24. Wpływy obce (czeskie)
Zapożyczenia z czeskiego - bohemizmy
DOBA STAROPOLSKA (od czasów najdawniejszych do pocz. XVI w.)
Wpływy czeskie zaczynają się wraz procesem chrystianizacji - terminy chrześcijańskie przejmujemy z Czech za sprawą działalności misyjnej Cyryla i Metodego. Przykładami są wyrazy bóg, niebo, święty, piekło, ksiądz, czyściec. Część z tych wyrazów to zapożyczenia z łaciny, dialektów romańskich, niemieckiego - w jęz. czeskim przeszły pierwszy proces slawizacji - w języku polskim adaptują się po raz drugi.
DOBA ŚREDNIOPOLSKA (od pocz. XVI w. do ósmego dziesięciolecia XVIIIw.)
Znajomość języka czeskiego to w tych czasach oznaka wykształcenia, ogłady i wytworności - przez to wpływ jest ograniczony i ma charakter sztuczny, literacki. Czeszczyzna znajduje swoich zwolenników także wśród innowierców. Z powodu podobieństw języka polskiego i czeskiego niejednokrotnie trudno jest orzec czy wyraz jest rodzimy czy zapożyczony. Jednym z „bohemo polonów” był Jan Malecki bezkrytycznie i z zamiłowaniem przejmujący wszelakie pożyczki.
Czechizmy w literaturze: Dworzanin Górnickiego, u Mikołaja Reja.
Przykłady: bawełna, kuchnia, sprawiedliwość, straż, tabor, Władysław, wesele, serce, błahy, hardy, okrutny, śmiertelny, wesoły, hańbić, pożegnać.
Do czechizmów zaliczyć można skrócone formy zaimka dzierżawczego: mego, twego, swego.
W XVII wieku wpływy czeskie przestają oddziaływać.