1

BADANIE I USPRAWNIANIE

PROCESÓW PRACY

ORGANIZACJA

PROCESÓW PRACY

2

TREŚĆ

• Nawyki skutecznego działania
• Cykl badanie metod pracy
• Techniki kartowania procesów pracy
• Krytyczna analiza i ocena metod pracy
• Metody „drzewiaste” w badaniu zdarzeń
• Usprawnianie procesów
• Ciągłe doskonalenie procesów
• Zagadnienia do dyskusji
• Bibliografia

3

• Doskonałość nie jest

jednorazowym aktem,
lecz nawykiem.

(Arystoteles)

NAWYKI

SKUTECZNEGO DZIAŁANIA

Wiedza
( co, dlaczego)

Nawyki

Umiejętności Pragnienia
( jak) ( chcę )

• Nawyki są jak liny.

Codziennie odplatamy
do nich nitkę i wkrótce
nie sposób będzie ich
przerwać.

(H. Mann)

4

1 .B y c ie

p r o a k ty w n y m

7 .

W

Z

M

A

C
N

I

A

N

I

E

U

M

Y
S

£

U

7 .

W

Z

M

A

C
N

I

E

D
U
C
H

A

7 .W Z M A C N IA N IE F IZ Y C Z N E

7 .W Z M A C N IA N IE S P O Ł E C Z N O - E M O C J O N A L N E

2 .N a jp ie r w

- w a ż n e

4 .R o z u m ie ć

p ro b le m

A .Z A L E Ż N O Ś Ć

5 .W y g r a n a

- w y g r a n a

6 .S y n e r g ia

w d z ia ła n iu

3 .W iz ja

" k o ń c a "

B .N IE Z A L E Ż N O Ś Ć

C .W S P Ó Ł Z A L E Ż N O Ś Ć

EFEKTYWNE

NAWYKI DZIAŁANIA (7N)

5

CYKL BADANIA

METOD PRACY (CBMP)

Badanie metod pracy sprowadza

się do:

• podziału procesu na drobne części

składowe,

• zarejestrowania ich za pomocą

umownych symboli graficznych,

• poddania każdej z nich z osobna

ocenie i analizie,

• połączenia i uproszczenia sposobu

jej realizacji, opracowania

zbiorczego projektu.

• wdrożenie i kontrola usprawnienia.

( Mreła H.: 1979)

Cel

Rejestracja

Analiza

Projekt

Wdrożenie

6

ETAPY CYKLU BADANIA

METOD PRACY (CBMP)

Z le c e n i e

k ie r o w n ic tw

S z c z e g ó ło w a

d ia g n o z a

1 . C e l i

p r z e d m io t

C e lo w o ś ć

b a d a n ia

2 . R e j e s tr a c j a

K o m p le tn o ś ć

in f o r m a c ji

3 . A n a li z a s ta n u

R e a ln o ś ć

m e to d y

4 . P r o je k to w a n ie

Z a tw ie r d z a n i e

m e to d y

5 . N a d z o r o w a n ie

O c e n a

d z ia ła n ia

6 . O c e n a

e f e k tó w

D o k u m e n ta c ja

W y w ia d y

O b s e r w a c ja

b e z p o ś r e d n i a

O c e n a

k r y ty c z n a

O r g a n iz a c ja

p r a c y

P r o g r a m

w d r o ż e n ia

K o n i e c

N i
e

T a k

N ie

T a k

N ie

N ie

T a k

T a k

N ie

7

KARTA

PROCESU (KP)

Zastosowanie i opis:

• Karta Procesu (KP) służy

do graficznego
przedstawienia operacji i
czynności kontrolnych,
jakim są pod-dawane
poszczególne części.

• Karta składa się z dwóch

części i służących do:

– przedstawienia danych

dotyczących procesu,

– utrwalenia wyników

obserwacji.

Efektywność i

koszty:

• Zalety posługiwania

się kartą procesu to:

– szybka rejestracja,
– prostota

stosowania,

– krótki czas

przyuczenia

• Zasięg analizy karty

procesu ogranicza
się do zagadnień
analizy przebiegu
operacji i
kontroli.

8

KARTA

PRZEBIEGU CZYNNOŚCI (KPC)

Zastosowanie i opis:

• Karta Przebiegu

Czynności ( KPC)
rejestruje przebieg
czynności z punktu
widzenia podmiotu
pracy - człowieka.

• W karcie jest

rejestrowany tylko
czas i przebieg jego
pracy.

• Obok KPC stosuje się

do rejestrowania
czynności rąk Kartę
Czynności Obu Rąk
(KCOR).

Efektywność i

koszty:

• KPC jest szeroko

stosowanym, a jedno-
cześnie tanim instru-
mentem usprawniania
procesów pracy.

• Efektywność

( stosunek efektów do
nakładów) KPC
określa się od 4: 1 do
150 :1.

9

KARTA

PRZEBIEGU MATERIAŁU (KPM)

Zastosowanie i opis:

• Karta Przebiegu

Materiału (KPM) jest
najczęściej sto-
sowanym
instrumentem badania
i usprawniania
procesów produkcji
i transportu.

• KPM jest rozwiniętą

od-mianą karty
procesu i za-wiera
systematyczny zapis
wszystkich czynności,
którym poddawany
jest materiał w
procesie pracy.

Efektywność i koszty:

• KPM należy do najbardziej efektywnych technik

badania i usprawniania procesów pracy.

• Uzyskiwane efekty za po-mocą KPM kształtują się

na poziomie 4 - 150 razy wyższym od sumy na-
kładów na usprawnienia.

10

KARTA

OBIEGU DOKUMENTÓW (KOD)

Zastosowanie i opis:

• Karta obiegu dokumentu (KOD) stosuje się celu

przejrzystego zapisu gra-ficznego obiegu doku-
mentu i czynności z nim związanych.

• KOD pozwala na stwie-rdzenie, czy dokument

służy jako nośnik info-rmacji, czy też wiedzie
„własny żywot”.

Efektywność i koszty:

• Analiza procesu obiegu dokumentu umożliwia:

– uproszczenie obiegu,
– zmniejszenie kopii,
– likwidację informacji.

• Przed sporządzeniem KOD należy określić:

– zakres badania,
– komórki organizacyjne,
– czynności.

11

Procesy wytwarzania

Operacje i elementy

Rozmieszczenie stanowisk

Czynniki wydajności

Czynniki środowiska

Czynniki produktyności

B

A

D

A

N

I

A

ZAKRES PRZEDMIOTOWY

BADANIA METOD PRACY

12

ARKUSZ KRYTYCZNEJ OCENY

I ANALIZY METOD PRACY

13

METODA DRZEW

NIEZDATKOŚCI (FTA)

• Metoda stosowana jest do określania

związków między przyczynami i ich
skutkami.

• Analiza Full Tree Analysis (FTA) jest

techniką,

która

może

być

albo

jakościowa, albo ilościowa.

• Drogą dedukcji są identyfikowane,

organizowane

w

logiczny

sposób

warunki i czynniki przyczyniające się do
powstania

określonego

zdarzenia

nieporządanego

(nazywanego

zdarzeniem szczytowym)

14

DRZEWO NIEZDATNOŚCI (FTA)

DLA BRAKU URUCHOMIENIA

15

METODA DRZEWA

ZDARZEŃ (ETA)

• Metoda

stosowana

jest

do

identyfikowania

możliwych

danych

wyjściowych.

• Analiza Event Tree Analysis (ETA) jest

techniką,

która

może

określać

potencjalne skutki zdarzenia.

• Analiza

ETA

jest

analizą

typu

indukcyjnego, w której podstawowe
pytanie odnosi się do tego „co stanie
się, gdy...?.

16

SCHEMAT KONSTRUKCJI

DRZEWA ZDARZEŃ (ETA)

Zdarzen ie

inic ju jąc e

P rac a

no rm alna

R eakc ja

o perato ra

R eakc ja

s ys tem u

R eakc ja

aw aryjn a

C zyn niki przyc zyno w e

K o ntro la

D ziałanie barier

17

DRZEWO ZDARZEŃ (ETA)

DLA EKSPLOZJI PYŁU

18

DRZEWO ZDARZEŃ (ETA)

UTRATY CHŁODZIWA W

MASZYNIE

19

PODEJŚCIE DO TECHNICZNEJ

REORGANIZACJI PROCESÓW

• Systematyczna reorganizacja procesów

–

polegająca

na

identyfikacji

i

zrozumieniu

funkcjonowania

istniejących

procesów

oraz

systematycznej ich modyfikacji w celu

stworzenia

nowych

procesów

nastawionych

na

osiągnięcie

zakładanych wyników.

W Y E L IM IN O W A N IE

U P R O S Z C Z E N IE

W U Z A

Z IN T E G R O W A N IE

A U T O M A T Y Z A C J A

20

PROCEDURA PROJEKTOWANIA

PROCESU „OD ZERA”

ZROZUMIENIE

ISTNIEJ ĄCYCH PROCESÓW

PORÓWNANIE

Z KONKURENCJ Ą

PROJ EKTOWANIE

PROCESU

- zadanie do wykonania,

- zdolność wykorzystania,

- możliwości technologii,

- określanie norm,

OCENA

KOŃCOWA

21

CIĄGŁE DOSKONALENIE

PROCESU (6K)

22

CYKL PDCA

DEMINGA / SHEWHARTA

Działanie

Działanie

23

ZAGADNIENIA

• Nawyki a skutki pracy

• Elementy cyklu badania i usprawniania pracy

• Przeznaczenie i budowa karty KP

• Przeznaczenie i budowa karty KPC

• Przeznaczenie i budowa karty KPM

• Przeznaczenie i budowa karty KOD

• Przeznaczenie metody FTA

• Przeznaczenie metody ETA

• Cykl PDCA

• Doskonalenie procesów

24

BIBLIOGRAFIA

• Covey R.S.: 7 nawyków skutecznego działania,

wyd. Medium Warszawa 1996.

• Grabosz J.: Wspomagana komputerowo

atestacja stanowiska pracy na przykładzie

ślusarza okrętowego, Mat. z konf. „Zagrożenia

Zawodowe w Gospodarce Morskiej”, PTERG

Gdańsk 1989

• Martyniak Z.: Metody organizowania procesów

pracy, wyd. PWE, Warszawa 1996.

• Mikołajczyk Z.: Techniki organizatorskie w

rozwiązywaniu problemów, wyd. PWN,

Warszawa 1995.

• Zbichorski Z.: Cykl organizacyjny. EiEOP nr 9,

1995

• PN-IEC 1025:94 – Analiza drzewa niezdatności

(FTA)

• PN-EN-ISO 9000:06 Systemy zarządzania

jakością – podstawy i terminologia