Małołytkowość i skazy naczyniowe
Płytka krwi
■ Średnica od 1 do 4 μm
■ Objętość 7-9 fl
■ Ilość płytek - 150 - 400 x 109/1
■ Pula śledzionowa 30
■ Objawy skazy krwotocznej: liczba płytek < 30 x 109/1
Objawy kliniczne zaburzeń krzepnięcia krwi i skaz płytkowo-włośniczkowych
Objaw kliniczny |
Zaburzenia krzepnięcia krwi |
Skazy płytkowo-włośniczkowe |
Wybroczyny i sińce |
Wybroczyny występują rzadko, sińce pojedyncze |
Często liczne wybroczyny i sińce |
Wylewy krwi domięśniowe i dostawowe |
Częste, przeważnie w ciężkich postaciach skazy |
Występują bardzo rzadko |
Krwawienia miesięczne |
Często prawidłowe |
Często przedłużone i obfite |
Krwawienia po Usunięciu zęba |
często późne krwawienia, bardzo obfite, trwają od kilku do kilkunastu dni |
krwawienia bezpośrednio zabiegu, mniej groźne ustępują po 24 |
Krwawienia pooperacyjne |
często późne krwawieniu, bardzo niebezpieczne |
krwawieniu podczas zabiegu, mniej niebezpieczne |
Wynik ucisku miejsca krwawienia |
po zwolnieniu ucisku nawrót krwawień |
Krwawienie zatrzymuje się często na stałe |
Najczęstsze objawy skazy |
wylewy krwi domięśniowe i dostawowe, późne krwawienia pourazowe |
???? |
Najczęstsze przyczyny małopłytkowości u dzieci
A. Zwiększone niszczenie, zużycie lub utrata płytek
- małopłytkowość immunologiczna z obecnością auto-lub alloprzeciwciał
- małopłytkowość spowodowana nadmiernym niszczeniem płytek (DIC, zakrzepowa plamica małopłytkowa, zespół hemolityczno-mocznicowy)
- po masywnych krwotokach i zabiegach w krążeniu pozaustrojowym
B. Zmniejszone wytwarzanie płytek krwi
- hipo- i aplazje szpiku wrodzone i nabyte
- zaburzenia w mechanizmie wytwarzania płytek
- niedobór witaminy B12, kwasu foliowego, żelaza)
C. Nieprawidłowe rozmieszczenie płytek
-hipersplenizm
Badanie laboratoryjne:
1. Oznaczenie liczby płytek krwi
2. Czas krwawienia met. Ivy — norma 3-8 min
3. Kurczliwość skrzepu 25-65%
4. Badanie adhezji płytek
5. Badanie agregacji płytek pod wpływem ADP, adrenaliny, kolagenu i rystocetyny
6. Ocena morfologiczna szpiku
7. Czas przeżycia płytek krwi znakowanych 51Cr
8. Badanie specyficznych przeciwciał przeciwpłytkowych (RIP, MAIPA, immunobead assey)
Samoistna skaza małopłytkowa -ITP
-wiek 2 - 6 rż
-częstość 4:100000
-ostry przebieg, często samoistne ustępowanie
-związek z infekcją wirusowa
-skrócony czas przeżycia płytek krwi
-obecność autoprzeciwciał — IgG :GPIIb/IIIa GPIb/IX oraz GPV lub kompleksów immunologicznych
-morfologia szpiku — najczęściej bez zmian
objawy:
-wybroczyny i wylewy podskórne, krwawienia z nosa
-wątroba, śledziona, obwodowe węzły chłonne - w normie
Przyczyny:
-Ziarnica złośliwa
-Ostra białaczka limfatyczna
-Przewlekła białaczka limfatyczna
-Chłoniaki nieziarnicze
leczenie:
-decyzja o sposobie leczenia w zależności od przebiegu choroby
-przeciwwsk.do leków upośledzających hemostazę i iniekcji domięśniowych
-okresowe zwolnienie ze szczepień ochronnych i terapii odczulającej
-unikanie urazów i nasłonecznienia
Leczenie ITP u dzieci
1.Etap wstępny
-Pulsy z metylprednisolon: 30 mg/kg m.c, — 3 dni, 20 mg/kg m.c. — 4 dni
-IVIG 0,4 g/kg m.c./5 dni lub 1,0 g/kg m.c/2 dni
-Predison 1-2 mg/kg m.c./3-6 tyg.
2. Etap II
-Leczenie "przypominające" - pojedynczy bolus metylprednison lub IVIG
-pulsy z metylprednisolonu co 4-6 tyg. lub IVIG
-Immunoglobulina anty-D -25-55 μ/kg m.c
-Danazol 300 - 400 mg/m lub 25 mg/m2
-Vinkristina 0,02 mg/kg m.c- 1 raz na tydzień przez 4-6 tygodni
c.d.
-Cyklofosfamid 1-2 mg/lig m.c. do 3 m-cy
-Azatioprina 1-4 mg/kg m.c. 3-6 m-cy
-Cyklosporyna — w indywidualnie dobranej dawce
-Dexametazon 20 mg/m2 - 4 dni w miesiącu przez 6 m-cy
Standardowe dawki krwinek płytkowych (KKP)
Wiek chorego |
Dawka |
Niemowlęta |
10 ml koncentratu krwinek płytkowych na każdy kg m.c. |
Dzieci |
1 jednostka KKP na każde 10-15 kg m.c. |
Dorośli |
KKP zlewany (5-8 jednostek) |
Leczenie uzupełniające
■ leki uszczelniające naczynia: cyclonamina, troxerutin, rutinoscorbin
■ leki antyfibrynolityczne: kwas transexamowy, kwas epsilonaminokapronowy
Przewlekła ITP
■ obniżona liczba płytek utrzymuje się ponad 6 miesięcy
■ czatami późne remisje
■ splenectomia poprzedzona szczepieniami /S.pneumoniae,
N. meningitidis, H. Influenzae
Małopłytkowości immunologiczna w okresie noworodkowym
I Autoimmunologiczna małopłytkowość noworodków
-Częstość 1-2 na 5000 noworodków
-Konflikt serologiczny matczyno-płodowy
-P-ciała anty - HPA-la - 80%, anty-HPA-5 - 14%
-Wylewy do OUN - u 10-20% chorych
-wyzdrowienie po ok. 4 tyg
-Kkp —w krwawieniach
Małopłytkowości w chorobach immunologicznych
1. Niedokrwistość autoimmunologicza
/ zespół Evansa/
2. Toczeń rumieniowaty trzewny
Nabyte małopłytkowości nieimmunologiczne
-Zakażenia: posocznice Gram/-/, zakażenie CMV, EBV, ospa wietrzna, świnka
-Rozsiane krzepnięcie śródnaczyniowe
-Zespół hemolityczno-mocznicowy
-Zakrzepowa plamica małopłytkowa
Nabyte zaburzenia w wytwarzaniu płytek krwi
- Niedokrwistość aplastyczna
- Aplazja megakariocytowa
- Nacieczenia w szpiku kostnym /białaczki, chłoniaki/
- Zespoły mielodysplastyczne i mieloproliferacyjne
- Leki mielosupresyjne
- Promienie jonizujące
Hipersplenizm
- Zwiększone przechodzenie płytek do puli śledzionowej
- Leczenie choroby podstawowej
Skazy krwotoczne naczyniowe
Powstają w wyniku zaburzeń w budowie i czynności drobnych naczyń krwionośnych
Sazy naczyniowe
objawy:
1. Wybroczyny na skórze i błonach śluzowych
2 Skłonność do siniaczenia
3 Krwawienie z dziąseł
Diagnostyka laboratoryjna:
-Liczba płytek, czynniki krzepnięcia krwi i fibrynolizy /n/
-Czas krwawienia -wydłużony
-Objaw opaskowy - dodatni
-Kapilaroskopia
-biopsja skóry
skazy naczyniowe podział
wrodzone:
-Wrodzona naczyniakowatość krwotoczna (ch. Rendu -Oslera)
Plamice we wrodzonych zaburzeniach tkanki łącznej
-w z. Ehlersa-Danlosa
-w z. Marfana
-we wrodzonej łamliwości kości
Nabyte
-Zespół Schoenleina-Henocha
-Plamice w przebiegu zakażeń
-Plamica piorunująca
-Plamica polekowa
Choroba Rendu-Oslera
-zmiany naczyniakowate głównie na twarz (nos, wargi, błony śluzowe jamy ustnej): drobne, czerwone lub czerwonosine, bledną pod wpływem ucisku
-Charakterystyczne samoistne lub pourazowe krwawienia z nosa
Leczenie:
-Miejscowe hamowanie krwawień
-Leki uszczelniające
-Leczenie wtórnej niedokrwistości
Zespół Schoenleina-Henocha
-Należy do plamic alergicznych — reakcja autoimmunologiczna skierowana przeciw antygenom zawartym w ścianie naczyniowej /krążące kompleksy immunologiczne/
-Występowanie zmian zapalnych w cianie naczyniowej oraz zwiększenie przepuszczalności
Objawy:
-wiek 3 - 7 lat
-nagły początek
-wybroczyny skórne na wyprostnych powierzchniach kończyn, na pośladkach, bóle brzucha, bóle i obrzęki stawów
-u 25-30% zmiany nerkowe
Leczenie:
-Objawowe; leki uszczelniające naczynia
-W wybranych przypadkach kortykosteroidy