Pomoc
społeczna

Zasady udzielania pomocy
społecznej

Obszary ryzyka

niektóre pojęcia

Przemoc w rodzinie:



polega przede wszystkim na umyślnym działaniu
i zaniechaniu naruszającym prawa lub dobra
osobiste członków rodziny i osób wspólnie
zamieszkujących. W szczególności chodzi tu o
narażenie tych osób na utratę życia, zdrowia,
naruszenie ich godności, nietykalności cielesnej
oraz wolności (w tym seksualnej). Przemoc
charakteryzuje wyrządzenie szkody na zdrowiu
fizycznym

i

psychicznym

drugiej

osoby,

spowodowanie jej cierpienia i krzywdy moralnej.

zdarzenia nagłe i

nieprzewidywalne

Dochodzą one do skutku niezależnie od
woli człowieka, powodując stany
zagrożenia i uszczerbki na życiu, zdrowiu i
mieniu (np. pożar, powódź, skażenie
środowiska, wypadek)

Ubóstwo



Przyczyny, z powodu których doszło do ubóstwa,
nie mają żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia
wniosku o przyznanie zasiłku w trybie u.p.s.
Żaden przepis u.p.s. nie uzależnia możliwości
przyznania świadczenia od przyczyn ubóstwa.
Wystarczające jest potwierdzenie istnienia
takiego stanu w środowisku. Skoro sam fakt
ubóstwa uprawnia do przyznania pomocy
społecznej (art. 7 pkt 1 u.p.s.) nie ma potrzeby,
ani podstaw do analizowania powodów jego
powstania.

Klęska żywiołowa



Powódź jest zdarzeniem losowym w rozumieniu
u.p.s. również wtedy, gdy rozmiar powodzi
kwalifikuje ją do uznania za klęskę żywiołową.
Osobom, które poniosły straty w wyniku powodzi,
będzie mógł być zawsze przyznany zasiłek w
ramach zadań własnych realizowanych przez
gminy, co oczywiście nie wyklucza przyznanie
takim osobom zasiłku celowego realizowanego w
ramach zadań zleconych, jeżeli poniesione straty
były następstwem powodzi, która miała postać
klęski żywiołowej.

Trudna sytuacja życiowa



Pomoc społeczna powinna zostać udzielona
dopiero wtedy, gdy jednostka w sytuacji
kryzysowej przestaje być samowystarczalna,



ustawodawca nie definiuje z oczywistych
względów pojęcia "trudnych sytuacji
życiowych", podaje jedynie najczęstsze
powody ich powstawania, pozostawiając
ocenę zaistnienia tej przesłanki organom
pomocy społecznej.

Podmiot uprawniony



osobie samotnie gospodarującej, której dochód nie
przekracza kwoty 542 zł, zwanej dalej kryterium
dochodowym osoby samotnie gospodarującej



osobie w rodzinie, w której dochód na osobę nie
przekracza kwoty 456 zł, zwanej dalej kryterium
dochodowym na osobę w rodzinie,



rodzinie, której dochód nie przekracza sumy kwot
kryterium dochodowego na osobę w rodzinie, zwanej dalej
kryterium dochodowym rodziny

przy jednoczesnym wystąpieniu co najmniej jednego z
powodów wymienionych w art. 7 pkt 2-15 lub innych
okoliczności uzasadniających udzielenie pomocy społecznej.

Próg interwencji socjalnej



ustalany na podstawie badania
przeprowadzonego metodą ekspercko-
empiryczną z uwzględnieniem:



  1)   zawartości koszyka dóbr i usług
zapewniających zaspokojenie potrzeb
egzystencjalnie niezbędnych;



  2)   wysokości cen towarów i usług, o
których mowa w pkt 1, dla określonego typu
gospodarstwa domowego w wyznaczonym
okresie.



na podstawie minimalnych norm
spożycia, minimalnych okresów
użytkowania dóbr oraz minimalnego
zakresu korzystania z usług, wyrażony
wartościami cen rynkowych w przyjętym
okresie badawczym, a następnie
korygowany o rzeczywiste zachowania
konsumpcyjne wybranych typów
gospodarstw domowych o niskich
dochodach.

Typy gospodarstw domowych



jednoosobowe gospodarstwa domowe osób w wieku 25-60 lat



dwuosobowe gospodarstwa domowe, w tym:



osoby w wieku 25-60 lat,



osoba dorosła z jednym dzieckiem;



 wieloosobowe gospodarstwa domowe, w tym:



 rodzice z jednym dzieckiem,



matka albo ojciec samotnie wychowujący dwoje i więcej dzieci,



rodzice z dwojgiem dzieci,



 rodzice z trojgiem dzieci,



rodzice z czworgiem i więcej dzieci;



gospodarstwa domowe osób w wieku 60 lat i powyżej.

Zakres potrzeb niezbędnych do egzystencji
branych pod uwagę przy ustalaniu progu
interwencji socjalnej obejmuje wydatki na



   żywność;



  mieszkanie;



  odzież i obuwie;



  edukację;



  ochronę zdrowia i higienę;



  transport i łączność;



  kultura, sport i wypoczynek.

Minimalny zakres wydatków powinien zapewnić
zaspokojenie potrzeb niezbędnych do egzystencji osoby
lub rodziny.

Metody

Do badań progu interwencji socjalnej wykorzystuje się:



 dane pochodzące z badań budżetów gospodarstw domowych



 dane pochodzące z innych badań warunków życia ludności oraz notowań
cen, prowadzonych przez Główny Urząd Statystyczny



standardy oraz normy w zakresie żywienia, mieszkalnictwa, zdrowia i
edukacji, opracowywane przez wyspecjalizowane instytucje naukowe i
właściwe ministerstwa, w szczególności przez:



Instytut Żywności i Żywienia,



Instytut Rozwoju Miast,



urząd obsługujący ministra właściwego do spraw kultury fizycznej i sportu,
ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania oraz ministra właściwego do
spraw szkolnictwa wyższego

Kryteria dochodowe



obowiązują od dnia 1 października roku, w którym jest
przeprowadzana weryfikacja



Sposób ustalania dochodu został szczegółowo określony - zależy
od źródeł przychodu i kategorii podatników



spełnienie kryterium dochodowego nie jest wystarczającą
przesłanką do otrzymania świadczenia



próg dochodowy nie ma zastosowania w przypadku udzielania
pomocy pieniężnej w związku z utrzymaniem dziecka w rodzinie
zastępczej, przyznaniem wynagrodzenia opiekunowi
sprawującemu pieczę nad dzieckiem oraz w odniesieniu do
wspierania procesu integracji cudzoziemców, którym przyznano
status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą.

Zmiany kryteriów

dochodowych



Kryteria dochodowe podlegają weryfikacji
co 3 lata, z uwzględnieniem wyniku badań
progu interwencji socjalnej. Badania
progu interwencji socjalnej dokonuje
Instytut Pracy i Spraw Socjalnych



Trójstronna Komisja do Spraw Społeczno-
Gospodarczych uzgadnia kryteria
dochodowe w terminie do dnia 15
czerwca danego roku kalendarzowego.

Terminy weryfikacji kryteriów



kwota stanowiąca podstawę ustalenia wysokości pomocy:



pieniężnej na usamodzielnienie,



na kontynuowanie nauki i pomocy na zagospodarowanie w formie
rzeczowej,



kwoty minimalnego i maksymalnego świadczenia pieniężnego na
utrzymanie i pokrycie wydatków związanych z nauką języka
polskiego dla cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej
Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą



maksymalna kwota zasiłku stałego

ulegają zmianie w terminach weryfikacji kryteriów dochodowych o
50% sumy kwot, o które wzrosły kryterium dochodowe osoby
samotnie gospodarującej i kryterium dochodowe na osobę w rodzinie.

Dochód



dochód uważa się sumę miesięcznych
przychodów z miesiąca poprzedzającego
złożenie wniosku lub w przypadku utraty
dochodu z miesiąca, w którym wniosek
został złożony, bez względu na tytuł i
źródło ich uzyskania.

Pomniejszanie dochodu



miesięczne obciążenie podatkiem dochodowym od osób fizycznych;



składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz ubezpieczenia społeczne
określone w odrębnych przepisach;



kwotę alimentów świadczonych na rzecz innych osób.



 Do dochodu ustalonego nie wlicza się:



jednorazowego pieniężnego świadczenia socjalnego;



zasiłku celowego;



pomocy materialnej mającej charakter socjalny albo motywacyjny,
przyznawanej na podstawie przepisów o systemie oświaty;



wartości świadczenia w naturze;



świadczenia przysługującego osobie bezrobotnej na podstawie
przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z tytułu
wykonywania prac społecznie użytecznych;



dochodu z powierzchni użytków rolnych poniżej 1 ha przeliczeniowego.

Hektar przeliczeniowy

Dochód z hektara: 250 złotych
Kwota dochodu z 1 ha przeliczeniowego
ulega zmianie w terminach weryfikacji
kryteriów dochodowych o 25% sumy
kwot, o które wzrosły kryterium
dochodowe osoby samotnie
gospodarującej i kryterium dochodowe na
osobę w rodzinie.

Dochód osób prowadzących
pozarolniczą działalność gospodarczą



przychód z tej działalności pomniejszony o
koszty uzyskania przychodu,



łączenie przychodów z działalności
gospodarczej z innymi przychodami lub rozlicza
się wspólnie z małżonkiem, przez podatek
należny, rozumie się podatek wyliczony w takiej
proporcji, w jakiej pozostaje dochód podatnika z
pozarolniczej działalności gospodarczej
wynikający z deklaracji podatkowych do sumy
wszystkich wykazanych w nich dochodów

Zasady ogólne



dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej i z ha
przeliczeniowych oraz z innych źródeł sumuje się



W przypadku uzyskania w ciągu 12 miesięcy poprzedzających
miesiąc złożenia wniosku lub w okresie pobierania świadczenia z
pomocy społecznej dochodu jednorazowego przekraczającego
pięciokrotnie kwoty



kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej, w przypadku
osoby samotnie gospodarującej,



 kryterium dochodowego rodziny, w przypadku osoby w rodzinie

kwotę tego dochodu rozlicza się w równych częściach na 12 kolejnych
miesięcy, poczynając od miesiąca, w którym dochód został wypłacony.

Dochód jednorazowy i w

walucie obcej



W przypadku uzyskania jednorazowo dochodu
należnego za dany okres, kwotę tego dochodu
uwzględnia się w dochodzie osoby lub rodziny
przez okres, za który uzyskano ten dochód.



W przypadku uzyskiwania dochodu w walucie
obcej, wysokość tego dochodu ustala się
według średniego kursu Narodowego Banku
Polskiego z dnia wydania decyzji
administracyjnej w sprawie świadczenia z
pomocy społecznej.

Dochody z gospodarstwa

rolnego



dochód z gospodarstwa rolnego podlega
doliczeniu do dochodu niezależnie od tego
czy i jakie dochody przynosi, chyba że osoba
posiada jedynie udziały w tym
gospodarstwie, co ma wpływ na wysokość
uzyskiwanego z tego gospodarstwa dochodu.



bez znaczenia jest okoliczność, czy
gospodarstwo rolne jest uprawiane, czy też
nie i z jakiego powodu oraz czy rzeczywiście
przynosi ono dochody

Organ zawsze odmawia gdy:



Jeżeli dochód osoby przekracza kwotę ….. zł, to czyni to
niemożliwym przystąpienie przez organ do badania, czy
w danej sprawie wystąpiła ocenna przesłanka w postaci
konieczności zaspokojenia niezbędnej potrzeby
życiowej, takiej jak: pokrycie części lub całości kosztów
zakupu żywności, leków i leczenia, opału, odzieży,
niezbędnych przedmiotów użytku domowego, a także
drobnych remontów i napraw w mieszkaniu.



W takiej sytuacji organ prawidłowo odmawia
przyznania świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej
takich jak zasiłek okresowy czy zasiłek celowy

Stypendia naukowe a dochód



stypendium rektorskie stanowi dochód,
ponieważ nie zostało wymienione w art. 8
ust. 4 ustawy określającym zakres wyłączeń
z dochodu.



Podstawę orzekania w sprawie udzielania
pomocy na kontynuowanie nauki stanowią
wyłącznie przepisy o pomocy społecznej,
dlatego nie ma znaczenia okoliczność, że
przyznane osobie stypendium nie jest
zaliczane do dochodu w p.sz.w.

Stypendia a dochód



stypendium socjalne na wyżywienie oraz
stypendium specjalne otrzymane przez
studenta ze szkoły wyższej, to
świadczenia które nie zostały wyłączone
przez ustawodawcę z dochodu
stanowiącego podstawę obliczenia
kryterium dochodowego na osobę w
rodzinie.

Karta Polaka



Rozdział 2 Uprawnienia posiadacza Karty Polaka



Posiadacz Karty Polaka może ubiegać się o zwolnienie z opłaty za przyjęcie i
rozpatrzenie wniosku o wydanie wizy pobytowej krajowej lub o refundację tej
opłaty.
Refundacja, jest finansowana z budżetu państwa z części, której
dysponentem jest minister właściwy do spraw zagranicznych i jest
dokonywana za pośrednictwem właściwego konsula.



Posiadacz Karty Polaka ma prawo do: 1) zwolnienia z obowiązku posiadania
zezwolenia na pracę na zasadach określonych w ustawie z dnia 20 kwietnia
2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy



podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej na takich samych
zasadach jak obywatele polscy



podejmowania i odbywania studiów, studiów doktoranckich oraz innych form
kształcenia, a także uczestniczenia w badaniach naukowych i pracach
rozwojowych



korzystania z form kształcenia na zasadach określonych w
ustawie z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty



korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej w stanach
nagłych, w zakresie określonym w ustawie z dnia 27
sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej
finansowanych ze środków publicznych chyba że umowa
międzynarodowa, której Rzeczpospolita Polska jest stroną,
przewiduje zasady bardziej korzystne



ulgi 37% przy przejazdach środkami publicznego transportu
zbiorowego kolejowego w pociągach osobowych,
pospiesznych i ekspresowych, na podstawie biletów
jednorazowych



bezpłatnego wstępu do muzeów państwowych.



Posiadacz Karty Polaka lub osoba, której stwierdzono
pochodzenie polskie zgodnie z ustawą o repatriacji, korzysta z
pierwszeństwa przy ubieganiu się o pomoc finansową
udzielaną osobom fizycznym ze środków budżetu państwa lub
budżetów samorządów terytorialnych przeznaczonych na
wspieranie Polaków za granicą.



Posiadacz Karty Polaka podejmujący kształcenie, zachowuje
prawo do ubiegania się o stypendia i inną pomoc
przewidzianą dla cudzoziemców w odrębnych przepisach.



Przyznanie Karty Polaka nie oznacza nabycia polskiego
obywatelstwa ani stwierdzenia polskiego pochodzenia w
rozumieniu odrębnych przepisów.



Karta Polaka nie jest dokumentem uprawniającym do
przekraczania granicy ani do osiedlenia się na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej

Casus



Prezydent Miasta (...) decyzją z dnia (...) października 2012 r., nr (...),
uchylił z dniem (...) listopada 2012 r. własną decyzję z dnia (...) stycznia
2009 r. znak (...) przyznającą I. C. zasiłek stały oraz świadczenie w formie
opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne zmienioną ostatnio decyzją
z dnia (...) kwietnia 2011 r., nr (...) z uwagi na zmianę sytuacji dochodowej
I. C., jaka nastąpiła w wyniku otrzymania przez pożyczki w kwocie 10.000
zł.



I. C. w odwołaniu wskazała, że decyzja jest bardzo krzywdząca, gdyż
została pozbawiona środków do życia. Zakwestionowała wliczenie do jej
dochodu pożyczki otrzymanej od rodziny i znajomych, którą wykorzystała
na spłatę byłego męża w ramach podziału majątku. Podniosła, że jest
osobą niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym, w trakcie leczenia
farmakologicznego i rehabilitacyjnego. Wniosła o pozytywne rozpatrzenie
odwołania.



na podstawie decyzji Prezydenta Miasta (...) z dnia (...) stycznia 2009 r.
skarżąca pobiera zasiłek stały, a od 19 kwietnia 2011 r. w pełnej
wysokości to jest w kwocie 444, 00 zł Z materiału dowodowego wynika
również, że skarżąca zamieszkuje z synem w M. przy ul. T. w lokalu nr
(...), ale prowadzą oddzielne gospodarstwa domowe. W aktach
administracyjnych znajduje się protokół z dnia 24 października 2012 r., z
treści którego wynika, że I. C. zawarła ugodę z byłym mężem odnośnie
podziału majątku wspólnego, na który składa się spółdzielcze prawo
własnościowe do lokalu mieszkalnego, w którym skarżąca aktualnie
zamieszkuje wraz z synem.



Poinformowała, że od syna, tytułem pożyczki otrzymała kwotę 1.200 zł
na zapłatę kosztów sądowych związanych z zawartą ugodą, ale na
postanowienie o kosztach wniosła zażalenie, które jeszcze nie zostało
rozpoznane. W dniu 31 sierpnia 2012 r. Skarżąca do rąk byłego męża
wpłaciła kwotę 10.000 zł to jest kwotę pierwszej raty wynikającą z
ugody sądowej, tytułem spłaty udziału byłego męża w majątku
wspólnym. Skarżąca wyjaśniła, że kwotę tę pożyczyła od rodziny, ale nie
zawierała z pożyczkodawcami umów. Materiał dowodowy znajdujący się
na kartach od 15-18 potwierdza fakt zawarcia ugody sądowej o podziale
majątku wspólnego, wniesienia zażalenia na postanowienie o kosztach
sądowych oraz fakt prowadzenia odrębnych gospodarstw domowych
przez skarżącą i jej syna.



Nadto w aktach administracyjnych znajduje się
oświadczenie skarżącej z dnia 4 października
2012 r., że jest zobowiązana do uiszczenia
kosztów sądowych w kwocie 1.240 zł. a kwotę
40.000 zł będzie spłacać w miarę posiadanych
środków finansowych. Z oświadczenia o stanie
majątkowym z tej samej daty wynika, że I. C.
jest właścicielką własnościowego spółdzielczego
prawa do mieszkania o pow. 48 m

2

, Forda Fiesta

z 1998 r. i nie posiada własnych źródeł dochodu.
Orzeczeniem z dnia 11 grudnia 2008 r. nr (...),
Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania o
Stopniu Niepełnosprawności I. C. zaliczono do
umiarkowanego stopnia niepełnosprawności bez
możliwości wykonywania pracy.