STRES I ZJAWISKA

PATOLOGICZNE W

ORGANIZACJI

1

1.Definicja stresu

Według twórcy pojęcia „stres” Hansa

Selye : „stres jest nieswoistą reakcją
organizmu na wszelkie stawiane mu
żądanie”.

Natomiast w słowniku języka polskiego

stres to : „stan mobilizacji sił organizmu
będący reakcją na negatywne bodźce
fizyczne i psychiczne, mogący doprowadzić
do zaburzeń czynnościowych”.

2

2. Natura stresu.

Wyróżniamy dwa rodzaje stresu :



Eustres (inaczej krótkotrwały,
pozytywny)– stres motywujący do
działania ; dodający siły,



Dystres (inaczej przewlekły, negatywny)–
pojawia, gdy poziom stresu przekracza
pewną granicę wytrzymałości jego wpływ
zaczyna być negatywny ; zamiast
pomagać, szkodzi.

3

3. Stres w pracy

To stan dyskomfortu psychicznego

wywołany rozbieżnością pomiędzy
warunkami i wymaganiami stawianymi
pracownikowi a jego możliwościami
poradzenia sobie z nimi w danym
momencie. Wysoki poziom stresu
powoduje obniżenie wydajności
pracowników i ogromne straty
przedsiębiorstw.

4

Rodzaje stresu w pracy.

1.

Stres organizacyjny – polega na
niedostosowaniu się pomiędzy członkiem
organizacji, a środowiskiem
organizacyjnym.

2.

Stres interpersonalny – wiąże się z
komunikacją międzyludzką w organizacji.

5

Przyczyny stresu w pracy :



Przeciążenie pracą,



Rozwój techniki,



Praca zmianowa,



Pośpiech, terminy,



Wydłużony czas pracy ,



Podróże i dojazd do pracy,



Złe warunki pracy,



Praca tylko dla pieniędzy,



Niskie wynagrodzenie,



Molestowanie seksualne



Awanse, degradacja,



Kontakty międzyludzkie.

6

Objawy stresu w pracy :



zmęczenie



bóle pleców ( najbardziej charakterystyczna

dolegliwość dla osób po 50. roku życia)



bóle głowy ( wskazywane głównie przez kobiety,

osoby w wieku 25–39 lat, pracujące w biurach i

na kierowniczych stanowiskach)



kłopoty z zasypianiem



bóle żołądka



kłopoty z sercem (głównie osoby starsze,

pracujące w kilku miejscach

).

7

5. Zarządzanie stresem.

Najbardziej popularnym i obiecującym

podejściem do problematyki zarządzania
stresem w organizacji jest koncepcja
prewencyjnego zarządzania stresem. Prawidłowe
wdrożenie programu zarządzania stresem
pozwala na redukcję kosztów związanych ze
stresem do 70%. Autorzy tej koncepcji
wymieniają pięć podstawowych zasad, na
których powinna opierać się ta koncepcja :

8

1.

Jednostka i organizacja są wzajemnie od
siebie zależne,

2.

Zarządzający są odpowiedzialni za
zdrowie jednostek i organizacji,

3.

Indywidualny i organizacyjny stres nie
są nieuniknione,

4.

Każda jednostka i organizacja reaguje
na stres na swój sposób,

5.

Organizacje podlegają ciągłym
zmianom, są dynamiczne.

9

Program zarządzania stresem w firmie

powinien uwzględniać trzy etapy:

•

identyfikację problemu,

•

interwencję,

•

ocenę interwencji.

10

Ogólny model zarządzania stresem .

11

www.stres.edu.pl/zarzadzanie_stresem.htm#rys1

12

13

6. Recepta na stres.

Najprostszym sposobem radzenia sobie

ze stresem jest nauczenie się kilku
technik relaksacyjnych i wykonywanie
takich ćwiczeń regularnie. Dla firm
najlepszym rozwiązaniem jest wysyłanie
na specjalne szkolenia, czy terapie
grupowe.

14

15

7. Patologie w organizacji.

Patologie (dysfunkcje) – zakłócają

sprawne działania w organizacji. Według
Witolda Kieżuna patologia organizacji, to
względnie trwała niesprawność
organizacji, która powoduje
marnotrawstwo przekraczające granice
społecznej tolerancji.

16

8. Przyczyny i rodzaje

patologii.

1.

Przyczyny : psychiczne, organizacyjne,
technologiczne, ekonomiczne, społeczno –
kulturowe.

2.

Rodzaje : rodzinna, indywidualna,
społeczna.

17

9. Przykłady zjawisk

patologicznych w organizacji.

PRACOHOLIZM

NEPOTYZM

MOBBING

MOLESTOWANIE SEKSUALNE

BIUROKRATYZM

KORUPCJA

18

Pracoholizm

Symptomy pracoholizmu :



Przymus pracy



Zaangażowanie



Obniżenie zadowolenia z wykonywanej pracy.

Pracoholizm to stan uzależnienia od

wykonywanej pracy, który powoduje
zaburzenie równowagi w życiu codziennym
człowieka. Pracoholicy to osoby pilne,
perfekcyjne, niepewne siebie, nieśmiałe,
niedowartościowane i chorobliwie ambitne.

19

Karōshi (jap. śmierć z przepracowania) -

zjawisko nagłej śmierci w wyniku
przepracowania i stresu. [Sport indywidualny,
dyscyplina narodowa Japonii ]. Dotyka nagle
ludzi w pełnym zdrowiu, w okresie wielkiej
aktywności. Pierwszy przypadek karōshi
odnotowano w Japonii w 1969. Ofiarą karōshi
stał się nawet premier Japonii, Keizō Obuchi.

20

Nepotyzm

Nepotyzm to nadużycie zajmowanego stanowiska

przez faworyzowanie, protegowanie krewnych lub

ulubieńców. „Ręka rękę myje”. Określane na całym

świecie, jako działanie nieetyczne.

Nepotyzm osłabia strukturę organizacyjną i

społecznościową, wpływa na osłabienie pozycji danej

firmy na rynku.

Stanowiska pracy obsadzane są często na zasadzie

drzewa genealogicznego, a nie na zasadzie zdrowej

konkurencji.

21

Mobbing (arogancja

władzy)

Mobbing w miejscach pracy polega na

wrogim i nieetycznym, systematycznie
powtarzającym się zachowaniu
skierowanym wobec jednej lub kilku osób,
na skutek którego ofiary staja się
bezradne i tracą możliwość obrony. Cechą
charakterystyczną takich działań jest
systematyczność oraz długotrwałość.

22

Taktyki mobbingu :



Taktyka upokarzania(np. oczernianie)



Taktyka zastraszenia(np. ustne groźby,
plucie)



Taktyka pomniejszenia kompetencji (np.
przydzielanie bezsensownych zadań,
publiczna nagana)

23

Przykłady mobbingu :



Utarczki słowne,



Ignorowanie



Bezpodstawne oskarżenia



Obmawianie za plecami



Stałe przerywanie wypowiedzi



Ciągła krytyka



Groźby



Napastowanie



Wyśmiewanie



Znęcanie się

24

Skutki mobbingu.

1.

Psychiczne : depresja, stany zwątpienia,
stany strachu.

2.

Zdrowotne: zakłócenia pracy serca,
zakłócenia oddechu, bóle głowy, pleców i
karku, zakłócenia snu, choroby skóry,
choroby żołądka i jelit.

3.

Obniżenie motywacji do pracy

4.

Firma traci wiarygodność

5.

Zniszczona kariera

6.

Problemy materialne

25

26

Molestowanie seksualne.

Molestowanie seksualne to

nieakceptowane zachowanie o podłożu

seksualnym, naruszające godność osoby

molestowanej lub wywołujące atmosferę

zastraszenia, upokorzenia bądź wrogości.

27

Molestowanie seksualne najczęściej

przybiera postać:

- czynienia sugestii,
- domagania się lub proszenia o korzyści

seksualne,

- flirtowania, które może być obraźliwe,
- sprośnych aluzji,
- czynienia propozycji.

28

Biurokratyzm.

Patologiczne ograniczenie sprawności

działania i funkcjonowania instytucji w

wysokim stopniu sformalizowanych.

Potocznie bezduszność, opieszałość

administracji, niekompetencja i

obojętność dla spraw i interesów zarówno

jednostki, jak i ogółu.

29

Źródła biurokratyzmu :

Źródła strukturalne - są związane z

właściwościami struktury organizacyjnej
instytucji np. właściwości podziału działań i
hierarchii organizacyjnej.

Źródła subiektywne - są związane z

osobowością pracowników, ich fizycznymi
możliwościami wykonania zadań oraz
psychicznymi predyspozycjami do działania.

Źródła kulturowe - są związane z uznawanymi w

danej grupie społecznej, instytucji
wartościami i normami społecznymi.

30

Objawy biurokratyzmu :

o

Niedostosowanie funkcjonowania instytucji do
rzeczywistych potrzeb odbiorców (klientów),

o

Podejmowanie decyzji na podstawie informacji o
charakterze wtórnym (protokoły itp.),

o

Przesuwanie podjęcia decyzji na niższy lub wyższy
szczebel organizacyjny, (przedłużanie toku realizacji
zadania)

o

Unikanie podejmowania decyzji w zakresie innowacji
organizacyjnych

31

Korupcja.

Korupcja to bardzo różnorodne działania,

jak również sytuacje społeczne i stosunki
interpersonalne. Nadużycie stanowiska
publicznego w celu uzyskania prywatnych
korzyści. W Polsce poziom korupcji jest
ponad dwa razy wyższy, niż w krajach
Europy Zachodniej. Według firmy
doradczej Ernst&Young, co 5 polskie
przedsiębiorstwo zetknęło się z korupcją.

32

Najczęściej spotykane działania o charakterze

korupcyjnym:

· przekupstwo (łapownictwo),
· wykorzystywanie środków budżetowych i

majątku publicznego do celów prywatnych
lub osobistych korzyści,

· płatna protekcja,
· handel wpływami,
· nieprawidłowości dot. zamówień publicznych,

kontraktów, koncesji czy decyzji sądów,

· uchylanie się przed obowiązkiem

podatkowym

33

Trzy sposoby przeciwdziałania korupcji :



Droga służbowa



Odpowiedzialność dyscyplinarna lub
zawodowa



Odpowiedzialność karna

34

Dziękuję za uwagę 

35