TEORIE BEZPIECZEŃSTWA 2
STAROŻYTNE CHINY
Systemy filozoficzne stają się religią.
KONFUZJCANIZM:
V w. p.n.e. (szkoła filozoficzna)
V – IV w. p.n.e. jest niepopularny
II w. p.n.e. - doktryna państwowa (nie charakter lokalny, powszechny); później religia
popularny do dziś w Chinach, Japonii
Europa, wiek XVII, XVIII – moda na orientalizm
nauka o władzy
porządek społeczny – ład, harmonia, szczęście = BEZPIECZEŃSTWO
szacunek dla tradycji, hierarchii, dla tego, co zostało stworzone
nawet jeżeli władca jest niesprawiedliwy, powinniśmy oddać mu szacunek dla dobra powszechnego
negatywny stosunek do wojny
BEZPIECZEŃSTWO – dyplomacja, taktyka, pasywne rozwiązania
konfucjanizm a wola władcy
TAOIZM:
religia uzupełniająca
LAO ZY, LAO TSE
VI – V w. p.n.e.
TAO : - istota harmonii, brak jednorazowej interpretacji, droga, harmonia, ład (poszuk. wł. drogi)
religia indywidualistyczna
dopóki człowiek nie odnajdzie harmonii, nie odnajdzie się w ogóle – życiu, naturze, kosmosie
harmonia ze światem
kwestie społeczne są drugorzędne
państwo nie powinno ingerować w sprawy człowieka
krytyka biurokracji
pacyfista – ład i harmonia, kiedy jesteśmy bezpieczni
wojna – zła, naganna
pokój – dążenie do niego celem samym w sobie
IIw. n.e – doktryna państwowa
- popularność
SUN ZU:
„Sztuka wojenna” - nie wiemy jaki wpływ na władców
lata '70 i '80 w Europie – popularność
nie szuka harmonii a sukcesu – co zrobić aby wygrać?
siła umysłu , strategii
wojsko
STRATEGIA, TAKTYKA, WÓDZ – klucz do zwycięstwa
mądrość, charyzma, konsekwencja, spryt
„Wojna jest sztuką wprowadzania w bład” (upozorowanie siły)
wojna – kosztowna, niepewna
- ma swój własny bieg
cynizm – wszystkie środki są ważne do osiągnięcia celu
- brak humanizmu
- praktyczna doktryna
STAROŻYTNA GRECJA
HERAKLIT - „ O naturze rzeczy”
logos: - poszukiwanie porządku
- antytetyczność – każda rzecz ma antytezę
- naturalny porządek rzeczy
zbudowany na antytezach – woda=ogień
wojna i pokój
okresy spokoju i zagrożenia
wojna – ustanawia pewien porządek; świat oparty na sile
ARYSTOTELES - „Polityka”, „Etyka Nikomachejska”
bezpieczeństwo – państwo – wspólnota bezpieczeństwa, fascynacja, państwo uczłowiecza
! ci, którzy żyją poza państwem są gorsi
państwo decyduje o tym, co jest dobre, a co złe
stany wyższe – organy decyzyjne
koncepcja oparta na sile – silne państwo – nośnik bezpieczeństwa również na zewnątz
koncepcja pokoju oparta na sile
docenienie stanu wojskowego – dbanie o siłę militarną
wojsko nie może rządzić: - TYRANIA
- silne na zew.
- słaba wew., słabsza od ludu
demokracja
źródła wojen – rządze, ambicje, zwiększenie stanu posiadania
„humanizacja wojny”
silne państwo i armia
PLATON – różny od Arystotelesa
PRZYCZYNY ZAGROŻEŃ:
brak harmonii, ładu, porządku społecznego
brak sprawiedliwości – przyczyna do buntu (relacje społeczne)
przeludnienia – głód, potrzeby
podbite narody – podst. dla przyszłych wojen
KONCEPCJA BEZPIECZEŃSTWA:
sprawiedliwe warunki społecznego
brak krzywdy społ.
dyplomacja
umiarkowanie
państwa silne i słabe
TUKIDYDES:
„Wojna Peloponeska” - opis. hist, analizy
obiektywizm
wiele źródeł
brak mitologii
! filozofia, myśl – wojna – naturalne, powszechne, zawsze obecna
stosunki między państwami amoralne
! pokój a stabilność państwa – długotrwały pokój = ROZWÓJ = WOJNA = ZNISZCZENIE
WZÓR PAŃSTW – dyplomacja, umiarkowanie
z historii należy umiejętnie korzystać
GRECJA:
złoty środek
umiarkowanie
szlachetność
system polityczny a religia – mitlogia
sakralizacja wojny; kult – SPARTANIE
STAROŻYTNY RZYM – wojowniczy naród
! bezpieczeństwo – siła, ekspansja terytorialna
! porządek i ład społeczny
PAX DEORUM:
wew. państwa
głoszenie pokoju z bogami
charakter ściśle społeczny – kontakt z bogiem
PAX ROMANA – okres cesarstwa:
zachowanie bezp. wew. i zew.
wszelki bunt jest niemoralny
pokój, bezpieczeństwo za posłuszeństwo
romanizacja – edykty
stłumienie buntu
walka o utrzymanie tego, co udało się zdobyć
! BEZPIECZEŃSTWO OPARTE NA SILE
CYCERON - „ściąga” ze starozytnej Grecji; przypomina Platona - „O Państwie”, „O Prawie”
ceni pokój – najważniejsze
człowiek może się rozwijać w pokojowych warunkach
rolnictwo – wyżywienie, bezpieczeństwo
BEZPIECZEŃSTWO:
sprawiedliwe rządy (Platon)
kierowanie się rozumem – racjonalizacja, wyzbycie się złych emocji, wojna z konieczności
nie wolno budować bezpieczeństwa na krzywdzie innych
sojusze , pakty – klucz do bezpieczeństwa
krzewienie cnót obywatelskich – do pokoju trzeba ludzi wychować
możliwość realizacji – ograniczenie wojen