FIZYKOTERAPIA
Światło spolaryzowane
w leczeniu stopy cukrzycowej
- opis przypadku
Pierwszym z
ródłem światła wykorzystanym w fotomedycynie było naturalne światło słoneczne. Obecnie wiadomo, że or-
ganizm ludzki przetwarza światło w energię elektrochemiczną, która uruchamia łańcuch reakcji biochemicznych wewnątrz
komórek, stymulując prawidłową przemianę materii, i wzmacnia odporność całego organizmu.
arto zaznaczyć, że pewien procent docierającego do nas klinicznym jest jedno z póz
nych powikłań tej choroby, mianowicie
Wświatła słonecznego podlega polaryzacji i prawdopodobnie zespół stopy cukrzycowej. Występujące niedokrwienie kończyn
właśnie ta jego część jest odpowiedzialna za szczególne właściwości czy neuropatia włókien czuciowych bardzo często powodują
terapeutyczne naturalnych naświetlań. Dzieje się to w związku uszkodzenia czy zranienia w obrębie stopy.
z zachodzącymi przemianami biochemicznymi prowadzącymi Obecnie uważa się, że powikłaniom czy ostatecznie amputacjom
do zwiększenia wewnątrzkomórkowych zasobów energetycznych, można zapobiec dzięki zwróceniu większej uwagi na poprawne
co w konsekwencji przywraca jej prawidłową biologiczną aktywność pielęgnowanie stóp, w przypadkach wystąpienia zmian  zasto-
i powoduje szybszÄ… odbudowÄ™ uszkodzonych struktur. sowanie odpowiedniego leczenia farmakologicznego popartego
Światło spolaryzowane, penetrując na głębokość do 3 cm, sto- kompleksową rehabilitacją.
sunkowo łatwo dociera do wnętrza tkanek i komórek, korzystnie
wpływając na zmienione zapalnie struktury, chroniąc je przed Cel pracy
rozwojem zmian degeneracyjnych, poprawiając ukrwienie Celem pracy było przedstawienie korzystnych efektów leczenia
struktur wewnątrz- i okołostawowych. Do korzystnych działań światłem spolaryzowanym zmiany w okolicy stopy lewej jako
biologiczno-chemicznych zachodzących pod wpływem terapii powikłania cukrzycy u 67-letniej kobiety.
światłem spolaryzowanym zaliczyć należy poprawę mikrokrążenia,
usprawnianie procesów przemiany materii oraz stymulowanie Opis przypadku
procesów regeneracji w organizmie. 67-letnia kobieta (W.H. 1346/09) została przyjęta na Oddział Kli-
W leczeniu fizykalnym fototerapia i balneoterapia należą niczny Chorób Wewnętrznych, Angiologii i Medycyny Fizykalnej,
do jednych z najstarszych, naturalnych metod terapii. Większość Katedry Chorób Wewnętrznych oraz Ośrodka Diagnostyki i Terapii
z nich powinna być zastrzeżona jedynie dla większych ośrodków Laserowej Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach
klinicznych, które zajmują się takimi badaniami, gdyż ewentualne (oddział w Bytomiu) z rozpoznaną od 14 lat cukrzycą insulino-
negatywne skutki terapii nie są jeszcze dostatecznie poznane. niezależną.
Dynamiczny rozwój światłolecznictwa pozwala wykorzystywać Pacjentka cierpiąca od 2 miesięcy przy przyjęciu do szpitala
różne jego formy w wielu dziedzinach medycyny, również w der- zgłaszała silny, promieniujący ból w okolicy lewej stopy, gdzie
matologii. Stopa cukrzycowa jest uważana za poważne wyzwanie podczas badania wstępnego stwierdzono zmianę w okolicy
dla współczesnej opieki medycznej. Narastającym problemem śródstopnopaliczkowej z zajęciem tkanki podskórnej, obrzękiem
Fot. 1. Przed rozpoczęciem terapii Fot. 2. Zabieg lampą Solaris Fot. 3. Po zakończeniu terapii (łącznie po aplikacji
20 zabiegów)
Streszczenia gnięte rezultaty terapeutyczne wskazują evidence to this time causes analgesic, an-
Zastosowanie światła niskoenergetyczne- na korzystne efekty leczenia światłem tiphlogistic, regeneration and angiogenetic
go w medycynie i rehabilitacji nie budzi spolaryzowanym w kompleksowej reha- effect. In this article the authors were the
obecnie wątpliwości. Światło niskoener- bilitacji. profitable result of the treatment with po-
getyczne, co zostało do tej pory dobrze Słowa kluczowe: światło spolaryzowane, larized light of a 67-year old female patient
udokumentowane, ma m.in. działanie stopa cukrzycowa, leczenie with pathological change in foot region
przeciwbólowe, przeciwzapalne, rege- as a complication of diabetes introduced.
neracyjne i angiogenetyczne. W artyku- Summary The therapeutic results show a profitable
le przedstawiono wynik leczenia świa- Does not wake at present it the doubt the effects the treatment with use polarized
tłem spolaryzowanym 67-letniej kobiety use of low energetic light in medicine and light in complex rehabilitation.
z rozpoznaniem zmiany w okolicy stopy the rehabilitation. The low energetic light Key words: polarized light, diabetic foot,
lewej jako powikłania cukrzycy. Osią- which is became supplied documentary treatment
34 REHABILITACJA W PRAKTYCE 4/2009
fot. Archiwum autora
FIZYKOTERAPIA
i znacznym jej zaczerwienieniem (fot. 1). Zmiana była dotkliwie
bolesna i obrzęknięta, co utrudniało pacjentce chód po równym
podłożu, wykluczało poruszanie się po schodach i uniemożliwiało
zakładanie obuwia.
Z dokumentacji medycznej wynikało, iż 4 miesiące przed
przyjęciem do Kliniki pacjentka była hospitalizowana na oddziale
chirurgicznym z powodu otwarcia siÄ™ rany, gdzie opracowano
jÄ… chirurgicznie i zastosowano odpowiednie leczenie farmakolo-
giczne. Po wypisaniu z oddziału stosowano antybiotykoterapię
w postaci maści na okolice zmiany. Pomimo wielokrotnego
podawania zaleconych leków, zmiana ta nie przynosiła zado-
walającego efektu, nie kwalifikowała się do kolejnej interwen-
cji chirurgicznej, stÄ…d poddano jÄ… leczeniu zachowawczemu.
Wdrożono leczenie, wykorzystując lampę do terapii światłem
spolaryzowanym Solaris firmy Medicolux w tutejszym Oddziale
Klinicznym w Bytomiu.
Przed rozpoczęciem terapii pacjentka wypełniła skrócony
kwestionariusz oceny nasilenia bólu w skali VAS (10  najbardziej
nasilone, 1  najsłabiej). Ocena ta dotyczyła wyjściowych odczuć
bólowych odczuwanych w ciągu ostatnich dwóch tygodni. Otrzy-
many wynik wg skali określono jako silny (7 pkt.).
Leczenie fizykalne
PacjentkÄ™ poddano 20-dniowej terapii, wykorzystujÄ…c do tego
szerokopasmowy, niskoenergetyczny, odbiciowy polaryzator inter-
ferencyjny światła bliskiej podczerwieni Solaris o stopniu polary-
zacji 98% emitujący spolaryzowane, niespójne polichromatyczne
promieniowanie elektromagnetyczne w zakresie długości fali od
500 mm do 2500 nm. Stosowano następujące parametry fizyczne:
" czas zabiegu  8 minut (4 impulsy),
" gÄ™stość mocy promienistej  50 mW/cm²,
" gÄ™stość energii promienistej wynosiÅ‚a 24 J/cm².
Zabiegi wykonywano techniką bezkontaktową w odległości
4-5 cm codziennie w dwóch seriach po 10 zabiegów z przerwą
sobotnio-niedzielnÄ… (fot. 2).
W trakcie trwania pierwszej sesji terapeutycznej, po 2. zabiegu
pacjentka zgłosiła znaczne zmniejszenie dolegliwości bólowych.
Widoczne było również znaczne zmniejszanie się obrzęku. Po 4. za-
biegu pacjentka zgłosiła możliwość poruszania się i obciążania
stopy, co znacznie ułatwiało jej wykonywanie czynności dnia
codziennego (Activities of Daily Living), wyraz
ne ustąpienie bólu
oraz uelastycznienie miejsca poddawanego terapii. Po 5. zabiegu
zaobserwowano zmniejszenie przekrwienia w miejscu aplikacji,
natomiast po 10.  pacjentka swobodnie (bez bólu) poruszała się,
zakładała skarpetę i obuwie na leczoną kończynę.
Po ukończeniu pierwszej sesji terapeutycznej (10 pierwszych
zabiegów) pacjentka miała 14-dniową przerwę (2 tygodnie),
po której wdrożono 10 kolejnych zabiegów. Ostateczny wynik
leczenia przedstawia fot. 3 (zdjęcie wykonane po 20 zabiegach,
po upływie 6 tygodni od początku terapii).
Wyniki
Po 6 tygodniach zakończono terapię. Otrzymany wynik dowiódł
całkowitego ustąpienia dolegliwości bólowych, procesu zapalnego
oraz znaczne wygojenie zmiany. Zastosowane leczenie pozwoliło
pacjentce na swobodne wykonywanie codziennych czynności,
umożliwiło poprawną lokomocję i pozwoliło na normalną egzy-
stencję. Światło spolaryzowane przyśpieszyło procesy gojenia
i regeneracji tkanek, co udowodnił prezentowany przypadek.
Podsumowanie
Dotychczasowe badania kliniczne dotyczące zastosowania świa-
tła spolaryzowanego skupiają się przede wszystkim na efektach
leczniczych trudno gojących się ran oraz leczeniu bólu. Należą
do nich m.in. owrzodzenia podudzi, rany pooparzeniowe i rany
chirurgiczne. Opis leczonych ran chirurgicznych obejmuje rany
gojące się per primam i per secundam. Okazuje się, że proces
REHABILITACJA W PRAKTYCE 4/2009 35
FIZYKOTERAPIA
2. Colić M.M., Vidojković N., Jovanovic M., Lazovic G.: The use of polarized
gojenia ran u pacjentów z cukrzycą podlega wpływom wielu
light in aesthetic surgery.  Aesth. Plast. Surg. , 2004: 28(5): 324-327.
czynników opóz
niających, ze względu na niedobory metaboliczne
3. Horio T.: Indications and action mechanisms of phototherapy.  J. Der-
oraz osłabienie reakcji fizjologicznych. Dlatego poszukiwanie
matol. Sci. , 2000; 23(1): 17-21.
różnych rozwiązań mogących przynieść korzystny wynik leczenia
4. Karadag A., Birtane M., Aygit C.: The efficacy of Linear Polarized
stanowi obecnie duże wyzwanie kliniczne. Wykorzystanie świa-
Polychromatic Light on Burn Wound Healing: An Experimental Study
tła spolaryzowanego w prezentowanym przypadku jest w pełni
on Rats.  American Burn Association , 2007; 10: 291-298.
zasadne ze względu na czas trwania terapii, szybki efekt leczenia,
5. Kużdżał A., Walaszek R.: Zastosowanie widzialnego, polichromatycznego
ekonomikÄ™ oraz bezbolesnÄ… i nieinwazyjnÄ… terapiÄ™.
światła spolaryzowanego (VIP Light) w rehabilitacji. Część IV: Przydat-
Efekty przeciwbólowe z kolei wykorzystywane są w rehabilitacji,
ność światła VIP w leczeniu trudno gojących się ran.  Fizjoterapia ,
co umożliwia usprawnianie osób z upośledzeniem funkcji układu
2004; 12(2): 55-63.
kostno-stawowego. WÅ‚asne randomizowane badania, zrealizowa-
6. Monstrey S., Hoeksema H., Depuydt K. et al.: The effect of polarized
ne w modelu podwójnej ślepej próby wykazały, że stosowanie
light on wound healig.  European Journal of Plastic Surgery , 2002;
światła spolaryzowanego może mieć istotny wpływ na leczenie
24(8): 377-382.
zespołów bólowych lędz
wiowego odcinka kręgosłupa.
7. Mucha R., Malec P., Pasek J., Sieroń A.: Światło spolaryzowane w leczenie
zespołów bólowych lędz
wiowego odcinka kręgosłupa  badania własne.
Wnioski
Chirurgia kolana, Artroskopia,  Traumatologia Sportowa , 2008; 5(2):
1. Terapia światłem spolaryzowanym jest skutecznym narzędziem fi- 27-32.
zykoterapeutycznym w leczeniu powikłań stopy cukrzycowej. 8. Navratil L., Kymplova J.: Contraindications in noninvasive laser therapy:
truth and fiction.  J. Clin. Laser. Med. Surg. , 2002; 20(6): 341-343.
2. Efekty biologiczne światła widzialnego mogą pomóc milionom
9. Pasek J., Pasek T., Sieroń A.: Światło spolaryzowane w poradni reha-
cierpiących pacjentów z grupy wysokiego ryzyka oraz wpłynąć
bilitacyjnej.  Rehabilitacja w Praktyce , 2008; 3: 22-26.
na ogromne oszczÄ™dnoÅ›ci w opiece zdrowotnej. qð
10. Pasek J., Cieślar G., Pasek T., Sieroń A.: Leczenie światłem spolaryzo-
wanym  nowe możliwości światłolecznictwa?,  Balneologia Polska ,
JAROSA
AW PASEK1, TOMASZ PASEK2, ALEKSANDER SIEROC
1
2008; 2(112): 93-99.
1
11. Sieroń A., Pasek J., Mucha R.: Światło w rehabilitacji.  Rehabilitacja
Oddział Kliniczny Chorób Wewnętrznych, Angiologii i Medycyny Fizykalnej
Katedry Chorób Wewnętrznych oraz Ośrodek Diagnostyki i Terapii Laserowej w Praktyce , 2006; 3, 20-24.
Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach 12. Sieroń A., Pasek J., Mucha R.: Światło niskoenergetyczne w medycynie
²ZakÅ‚ad Rehabilitacji Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego nr 5
i rehabilitacji.  Rehabilitacja w Praktyce , 2007; 1: 25-27.
im. św. Barbary w Sosnowcu 13. Tepe G.: The diabetic foot syndrome: pathogenesis, diagnosis and
interventional treatment.  Dtsch Med. Wochenschr. , 2009; 134(19):
Piśmiennictwo 1006-1010.
1. Boulton A.: The diabetic foot: neuropathy in etiology?  Diabetes Med. , 14. Vileikyte L., Rubin R.R., Peyrot M., Gonzalez J.S., Boulton A.J., Ulbrecht J.S.,
1990; 7: 852-855. Cavanagh P.R.: Diabetic feet.  Br. J. Gen. Pract. , 2009; 59(561): 290-294.
36 REHABILITACJA W PRAKTYCE 4/2009