INFEKCJE W WIEKU PODESZA
YM
Maria Kołomecka
Pracownia Gerontologii Kliniki Pneumonologii i Alergologii UM.
ROSN
CE ZNACZENIE ZAKAŻEC
W ETIOLOGII RÓŻNYCH CHORÓB :
CHOROBA WRZODOWA  ZWI
ZEK Z ZAKAŻENIEM HELICOBACTER PYLORI
MIAŻDŻYCA  PRZYPUSZCZALNY ZWI
ZEK ZMIAN ZAPALNYCH W ENDOTELIUM
Z INFEKCJ
CHLAMYDIA PNEUMONIAE
BYĆ MOŻE INFEKCJA CHLAMYDIA PNEUMONIAE JEST TAKŻE JEDNYM Z
CZYNNKÓW SPUSTOWYCH W CHOROBIE Alzheimera
INFEKCJE W WIEKU PODESZA
YM  NIETYPOWY OBRAZ KLINICZNY :
GOR
CZKA , DRESZCZE ZWYKLE NIEOBECNE
CZ
ÅšCIEJ LEUKOPENIA, WYSOKA LEUKOCYTOZA RZADZIEJ
NAJBARDZIEJ CHARAKTERYSTYCZNE OBJAWY :
MAJACZENIE
UPADKI
WI
KSZA PODATNOŚĆ NA ZAKAŻENIA (WSPÓA
ISTNIENIE RÓŻNYCH
CHORÓB PRZEWLEKA
YCH) I ZWYKLE CI
ŻSZY PRZEBIEG INFEKCJI U
OSÓB W WIEKU PODESZA
YM
KONIECZNE WCZESNE ROZPOZNAWANIE I INTENSYWNE LECZENIE
ZAKAŻEC
U OSÓB W WIEKU PODESZA
YM
KONIECZNOŚĆ PODEJMOWANIA ODPOWIEDNICH ŚRODKÓW
ZARADCZYCH PRZECIWKO ZAKAŻENIOM
WYŻSZA SKA
ONNOŚĆ OSÓB STARYCH DO INFEKCJI :
ZMIANY W UKA
ADZIE IMMUNOLOGICZNYM POST
PUJ
CE Z WIEKIEM 
UPOŚLEDZONA FUNKCJA LIMFOCYTÓW T POWODUJE OBNIŻENIE ODPORNOŚCI
KOMÓRKOWEJ, HUMORALNEJ I TOLERANCJI IMMUNOLOGICZNEJ WA
ASNYCH
ANTYGENÓW
POST
PUJ
CE Z WIEKIEM NIEDOŻYWIENIE
ALKOHOLIZM
CZ
STE WSPÓA
ISTNIENIE CUKRZYCY (OK. 20 % OSÓB PO 60)
NADUŻYWANIE CEWNIKOWANIA P
CHERZA MOCZOWEGO U LUDZI STARYCH,
WKA
UCIA DOŻYLNE, CENTRALNE
INWAZYJNE PROCEDURY DIAGNOSTYCZNE
NADUŻYWANIE ANTYBIOTYKÓW, LEKOOPORNOŚĆ DROBNOUSTROJÓW
LECZENIE IMMUNOSUPRESYJNE
TRUDNOŚCI DIAGNOSTYCZNE OPÓy
NIAJ
CE ROZPOZNANIE
WI
KSZA SKA
ONNOŚĆ DO ROZWOJU SEPSY I ZNACZNIE WYŻSZA ŚMIERTELNOŚĆ
W JEJ PRZEBIEGU U OSÓB W WIEKU PODESZA
YM (ŚMIERTELNOŚĆ W POPULACJI
LUDZI MA
ODYCH -
5-35 %, W POPULACJI PO 65 ROKU ŻYCIA - 37-50 %), JEDYNIE 30% PACJENTÓW
PRZEŻYWA ROK PO PRZEBYTYM EPIZODZIE POSOCZNICY  DANE USA
SEPSA :
ZESPÓA
OBJAWÓW KILNICZNYCH SPOWODOWANY GWAA
TOWN
REAKCJ

ORGANIZMU NA ZAKAŻENIE, MOG
CY PROWADZIĆ DO POST
PUJ
CEJ
NIEWYDOLNOÅšCI WIELU NARZ
DÓW, WSTRZ
SU I ÅšMIERCI
W WI
KSZOŚCI WYPADKÓW WYWOA
ANA PRZEZ BAKTERIE GRAM-UJEMNE LUB
GRAM-DODATNIE, ACZKOLWIEK POWODOWAĆ J
MOG
TAKŻE MIKOBAKTERIE,
RIKETSJE, GRZYBY, WIRUSY I PIERWOTNIAKI. DO ROZWINI
CIA POSOCZNICY NIE
JEST KONIECZNE RZECZYWISTE WTARGNI
CIE DROBNOUSTROJU DO
KRWIOBIEGU, WYWOA
UJ
J
UWOLNIONE DO TKANEK I KRWIOBIEGU DUŻE
ILOŚCI ENDOTOKSYN, EGZOTOKSYN I INNYCH SUBSTANCJI. OBECNOŚĆ TOKSYN
POWODUJE POBUDZENIE KOMÓREK GOSPODARZA I WYDZIELANIE
ENDOGENNYCH CYTOKIN - m. in. TNFÄ…, PAF, INTERLEUKINA-1, INTERLEUKINA-6
POSOCZNICA WYST
PUJE U 1 NA 5 CHORYCH HOSPITALIZOWANYCH (USA)
KASKADA ZDARZEC
W SEPSIE (rysunek)& & &
SEPSA  NAJCZ
STSZE CZYNNIKI ETIOLOGICZNE (tabela)& & & .
SEPSA A SIRS (Systemic Inflammatory Response Syndrom)
W 1992 ROKU WPROWADZONO TERMIN ZESPÓA
OGOLNOUSTROJOWEJ
REAKCJI ZAPALNEJ (SIRS), JAKO NAST
PSTWO DZIAA
ANIA CZYNNIKÓW
TAKICH JAK INFEKCJE, URAZ, OPARZENIA, ZAPALENIE TRZUSTKI
wg. danych USA  SIRS WYST
PUJE U OK. 50% WSZYSTKICH
HOSPITALIZOWANYCH CHORYCH I U 90% PACJENTÓW OIOM
KRYTERIA ROZPOZNAWCZE SIRS (2 lub więcej z poniższych objawów) :
1. TEMPERATURA > 38°C LUB < 36°C
2. T
TNO > 90/MIN
3. CZ
STOŚĆ ODDECHÓW > 20/MIN LUB pCO2 < 32 mmHg
4. LEUKOCYTOZA > 12 000 mmł LUB < 4 000mmł LUB > 10%
POSTACI NIEDOJRZAA
YCH
SEPSA  STOPNIE CI
ŻKOŚCI
SEPSA  OGÓLNOUSTROJOWA REAKCJA ORGANIZMU NA NA ZAKAŻENIE, CZYLI
SIRS + OBJAWY ZAKAŻENIA
CI
ŻKA SEPSA  SEPSA ZWI
ZANA Z OBJAWAMI NIEWYDOLNOÅšCI
NARZ
DOWEJ, HIPOPERFUZJI TKANEK LUB Z HIPOTENSJ
(wartość ciśnienia
skurczowego < 90 mmHg lub spadek > 40 mmHg w stosunku do wartości podstawowej)
WSTRZ
S SEPTYCZNY  FORMA CI
ŻKIEJ SEPSY Z SIRS, W KTÓREJ HIPOTENSJA
UTRZYMUJE SI
MIMO WA
AÅšCIWEGO WYPEA
NIENIA A
OŻYSKA NACZYNIOWEGO,
WYMAGA PODAWANIA LEKÓW INOTROPOWYCH I OBKURCZAJ
CYCH
NACZYNIA, MOŻE WSPÓA
ISTNIEĆ KWASICA MLECZANOWA, OLIGURIA,
ZABURZONY STAN ÅšWIADOMOÅšCI
 ZESPÓA
NIEWYDOLNOÅšCI WIELONARZ
DOWEJ (MODS  Multiple Organ
Dysfunction Syndrom)  CZ
STO KOC
CZY SI
TRWAA
YM KALECTWEM LUB
ZGONEM, WYST
PUJE U 1/3 PACJENTÓW LECZONYCH NA OIOM
POWIKA
ANIA SEPSY
ZESPÓA
OSTREJ NIEWYDOLNOÅšCI ODDECHOWEJ U DOROSA
YCH (ARDS  Adult
Respiratory Distress Syndrome)  U 5-18% CHORYCH
ZESPÓA
ROZSIANEGO WYKRZEPIANIA WEWN
TRZNACZYNIOWEGO (DIC)  U 10-
38% CHORYCH
OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ NEREK  9-50%
USZKODZENIE W
TROBY  12%
ZABURZENIA ZE STRONY OUN  19%
KRWAWIENIA Z PRZEWODU POKARMOWEGO
NIEWYDOLNOŚĆ SERCA
ZGON
ŚMIERTELNOŚĆ WŚRÓD OGÓA
U CHRYCH ZE WSTRZ
SEM
SEPTYCZNYM SI
GA 50%
OBJAWY SEPSY  ODR
BNOÅšCI TYPOWE DLA WIEKU PODESZA
EGO :
ROZSZERZENIE NACZYC
OBWODOWYCH I SPADEK CIÅšNIENIA T
TNICZEGO
SPRZYJA OMDLENIOM
ZABURZENIA ŚWIADOMOŚCI  NIEMOŻNOŚĆ SKUPIENIA UWAGI, ZABURZENIA
ORIENTACJI, MAJACZENIE, POBUDZENIE, APATIA, SENNOŚĆ, ŚPI
CZKA
CZ
STA PRZYCZYNA UPADKÓW
POST
PUJ
CE WYNISZCZENIE, OSA
ABIENIE SIA
Y MI
ÅšNIOWEJ, POLIMYOPATIA
ZWI
KSZONE ZAGROŻENIE WYST
PIENIA ZAPALENIA PA
UC
KRWAWIENIA Z PRZEWODU POKARMOWEGO
NUDNOŚCI, WYMIOTY, ZWOLNIONA PERYSTALTYKA JELIT, NIEDROŻNOŚĆ JELIT
ZMNIEJSZONA DIUREZA, POST
PUJ
CE USZKODZENIE NEREK
ZABURZENIA HEMOSTAZY  UOGÓLNIONE WYKRZEPIANIE (POST
PUJ
CA
NIEWYDOLNOŚĆ WIELONARZ
DOWA) I KOAGULOPATIA ZE ZUŻYCIA (LICZNE
KRWAWIENIA)
ROZPOZNAWANIE I LECZENIE SEPSY
PROKALCYTONINA (PCT) STANOWI NIESPECYFICZNY MARKER UOGÓLNIONEJ
REAKCJI ZAPALNEJ NA CZYNNIK BAKTERYJNY. POZIOM PCT > 1,2 ng/ml STANOWI
POTWIERDZENIE TA
A BAKTERYJNEGO I WSKAZANIE DO ROZPOCZ
CIA
EMPIRYCZNEJ ANTYBIOTYKOTERAPII
JEDYNIE U 30-50% CHORYCH POSIEWY KRWI WYPADAJ
DODATNIO
ZAPEWNIENIE PODSTAWOWYCH FUNKCJI ŻYCIOWYCH
WDROŻENIE EMPIRYCZNEJ TERAPII PRZECIWINFEKCYJNEJ
(ANTYBIOTYKOTERAPIA)
 USUNI
CIE CIAA
OBCYCH, EWAKUACJA ZAKAŻONYCH WYDZIELIN, WYCI
CIE
TKANEK, NARZ
DÓW MOG
CYCH BYĆ y
RÓDA
EM ZAKAŻENIA
EMPIRYCZNA ANYBIOTYKOTERAPIA W SEPSIE (tabela)& & &
LECZENIE CI
ŻKIEJ POSTACI SEPSY  FARMAKOTERAPIA PRZYSZA
OÅšCI
2001  OPUBLKOWANO WYNIKI BADANIA III FAZY  REKOMBINOWANYM
LUDZKIM AKTYWOWANYM BIAA
KIEM C  DROTRECOGIN ALFA (XIGRIS, nazwa
zwyczajowa ZOVANT)
ZMNIEJSZENIE RYZYKA ZGONU W CI
ŻKIEJ POSTACI SEPSY  19,4%
AKTYWOWANE BIAA
KO C JEST POTENCJALNYM CZYNNIKIEM :
1. DZIAA
AJ
CYM SUPRESYJNIE NA PROCES ZAPALNY,
ZMNIEJSZAJ
CYM USZKODZENIE NACZYC

2. OGRANICZAJ
CYM WYKRZEPIANIE WEWN
TRZNACZYNIOWE
3. ODTWARZAJ
CYM UPOÅšLEDZON
FIBRYNOLIZ

W CZASIE STOSOWANIA BIAA
KA C ZNACZNIE WZRASTA RYZYKO
KRWAWIEC

ZAPOBIEGANIE POSOCZNICY U LUDZI DOROSA
YCH (USA)
UNIKANIE URAZÓW I USZKODZENIA BA
ONY ÅšLUZOWEJ ZASIEDLONEJ
NATURALNIE PRZEZ BAKTERIE GRAM-UJEMNE
STOSOWANIE MIEJSCOWE AZOTANU SREBRA, SULFADIAZYNY SREBRA LUB
SULFAMYLONU U CHORYCH POPARZONYCH
STOSOWANIE MIEJSCOWE POLIMYXYNY (SPRAY) NA TYLN
ÅšCIAN
GARDA
A W
CELU ZAPOBIEŻENIA WEWN
TRZSZPITALNYM GRAM-UJEMNYM ZAPALENIOM
PA
UC
ELIMINACJA TLENOWEJ GRAM-UJEMNEJ JELITOWEJ FLORY BAKTERYJNEJ ZA
POMOC
POLIMYKSYNY LUB GENTAMYCYNY Z VANKOMYCYN
I NYSTATYN

U CHORYCH Z NEUTROPENI

ELIMINACJA CZYNNKÓW ŚRODOWISKOWYCH MA MNIEJSZE ZNACZENIE 
WI
KSZOŚĆ INFEKCJI MA PODA
OŻE ENDOGENNE
NAJCZ
STSZE OGNISKA INFEKCJI U LUDZI W WIEKU PODESZA
YM
BAKTERYJNE ZAPALENIE WSIERDZIA
15 PRZYPADKÓW NA 100 000 MIESZKAC
CÓW W POPULACJI POWYŻEJ 50 ROKU
ŻYCIA
OBJAWY ZALEŻNE OD SZYBKOŚCI ROZWOJU CHOROBY I TOKSEMII - NUDNOŚCI,
WYMIOTY, UTRATA APETYTU, OSA
ABIENIE, DEZORIENTACJA, POST
PUJ
CA
NIEDOKRWISTOŚĆ, GOR
CZKA NIEJASNEGO POCHODZENIA, CZASAMI NOCNE
POTY I DRESZCZE, POJAWIENIE SI
NOWEGO SZMERU NAD SERCEM
 CZYNNIKI RYZYKA - WSZCZEPIENIE SZTUCZNYCH ZASTAWEK SERCA (10-20%
CHORYCH), GOR
CZKA REUMATYCZNA W WYWIADZIE, W WYWIADZIE
WSZELKIE PROCEDURY STOMATOLOGICZNE, CHIRURGICZNE, DIAGNOSTYCZNE
PRZEBIEGAJ
CE Z KRWAWIENIEM
BAKTERYJNE ZAPALENIE ZATOK OBOCZNYCH NOSA
OSTRE I PRZEWLKA
E
OBJAWY  UPORCZYWE BÓLE GA
OWY, GA
ÓWNIE OKOLICY CZOA
OWEJ,
PORANNE, NASILAJ
CE SI
PRZY POCHYLANIU; UCZUCIE ROZPIERANIA
POLICZKÓW, OKOLICY NOSA; NIEDROŻNOŚĆ PRZEWODÓW NOSOWYCH,
OBECNOŚĆ WYDZIELINY  JASNEJ, ŻÓA
TEJ LUB ZIELONEJ, PRZEWLEKA
Y
KASZEL, BÓLE GARDA
A; NIEPRZYJEMNY ZAPACH WYDYCHANEGO
POWIETRZA; PORANNY KASZEL Z TOWARZYSZ
CYMI WYMIOTAMI; CZASAMI
GOR
CZKA, DRESZCZE; MAJACZENIE, ZABURZENIA POZNAWCZE
CZYNNIKI RYZYKA  INFEKCJE GÓRNYCH DRÓG ODDECHOWYCH,
ALERGICZNY NIEŻYT NOSA, SKRZYWIENIE PRZEGRODY, NADUŻYWANIE
MIEJSCOWYCH ŚRODKÓW OBKURCZAJ
CYCH ŚLUZÓWK
NOSA, DYM
TYTONIOWY, POLIPY NOSA, PA
YWANIE I NURKOWANIE, INJEKCJE
OKOA
OZ
BOWE, EKSTRAKCJE Z
BÓW
ZAPALENIE PA
UC
GA
ÓWNA PRZYCZYNA ZGONU OSÓB DA
UGOWIECZNYCH
85% ZGONÓW Z POWODU ZAPALENIA PA
UC DOTYCZY OSÓB W WIEKU
PODESZA
YM
TYPOWE OBJAWY - CZ
STO DYSKRETNE - KASZEL Z OBECNOÅšCI
WYDZIELINY,
GOR
CZKA, CZASAMI DRESZCZE, OBECNOŚĆ TYPOWYCH ZMIAN OSA
UCHOWYCH
CZYNNIKI RYZYKA  WIEK, INFEKCJE GÓRNYCH DRÓG ODDECHOWYCH,
INSTYTUCJONALIZACJA (DO 50 RAZY ZWI
KSZA RYZYKO), CZYNNIKI
SPRZYJAJ
CE ASPIRACJI CIAA
A OBCEGO  WYMIOTY, LEKI USPOKAJAJ
CE,
ZABURZENIA POA
YKANIA, ZABURZENIA NEUROLOGICZNE, OT
PIENIE,
NADUŻYWANIE ALKOHOLU, UNIERUCHOMIENIE, ZNIECZULENIE OGÓLNE
INFEKCJE UKA
ADU MOCZOWEGO
BAKTERIURIA WYST
PUJE U OK. 20% KOBIET I 10% M
ŻCZYZN PO 65 ROKU
ŻYCIA (NIE JEST RÓWNOZNACZNA Z INFEKCJ
UKA
ADU MOCZOWEGO). U
WI
KSZOÅšCI STARSZYCH KOBIET OKRESOWO WYST
PUJE BEZOBJAWOWA
BAKTERIURIA
U OK. 10% STARSZYCH OSÓB KAŻDEGO ROKU WYST
PUJ
INFEKCJE UKA
ADU
MOCZOWEGO. U WIELU OSÓB NAWRACAJ
CE. ZWYKLE PATOGENEM JEST
ESHERICHIA COLI
INFEKCJA NAJCZ
ÅšCIEJ DOTYCZY P
CHERZA MOCZOWEGO, W 8-10%
PRZYPADKÓW OBEJMUJE MI
ŻSZ NERKI
 OBJAWY  BÓL LUB PIECZENIE PRZY MIKCJI; UTRUDNIONE ODDAWANIE
MOCZU; CZ
STA I NAGA
A POTRZEBA ODDANIA MOCZU; CZASAMI KRWIOMOCZ
LUB PRZYKRY ZAPACH MOCZU; RZADKO GOR
CZKA I DRESZCZE, BÓLE PLECÓW,
NIETRZYMANIE MOCZU
CZYNNIKI RYZYKA  CEWNIKOWANIE PECHERZA MOCZOWEGO (w domach opieki
u osób z cewnikiem prawdopodobieństwo ciężkiej infekcji układu moczowego wzrasta 40 razy);
NIEDAWNA CYSTOSKOPIA; ZA
A KONTROLA CUKRZYCY; UTRUDNIONY ODPA
YW
MOCZU; U M
ŻCZYZN PRZEROST PROSTATY, RAK PROSTATY; U KOBIET
WIOTKOŚĆ MI
ÅšNI MIEDNICY MAA
EJ  WYPADANIE P
CHERZA, ZALEGANIE
MOCZU, INFEKCJA UKA
ADU MOCZOWEGO W WYWIADZIE
ZAPALENIE UCHYA
KÓW JELITA GRUBEGO
CHOROBA UCHYA
KOWA OKR
ŻNICY WYST
PUJE U OK. 40% OSÓB PO 65 ROKU
ŻYCIA I 50% PO 80, ZAPALENIE ROZWIJA SI
U 15-25% OSÓB Z
UCHYA
KOWATOÅšCI
. PATOGENY  TLENOWE I BEZTLENOWE PAA
ECZKI GRAM-
UJEMNE (FLORA FIZJOLOGICZNA)
OBJAWY  BÓLE KOLKOWE W PODBRZUSZU PO STRONIE LEWEJ; BÓLE
NASILAJ
CE SI
PO POSIA
KU, ZMNIEJSZAJ
CE SI
PO ODDANIU GAZÓW,
DEFEKACJI; ZWYKLE ZAPARCIA, CZASEM NAPRZEMIENNIE Z BIEGUNKAMI;
OBECNOŚĆ KRWI W STOLCU, CZASEM TKLIWOŚĆ UCISKOWA NAD ZMIENIONYM
JELITEM; RZADKO GOR
CZKA