifikowaną, jednomyśl
nie.

PARLAMENT EUROPEJSKI

Instytucja Unii Europejskiej będąca odpowiednikiem jednoizbowego p

arlamentu, której członkowie są wybierani przez obywateli państw należą
cych do UE na 5-letnią kadencję (obecnie 754 eurodeputowanych). Oficja
lną siedzibą jest Strasburg, ale w Brukseli odbywa się większość obrad i
mieszczą się biura poselskie, a także komisje parlamentarne i władze klu
bów. W Luksemburgu znajduje się sekretariat generalny, biblioteka i częś
ć zaplecza technicznego.

Zadania

Parlament jest przede wszystkim organem prawodawczym, który wsp

ólnie z Radą stanowi akty prawne w toku różnych procedur legislacyjnyc
h. W przeciwieństwie do parlamentów krajowych nie posiada prawa inicja
tywy ustawodawczej - na uprawnioną do inicjatyw Komisję może jedynie
wpływać podejmowaniem niewiążących ją wezwań do działania.
Parlament Europejski może też kontrolować inne instytucje oraz posiada,
do pewnego stopnia, uprawnienia kreacyjne (wyboru składu innych orga
nów Unii).
Dysponuje także szerokimi (lecz niewiążącymi innych instytucji) uprawni
eniami opiniodawczymi. Konsultowanie Parlamentu jest obowiązkowe w
przypadku niektórych procedur. Parlament ma też prawo niewezwany wy
dać opinię w dowolnej, wybranej przez siebie sprawie.

PARLAMENT EUROPEJSKI CD.

Obrady



Parlament wybiera spośród swych członków przewodniczącego na

2,5-letnią kadencję, który reprezentuje Parlament na zewnątrz i kier
uje jego obradami.



Parlament nie używa jednego języka obrad. Obrady odbywają się s

ymultanicznie we wszystkich językach Unii, tzn. każdy poseł może m
ówić w dowolnym języku urzędowym UE, a jego wystąpienie jest tłu
maczone na bieżąco na wszystkie pozostałe języki.



Wszystkie sesje zwołuje przewodniczący. Sesje plenarne trwają zwy

kle jeden tydzień w miesiącu i odbywają się w Strasburgu, odbywają
się również sesje dwudniowe w Brukseli. W razie potrzeby zwołuje si
ę też sesje nadzwyczajne.

KOMISJA EUROPEJSKA

Organ wykonawczy Unii Europejskiej będący instytucją odpowie

dzialną za bieżącą politykę Unii, nadzorujący prace wszystkich jej a
gencji i zarządzającą jej funduszami. Posiada wyłączną inicjatywę le
gislacyjną w zakresie prawa unijnego oraz jest uprawniona do wyda
wania rozporządzeń wykonawczych (ang. Comission Regulation). Jej
główną siedzibą jest Bruksela.

Skład

Funkcjonowanie komisji jest wzorowane na rządzie gabinetowy

m, a 27 komisarzy odpowiada randze ministra w rządach poszczeg
ólnych państw. Na każde państwo członkowskie Unii Europejskiej pr
zypada jeden komisarz, choć w założeniu mają oni reprezentować i
nteresy całej Unii, a nie państw, z których pochodzą. Jeden z grona
komisarzy jest wybierany przez Parlament Europejski na przewodni
czącego Komisji (obecnym przewodniczącym jest José Manuel Barro
so, w 2009 roku został wybrany na drugą kadencję).

W potocznym rozumieniu termin „Komisja Europejska” może tak

że oznaczać całą administrację podległą 27 komisarzom. Obecnie p
racuje w niej około 25 tys. urzędników.

KOMISJA EUROPEJSKA CD.

Prerogatywy



zajmuje się wszystkimi bieżącymi zagadnieniami dotyczącymi funkcjonow

ania Unii, a więc polityką rolną, gospodarczą, społeczną, obronnością i polit

yką międzynarodową itp.



zajmuje się konstruowaniem i przedstawianiem pod głosowanie Radzie Uni

i Europejskiej lub Parlamentowi Europejskiemu wszystkich aktów prawnych

Unii.



przygotowuje propozycje traktatów i innych aktów prawa międzynarodowe

go, które są później dyskutowane na zebraniach Rady Europejskiej



nadzoruje rządy państw członkowskich w sprawie wdrażania zmian prawa

poszczególnych krajów wynikających z przystosowywania prawa krajowego

do ustaleń unijnych



prowadzi bieżące negocjacje z krajami kandydującymi do Unii



Przewodniczący KE jest oficjalną "głową" Unii, reprezentując ją w kontakta

ch międzynarodowych.



tworzy białe księgi i zielone księgi (Zielone księgi to komunikaty dotyczące

pewnych dziedzin polityki, skierowane przede wszystkim do uczestników ko
nsultacji i debat na dany temat; Białe księgi to dokumenty zawierające prop
ozycje konkretnych działań Unii, opracowywane często po publikacji zielone
j księgi rozpoczynającej dyskusję na dany temat)

TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIWOŚCI

Instytucja stojąca na straży prawa unijnego z siedzibą w Luksemburgu. D

okonuje wykładni prawa UE, aby zapewnić jego stosowanie w taki sam sposó

b we wszystkich państwach UE. Rozstrzyga również spory prawne między rzą

dami Unii a jej instytucjami. Trybunał rozpatruje także sprawy wnoszone prze

z osoby fizyczne, przedsiębiorstwa lub organizacje, które uważają, że ich pra

wa zostały naruszone przez instytucje UE.

Skład

W skład Trybunału Sprawiedliwości wchodzi po jednym sędzi z każdego p

aństwa UE.

Wspomaga go ośmiu „rzeczników generalnych”, których zadaniem jest przed

stawianie opinii w sprawach wniesionych do Trybunału. Zadanie to wykonują

publicznie i bezstronnie. Każdy sędzia i rzecznik generalny jest mianowany n

a odnawialną sześcioletnią kadencję. Rządy państw UE uzgadniają kandydat

ury osób, które zamierzają mianować.

Aby wesprzeć Trybunał Sprawiedliwości w rozpatrywaniu dużej liczby wno

szonych do niego spraw i aby zapewnić obywatelom lepszą ochronę prawną,

sprawami wniesionymi przez osoby prywatne, przedsiębiorstwa i niektóre or

ganizacje oraz sprawami związanymi z prawem konkurencji zajmuje się Sąd.

Sąd do spraw Służby Publicznej UE orzeka w sporach między Unią Europe

jską a jej pracownikami.

TRYBUNAŁ OBRACHUNKOWY UE

Instytucja kontrolująca finanse UE. Jego rola polega na usprawnianiu zarządzania

finansami UE i przygotowywaniu sprawozdań na temat wykorzystywania środków pu

blicznych. Ma siedzibę w Luksemburgu.

Cel:

Trybunał Obrachunkowy jest uprawniony do weryfikacji (kontroli) każdej osoby lub

organizacji dysponującej środkami UE – w ten sposób czuwa nad tym, by pieniądze e

uropejskich podatników były wydawane właściwie. Trybunał często przeprowadza kon

trole na miejscu. Ustalenia Trybunału są przedmiotem sprawozdań przekazywanych K

omisji oraz rządom krajowym UE. Nie posiada uprawnień w zakresie egzekwowania p

rawa. Jeżeli kontrolerzy wykryją nadużycia lub nieprawidłowości, informują o tym OLA

F – Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych.

Zadania:

Jednym z kluczowych zadań Trybunału jest przedkładanie Parlamentowi Europejski

emu i Radzie corocznego sprawozdania za poprzedni rok budżetowy (coroczna proce

dura udzielania absolutorium). Przed podjęciem decyzji w sprawie zatwierdzenia wyk

onania budżetu przez Komisję Parlament szczegółowo analizuje sprawozdanie Trybun

ału.Trybunał wydaje również opinie dotyczące przepisów prawa UE w kwestiach finan

sowych oraz wspierania działań UE związanych ze zwalczaniem nadużyć.

Kontrolerzy często przeprowadzają inspekcje w instytucjach UE, państwach członkow

skich oraz krajach otrzymujących pomoc od UE. Chociaż praca Trybunału w znacznej

mierze dotyczy pieniędzy, za które odpowiada Komisja, w praktyce 80% tych dochod

ów i wydatków pozostaje w gestii organów krajowych.

TRYBUNAŁ OBRACHUNKOWY UE

Skład:

Aby skutecznie wypełniać swoje zadania, Trybunał Obrachu

nkowy musi zachowywać całkowitą niezależność od pozostałyc
h instytucji, jednocześnie utrzymując z nimi stałe kontakty.W s
kład Trybunału wchodzi po jednym członku z każdego państwa
UE. Członkowie są mianowani przez Radę na sześcioletnią odn
awialną kadencję. Członkowie wybierają spośród siebie prezes
a na trzyletnią (również odnawialną) kadencję. W styczniu 200
8 roku prezesem został wybrany Vítor Manuel da Silva Caldeira
z Portugalii.

Organizacja:

Trybunał Obrachunkowy zatrudnia około 800 osób, w tym z

arówno tłumaczy i administratorów, jak i kontrolerów. Kontroler
zy, którzy dzielą się na „grupy kontroli”, przygotowują projekty
sprawozdań przyjmowanych przez Trybunał.

ORGANY DORADCZE UE

Komitet Ekonomiczno-Społeczny
W jego skład wchodzą trzy grupy:



Grupa I - przedstawiciele organizacji pracodawców,



Grupa II - przedstawiciele pracowników,



Grupa III - pozostałe środowiska gospodarcze i społeczne.

Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny spełnia trzy główne funkcje:



przedstawia swoją opinię Radzie, Komisji i Parlamentowi Europejskiemu albo na ich wni

osek, albo z własnej inicjatywy;



zachęca społeczeństwo obywatelskie do większego angażowania się w kształtowanie p

olityki UE;



wzmacnia rolę społeczeństwa obywatelskiego w krajach nienależących do UE oraz pom

aga tworzyć struktury doradcze.

Komitet Regionów

Jest organem doradczym złożonym z przedstawicieli władz regionalnych i lokalnych

w Europie. Zapewnia on tym władzom możliwość wywierania wpływu na określanie kier
unków polityki Unii Europejskiej, a także dba o poszanowanie regionalnej i lokalnej tożs
amości oraz prerogatyw. Członkowie Komitetu są wybierani spośród polityków z okręgó
w miejskich lub regionów i reprezentują całą gamę działań podejmowanych przez władz
e lokalne lub regionalne w Unii Europejskiej. Członkami mogą zostać prezydenci regionó
w, regionalni parlamentarzyści, radni miejscy, burmistrzowie dużych miast itp. Członko
wie Komitetu oraz ich zastępcy są mia nowani na 5 lat. Obecnie Komitet liczy 344 członk
ów, w tym 21 z Polski.

AGENCJE UE



Agencje zdecentralizowane 

W różnych krajach UE istnieje ponad 30 unijnych agencji. Odgryw

ają one istotną rolę we wdrażaniu polityki UE, a zwłaszcza w realizacj

i zadań o charakterze technicznym, naukowym, operacyjnym bądź re

gulacyjnym.



Agencje Euratomu 

Organy te utworzono, aby umożliwić osiągnięcie celów określony

ch w Traktacie ustanawiającym Europejską Wspólnotę Energii Atomo

wej (EURATOM). Celem traktatu jest koordynacja programów naukow

o-badawczych państw członkowskich w zakresie pokojowego wykorzy

stania energii jądrowej, udostępnienie zasobów wiedzy oraz infrastru

ktury i środków finansowych przeznaczonych na działania w tej dzied

zinie, a także zapewnienie wystarczającej ilości energii jądrowej i bez

pieczeństwa jej dostaw.



Agencje wykonawcze 

Agencje wykonawcze to organizacje ustanowione zgodnie z rozpo

rządzeniem Rady (WE) nr 58/2003 (Dz.U. 11 z 16.1.2003)  w celu po

wierzenia im niektórych zadań odnoszących się do zarządzania jedny

m lub większą liczbą programów wspólnotowych. Agencje te powoły

wane są na czas określony. Muszą mieścić się tam, gdzie znajdują się

siedziby Komisji Europejskiej (w Brukseli lub Luksemburgu).

Raport Lamfalussy'ego

GENEZA

Przed powstaniem raportu w procesie inicjatyw legislacyjnych

Komisja Europejska wspomagana była na różnych etapach przez k
omitety m. in.:



Komitet Doradczy Bankowości



Komitet Nadzoru Bankowego



Grupa Kontaktowa



Komitet Ubezpieczeń



Konferencja Nadzorców Ubezpieczeniowych Krajów Członkowski
ch UE



Komitet Kontaktowy Instytucji Wspólnego Inwestowania



Komitet Kontaktowy Rynków Kapitałowych



Wysoki Komitet Nadzorców Rynków Kapitałowych

Mnogość oraz różnorodność tych komitetów sprawiała, iż

proces legislacyjny był bardzo skomplikowany i przeciętnie trwał
aż dwa lata. Dlatego też w 2000r. Rada Ministrów Finansów UE
powołała Komitet Mędrców pod przewodnictwem barona
Alexandra Lamfalussy’ego.

USTALENIA KOMITETU MĘDRCÓW

Stwierdzono, że istniejąca ówcześnie struktura instytucji regul

ujących rynek finansowy UE jest rzeczywiście mało przejrzysta, a
obowiązujące procedury mało wydajne i czasochłonne. Dlatego te
ż KM zaproponował uproszczenie procedur legislacyjnych poprzez
wprowadzenie czterech poziomów regulacyjnych.

4 POZIOMY REGULACYJNE



Poziom 1: Ustawodawstwo ramowe

Na wniosek Komisji Parlament i Rada wspólnie w procedurze współde

cyzji uchwalają akt prawny



Poziom 2: Przepisy wykonawcze

Koncepcja działań wdrażających w ramach określonych na poziomie 1

i ich uchwalenie na podstawie zmodyfikowanej procedury komitologii przy
wsparciu komitetów technicznych utworzonych specjalnie do tego celu. W
tej fazie Komisja dba o ścisłą wymianę informacji z PE i zapewnia, aby w s
tosownym stopniu uwzględniono jego interesy. Dzięki reformie komitologii
w 2006 r. spełnia się podstawowy postulat PE, aby działania poziomu 2 po
ddać wyższej demokratycznej kontroli. Parlament Europejski uznawał to z
a konieczne, ponieważ na drodze komitologii coraz częściej ustanawiano
nie tylko przepisy wykonawcze, lecz także działania, które mogły ingerow
ać merytorycznie w przepisy podstawowego aktu prawnego.



Poziom 3: Zastosowanie działań ustalonych na poziomie 1 i 2

Komitety ekspertów (CESR, CEBS, CEIOPS) zajmują się koordynacją sp

ójnego i równoważnego wdrażania i stosowania przepisów poziomu 1 i 2
w państwach członkowskich poprzez opracowanie norm i wytycznych z u
względnieniem celu ujednolicenia praktyk nadzorczych na europejskim ry
nku usług finansowych.



Poziom 4: Nadzór nad realizacją działań poziomu 1 i 2

KOMITETY TECHNICZNE I EKSPERCKIE

W procedurze Lamfalussy’ego utworzono także komitety eksp

ertów odpowiedzialne za wymianę informacji w zakresie nadzoru,
konsekwentne wdrażanie ustawodawstwa europejskiego poprzez
ustanawianie norm i wytycznych oraz ujednolicenie praktyk nadzo
rczych na europejskim rynku usług finansowych. Pracę tych komit
etów określa się jako poziom 3.
Komitety ekspertów składają się z wysokich rangą członków krajo
wych organów nadzorczych. Do Komitetu Europejskich Organów N
adzoru Bankowego należą ponadto przedstawiciele krajowych ban
ków centralnych.

KOMITETY TECHNICZNE I EKSPERCKIE C.D.

 

Komitety techniczne

(Poziom 2)

Komitety ekspertów

(Poziom 3)

Sektor:

 

 

Papiery wartościowe

Europejski Komitet
Papierów Wartościowych
(European Securities
Committee, ESC)

Komitet Europejskich
Organów Nadzoru nad
Papierami Wartościowymi
(Committee of European
Securities Regulators,
CESR)

Bankowość

Europejski Komitet
Bankowy (European
Banking Committee, EBC)

Komitet Europejskich
Organów Nadzoru
Bankowego (Committee of
European Banking
Supervisors, CEBS)

Ubezpieczenia
i emerytury
pracownicze

Europejski Komitet ds.
Ubezpieczeń i Emerytur
Pracowniczych
(European Insurance
and Occupational
Pensions Committee,
EIOPC)

Komitet Europejskich
Inspektorów ds.
Ubezpieczeń i Emerytur
Pracowniczych
(Committee of European
Insurance and
Occupational Pensions
Supervisors, CEIOPS)

OCENA RAPORTU

Doświadczenia związane z procedurą Lamfalussy’ego nie są p

ozbawione kontrowersji. W praktycznym wdrażaniu pojawiły się p
rzede wszystkim następujące problemy:



A. Dotrzymywanie terminów planu działania w zakresie usług
finansowych

W celu przyspieszenia prac Komitetu Europejskich Organów Nadzoru nad
Papierami Wartościowymi (CESR) na poziomie 2 w niektórych przypadkac
h udzielano CESR mandatu przed ostatecznym uchwaleniem aktu prawne
go na poziomie 1, w konsekwencji czego działania odbywały się jednocze
śnie na poziomie 1 i 2. Dzięki temu szybciej następowała m.in. możliwość
podjęcia negocjacji z uczestnikami rynku. Taki sposób postępowania spot
kał się jednak z poważną krytyką, ponieważ przepisy wykonawcze (pozio
m 2) nie mogą być projektowane, zanim nie zostanie precyzyjnie i ostatec
znie zdefiniowany cel, zakres i treść ram prawnych (poziom 1).



B. Stosowna konsultacja uczestników rynku

Uczestnicy rynku odczuwają swoją rolę sił rynkowych jako nieskuteczną, a
 ich włączenie w obrady na poziomie 2 i swój wkład w projektowanie prze
pisów jako niewystarczające. Wskazuje się ponadto na fakt, że nie poświę
ca się wystarczającej uwagi skutkom nowych przepisów, zwłaszcza w odni
esieniu do powstających przez nie kosztów. Okresy obrad często określa s
ię jako zbyt krótkie, co utrudnia zgodę uczestników rynku. Zbyt duży naci
sk położony jest na przyspieszenie procesu ustawodawczego, co dzieje si
ę kosztem jakości efektów.

OCENA RAPORTU C.D.



C. Specyficzne problemy prawne i instytucjonalne (wybór instr
umentów prawnych/wpływ PE)

Intensywne dyskusje wywołuje przede wszystkim kwestia demokratycznej
kontroli oraz demokratycznej legitymacji komitetów ekspertów na poziom
ie 3. Istnieje obawa, że podział kompetencji pomiędzy poziomem 1 a kolej
nymi poziomami może zakłócać równowagę między instytucjami UE, jeżel
i Rada i Parlament będą zaangażowane tylko na poziomie 1 procesu usta
wodawczego, podczas gdy ustalanie szczegółów technicznych pozostanie
zadaniem Komisji i komitetów technicznych.



D. Udział regulacji szczegółowych w ustawodawstwie ramowy
m

Rozróżnienie pomiędzy zakresem kompetencji poziomu 1 i 2 nie jest prost
e, jeśli weźmie się pod uwagę szczegółowość uregulowań.
Stopień szczegółowości na poziomie 1 rośnie w wypadku szczególnie tech
nicznych aspektów z takim skutkiem, że ustawodawstwo ramowe może z
awierać aspekty techniczne, za które odpowiada w zasadzie poziom 2. Na
dmierna liczba szczegółów na poziomie 1 stoi zresztą w konflikcie z celem
szybszego i bardziej elastycznego procesu ustawodawczego.

Regulacyjna baza rynku ubezpieczeń UE

REGULACYJNA BAZA RYNKU UBEZPIECZEŃ UE

Przekształcenie rynków lokalnych krajów Unii Europejskiej

we wspólny rynek ubezpieczeniowy stało się procesem długotrwał
ym i bardzo trudnym. Podstawową przyczyną tego stanu były prz
yzwyczajenia, historia i długa droga rozwoju ubezpieczeń w poszc
zególnych państwach członkowskich UE.

Ujednolicanie poszczególnych rodzajów działalności w ram

ach rynku europejskiego odbywało się na podstawie aktów prawn
ych wydawanych przez Unię oraz na podstawie wyroków Europejs
kiego Trybunału Sprawiedliwości. Najważniejszymi aktami prawny
mi stosowanymi do unifikacji stały się dyrektywy. W dotychczaso
wym rozwoju jednolitego rynku można wyróżnić kilka podstawowy
ch etapów.

Pierwszy etap obejmuje tworzenie podstawowego zestawu st

andardów regulujących działalność ubezpieczeniową, ale w odni
esieniu do bezpośrednich ubezpieczycieli np. licencjonowanie dz
iałalności ubezpieczeniowej, zakaz łączenia ubezpieczeń na życi
e z innymi rodzajami ubezpieczeń. Szczególną rolę w tym zakres
ie odegrała pierwsza dyrektywa koordynacyjna w zakresie ubezp
ieczeń nie na życie z 1973 roku.

Drugi etap otworzyła druga dyrektywa ubezpieczeń nie na ży

cie w 1988 roku , a zamknęła druga dyrektywa ubezpieczeń na ż
ycie w 1990 roku. Jego podstawę stanowiło rozszerzenie standar
dów regulujących działalność ubezpieczycieli.

Trzeci etap budowy jednolitego rynku ubezpieczeń ( w latach

1990-1993) wprowadzał fundamentalne nowe jakości regulacyjn
e dotyczące rynku ubezpieczeniowego: zasadę jednolitego pasz
portu oraz zasadę wypłacalności zakładów ubezpieczeń. Od teg
o momentu raz uzyskane zezwolenie na prowadzenie działalnoś
ci ubezpieczeniowej w jednym z krajów unijnych było wystarczaj
ące dla podejmowania tej działalności przez tworzenie oddziałów
we wszystkich krajach członkowskich.

Podstawowe znaczenie dla tworzenia europejskiego rynku u

bezpieczeń miały dyrektywy koordynacyjne pierwszej, drugiej i
trzeciej generacji, mające zastosowanie zarówno dla ubezpiecz
eń na życie oraz ubezpieczeń majątkowych. Obejmowały one:

1.

Dyrektywy pierwszej generacji- dotyczące swobody osiedlania
się (dyrektywa dla ubezpieczeń nie na życie – 1973
rok, dyrektywa ubezpieczeń na życie - 1979 rok),

2.

Dyrektywy drugiej generacji- odnoszące się do swobody świad
czenia usług (dyrektywa dla ubezpieczeń nie na życie – 1989
rok, dyrektywa ubezpieczeń na życie - 1990 rok),

3.

Dyrektywy drugiej generacji- wprowadzające zasadę jednolitej
licencji na prowadzenie działalności ubezpieczeniowej (dyrekt
ywa dla ubezpieczeń nie na życie – 1992 rok, dyrektywa ubez
pieczeń na życie - 1992 rok).

Następnie na rozwój efektywnej regulacji wspólnego rynku

ubezpieczeń miał wpływ Plan Działań w Zakresie Usług Finanso
wych przyjęty w 2000 roku, który wprowadzał:

•

rozszerzenie regulacji wspólnotowych na pośredników finansow
ych oraz reasekurantów,

•

nową interpretację zasad nadzoru nad wypłacalnością (Solvenc
y II) przez uwzględnienie ryzyka,

•

rozpoczęcie prac na rzecz nowych standardów rachunkowości u
bezpieczeniowej.

SOLVENCY II

Nowy system oceny wypłacalności zgodny z Solvency II jest d

opasowany do rzeczywistych ryzyk, na jakie narażone są firmy ub
ezpieczeniowe. W przypadku instytucji ubezpieczeniow
ych potencjalne ryzyka są specyficzne dla typów zawieranych um
ów ubezpieczenia w zakresie ubezpieczeń na życie lub ubezpiecz
eń majątkowych.

Umiejętność skutecznej identyfikacji, oceny i monitorowania r

yzyk może uchronić przed znacznymi stratami. Kluczową rolę odg
rywają tu przyjęte metodologie zarządzania ryzykiem, służące eli
minacji ich negatywnego wpływu na wyniki finansowe.

Nadzór ubezpieczeniowy ma skupić większą uwagę na kon

troli sposobów zarządzania ryzykiem przez firmy ubezpieczeniow
e, jak również na poprawności przyjętych w tym zakresie założeń.
Idea Solvency II polega na ściślejszym uzależnieniu wysokości kap
itału od wielkości ryzyka podejmowanego przed firmy ubezpiecze
niowe.

Pomimo przełomu, jakim są dyrektywy trzeciej generacji pro

ces integracyjny trwa nadal, ze względu na liczne bariery.

Najpoważniejszą barierą jest naruszanie konkurencyjności p

rzez stosowanie mechanizmów protekcjonistycznych, szczególn
ie przez stosowanie przez niektóre kraje kryterium "interesu pu
blicznego" przy otwieraniu rynku na konkurencję.

Druga grupa czynników utrudniających integrację to różne r

ozwiązania stosowane w państwach członkowskich w zakresie:

•

nadzoru ubezpieczeniowego (różnice w istocie nadzoru, celu
i intensywności),

•

ochrony praw konsumenta,

•

opodatkowania firm ubezpieczeniowych (różne stawki akcyzy i
podatku VAT),

•

przepisów prawa handlowego.

Nadzór na rynkiem ubezpieczeń w UE

NADZÓR NA RYNKIEM UBEZPIECZEŃ W UE

Naczelnym organem UE jest Rada Unii Europejskiej. Najważ

niejszą strukturą dla rozwoju prac w zakresie problematyki rynk
u ubezpieczeń jest Rada ds. Ekonomicznych i Finansowych tzw.
Rada Ecofin. W swojej działalności Ekofin korzysta z wielu orga
nów pomocniczych wspierających jej prace. Wśród nich należy
wymienić Komitet Stałych Przedstawicieli, Komitet ds. Ekonomi
cznych i Finansowych oraz Komitet Usług Finansowych. Na pozi
omie Komisji Europejskiej do instytucji odpowiedzialnych za nad
zór jednolitego rynku ubezpieczeń należą: Europejski Komitet U
bezpieczeń i Pracowniczych Planów Emerytalnych oraz Eu
ropejski Komitet Nadzorów Ubezpieczeń.

Na poziomie Komisji Europejskiej do instytucji odpowiedzial

nych za nadzór jednolitego rynku ubezpieczeń należą: Europejs
ki Komitet Ubezpieczeń i Pracowniczych Planów Emerytalnych o
raz Europejski Komitet Nadzorów Ubezpieczeń.

BIBLIOGRAFIA

Malwina Lemkowska „Jednolity rynek ubezpieczeniowy Wspóln

oty Europejskiej” Wydawnictwo Adam Marszałek 2005

Jan Monkiewicz „Jednolity rynek ubezpieczeń w Unii Europejski

ej” Oficyna Wydawnicza Branta 2005

www.polskawue.gov.pl

www.europa.eu
www.cie.gov.pl

www.piu.org.pl/solvency-ii
www. circa.europa.eu

www.europarl.europa.eu

DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ!