Agnieszka Walendowska

Pedagogika rok II

WSNHiD

TYTUŁ CZASOPISMA: Uczyć lepiej

NR 1/2009

TYTUŁ ARTYKUŁU: Ortograficzna corrida

AUTOR: Anna Jurek

str. od 7 do 8

Autorka artykułu jest wykładowcą w Podyplomowym Centrum Kształcenia Ustawicznego Szkół Wyższych w Opolu. Zajmuje się tematami związanymi z problemami niepowodzeń szkolnych. Jest także współautorką kilku podręczników akademickich i autorką licznych publikacji.

Autorka porusza ważny temat dotyczący zasad poprawnego konstruowania ćwiczeń ortograficznych. Anna Jurek pisze o opłakanym poziomie ortografii wśród uczniów. W przeciągu dziesięciu lat liczba błędów ortograficznych popełnianych przez uczniów wzrosła dwukrotnie.

Przyczyn tak niskiego poziomu znajomości ortografii autorka doszukuje się w stosowaniu niewłaściwych metod kształcenia tej umiejętności. Anna Jurek dopatruje się przyczyn w niewłaściwych rodzajach podręczników, gdzie ćwiczenia ortograficznie nie są właściwie przygotowane do ćwiczenia tej umiejętności. Problemem jest także zbyt częste i nierzetelne diagnozowanie problemu z dysortografią, nawet w sytuacji gdzie dziecko jeszcze dobrze nie opanowało zasad poprawnej pisowni. Do tego autorka wymienia zaniedbania samych uczniów w procesie kształcenia. Niesystematyczność w wykonywaniu ćwiczeń domowych dotyczących pracy nad ortografią, nieznajomość reguł ortograficznych a także nieduże oczytanie.

Na przykładzie ćwiczeń i ich dogłębnej analizy Anna Jurek neguje ćwiczenia polegające na uzupełnianiu luk właściwą literą. Dla wielu uczniów jest to swoista wyliczanka, z której uczeń nic nie wynosi. Tak wysuniętą tezę autorka popiera badaniami, które świadczą na niekorzyść takich ćwiczeń. Podobne rezultaty a raczej ich brak przynoszą ćwiczenia o podwójnym zapisie trudności ortograficznej czy poprawianie błędów w napisanych już słowach. Pamiętać należy o tym, że wytworzenie powiązania ze sobą spostrzegania głosek i liter a do tego ruchów ręki i narządów mowy prowadzi do osiągnięcia biegłości w poprawnym posługiwaniu się pismem.

Autorka pisze, że pomimo kolorowych i atrakcyjnych książek do nauki ortografii, wiele ćwiczeń nie spełnia swojej podstawowej funkcji. Wręcz przeciwnie, odnoszą skutek odwrotny do zamierzonego. Anna Jurek za dobrze zaprojektowane ćwiczenia uważa te, które umożliwiają łączenie się wyobrażeń językowych wyrazów jak i pozajęzykowych tak by pomagały uczniom tworzyć prawidłowe nawyki ortograficzne.

W dobie panowania przekazu oferowanego przez telewizję, gry komputerowe wyraźnie obniża się sprawność językowa uczniów. Telewizja, Internet powodują, że młodzi ludzie coraz rzadziej porozumiewają się za pomocą języka mówionego bądź pisanego. Mniejsze jest też zainteresowanie literaturą.

W takiej sytuacji szkoła powinna być miejscem, w którym należy podjąć próby przywrócenia odpowiedniej rangi słowu mówionemu i pisanemu. Z powodu fatalnego poziomu umiejętności ortograficznych naszych uczniów konieczne są próby poprawy tej sytuacji. Niezbędna jest praca nad kształceniem umiejętności poprawnego pisania.

Ciągłe męczenie młodzieży ćwiczeniami czy dyktandami sprawia, że na hasło „ortografia” uczniowie dostają przysłowiowej gęsiej skórki. Uważają tę stronę języka polskiego za zbędną, tłumacząc, że nie jest konieczna znajomość i stosowanie zasad interpunkcji i ortografii, gdyż-jak twierdzą- w dorosłym życiu, gdy będą musieli napisać wyraz sprawiający kłopot, sięgną po słownik. Nie mają jednak tego nawyku we krwi, więc za kilka lat mogą w ogóle zapomnieć o istnieniu takiej pozycji jak słownik ortograficzny.

Mając na uwadze to, że dyktanda przyjmowane są przez uczniów z niechęcią, należy stosować takie formy i metody pracy nad ortografią i interpunkcją, które będą bardzo atrakcyjne dla uczniów. Należy je prowadzić w atmosferze zabawy, radości przy pełnym odblokowaniu psychicznym. Bardzo ważne jest to, by uczeń zrozumiał potrzebę pracy nad poprawną pisownią i aktywnie uczestniczył w zajęciach. To od tego przede wszystkim będzie zależał jego sukces w pracy nad prawidłową stroną graficzną wyrazu.