UNIWERSYTET PRZYRODNICZY w LUBLINIE Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych Zwierząt 20-612 LUBLIN ul. Głęboka 30

Żurawniki, dn. 27. 11.2012r.

• HISTORIA CHOROBY

Nr Ks. Klinicznej:			Ordynator:	Dr. n. wet xx
Właściciel:	xxx
	Imię i nazwisko		Kuratorzy:	x x
	xxx
	adres

Opis zwierzęcia:

Krowa, samica, rasy HF, czarno - biała, wiek - 9 lat, waga ok 450 kg, typ użytkowy: mleczny, wydajność mleczna w ostatniej laktacji - 10 tyś litrów

Wywiad

Anamnesis morbi:

Właściciel zauważył u krowy osłabiony apetyt i spadek mleczności. Wcześniej krowa chorowała, Dwa tygodnie temu (10.11.2012r). Bezpośrednio po porodzie zwierzę zaczęło zalegać na mostku, podane zostały kroplówki, wykonano przeszczep treści żwacza, stan uległ znacznej poprawie. Krowa wcześniej cieliła się sześciokrotnie, przy porodach nie było problemów.

2. Anamnesis vitae:

Krowa jest żywiona systemem TMR (total mix ration). W skład wchodzi: kiszonka z kukurydzy, kukurydza, śruta zbożowa, sianokiszonka, dodatki witaminowe - Protamilk, pasza jest średnio - krótko rozdrobniona. Woda zadawana jest za pomocą poideł mechanicznych. W oborze gdzie przebywa krowa znajduje się w sumie 18 krów mlecznych, oprócz tego przetrzymywane są tam cielaki, średnia dzienna wydajność mleczna krów wynosi ok 32 l mleka. Krowa utrzymywana jest systemem uwiązowym bez pastwiska.

Badanie przedmiotowe

I. przedmiotowe badanie ogólne:

1. Habitus:
Budowa prawidłowa, postawa prawidłowa - stojąca, w trakcie badania nie przyjęła innych postaw, stan odżywienia dobry, stan pielęgnacji - krowa ma nie rozczyszczone racice, świadomość zachowana.
2. Błony śluzowe:
Błony śluzowe naturalnych otworów ciała, worka spojówkowego, trzeciej powieki, jamy ustnej, przedsionka pochwy, różowe, wilgotne, brak obecności wykwitów.
3. Węzły chłonne:
Węzły chłonne podżuchwowe położone w rozworze żuchwowym, wielkości jaja kurzego, kształtu owalnego, konsystencji opornej, gładkie, o ciepłocie równej ciepłocie okolicznych tkanek, niebolesne, przesuwalne względem podłoża i skóry. Węzły chłonne przedłopatkowe położone nieco nad stawem barkowym równolegle do przedniego brzegu łopatki wielkości ok. 10 cm., kształtu podłużnego, oporne, gładkie, ciepłocie równej ciepłocie okolicznych tkanek, niebolesne, przesuwalne względem podłoża i skóry. Węzły chłonne fałdu kolanowego położone po stronie brzusznej fałdu, wielkości i kształtu palca, oporne, gładkie, o ciepłocie równej ciepłocie okolicznych tkanek, niebolesne, przesuwalne względem podłoża i skóry. Węzły chłonne nadwymieniowe położone po zewnętrznej stronie górnej części tylnych ćwiartek wymienia, o średnicy 5 cm, okrągłe, o budowie zrazikowej, konsystencji opornej, niebolesne, o ciepłocie równej ciepłocie okolicznych tkanek, przesuwalne względem podłoża i skóry.
4. Parametry ogólne:
Temperatura:		38^oC	Tętno:	70	/min	Odechy:	20	/min

II. Przedmiotowe badanie szczegółowe:

1. Skóra i jej wytwory:

Włos średniej długości, czarno-biały, przylegający, bez ubytków. Racice przerośnięte, nierozczyszczane, Naskórek jasny, brak ubytków. Skóra właściwa barwy czarnej, miernie natłuszczona, o zapachu charakterystycznym dla gatunku, bez wykwitów. Rozmieszczenie ciepłoty zewnętrznej ciała równomierne. Małżowiny uszne i zewnętrzne przewody słuchowe prawidłowo rozwinięte, drożne.

2. Układ oddechowy:

Brak wypływu z zewnętrznych otworów nosowych. Powietrze wydychane z jednakową siłą, ciepłe. Śluzawica i jama nosowa prawidłowo wykształcone. Kształt i symetria zatok czołowych i szczękowych zachowana. Ciepłota zatok przynosowych zgodna z ciepłotą okolicznych tkanek. Przy opukiwaniu odgłos opukowy pudełkowy. Kształt, wielkość i symetria krtani charakterystyczna dla wielkości i gatunku zwierzęcia. Krtań niewrażliwa na dotyk, brak drżenia. Ciepłota zgodna z ciepłotą okolicznych tkanek. Słyszalne fizjologiczny szmery krtaniowe. Ułożenie tchawicy pośrodkowe, kształt prawidłowy, niebolesna. Klatka piersiowa głęboka, symetryczna. Ruchy oddechowe częste i płytkie. Ciepłota klatki piersiowej podobna do ciepłoty okolicznych części ciała. Przestrzenie międzyżebrowe niewrażliwe na ucisk. W przyjętych liniach opukowych tylna granica płuc przebiega: I = II - 11 p.m.ż., III -8 p.m.ż. Nad płucami odgłos opukowy jawny. Przy osłuchiwaniu przednio-dolnych partii płuc słyszalny szmer pęcherzykowo-oskrzelowy, a w tylno-górnych partiach płuc szmer pęcherzykowy.

3. Układ krążenia:

Uderzenia boczne serca zlokalizowane w 4 przestrzeni międzyżebrowej, po lewej stronie w linii połowiącej 1/3 dolną klatki piersiowej. Okolica serca o ciepłocie równej ciepłocie okolicznych tkanek, niebolesna. Pole stłumienia sercowego zlokalizowane w 1/3 dolnej klatki piersiowej, po stronie lewej 3 - 5 przestrzeni międzyżebrowej. Odgłos opukowy nad sercem stłumiony. Tony sercowe dobrze słyszalne w punktach głównych, osłabione, rytmiczne, nie pokryte szmerami. Tętno regularne, miernie wypełnione, średnio napięte, słabe, równe, jednakowe.

4. Układ pokarmowy:

Apetyt nieznacznie osłabiony, pragnienie zachowane. Żucie, połykanie, przeżuwanie oraz odbijanie prawidłowe. Szpara jamy ustnej zamknięta. Błona śluzowa jamy ustnej blada, wilgotna. Ślina wydzielana w ilości prawidłowej, o swoistym zapachu. Okolica gardła o ciepłocie równej ciepłocie okolicznych tkanek, niebolesna. Przełyk drożny, o ciepłocie równej ciepłocie okolicznych tkanek, niebolesny. Powłoki brzuszne prawidłowej wielkości i kształtu, symetryczne, prawidłowo napięte, niebolesne. Szmery perystaltyczne zachowane. Lewy dół głodowy lekko zagłębiony. Żwacz prawidłowo napięty, ciastowaty. Częstotliwość skurczów i szmerów żwacza 4 na 2min. Czepiec niedostępny do badania. Księgi niewrażliwe. Osłuchiwaniem stwierdzono charakterystyczne suche trzeszczenia. Trawieniec niedostępny do badania. Nie wykonano badania przez prostnicę. Kał wydalany w fizjologicznej częstości i ilości, o konsystencji papkowatej, kształtu nie upostaciowanego, barwy szaro-brązowej, o swoistej woni, bez domieszek. Pole stłumienia wątrobowego szerokości dłoni, zlokalizowane z prawej strony w pierwszej linii opukowej.

5. Układ moczowo-płciowy:

Okolica nerek niebolesna, o ciepłocie równej ciepłocie okolicznych tkanek Cewka moczowa drożna. Mocz wydalany w postawie fizjologicznej w fizjologicznej częstości i ilości.

6. Układ ruchu:

Postawa stojąca prawidłowa. Mięśnie symetryczne, dobrze wykształcone, niebolesne, konsystencji jędrnej. Fizjologiczny stan napięcia mięśni zachowany. Skóra nad mięśniami przesuwalna. Kościec dobrze wykształcony, brak wrażliwości przy omacywaniu i opukiwaniu. Linia kręgosłupa charakterystyczna dla gatunku, ruchomość bierna kręgosłupa zachowana. Stawy kształtu i wielkości charakterystycznej dla gatunku, niebolesne, ruchomość zachowana, o ciepłocie zbliżonej do ciepłoty okolicznych tkanek.

7. Układ nerwowy:

Zachowanie się zwierzęcia typowe dla gatunku. Świadomość zachowana. Czaszka wielkości i kształtu typowego dla gatunku, symetryczna, niewrażliwa na ucisk. Kręgosłup niewrażliwy na ucisk. Odruchy skórne i z błon śluzowych ( powierzchowne ) zachowane. Czucie głębokie, z pni nerwowych i wyższego rzędu zachowane. Stan napięcia mięśni w normie, sprawność ruchowa prawidłowa.

Badania dodatkowe

Biochemia krwi w kierunku stwierdzenia poziomu wapnia Wyniki z 27.11.2012r. Kreatynina 0,8 mg% Bilirubina 0,09 mg% AST 57 u/l Białko 7,45 g% Glukoza 66,4 mg% Wapń 8,35 mg% Magnez 2,38 mg% Fosfor 6,35 mg% Żelazo 204 µg% (norma 200) Miedź 67,7 µg% (norma 77) RBC 6,15 x 10^6/mm^3 HGB 9,7 mg% HCT 27,1% WBC 6,2 x 10^3/mm^3

Rozpoznanie

Hipokupremia et hipokalcemia

Rokowanie

Ostrożne

Leczenie

Kroplówki w postaci 5% roztworu glukozy z wapniem i fosforem Lizawka doustna niebieska oraz preparat z miedzią doustny (bolus) długo uwalniający miedź

Zejście choroby

Powolny powrót do zdrowia

Epikryza

Krowa miała osłabiony apetyt spowodowany hipokalcemią i hipokupremią. Po podaniu kroplówek z glukozą, wapniem i fosforem oraz doustnych preparatów zawierających miedź nastąpił powrót do zdrowia. 18.12.2012r wydajność krowy wynosiła 43 l mleka.

Różnicowanie

1. Niedobór cynku

Przyczyny niedoboru:

- warunkowania genetyczne

- zbyt duża zawartość kwasu fitynowego i błonnika w paszy

- choroby przewodu pokarmowego

- duża zawartość w paszy P, Cu, Cd, Al

Objawy niedoboru:

- nagła i silna utrata apetytu

- zahamowanie wzrostu (młodzieńczy wygląd)

- zmiany na skórze (nadmierne złuszczanie, nadmierne rogowacenie, świąd,

- podatność na zranienia, częste owrzodzenia, podatność na grzybice, zmiany w owłosieniu - przerzedzenie i rozjaśnienie sierści, kruche i łamliwe racice

- zaburzenia płodności samców

- zakłócenie metabolizmu wit A

- zaburzenia funkcji trzustki

- parakeratoza

Diagnostyka

- oznaczanie poziomu w surowicy

- oznaczanie aktywności fosfatazy zasadowej i anhydrazy węglanowej

- analiza zawartości w paszach i glebie

2. Hemoglobinuria poporodowa

Przyczyny:

- zaburzenia w przemianie materii

- występuje u krów wysokomlecznych w wieku 5-10lat będące w 3-6 okresie laktacji, bezpośrednio po porodzie lub w ciągu kilku dni,

- skarmianie kapusty, odpadami z buraków cukrowych, lucerny

- niski poziom nieorganicznego fosforu w surowicy

- niedobór Cu

- brak równowagi w układzie wewnętrznego wydzielania w pierwszym okresie nasilonej laktacji

-saponiny w paszy

Patogeneza:

- chorują pojedyncze zwierzęta

- rozwija się hemoliza prowadząca do anemii

- obniżona zdolność krwi do wiązania O2 i CO2

- gromadzenie się w organizmie produktów przemiany materii- zatrucie

- resztki rozpadłych erytrocytów tworzą zlepy czopujące naczynia włosowate -ogniska martwicze w wątrobie i śledzionie

Objawy

1. Postać lekka

- ogólne osłabienie

- spadek apetytu

- blade błony śluzowe

- wzrost liczby tętna, oddechów, temperatury

- wzmocnione uderzenia serca, zaakcentowane tony

- objawy niestrawności

- spadek mleczności

- anemia ustępuje po 3-6tyg.

- mocz lekko zaciemniony

2/ Postać ciężkia

- tętno 140-160

- silna duszność

- liczba oddechów 80/min

- błony śluzowe porcelanowo blade, niekiedy zażółcone

- odwodnienie

- dudniące tony serca

- wybroczyny na błonach śluzowych

- zaburzenia w oddychaniu

- tętno- twarde, drutowate, słabo wyczuwalne

- bolesna wątroba przy opukiwaniu

- uszkodzenie nerek

- erytropenia, anizoctoza, anizochromia,

- leukocytoza z przesunięciem obrazu w lewo

- spadek hemoglobiny, fosforu nieorganicznego

Przebieg z reguły ostry, spadek temperatury jest zapowiedzią zejścia, towarzyszą temu objawy przypominające porażenie poporodowe

Rokowanie: dobre- wczesne przypadki, Złe- brak poprawy po transfuzji krwi

3. Kwasica żwacza

Etiologia:

Zahamowanie rozwoju flory bakteryjnej żwacza na skutek nieprawidłowej fermentacji - spożywanie łatwostrawnych i łatwofermentujących węglowodanów (glukoza, sacharoza, skrobia=zboża, otręby, buraki cukrowe, wysłodki, melasa, jabłka, ziemniaki, młode bujne trawy)-szczególnie zmiana sposobu żywienia z pasz objętościowych na zawierające dużo prostych węglowodanów( musi być stopniowa- do 2 tygodni).

Patogeneza:

Na skutek fermentacji w/w węglowodanów powstają duże ilości kwasu mlekowego (spadek pH do ok. 4) i toksyczne aminy. Zwiększa się ilośc LKT (głownie kwasu propionowego), zmiana składu flory i fauny żwacza, inaktywacja pewnych drobnoustrojów które rozkładają kwas pirogronowy do propionowego, namnażają się szczepy bakterii tj. Streptococcus bovis i Lactobacillus sp. które powodują szkodliwą, jednostronną fermentację. Dochodzi do nagromadzenia w nadmiarze metanu, bezwodnika węglowego i kwasu mlekowego. Kwas mlekowy nie ulega dalszym przemianom i osiąga stężenie do 2%. Jego izomer D(-) odpowiadający za kwasicę pochodzi właśnie z prostych cukrów. Zanikają w żwaczu pierwotniaki i bakterie celulozolityczne. Dekarboksylacja przeważa nad dezaminacją-powstają aminy (histamina, tyramina). One oraz kwas mlekowy odpowiadają za obraz choroby. W żwaczu rośnie ciśnienie osmotyczne, błona śluzowa żwacza i czepca ulega uszkodzeniu-rozwijają się stany zapalne, a szkodliwe substancje mogą przenikać do krwi i narządów (wątroba, nerki, serce itp.)

Objawy:

Zaburzenia świadomości (apatiaśpiączka), zgrzytanie zębami, zaleganie, drżenia mięsni, możliwy wzrost temp. ciała, początkowy wzrost lb. Oddechów, silne podwyższenie lb. Tętna(do 100), postępujące odwodnienie, duszność mieszana, zahamowanie przeżuwania i motoryki przedżołądków, utrata apetytu i pragnienia, zaparcie przechodzące z wodnistą lub pastowaną biegunkę. Żwacz podczas omacywanie bolesny podobnie jak wątroba, której pole stłumienia może być powiększone.

W formie chronicznej: biegunka, spadek zawartości tłuszczu w mleku, osłabienie motoryki przedżołądków, zaburzenia w rozrodzie.

Najczęstsza postać subkliniczna- kulawizny, słaba wydajność mleczna, wzrost lb kom.som. w mleku, słabe wskaźników płodności, skłonność do infekcji, rodzenie słabych cieląt.

---