Planowanie pracy dydaktycznej nauczyciela
(znajomość Podstawy programowej, standardów edukacyjnych, programów nauczania, wymagań edukacyjnych)
Jest to temat- rzeka, z którym miałam olbrzymie problemy. Nie wiedziałam, co dokładnie opisać. Jeżeli według Ciebie brakuje tutaj czegoś, to daj mi znać.
1. Planowanie Pracy Dydaktycznej
Polega ono na gruntownie przemyślanym przewidywaniu czynności , który obejmuje:
listę zadań , jakie mają być wykonane w ustalonym terminie ,
realizatorów ,
metody
środki urzeczywistnienia tych zadań ,
sposoby kontroli i oceny uzyskanych wyników.
2. Jakie są zalety takiego planowania?
pomaga ono w rozwoju oświaty i szkolnictwa wyższego oraz szeroko pojmowanej pracy dydaktyczno - wychowawczej .
jest warunkiem koniecznym skuteczności procesu nauczania - uczenia się , gdyż chroni nauczyciela od przypadkowości i chaotyczności działania oraz pozwala mu ocenić , czy i ewentualnie w jakim stopniu realizuje on wyznaczone cele nauczania i wychowania,
realne zaplanowanie pracy dydaktycznej jest jednym z warunków jej skutecznej organizacji szkoły.
3. Znajomość podstawy programowej przez nauczyciela
Co to jest podstawa programowa?
to obowiązkowy na danym etapie edukacyjnym zestaw treści nauczania oraz umiejętności, które muszą być uwzględnione w programie nauczania i umożliwiają ustalenie kryteriów ocen szkolnych i wymagań egzaminacyjnych.
podstawę programową dla wszystkich rodzajów szkół ogłasza minister odpowiedzialny za oświatę i wychowanie.
składa się z kilku elementów. Należą tu: cele edukacyjne, zadania nauczyciela, treści i osiągnięcia, korelacja z nauczaniem innych przedmiotów i ścieżek edukacyjnych.
znajomość podstawy programowej przez nauczyciela, jak i kształcenia ogólnego w procesie tworzenia autorskiego czy odczytania oraz adaptacji proponowanych programów jest niezbędna
Cele edukacyjne to świadomie założone skutki, które zamierza się osiągnąć na określonych etapach edukacyjnych. Obejmują one kompetencje, które ma uzyskać i być wyposażony uczeń po ich ukończeniu.
Zadania nauczyciela to określenie działań świadomie zmierzających do spowodowania zamierzonych stanów osobowościowych ucznia. Wykonanie zadań zmierza do uzyskania przez uczniów kompetencji przedmiotowych partycypujących w kompetencjach ogólnych, zwanych kluczowymi.
Treści to hasłowo uporządkowany zasób wiadomości, który ma umożliwić lub ukształtować postawę, a osiągnięcia to hasłowo podany wynik procesu dydaktyczno-wychowawczego, który uczniowie zawdzięczają szkole, a więc stopień opanowania przez nich wiedzy i sprawności, rozwinięcie zdolności, zainteresowań i motywacji, ukształtowania przekonań i postaw. Szczegółowe ich rozpisanie na zamierzone wiadomości i umiejętności oraz postawy winien zawierać program.
Ostatni element podstawy programowej stanowi wskazanie przedmiotów i ścieżek edukacyjnych oraz poszczególnych w nich tematów, zagadnień czy lektur szkolnych, które stanowią miejsce korelacji i dialogu interdyscyplinarnego.
4. Jakie wyróżniamy rodzaje planowania dydaktycznego?
a) Roczny plan dydaktyczny (inaczej- rozkład materiału). Charakterystyka:
podaje wykaz jednostek tematycznych odnoszących się do poszczególnych jednostek metodycznych (jedna jednostka tematyczna obejmuje przynajmniej dwie jednostki metodyczne),
przygotowywany przez nauczyciela przygotowującego się do realizacji zadań dydaktycznych czekających go w nowym roku szkolnym,
sporządzany jest dla każdej klasy, w której ma uczyć nauczyciel,
dotyczy zakresu specjalności nauczyciela,
podstawę opracowania tego planu stanowi program odpowiedniego przedmiotu nauki szkolnej, diagnoza wstępna zespołu klasowego (redagowanie narzędzia badawczego np. testu na podstawie, którego klarowne stają się poziomy zaawansowania wiedzy z danej dziedziny nauki).
zawartym w programie hasłom nadaje się bardziej szczegółowy charakter , uwzględniając przy tym zadania i warunki pracy w danej klasie , a zwłaszcza stopień zaawansowania uczniów w nauce , posiadane środki dydaktyczne , zakres i sposoby rozwinięcia poszczególnych haseł programu figurujących w odpowiednich rozdziałach i podrozdziałach podręcznika , przewidziane wycieczki , liczbę godzin służących powtarzaniu przerabianego materiału , jego kontroli i ocenie,
wpisywany na ogół - jeśli administracyjne przepisy nie stanowią inaczej - na początku
roku szkolnego do dziennika zajęć danej klasy od razu na wszystkie okresy nauki lub w ustalonych przez władze szkolne terminach dla każdego okresu oddzielnie,
b) Okresowy plan dydaktyczny- charakterystyka
jest rozwinięciem planów rocznych, to uszczegółowienie rocznego planu nauczania, ponieważ zawiera on tematy poszczególnych jednostek metodycznych,
stanowi podstawę aktualizowanych okresowo pojedynczych lekcji,
eksponuje się w nim tematy poszczególnych lekcji ,
wyznacza konkretne i zarazem szczegółowe zadania dydaktyczne ,
pozwala uwzględniać zmiany wynikające np. z szybkiej lub opóźnionej realizacji okresowych haseł programu w ciągu poprzedniego okresu nauki .
c) Codzienny plan dydaktyczny
Obejmuje on Następujące punkty :
· Temat;
· Założone do zrealizowania cele dydaktyczne i wychowawcze wyrażone najczęściej w kategoriach czynności , jakie w wyniku lekcji mają być opanowane przez uczniów ;
· Porządek lekcji , na który składają się przeważnie : czynności przygotowawcze , jaknp. Sprawdzenie listy obecności uczniów , kontrola pracy domowej itp. , czynności końcowe , do których należy zwykle utrwalenie przerobionego na lekcji materiału oraz zadanie uczniom pracy domowej .
Szablon konspektu najwyraźniej zobrazuje jego zawartość i znaczenie
Data:
Szkoła:
Osoba prowadząca:
Klasa:
Przedmiot:
Czas realizacji:
Cel główny (patrz program):
Temat lekcji:
Cele operacyjne (patrz program, nie zakładaj realizacji zbyt wielu celów, ambitnie, ale też realnie należy podejść do tej kwestii), wyrażamy w następującej formie: uczeń wie, uczeń pozna, uczeń potrafi.
Przebieg zajęć
Tabelaryczne ujęcie konspektu lekcji
Części lekcji |
Tok lekcji |
Czas realizacji |
Czynności nauczyciela |
Czynności ucznia |
Metody |
Formy |
Zasady |
Środki |
Uwagi |
Wstępna |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Główna |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Końcowa |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Część wstępna lekcji zawiera następujące etapy (np. 10 minut):
czynności organizacyjne: powitanie, sprawdzenie obecności, sprawdzenie zadania domowego;
powtórzenie wiadomości.
Część główna lekcji zawiera następujące elementy (np. 28 minut):
przygotowanie uczniów do nowego tematu: nawiązanie, podanie tematu lekcji;
przekazanie nowego materiału: np. pogadanka, opis, praca z podręcznikiem i inne metody dydaktyczne;
opracowanie nowego materiału: usystematyzowanie, uogólnienie, utrwalenie wiedzy (wspólne, zbiorowe ćwiczenia praktyczne typu - krzyżówka, rebus itp.),
sprawdzenie wiedzy - zadanie indywidualne (karta samodzielnej pracy ucznia).
Część końcowa lekcji zawiera następujące elementy (np. 7 minut):
uporządkowanie, przypomnienie, sprawdzenie stopnia zrozumienia, np. trzy krótkie pytania dotyczące najważniejszych treści lekcji, które muszą być koniecznie zapamiętane i właściwie rozumiane;
zadanie domowe;
ocena pracy uczniów na lekcji (słowna pochwała, uśmiech, bądź też wyrażenie niezadowolenia wobec uczniów mało aktywnych);
czynności porządkowe;
pożegnanie.
5. Planowanie kierunkowe, wynikowe, metodyczne
B. Niemierko uważa, iż dotychczas nauczyciel planując zajęcia dydaktyczne większość swych zabiegów koncentrował na materiale nauczania oraz metodach jego przekazywania.
W obecnej sytuacji nauczyciel powinien uwagę skupić na celach, które mają być osiągnięte przez uczniów, i wymaganiach określających poziomy osiągnięcia tych celów.
Najwyraźniej tę kwestię obrazuje K. Kruszewski :
Planowanie zajęć dydaktycznych
Etapy |
Zasięg |
Aspekty (wymiary) |
I. Planowanie kierunkowe |
Rok szkolny, semestr |
Cele poznawcze, cele motywacyjne, materiał kształcenia (nauczyciel ustala jakie jednostki materiału kształcenia umożliwiają osiągnięcie poszczególnych celów kształcenia) |
II. Planowanie wynikowe |
Dział programowy, duża jednostka tematyczna |
Materiał kształcenia, wymagania programowe (nauczyciel ustala hierarchię wymagań programowych w związku z kolejnymi tematami zajęć) |
III Planowanie metodyczne |
Lekcja, cykl lekcji |
Wymagania programowe, tok zajęć (projektowanie przebiegu zajęć dydaktycznych) |
Obejrzcie sobie SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENY PRACY NAUCZYCIELI tutaj: http://www.ekonomik.szkola.pl/regul_ocen_naucz.html
Masakra!
Anita Mowczan
1