20. Wpływy obce (łacińskie)


20. Wpływy obce (łacińskie)

Zapożyczenia z łaciny - latynizmy

DOBA STAROPOLSKA (od czasów najdawniejszych do pocz. XVI w.)

Najstarsze zapożyczenia łacińskie pochodzą jeszcze z epoki przedpiśmiennej. W czasie chrystianizacji wpływy łacińskie pojawiają się w języku za pośrednictwem czeskim - głównie terminologia religijna (np. anioł, ewangelia, kolęda, pacierz, poganin). Oraz przez podwójne pośrednictwo - najpierw przez język niemiecki, a następnie czeski (chrzest, chrzcić, chrześcijanin, kościół

DOBA ŚREDNIOPOLSKA (od pocz. XVI w. do ósmego dziesięciolecia XVIIIw.)

Wpływy łaciny, mające swój początek w średniowieczu, w okresie renesansu i panującego wtedy uwielbienia tego języka przeżywają swój rozkwit.

Trzy główne grupy zapożyczeń:

- wyrazy oderwane stanowiące nazwy urządzeń, instytucji, działań ludzkich, wytworów człowieka itd. także słownictwo specjalistyczne; - Klemensiewicz wymienia miliony wyrazów, podaję tylko kilka: abdykować, dekret, forma, obserwować, proponować, respekt, senat, skrypt, termin.

- nazwy osób od ich zawodu, działalności itd. Np. akademik, aktor, architekt, ekonom, fizyk, kapelan, medyk, oficjał, patron, polityk, profesor, rektor

- nazwy konkretnych wytworów, np. ampułka, aparat („ubiór i sprzęt wytworny” - cokolwiek to oznacza…), biret, cymbał, fosa, kałamarz, kolumna, korona, tron.

Szkodliwość wpływów łacińskich: niechęć do sięgania po rodzimy wyraz w celu nazwania nowego wytworu - np. doczepianie rodzimego formantu do wyrazu łacińskiego (np. -ować w egzagerować) lub końcówki (np. session - sesyja), zastosowanie derywacji wstecznej (pens z pensum, progres z progressus)

DOBA NOWOPOLSKA (od ósmego dziesięciolecia XVIII w. do 1939r.)

Po czterowiekowym panowaniu wpływy łacińskie tracą na swojej sile. Wyrazy zapożyczone wcześniej nadal są w użytku, nie pojawiają się natomiast nowe. Usunięty został makaronizm. Jednak łacina cały czas obecna jest w terminologii języka naukowego. Dziwniejszą rzeczą jest bogactwo zapożyczeń łacińskich w nazewnictwie wytworów kultury materialnej - przemysłowych, technicznych. Często jednak są to pseudolatynizmy lichego gatunku.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
leksykalne wpływy obce a rozwój terminologii naukowej
24 Wpływy obce (czeskie)
20 Kucała Marian Łacińska fleksja rzeczowników polskich w tekstach średniowiecznych
Leksykalne wpływy obce a rozwój polskiej terminologii naukowej i technicznej
TEST LACINSKI, j.obce, łacina, testy
łacina 1-20, teologia skrypty, NAUKI HUMANISTYCZNE, JĘZYKI, J. ŁACIŃSKI
WPŁYWY ŁACIŃSKIE, francuskie
2012 05 22 Obce wpływy w polskiej kuchni
20 Safarewicz Jan Wpływ łaciński na system gramatyczny polszczyzny
Zawal serca 20 11 2011
20 Rysunkowa dokumentacja techniczna
Wzajemne wpływy między człowiekiem4(1)
Prezentacja 20 10
20 2id 21226 ppt
perswazja wykład1 2009 Wpływy w sferze społeczno politycznej
6 Cywilizacja lacinska

więcej podobnych podstron