Wykład 5

15.05.2011

Przemknęło to do chrześcijaństwa: synkretyzm, synteza, transcendentny - zewnętrzny), stoicy.

3 lipca w Sali nr 67 w godz. 8.00 - 10.00 egzamin

Który z filozofów mówił: „świat powstał z bezkresu” (Heraklit?)

Teoria iluminacji

Wczesne średniowiecze:

VI - XI w.

X - XI w - filozofowie.

Św. Augustyn

Był człowiekiem wielkich namiętności, był bardzo zdolny. Ojcem jego był poganin, a matką - św. Weronika. Czytał Platona.

354 r. urodził się, a zmarł w 430 r. znany jest z wyznań: „wyznania Św. Augustyna”, gdzie opisał swoje przeżycia. W 12 roku życia został posłany do szkoły, uczył retoryki, był sceptykiem; wyznawca monicheizm (moteno i duch) przez krótki czas; duch dobra i zła, materia - źródło zła. Pod wpływem filozofii św. Ambrożego nawrócił się na chrześcijaństwo. Szybko został biskupem Hipony w 331 r. przyjął święcenie. Napisał 9 tomów „Infolio”. Zmarł tragicznie. Pismo: „Wyznania”, „O państwie bożym”, „O wolności woli”, „komentarze do ewangelii św. Jana”. Pisał pięknym językiem.

Teoria poznania

1. Dokonał syntezy chrześcijaństwa i pierwszy rozbudowany system teocentryzmu (Bóg jest najważniejszy - później człowiek)

2. zagadnienie poznania - we wnętrzu człowieka; introspekcja

3. Wolna Wola - pierwszy postawił ten problem

4. czas, pojmowanie historii, zagadnienie czasu, ontologii poznania „chcę poznać Boga i duszę i nic więcej”, „O rzeczach możemy wątpić”, „wszystko jest wątpliwe”, „jeśli wątpi to myśli”, „jeśli wątpi to wie”, „jeśli wątpi to sądzi, iż nie należy twierdzić”, „we wnętrzu człowieka mieszka prawda”. Prekursor powiedzenia Kartezjusza. „Dubi to ergo sum” - zasada Kartezjańska.

Jak to poznanie się odbywa? Teoria iluminacji (oświecenia). Poznajemy prawdy w postaci idei. One tkwią w umyśle, Św. Augustyn mówił, że idee tkwią w umyśle boskim. Człowiek przy pomocy rozumu, intuicji chce poznać, ale sam nie jest tak doskonały. Bóg przychodzi człowiekowi do pomocy. Umysł ma przyjmować prawdy bez pośrednictwa zmysłów. Może dokonać tego tylko przez oświecenie. Bóg oświeca człowieka. Światło Boże musi spłynąć, żeby człowiek poznał prawdy wieczne. teoria iluminacji (oświecenie).Świat idealny jest tu tłumaczony Bogiem. Jeśli dusza poznaje prawdę, to dzięki temu, że jest Bóg. „Umysł widzi prawdę jak oczy widzą rzeczy” - wizjointelektualizm. Przy pomocy łaski.

Metafizyka (ontologia) Augustyna. Teocentryzm - Bóg jest po środku, jest najważniejszy. Bóg jest najwyższym bytem. Bóg stworzył świat z niczego. Bóg podtrzymuje (kontynuuje) świat w istnieniu. Bóg udziela prawdy światu i człowiekowi; jest najwyższym dobrem. Dobro i Bóg jest największym dobrem dla człowieka. Człowiek jest związany z Bogiem. Szczęściem człowieka jest dążenie do osiągnięcie tego dobra.

Dusza człowieka nie ma tak ścisłego związku jak u Św. Tomasza. Człowiek to dusza. Dusza jest narzędziem ciała - człowiek to dusza. Dusza jest nieśmiertelna. Dusza jest czymś doskonalszym od ciała. Człowiek - z jednej strony dążenie do materii, występuje napięcie później na tej podstawie wyrósł kierunek: egzystencjalizm. Bóg tylko może ukoić ludzkie serca. Targanie w duszy człowieka sprzeczności, niepokoje wewnętrzne człowieka. Z drugiej strony człowiek wznosi się do Boga. Od Platona - dualizm. Dramat ludzkiego losu, rozdarcie człowieka. Pascal - człowiek jest trzciną.

Polega na tym, że człowiek jest słaby i grzeszny. Życie człowieka - niepewność. Wybierając jedną rzecz nie możemy wybrać drugiej. Ostatecznym losem człowieka jest życie blisko Boga - niebo. Wolna wola - Bóg daje łaskę. Zło jest bielmem dobra, jest potrzebne do harmonii świata. Dusza jest doskonalsza od ciała - jest nieśmiertelna. Predyspyzacja - człowiek jest przeznaczony. Człowiek o własnych siłach nie może wybrać dobra. Do Boga przez łaskę bożą. Zbawieni są ci ludzie, którzy są obdarzeni łaską. Predyspyzacja - jesteśmy zdeterminowani przez łaskę.

Według Augustyna pierwsza jest wola a nie rozum - wolontaryzm. Świat został stworzony z woli Bożej. Ludzie, którzy są obdarzeni łaską, tworzą państwo Boże. Ci co nie są obdarzeni łaską Bożą - stanowią państwo Ziemi. Sumienie samo wprost mówi, że Bóg istnieje.

Argument Augustyna: „skoro istnieje prawda, istnieć może także to, co prawda funduje”. Bóg jest osobą, jest nieskończenie doskonały. To wszystko co jest stworzone, jest odbiciem mądrości Bożej.

Egzemplaryzm - wzór w umyśle Boga

Filozofia przyrody: Bóg stwarzając…

Bóg jest twórcą, początkiem teorii, ambicji, ewolucji. Jest przyczyną, pozwolił żeby świat się sam doskonalił. Immanentne siły tkwiące w przyrodzie. Dusza posiada 3 władze: rozum, dusza, pamięć. Wola łączy człowieka z Bogiem. Bóg determinuje wolę, ale ona nie pozostaje wolna, bo nie jest mechaniczna. Najpierw trzeba wierzyć, żeby zrozumieć (Św. Augustyn). Rodzina ma charakter naturalny. Panowanie pokoju, sprawiedliwość nie jest konieczna. Władza pochodzi od Boga; Bóg jest większy od wszystkiego.

Abelard: „wiara poszukuje zrozumienia”

Tomasz z Akwinu (1226 - 1274); oddany do klasztoru w 5 roku życia. Na Monte casino - oddany na wychowanie - Benedyktyni byli w tym klasztorze. „Módl się i pracuj”. Kształcił się na uniwersytecie we Francji; wykładowca na uczelni paryskiej. W 1879 r. powstało mnóstwo ośrodków myśli tomistycznej.

Historia Filozofii: wykłady

Prof. nadzw. dr hab. Henryk Piluś

Semestr 2

- 2 -

---