Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

Zychowicz Sylwia

Pedagogika I rok II st.

100818

Recenzja artykułu „Era trzeciego wieku-implikacje edukacyjne”.

Kielce 2015

Recenzja artykułu „Era trzeciego wieku-implikacje edukacyjne”, którego autorem jest Zofia Szarota Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie.

Artykuł pochodzi z czasopisma „EDUKACJA USTAWICZNA DOROSŁYCH” 1(84)/2014.

http://www.edukacjaustawicznadoroslych.eu/download/2014/edu_1_2014.pdf

KOMITET NAUKOWY

Prof. Stanisław Kaczor - IBE (Poland); Werner Sigmund - EVBB (Germany);

Prof. Stefan Kwiatkowski - KNP PAN (Poland); Prof. Olga Oleynikova - IVETA (USA); Ph. D. Cynthia Pellock - ACTER (USA); prof. Zofia Szarota - UP, Kraków (Poland).

RADA PROGRAMOWA

Prof. Tadeusz Aleksander - Przewodniczący - Akademia Krakowska (Poland);

prof. dr Michael Auer - IGIP (Germany); prof. Ryszard Gerlach - UKW (Poland);

prof. Tomaš Kozik (Slovakia); prof. Maria Pawłowa - UTH (Poland);

prof. Walentyna Radkiewicz (Ukraine); Maria H. Rudowski (France);

prof. Jan Saran - WSEiI (Poland); prof. Igor P. Smirnov (Russia);

prof. Ewa Solarczyk--Ambrozik - UAM (Poland); prof. Jerzy Stochmiałek - UKSW (Poland);

Per Paludan Hausen - EAEA (Hungary); prof. ZdzisŁaw Wok - UZ (Poland)

REDAKCJA
Henryk Bednarczyk (redaktor naczelny)

Dorota Koprowska (z-ca redaktora naczelnego)

Joanna Tomczyńska (sekretarz)

Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji - Państwowego Instytutu Badawczego

W artykule czytamy o zmianach zachodzących w środowiskach społecznych krajów rozwiniętych, gdzie przesuwa się granica wyznaczająca początek starości. Zwiększa się świadomość osób starszych z korzystania z dóbr i usług co poprawia jakość życia.

żyjemy coraz dłużej z większym zadowoleniem ze swojego standardu życia dlatego też celem społecznej polityki globalnej, europejskiej i krajowej jest zwrócenie ku osobom najstarszym, aby podjąć działania służące wydłużeniu ich sprawności, poprawnego i należnego funkcjonowania w społeczności. Obecnie istnieje paradygmat aktywnego starzenia się, co jest pożądaną cechą wartościowego korzystania z lat, które oferuje życie.

Charakterystyką funkcjonowania instytucji i placówek edukacyjnych, w których oferta kierowana jest do osób starszych jest proces aktywizacji. Uczestnicy zajęć kulturowo- oświatowych podejmują zróżnicowane zadania edukacyjne, wykorzystując w tym celu nowoczesne narzędzia zdobywania i utrwalania wiedzy. Jest to aktywność poznawcza umożliwiająca zdobycie i rozwijanie swoich umiejętności w epoce cyfryzacji. Zaspokaja potrzeby doświadczania piękna oraz tworzenia i dzielenia się swoimi owocami pracy.

Na przestrzeni ostatnich kilku dekad zauważalne są zachodzące dynamiczne zmiany, mają one wpływ na niemal wszystkie sfery ludzkiego życia i jego egzystencji. Badania gerontologiczne skupiają się na wieloaspektowych problemach związanych z procesem starzenia się oraz fazy życia jaką jest starość.

Jednym z obszarów objętym największą dynamiką przemian, jest edukacja analizowana w aspekcie Inter- i sub-dyscyplinarności pedagogiki. Nauka ta związana silnie z edukacją obejmuje swoimi badaniami wszystkie etapy rozwojowe człowieka oraz wszystkie środowiska wychowawczo-edukacyjne. Przemiany kulturowe i cywilizacyjno-technologiczne zmuszają do zdobywania i aktualizowania swojej wiedzy w etapie późnej dorosłości i starości. W tej myśli powstały uniwersytety trzeciego wieku. Od ponad 40 lat można podjąć w ich strukturach edukację umożliwiające ciągłe kształcenie umysłu, rozwój sprawności intelektualnych. W polskich placówkach kształciło się w roku 2013/2014 ok. 100 tysięcy seniorów. Dzięki świadczeniom emerytalnym są samodzielni ekonomicznie i nie żyją w rodzinach wielopokoleniowych. Nie zajmują się wnukami tak intensywnie jak wcześniej i mają przez to czas dla siebie.

Gerontologia edukacyjna- termin został wprowadzony w 1903 roku. To nauka, która intensywnie zaczęła się rozwijać w drugiej połowie XX wieku. Dziś współpracuje z wieloma dziedzinami naukowymi i ma własną terminologię. Wyodrębniły się sub-dyscypliny takie jak:

gerontologia społeczna, gerontologia edukacyjna (geragogika), gerontologia opiekuńcza.

Aktywność osób starszych oferta dla nich kierowana oraz sposoby kształcenia i uczenia się seniorów interesuje andragogów, metodyków, prowadzi do koncepcji całożyciowego uczenia się.

Zachodzi potrzeba rozwoju gerontologii jej dydaktyki i wciąż nowych subdyscyplin pedagogicznych gdyż, edukacja seniorów ma miejsce w wielu placówkach i instytucjach takich jak kluby seniora czy ośrodki upowszechniania wiedzy, biblioteki i domy kultury. Wiąże się to z organizacją kursów, warsztatów a nawet letnich szkół. Funkcjonują centra seniora, ośrodki pomocy społecznej poradnie i ośrodki zdrowia, które prowadzą działania profilaktyczne.

Od 2014 roku dzięki programom unijnym osoby starsze mogą korzystać z Erasmus+. Dobrze funkcjonuje program ASOS ( Aktywizacja Społeczna Osób Starszych) służąca celom wychowania w starości.

Nie ma jednak propozycji dla osób w wieku zaawansowanej starości co być może uda się zmienić w przyszłości i wdrożyć do praktyki edukacyjnej nowoczesne narzędzia komunikacyjne z wykorzystaniem e-technologii. Z powodu rozwoju tej dziedziny wzrasta potrzeba kształcenia kadr gerontologicznych. Objęci tą dyscypliną naukową są studenci kierunków medycznych, humanistycznych i społecznych, specjalności pedagogiczne. Geragog powinien pełnić rolę diagnosty, doradcy, pomocnika, administratora, przewodnika, opiekuna, wspomagać, rozwój fizyczny i społeczny, duchowy, kulturowy oraz intelektualny seniorów.

Jan Amos Komeński wyodrębnił trzy klasy „szkoły starości” i podzielił starość na trzy fazy: świeżą, posuniętą i zgrzybiałą. Prowadzą one do przejścia do życia wiecznego ze swoim dorobkiem życiowym.

Artykuł ten pisany jest językiem naukowym lecz informacje w nim zawarte są w pełni przyswajalne. Tekst opatrzony jest w przypisy i rysunki oraz tabele. Zbudowany został ze wstępu, rozdziału poświeconemu praktyce edukacyjnej w obliczu starzenia się społeczeństwa, oraz rozdziału Gerontologia edukacyjna (geragogika) jako szczegółowa dyscyplina pedagogiczna, gdzie ujęto terminologię gerontologii. wyodrębniono tu sub-dyscypliny owej nauki, opisano sferę edukacyjną, metody i formy pracy. W rozdziale kolejnym pod tytułem Edukacja gerontologiczna wymienione zostały placówki i instytucje zajmujące się organizacją czasu dla seniorów, oraz formy spędzania czasu.

W artykule czytamy o potrzebie kształcenia gerontologów, których funkcją jest diagnoza pomoc, opieka i wsparcie osób starszych w ich życiu społecznym.

Na końcu artykułu znajduje się podsumowanie podjęcia nauki w tak późnym wieku na teori Jana Amosa Komeńskiego, według której to człowiek uczy się aby przejść do życia wiecznego z owocami swojej nauki.

Polecam przeczytanie tego artykułu ze względu na jego aktualną tematykę problemową. W bardzo oglądowy sposób pokazuje potrzeby tworzenia takich miejsc pracy dla ludzi, ale przede wszystkim zapotrzebowania na naukę i wiedzę przez całe życie ludzkie.

1

---