2012-02-08
Człowiek stary gorzej znosi uraz niż
młody
lð W wyniku oparzenia ciaÅ‚a przy tym samym
rozmiarze uszkodzenia tkanek i narządów
obserwuje się istotny wzrost śmiertelności
w grupie osób starszych.
W przypadku oparzeń ciężkich ok. 30% TBSA
(Total Body Surface Area) 
całkowitej powierzchni ciała:
lð wiek 20  40 r. ż.  Å›miertelność ok. 5%
lð szósta dekada życia  Å›miertelność ok. 39%
Urazy wieku podeszłego
lð po 70 r. ż.  Å›miertelność ok. 100%
Oparzenia
Urazy wieku podeszłego - oparzenia
Urazy wieku podeszłego - oparzenia
lð Obserwuje siÄ™ wyraz
ny wzrost śmiertelności u
lð Do powstania oparzeÅ„ skóry poÅ›redniej
osób powyżej 60 roku życia.
grubości wystarczy 30 sekundowy kontakt ze
z
ródłem ciepła o temperaturze 54,4oC
lð Powyżej 70  75 roku życia oparzenie
lub 10 sekundowy o temperaturze 57,2oC.
obejmujące 5  10% powierzchni ciała może
być śmiertelne.
lð W temperaturze 62oC do takich oparzeÅ„
dochodzi w ciÄ…gu 3 sekund,
lð Powyżej 80 roku życia oparzenie poniżej 5%
lð W temperaturze 67oC po 1 sekundzie.
powierzchni stwarza ryzyko zgonu
lð Zwraca uwagÄ™ szczególnie duży odsetek
zgonów wczesnych- pierwsze 4 doby.
lð GłównÄ… przyczynÄ… jest zapalenie pÅ‚uc
Urazy wieku podeszłego - oparzenia Urazy wieku podeszłego - oparzenia
lð Wyznacznikiem lð W przeciwieÅ„stwie do przypadków oparzeÅ„
ciężkości
w młodszym wieku, przeważają wybitnie
oparzenia jest
kobiety (wypadki w domu).
powierzchnia
lð IstotnÄ… przyczynÄ… wypadkowoÅ›ci w tej grupie
oparzenia
chorych jest:
głębokiego.
lð nieporadność
lð U osób starszych
lð niedoÅ‚Ä™stwo
przekroczenie
lð brak wÅ‚aÅ›ciwej opieki nad tymi ludz
mi.
granicy 10%
powierzchni
lð Pacjenci w podeszÅ‚ym wieku to czÄ™sto ludzie
może wywołać
zaniedbani, z upośledzonym słuchem i
wstrzÄ…s.
wzrokiem.
lð Zwraca uwagÄ™ stosunkowo duży procent
oparzeń ciężkich.
1
2012-02-08
Urazy wieku podeszłego - oparzenia Urazy wieku podeszłego - oparzenia
lð Kryterium decydujÄ…cym o hospitalizacji
chorego w wieku podeszłym jest:
lð U osób w wieku
podeszłym
lðoparzenie poÅ›redniej gruboÅ›ci powyżej
obserwuje siÄ™
10% powierzchni
dłuższe i częściej
lðoparzenie peÅ‚nej gruboÅ›ci powyżej 2%
powikłane
powierzchni
zakażeniem gojenie
lðkażde oparzenie okolic wstrzÄ…sorodnych
ran.
lð Åšredni czas hospitalizacji dla grup oparzeÅ„
lekkich jest dwukrotnie wyższy niż
w przypadku osób młodszych.
Urazy wieku podeszłego -
Urazy wieku podeszłego - oparzenia
oparzenia
lð Oparzony pozbawiony
lð Znacznie wyższa jest czÄ™stość wystÄ™powania
na znacznej
(spowodowanych zastojem krwi) zakrzepic żylnych
powierzchownych i głębokich powierzchni naturalnej
zwłaszcza u chorych powyżej 65 roku życia bariery jaką jest
lð W zwiÄ…zku z tym wiÄ™ksze niebezpieczeÅ„stwo: skóra, wykazujÄ… dużą
- zatorów mózgu wrażliwość na
- zawałów płuca i serca otoczenie.
- ostrego niedokrwienia kończyn
lð Dlatego musi mieć
- zatoru tętnicy płucnej.
zapewniona stałą
lð W zapobieganiu tym powikÅ‚aniom decydujÄ…ce
temperaturÄ™ i
znaczenie ma:
wilgotność powietrza.
lð jak najwczeÅ›niejsze uruchamianie
lð ćwiczenie w łóżku pod kontrolÄ…
Urazy wieku podeszłego - oparzenia Urazy wieku podeszłego - oparzenia
Reakcja starzejącego się człowieka na oparzenia
lð CzÄ™sto obserwuje siÄ™:
lð wiÄ™kszÄ… labilność psychicznÄ…,
zależy od:
lð brak wiary w wyleczenie,
lð niedowierzanie lekarzowi,
lð stanu narzÄ…dów i tkanek
lð zmniejszonÄ… aktywność współpracy,
lð intensywnoÅ›ci biologicznego procesu starzenia
lð dezorientacjÄ™ psychiczna jako wynik
lð chorób wieku podeszÅ‚ego
otępienia starczego
lð chorób wyniszczajÄ…cych
lð czasu dziaÅ‚ania czynnika termicznego
lð Dlatego należy tym chorym poÅ›wiÄ™cać wiÄ™cej
czasu na dokładną informację, wysłuchanie
skarg i próśb.
2
2012-02-08
Problemy kliniczne powodujÄ…ce wzrost
Urazy wieku podeszłego - oparzenia
śmiertelności
Czas działania czynnika termicznego jest
1. Choroby współistniejące (przewlekłe)
wydłużony z powodu:
Øð leczenie dużą iloÅ›ciÄ… leków
lð mniejszej sprawnoÅ›ci fizycznej
Øð leczenie wielokierunkowe
lð osÅ‚abienia naturalnych odruchów obronnych
Øð niekorzystne interakcje lekowe
lð wiÄ™kszej bezradnoÅ›ci wobec zaskakujÄ…cej sytuacji
2. Zmniejszona wydolność nerek i wątroby
W wyniku tych przyczyn uraz termiczny u starszego
człowieka:
Øð sÅ‚abe wchÅ‚anianie leków
lð dziaÅ‚a dÅ‚użej
Øð gorsza penetracja leków do tkanek i
lð penetruje gÅ‚Ä™biej
narządów
lð powoduje wiÄ™ksze uszkodzenia tkanek i narzÄ…dów
Øð niskie stężenie terapeutyczne leku
Øð upoÅ›ledzony metabolizm i wydalanie
leków
Problemy kliniczne powodujÄ…ce wzrost Problemy kliniczne powodujÄ…ce
śmiertelności wzrost śmiertelności
3. Niewydolność oddechowa
4. Układ sercowo  naczyniowy
żð choroby współistniejÄ…ce
Øð przewlekÅ‚e zapalenie oskrzeli i pÅ‚uc
żð spada zdolność ukÅ‚adu sercowo 
Øð astma
naczyniowego do zwiększania rzutu serca
Øð nowotwory
żð zmniejszony przepÅ‚yw krwi przez nerki
Øð POCHP
żð mniejsza reaktywność kÅ‚Ä™bkowo 
żð oparzenia dróg oddechowych
kanalikowa nerek na spadki ciśnienia
żð zapalenie pÅ‚uc
tętniczego
żð ARDS
żð gorsze wchÅ‚anianie zwrotne wody i sodu
Postępowanie:
żð Intubacja
żð Respiratoterapia
Przy masywnych przetoczeniach w resuscytacji
żð Bronchoskopia pÅ‚ynowej nerki nie speÅ‚niajÄ… roli zasadniczego
żð RTG pÅ‚uc regulatora wypeÅ‚niania Å‚ożyska naczyniowego.
Problemy kliniczne powodujÄ…ce wzrost Problemy kliniczne powodujÄ…ce wzrost
śmiertelności śmiertelności
Postępowanie: 5. Oziębienie organizmu
żð kontrolowanie iloÅ›ci podawanych pÅ‚ynów
żð zÅ‚e znoszenie oziÄ™bienia przez ludzi
starszych
żð modyfikowanie kolejnoÅ›ci podawania i
relacje ilościowe między krystaloidami a
żð uszkodzenie obwodowych mechanizmów
koloidami na podstawie godzinowych i
termoregulacyjnych (wzrost śmiertelności)
dobowych badań
żð wzrost ryzyka koagulopatii (zaburzenia krzepniÄ™cia
krwi).
żð obserwacja podstawowych funkcji
życiowych
żð hematokryt Ä™! 30% po pierwszych PostÄ™powanie:
przetoczeniach
żð umieszczenie chorych w ogrzanych
żð uzyskanie w 3 - 4 dobie stężenia biaÅ‚ka pomieszczeniach o temp. ok. 30° C
całkowitego 5 g/l
żð stosowanie przepÅ‚ywowych pogrzewaczy
płynów
3
2012-02-08
Problemy kliniczne powodujÄ…ce wzrost Problemy kliniczne powodujÄ…ce wzrost
śmiertelności śmiertelności
Ważne jest indywidualizowanie czasu i
6. Leczenie rany oparzeniowej
rozległości w przypadku nekrektomii (wycięcia
martwych tkanek stycznie lub do powięzi):
żð okreÅ›lenie rozlegÅ‚oÅ›ci i gÅ‚Ä™bokoÅ›ci rany
oparzeniowej
żðwykonanie jej etapowo
żð w przypadku gÅ‚Ä™bokich ran zastosowanie
żðniedopuszczenie do masywnego krwawienia
takich zabiegów jak:
stosując noże elektryczne, koagulację i
Øð naciÄ™cia obarczajÄ…ce (Esclarotomia)
opatrunki uciskowe
Øð nekrektomia (wyciÄ™cie martwych tkanek stycznie
lub do powięzi)
Øð przeszczepy skóry
7. Niedożywienie chorych w wieku podeszłym
Øð stosowanie opatrunków zamkniÄ™tych i otwartych
z zastosowaniem działających miejscowo leków
żðzÅ‚e nawyki żywieniowe
bakteriobójczych lub bakteriostatyczny, maści
enzymatycznych przyspieszających zmiękczenie
żðzÅ‚e warunki bytowe
i oddzielanie się strupów
żðchoroby wyniszczajÄ…ce
Problemy kliniczne powodujÄ…ce wzrost
Odżywianie drogą pozajelitową
śmiertelności
lð W przypadku oparzeÅ„ konieczne jest
intensywne uzupełnianie niedoborów
pokarmowych już w pierwszych dobach
leczenia
lð Odżywianie odbywa siÄ™ drogÄ…:
żð parenteralnÄ… (pozajelitowÄ…)
lð Zalety żywienia przez zgÅ‚Ä™bnik żoÅ‚Ä…dkowy:
żðskuteczna profilaktyka krwawieÅ„ z przewodu
pokarmowego
żðprzeciwdziaÅ‚a translokacji bakteryjnej
zmniejszając ryzyko zakażeń
Problemy kliniczne powodujÄ…ce wzrost
śmiertelności
8. Zakażenia rany oparzeniowej
żð bakteryjne
żð grzybicze
W przypadku ludzi starszych obserwuje siÄ™
znaczny wzrost zakażeń grzybiczych
Zapobieganie:
żð przestrzeganie zasad aseptyki i antyseptyki
żð reżim sanitarny
żð codzienna zmiana opatrunków
żð stosowanie antybiotykoterapii zgodnie z
antybiogramem
4
2012-02-08
Wnioski
9. Wrzód stresowy i krwawienie z przewodu
żðPacjent oparzony w siódmej i dalszych
pokarmowego
dekadach życia jest chorym specjalnej troski
żð znaczne zmniejszenie ryzyka wystÄ…pienia tego
powikłania poprzez:
żðÅšmiertelność w wyniku oparzeÅ„ wzrasta z
Øð żywienie enteralne od pierwszej doby
wiekiem
Øð podaż inhibitorów pompy protonowej (Omeprazol,
Losec), H2 blokerów (Cymetydyna)
żðW leczeniu oparzeÅ„ u ludzi starszych zasady
10. Powikłania zakrzepowo  zatorowe
stosowania leków i resuscytacji płynowej wg
standardowych reguł powinny być
Ze względu na rutynowe stosowanie profilaktyki
każdorazowo modyfikowane w zależności od
niskoczÄ…steczkowymi heparynami odnotowuje siÄ™
coraz mniej przypadków tego powikłania.
potrzeb i stanu chorego
Preparaty:
żðZwlekanie z prowadzeniem leczenia
żð Fraxiparini
chirurgicznego znacznie zwiększa ryzyko
żð Clexane
żð Heparyna
zgonu
5