TERAPIA NADCZYNNOŚCI KORY

NADNERCZY

(hyperkortyzolemia, hyperadrenokortycyzm)



Przysadkowo-zależny hiperadrenokortycyzm



powstaje na skutek nowotworzenia w przysadce
(gruczolaki przysadki)  nadmierne wytwarzanie
ACTH  zwiększone wytwarzanie kortyzolu przez
nadnercza 

choroba Cushinga

.



Nadnerczowo-zależny hiperadrenokortycyzm

 na

skutek nowotworu nadnerczy (gruczolak lub
gluczorakorak) dochodzi do nadmiernego wydzielania
kortyzolu przez komórki nowotworowe 

zespół

Cushinga



Jatrogenna nadczynność kory nadnerczy



długotrwałe podawanie glikokortykosterydów w
trakcie leczenia różnych jednostek chorobowych.

TYPY NADCZYNNOŚCI KORY

NADNERCZY

PSY:



2-16 rokiem życia (6-9 lat)



Pudle, jamniki, boksery, owczarki
niemieckie, niektóre teriery



Guzy nadneczy występują częściej u samic
niż u samców.

KOTY:



5-16 rokiem życia (10 roku)



Nie stwierdzono predyspozycji rasowej



Częściej chorują samice niż samce.

WYSTĘPOWANIE

Choroba rozwija się powoli, objawy mogą nasilać się okresowo
Objawy:



Poliuria i polidypsja

(80-85%)



Polifagia

(60-90%)



Powiększenie obrysu brzucha

 obwisły brzuch: osłabienie

mięśni, otłuszczenie, powiększenie wątroby (70-90%)



Zmiany skórne z wyłysieniami:

symetryczne i obustronne

(60%)



Nadmierna pigmentacja skóry, wapnienie skóry, wtórne stany
zapalne skóry



Senność, apatia, osłabienie



Nasilone zianie,



Zmiany behawioralne:

otępienie, drgawki, zaburzenia

orientacji, niezborność ruchu, niedowłady, ślepota



guz

przysadki !!!!

OBJAWY KLINICZNE:



Zakrzepica z zatorami płuc



niewydolność oddechowa



śmierć



Cukrzyca



Nadciśnienie



Zastoinowa niewydolność serca



Choroby nerek:

nefropatia

kłębuszkowa, odmiedniczkowe
zapalenie nerek



Zapalenie trzustki



Kamica pęcherza moczowego

POWIKŁANIA wynikające z utrzymywania

się wysokich stężeń glikokortykosterydów



Hyperadrenokortycyzm spowodowany guzem
nadnerczy 

chirurgiczne usunięcie guza jest

terapią z wyboru !!!!!



Hyperadrenokortycyzm przysadkowo- zależny 

farmakoterapia polegająca na obniżeniu
wytwarzania glikokortykosterydów przez
nadnecza.



Jatrogenny zespół Cushinga



stopniowe

wyłączanie egzogennie podawanych
glikokortykosterydów.

TERAPIA

1. Leki bezpośrenio hamujące uwalnianie

glikokortykosterydów



Trilostan



Ketokonazol



Mitotan

2. Leki pośrednio działające hamująco na

uwalnianie glikokortykosterydów poprzez
zwiększenie stężenia dopaminy w OUN, która
hamuje uwalnianie ACTH.



Selegilina



Bromokryptyna

FARMAKOTERAPIA



Docelowy gatunek: pies



Mechanizm: selektywne i odwracalne hamowanie
aktywności izomerazy 3-β-hydroksysteroidowej 
blokada wytwarzania kortyzolu, kortykosteronu i
aldosteronu.



Nie wpływa na OUN i układ sercowo-naczyniowy



Wskazania: terapia zespołu i choroby Cushinga



Podawany jeden raz dziennie doustnie z karmą w
dawce 3-6 mg/kg



Nie stosować u psów z niewydolnością wątroby i nerek



Nie stosować u samic ciężarnych i karmiących i samic
i samców przeznaczonych do rozrodu.

TRILOSTAN (prep. Vetoryl caps. 10

mg)

Działania niepożądane:



Jatrogenny hipoadrenokortycyzm:

osłabienie,

letarg, anoreksja, wymioty, biegunka



Ostry kryzys Adisona:

zapaść



Martwica nadnerczy



Ujawnienie podklinicznej niewydolności nerek



Zapalenie stawów 

spowodowane obniżeniem

stężenia endogennych glikokortykosterydów.

TRILOSTAN (prep. Vetoryl caps. 10

mg)



Cytostatyk wybiórczo hamujący czynność kory
nadnerczy



Blokuje syntezę kortyzolu przez hamowanie
dehydrogenazy G-6-P.



Hamuje również syntezę trifosfopirydyny i jej
metabolizm w nadnerczach.



Uszkadza mitochondria komórek kory nadnerczy 
powoduje ich nekrozę.



Stosowany w nieoperacyjnym raku kory nadnerczy i
hyperadrenokortycyzmie przysadkowym



Podawany doustnie, u psów niska biodostepność (40%)



Należy go podawać z pokarmem (lepsze wchłanianie)



Kumuluje się w tkance tłuszczowej.



Nie stosować u psów o masie ciała mniejszej niż 5 kg

MITOTAN (prep. Lysodren tabl.)



Nie stosować w okresie ciąży



Nie stosować u psów z niewydolnością nerek
lub wątroby



Nie stosować u psów chorych na cukrzycę.

Działania niepożądane:



Ataksja



Letarg



Anoreksja



Wymioty



Biegunka



Osłabienie napięcia mięśni

MITOTAN (prep. Lysodren tabl.)



Lek o działaniu przeciwgrzybiczym



W dawkach wyższych hamuje syntezę związków
steroidowych: glikokortykosterydów i progesteronu,
testosteronu.



Działanie to jest związane z hamowaniem
aktywności enzymów biorących udział w syntezie
endogennych hormonów steroidowych.



Wywiera też działanie przeciwzapalne i
immunosupresyjne.



Podawany doustnie



Lepiej się wchłania w środowisku kwaśnym



NIE WOLNO PODAWAĆ Z LEKAMI HAMUJĄCYMI
UWALNIANIE SOKU ŻOŁĄDKOWEGO !!!!

KETOKONAZOL

Działania niepożądane:



Anoreksja , szczególnie u kotów



Wymioty



Biegunka



Bóle brzucha



Działanie teratogenne i embriotoksyczne 

nie podawać u ciężarnych samic



Trombocytopenia



Utrata włosa

KETOKONAZOL



Selegilina  inhibitor MAO-B 

lek o działaniu

przeciwdepresyjnym.



Hamując aktywność MAO-B powoduje
zwiększenie stężenia dopaminy w strukturach
OUN.



Następstwem wzrostu dopaminy jest
upośledzenie uwalniania ACTH  efektem
pośrednim jest zmniejszenie aktywności
komórek kory nadnerczy  zmniejszenie
syntezy i uwalniania glikokortykosterydów,
zwłaszcza u pacjentów z przysadkowo-
zależnym hyperadrenokortycyźmie.

SELEGILINA



Agonista receptorów dopaminergicznych D2 i D1 w
OUN.



Stosowana jako lek hamujący laktację



Pobudzenie receptorów dopaminergicznych powoduje
zmniejszenie uwalniania ACTH.



Efektem pośrednim jest zmniejszenie aktywności
komórek kory nadnerczy  zmniejszenie syntezy i
uwalniania glikokortykosterydów, zwłaszcza u
pacjentów z przysadkowo-zależnym
hyperadrenokortycyźmie.

Skuteczność selegiliny i bromokryptyny w terapii

przysadkowo-zależnego hyperadrenokorycyzmu jest

umiarkowana !!!!!!

BROMOKRYPTYNA