Państwa barbarzyńskie – ustrój polityczny demokracji wojennej

Adnotacja: temat powiązany z tematem nr 5

W związku z faktem, iż plemię Germańskie pozostawało nieustannie w stanie wojennym musiało wykształcić i przystosować do swoich potrzeb specyficzny sposób funkcjonowania „państwa” i jego instytucji stąd też mowa o demokracji wojennej. By pojąć sposób funkcjonowania Państw barbarzyńskich należy zapoznać się kolejno z jednostkami strukturalnymi. Ustrój jest oparty na więzach krwi lub sztucznych. Więzy krwi to rodzina, ród, plemię, narodowość, naród.
(Poniżej zdecydowałam się umieścić opis poszczególnych grup-wtedy łatwiej będzie zrozumieć sposób funkcjonowania państwa).

Rodzina germańska jest to grupa społeczna powstała ze związku mężczyzny i kobiety zawartego do wspólnego pożycia i rodzenia potomstwa pod władzą ojca rodziny. Była to rodzina monogamiczna, ale zdarza się także wielożeństwo wśród możnych dla podniesienia godności.

Ród jest grupą rodzin wywodzących się od wspólnego przodka i jest to najmniejsza jednostka społeczna. Jest samowystarczalna. Ma ona bardzo istotne funkcje do spełnienia:

• wspólność użytkowania ziemi

• opieka materialna gdy nie może zapłacić kary sądowej

• opieka fizyczna, obowiązek bronić zaatakowanego członka rodu (prawo zemsty rodowej jako forma wymiaru sprawiedliwości)

• tworzy oddział wojskowy

• łączy się w kulcie religijnym

• obowiązki współprzysięgi w sądzie

Plemię jest to grupa rodów zachowująca tradycje wspólnego pochodzenia, plemiona łączą się w szczepy, które są grupą plemion zachowujących jedność polityczną

Narodowość jest to wspólnota plemienna (grupa społeczna) związana w swych początkach pochodzeniem, krwią, ziemią, dziejami, historią, językiem, wiarą czy życiem gospodarczym. Jest to grupa ahistoryczna. Narodowość przekształca się w naród dopiero kiedy posiada świadomość swoich zadań w stosunku do innych narodów. To były związki oparte na więzach krwi.

Podstawowe jednostki polityczne to przede wszystkim wiec, należy wspomnieć także o drużynie jako jednostce społecznej i politycznej.

Wiec – grupa wszystkich wolnych, męskich członków plemienia.

Pojęcie państwa jest oparte na związkach personalnych, zajmuje duży obszar, nie ma stałych granic. Jest to państwo zdecentralizowane, które określa się niekiedy mianem państwa demokracji wojennej.

Na przykładzie wiecu najlepiej widać tą zasadę. Na wiecu gromadzą się wszyscy wolni, uzbrojeni męscy członkowie plemienia. Wiec w każdej chwili może przekształcić się w armię. Nie ma żadnej mobilizacji, zwoływania. Automatycznie z chwilą podęcia decyzji wiec, armia rusza. Wszyscy demokratycznie podejmują decyzje. Wiec wybiera dowódcę, wodza plemienia. Wódz plemienia ma pełnię władzy prawo życia i śmierci, władzę absolutną na czas wyprawy. Władza kończy się z chwilą zakończenia wojny i nastanie okresu pokoju.

Kompetencje wiecu:

• prawodawcze

• administracyjne

• sądowe (przed wiecem wnosi się wszystkie sprawy gardłowe, czyli zagrożone karą śmierci)

• skarbowe (na wiecu składa się dary, w żadnym wypadku podatek, który uwłacza godności osobistej)

• wyborcze (wybiera króla, dowódcę wojennego oraz zarządców poszczególnych gmin)

Sposób obradowania jest dosyć specyficzny gromadzą się bowiem wedle nowiu albo pełni księżyca. Uchwały przygotowuje starszyzna plemienna. Na wiecu kapłan ogłasza pokój wiecowy, nie wolno stosować wtedy prawa zemsty rodowej aby obrady mogły się odbyć bez zakłóceń.

Zjazdy arystokracji decydują o sprawach mniejszej wagi i przygotowują obrady.

Drugą władzą jest król.

Król musi wykazać się pochodzeniem od bóstwa, ma rozległe kompetencje, ale nie tak szerokie jak wódz w czasie wyprawy.

Karać śmiercią mogą karać tylko kapłani.

Przestępstwo w społeczności germańskiej ma charakter sakralny, to jest obraza bóstwa, kara ma więc charakter przebłagania bóstwa, ekspiacji, mogą to realizować tylko kapłani, którzy są wykonawcami wyroku. Różne kary albo kara powieszenia dla przebłagania bóstwa powietrza, albo kara wplecenia w koło dla przebłagania bóstwa słońca.

Armia składa się z drużyn (oddziały specjalne) i oddziałów pieszo – konnych. Tych oddziałów pieszo – konnych najbardziej obawiali się Rzymianie, był to jeden wojownik na koniu i towarzysząca mu grupa pieszych z włóczniami.

Sądownictwo jest w rękach wiecu. Wolno przed zgromadzeniem wnieść każdą sprawę.

Istnieje również sąd królewski.

Sądzą także naczelników okręgu oraz kapłani.

Sądy rodowe i rodzinne. Tacyt powiada, że jeżeli zdarzy się cudzołóstwo to mąż winną nago pędzi wobec całej wioski i chłoszcze ją. U Germanów więcej znaczą dobre obyczaje niż gdzie indziej prawo.

Wymiar sprawiedliwości był realizowany w drodze samopomocy (zemsta rodowa), która mogła być okupiona pewną ilością trzody albo bydła. O zemsty można więc było się wykupić.

Był również pozasądowy wymiar sprawiedliwości w postaci prawa życia i śmierci, które przysługiwało wodzowi plemienia.

Szeroko rozpowszechniona zemsta legalna, która była prawem pokrzywdzonego i członków jego rodu do dochodzenia krzywdy na osobie i mieniu krzywdziciela mocą własną bez udziału władz państwowych.

Zemsta miała charakter sakralny, była świętym obowiązkiem. Dusza, której nie pomszczono nie trafi do raju. Można się było mścić na wszystkich członkach rodu, z którego wywodził się krzywdziciel. (w starożytnych plemionach duńskich był zwyczaj w prawie aby mścić się na najbardziej zamożnych członkach tego rodu, żeby jak największą szkodę wyrządzić rodowi krzywdziciela, a nie jemu samemu, warunkiem była jawność tej zemsty) Była to instytucja niezbędna wobec słabości państwa i konieczności obrony.

Pozasądowy wymiar sprawiedliwości karnej z urzędem jest to postępowanie, w którym panujący i jego urzędnicy mają prawa karania w sposób dowolny z pominięciem form postępowania sądowego:

• osób uznanych przez siebie za przestępców

• czynów uznanych przez siebie za przestępne