ZYGMUNT KRASIŃSKI - biografia
(Paryż 1812 - 1859 Paryż)
Arystokratyczne pochodzenie, zwłaszcza zaś indywidualność ojca, Wincentego, byłego generała napoleońskiego, który przeszedł później na służbę caratu, wywarły silny wpływ na poglądy poety.
Początkowo kształcił się w domu, w 1827 ukończył liceum warszawskie, w którym przyjaźnił się m.in. z Gaszyńskim i Magnuszewskim.
Wydział prawny UW opuścił w 1829 roku wskutek bojkotu kolegów, wywołanego powstrzymaniem się Krasińskiego od uczestnictwa w manifestacji patriotycznej.
Jesienią tego samego roku wyjechał do Szwajcarii - miał już za sobą pierwsze próby literackie: mało samodzielne powieści historyczne, które powstały pod wpływem młodzieńczych lektur „romansów grozy”, romansów historycznych Waltera Scotta, modnego byronizmu i francuskiej, jaskrawo romantycznej, „szalonej” powieści historycznej.
Młody Krasiński zapoznawał się z romantyzmem głównie ze źródeł francuskich. Pobyt w Genewie okazał się dla młodego pisarza doniosły w konsekwencjach: poznał Mickiewicza, który odwiódł go od „szumnej romantyki” okresu warszawskiego. W Genewie powstały w większości niepublikowane za życia autora, pisane przeważnie po francusku, fragmenty prozy poetyckiej o charakterze autobiograficznych i historiozoficznym (w niej kształtuje się nowe rozumienie romantyzmu Krasińskiego - za Ballanche'em przejmuje poeta idee cierpienia i ofiary jako konieczności progresywnego rozwoju ducha, za Maistre'em - temat nieuchronnej katastrofy grożącej ludzkości, za Micheletem - wizję postępowego rozwoju człowieczeństwa).
Naczelna dla Krasińskiego jest idea romantycznego prowidencjalizmu, tj. wpływu Boga na bieg historii bi granic samodzielnego ludzkiego działania.
Od udziału w powstaniu listopadowym powstrzymał poetę wpływ ojca, który opowiedział się bardzo zdecydowanie przeciwko niemu i przedstawił je synowi jako rewolucję społeczną, wystąpienie nieposiadających przeciwko posiadanym. Ważna też była tu świadomość narodowa Krasińskiego, rozdarta pomiędzy pojmowaniem ojczyzny jako wspólnoty kraju, języka i tradycji, będącej dziedzictwem wszystkich Polaków, a reliktami patriotyzmu feudalnego (stan szlachecki).
Lojalność ojcowska kosztowała go drogo - całe życie borykał się z kompleksem splamionego honoru.
W 1832 gen. Krasiński sprowadził syna do kraju, a następnie do Petersburga, gdzie pragnąc zapewnić mu karierę dyplomatyczną, przedstawił go carowi. Poeta - jako pretekst wykorzystując chorobę oczu - ucieka do Wiednia a potem do Włoch, resztę życia spędza na obczyźnie, rzadko i na krótko wracając do kraju.
Jesienią 1833 zaczyna pracę nad Nie-Boską Komedią (romantyczny dramat metafizyczny, zespalający świat metafizyczny i świat rzeczywisty i przedstawiający walkę dobra i zła o duszę człowieka). Pisarz głęboko przywiązany do heroistycznych tradycji feudalnej arystokracji klęskę własnej klasy upatrywał w jej słabości, tchórzostwie, w podłości rezygnacji; równocześnie jako historiozof rozumiał nieuchronną konieczność jej zagłady.
W 1836 Krasiński wydaje swoją drugą wielką tragedię chrześcijańską - Irydiona. I ten dramat mityczno - symboliczny podejmuje ulubioną ideę historiozoficzną poety - kwestię dróg działania Boga w ludzkim świecie.
U schyłku lat 30 tematyka historiozoficzna u Krasińskiego uległa dalszym przekształceniom; zmodyfikowany heglizm łączy się z filozofią mesjanistyczną. Progresywny tradycjonalizm przekształca się w konserwatywną teorię organicznego rozwoju (nie postępu) społecznego.
Pierwszą transpozycję nowych idei daje utwór pt. Trzy myśli pozostałe po śp. Henryku Ligenzie (1840), oraz poemat Przedświt (1843 pod nazwiskiem Gaszyńskiego), w którym sugeruje się że polityczny upadek Polski nastąpił z woli Boga, który obrał nasz naród za „Chrystusa narodów”, męczeństwo ma zapobiec zdeprawowaniu i w przyszłym życiu dać nam rolę duchowego przewodnika.
Przerażony narastaniem w kraju nastrojów rewolucyjnych, postulował harmonijne pogodzenie sprzeczności klasowych i odrzucenie rewolucyjnych środków działania „Jeden tylko, jeden cud, Z polską szlachtą - polski lud”. Publikuje Psalmy przyszłości, które wywołany znaną replikę Słowackiego, od 1838 zaprzyjaźnionego z poetą. W 1848 zwalczał legion Mickiewicza.
W latach 1847 - 1858 przygotował szereg memoriałów politycznych proponujących wskrzeszenie Polski celem rozładowania nastrojów rewolucyjnych.