DIAGNOSTYKA RADIOLOGICZNA W CHOROBACH REUMATOIDALNYCH
Ludomira Rzepecka-Wejs
Wojewódzki Zespół Reumatologiczny Sopot
Gorismed sp z o. o. Sopot
Choroby reumatyczne w naszym społeczeństwie występują stosunkowo często, ocenia się, że w populacji europejskiej choruje 11-14 % mieszkańców.
Na rzs choruje około 1-2 % populacji, a czas życia tych chorych jest statystycznie o 8 lat krótszy niż reszty populacji.
RZS jest chorobą autoimmunologczna, często chorują osoby aktywne zawodowo i stale narasta procent osób, które z tego powodu stają się niepełnosprawne.
Postawą do włączenia leków nowej generacji jest jak najwcześniejsze rozpoznanie choroby.
Diagnostyka obrazowa chorób reumatycznych opiera się w naszej rzeczywistości przede wszystkim o badania radiologiczne. W większości ośrodków reumatologicznych wykonuje się już badania usg, i niestety do tych badan konsultacyjnych wymagany jest sprzęt najwyższej klasy.
Dostępność do badań typu MRI i scyntygrafii jest nadal ograniczona, nie tylko ceną badania, ale i dostępnością do aparatury.
Badanie rtg wymaga nie tylko doskonałego sprzętu, ale przede wszystkim dobrze wyszkolonego zespołu, tak technika rtg jak i lekarza radiodiagnosty.
Ważnym jest prawidłowe dobranie parametrów ekspozycji, prawidłowe ułożenie badanej części ciała, zastosowanie najlepszych materiałów do badania, kaset, filmów, ewentualnie zastosowanie techniki cyfrowej, która znacznie poprawia jakość badania.
Ważnym elementem jest też stała współpraca z klinicysta, znajomość kliniki chorób reumatycznych, a przede wszystkim wspólne podejmowanie decyzji o rodzaju badania jakie w u danego pacjenta należałoby przeprowadzić.
Każde badanie rtg musi być przeprowadzone tak, by przy najmniejszej dawce promieniowa uzyskać maksimum informacji przydatnych do postawienia diagnozy. Jest to szczególnie ważne u pacjentów reumatycznych, u których w toku choroby wykonywane będą stosunkowo liczne badania diagnostyczne.
Większość radiologów w trakcie swojego życia zawodowego bardzo często styka się z pacjentami chorymi na choroby reumatyczne, jednak wczesne rozpoznawanie chorób typu reumatoidalne zapalnie stawów (rzs), zesztywniające zapalenie stawów (zzsk) i łuszczycowe zapalenie stawów (łzs) oraz inne choroby reumatoidalne napotyka często na duże trudności.
Procesy chorobowe znacznie zaawansowane są już łatwiejsze do rozpoznania, choć też często sprawiają duża trudność. Szczególnie trudna jest diagnostyka stawów krzyżowo-biodrowych, które ze względu na swoją budową nie mogą być badane w dwóch do siebie prostopadłych płaszczyznach.
W kryteriach rozpoznawania najczęstszych chorób reumatycznych nadal jednym z ważniejszych elementów jest badanie rtg i tak nadżerka (uzura) w miejscu typowym dla rzs pozwala na postawienie rozpoznanie rzs okresu II wg Steinbroeckera, a zmiany w stawach krzyżowo- biodrowych jak w sacroilitis okres II- IV + spełnione kryteria kliniczne pozwalają na pewne rozpoznanie zzsk.
W mojej prezentacji przedstawiłam podstawowe dane na temat kliniki chorób reumatycznych, schematy objawów radiologicznych typowych dla chorób reumatycznych takich jak reumatoidalne zapalenie stawów (rzs), młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów (mizs), zesztywniające zapalenie stawów (zzsk) , łuszczycowe zapalenie stawów (łzs), sklerodermii, dermatomyositis, dny moczanowej, ochronozy czyli chorób leczonych w Wojewódzkim Zespole Reumatologicznym w Sopocie w którym od 20 lat pracuję.