CECHY WIEDZY NAUKOWEJ
-wysoki poziom poprawności (adekwatność do rzeczywistości)
-wysoki stopień pewności
-wysoki stopień usystemowania logicznego
-samokrytycyzm i samokontrola
-intersubiektywna komunikowalność sprawdzalność
-duża zawartość informacji
-wysoka zdolność eksploatacyjna
-duże możliwości prognostyczne
-duże zdolności heurystyczne (zdobywana wiedza jest źródłem nowej wiedzy)
PILOTAŻ ,ZWIAD BADAWCZY- wstępne badanie socjologiczne mające na celu uzyskanie podstawowych informacji o danej zbiorowości, ustalenie hipotez badawczych oraz sprecyzowanie trafnych ankiet, kwestionariuszy i innych technik badawczych.
CECHY DZIELIMY NA :
PODSTAWOWY PODZIAŁ CECH
-ILOŚCIOWE(wzrost, masa, wiek)
Proporcjonalne
Interwałowe
-JAKOŚCIOWE(kolor oczu, płeć)
Porządkowe (niski, średni, wysoki)
Nominalne (kolor oczu, grupa krwi, płeć)
DEFINICJA OPERACYJNA
Polega na określaniu operacji badawczych, dzięki którym będzie można orzec w jakim stopniu ma miejsce określony styl rzeczy który dowodzi istnienia zjawisk nazwanych danym pojęciem
Dzielimy na :
Pomiarowe
Eksperymentalne
TRAFNOŚCI DEFINICJI
odnosi się zazwyczaj do wskaźników. Wskaźnik jest trafny wtedy, gdy dający się obserwować stan rzeczy można uznać za świadectwo istnienia zjawiska, którego nie można obserwować bezpośrednio. Wskaźnik jest zaś nietrafny wtedy, gdy świadczy o istnieniu czegoś innego, niż zjawisko, o którego istnieniu miał informować
POJĘCIE RZETELNOŚCI
stosuje się do narzędzi badawczych oraz wyników badań.
Narzędzie jest rzetelne wtedy, gdy powtórne posłużenie się nim w tych samych warunkach da te same wyniki.
Wyniki uzyskane przy użyciu określonego narzędzia badawczego uznaje się za rzetelne wtedy, gdy nie zależą one od osoby badacza lub innych okoliczności sytuacji badawczej
CELE BADAŃ EMPIRYCZNYCH
CEL OPISOWY - badania nastawione na realizację tego celu starają się opisać rzeczywistość, uzyskać odpowiedź na pytanie: jak jest?, jak rzeczy się mają?
np. Jak często i ilu uczniów przychodzi do szkoły na czczo?
BADANIA PROGNOSTYCZNE - w tych badaniach nastawienie badacza charakteryzuje się poszukiwanie w miarę trafnej diagnozy co do biegu wydarzeń w bliższej lub dalszej przyszłości. np. Jak będzie kształtować się struktura wykształcenia młodzieży w RP za 10 lat?
BADANIA EKSPLANACYJNE ( wyjaśniające) - odznaczają się poszukiwaniem wyjaśnienia, wytłumaczenia wykrytego zjawiska czyli zmierzają do wykrycia przyczyny dlaczego tak jest? np. Dlaczego co 5 uczeń w rejonie Bieszczad przychodzi na czczo do szkoły?
BADANIA OCENNE (szacowane) - głównym celem tych badań jest dostarczenie odpowiedzi na pytanie o skuteczność działania w określony sposób np. O skuteczność reklamy proszku do prania? Przyczynia się do wzrostu sprzedaż czy nie?
MOTYWY PROBLEMÓW BADAWCZYCH
Problem badawczy można sklasyfikować jako pytanie na które nie ma jeszcze w nauce odpowiedzi.
-ROZWÓJ NAUKI
-OBSERWACJA RZECZYWISTOŚCI
PRZEDMIOT BADAŃ
wszelkie obiekty, rzeczy oraz zjawiska i procesy, którym one podlegają i w odniesieniu do których formułujemy pytania badawcze
PROBLEM BADAWCZY
jest to ogólny problem który można zamienić na precyzyjne pytania np. Jak chodzi komputer?
HIPOTEZA NAUKOWA
osąd, który podlega weryfikacji. Zdanie, które stwierdza spodziewaną relację między jakimiś zjawiskami, propozycja twierdzenia naukowego, które zakłada możliwą lub oczekiwaną w danym kontekście sytuacyjnym naturę związku.
HIPOTEZA ROBOCZA
to wstępne załozenie które stawiamy w badaniu. Podlega ona potem sprawdzeniu wstępnemu i albo na końcu się potwierdzi albo nie. Zakładamy cos po prostu wstępnie mając jedynie drobne wiadomości czy doświadczenie
SPOSOBY DOBORU PRÓBY
-DOBÓR LOSOWY:
dobór losowy prosty
dobór losowy systematyczny
dobór losowy warstwowy
dobór losowy grupowy (zespołowy)
dobór losowy wielostopniowy
dobór losowy wielofazowy
-DOBÓR NIELOSOWY:
dobór kwotowy
dobór jednostek typowych
dobór przez eliminację
dobór celowy
dobór przypadkowy
dobór wygodny
dobór sieciowy
DOBÓR CELOWY
jest najbardziej typowym przypadkiem doboru nielosowego. Polega on bowiem na całkowicie subiektywnym wyborze jednostek badanych do próby, w nadziei uzyskania najszerszych i najpełniejszych informacji.
ZASADY DOKONYWANIA POMIARU:
1 Jaka jest wartość danej cechy obiektu badanego w danym momencie 2 Jakiej zmianie ulegała wartość danej cechy w niezmienionych warunkach
3 Jakiej zmianie ulegała wartość danej cechy w warunkach które zmieniły się w sposób znany
RODZAJ SKALI
SKALA NOMINALNA
SKALA PORZĄDKOWA
SKALA PRZEDZIAŁOWA/INTERWAŁOWA
SKALA STOSUNKOWA/ILORAZOWA
RODZAJE METOD BADAWCZYCH
metoda badań dokumentów
metoda badań dokumentów osobistych
analiza treści
obserwacja
eksperyment
socjometria
wywiad
wywiad kwestionariuszowy
ankieta
wywiad swobodny
wywiad biograficzny
METODA PANELOWA
sposób badania opinii publicznej poprzez kilkakrotne powtarzanie wywiadu z jednostkami reprezentującymi badaną populację. Celem badania jest określenie trwałości lub stopnia zmiany danego poglądu.
METODA REPREZENTACYJNA
jest częściowym badaniem statystycznym opartym na próbie pobranej ze zbiorowości generalnej w sposób losowy. W metodzie reprezentacyjnej dokonuje się wyboru próby na dwa sposoby. Może to być wybór przez losowanie, albo przez celową selekcję.
RODZAJE OBSERWACJI:
Obserwacja ukryta
Obserwacja jawna
Obserwacja uczestnicząca
Obserwacja nieuczestnicząca
Obserwacja kontrolowana
Obserwacja niekontrolowana
WYWIAD
rozmowa kierowana, w której biorą udział co najmniej dwie osoby: prowadzący wywiad i respondent. Badający stara się oddziaływać na badanego stawianymi pytaniami i skłonić go do udzielenia odpowiedzi na temat będący przedmiotem badań.
RODZAJE WYWIADÓW
wywiady pogłębione
wywiady zogniskowane
wywiady ustrukturyzowane
wywiady częściowo ustrukturyzowane
wywiady nieustrukturyzowane
wywiady jawne
wywiady ukryte
ANKIETA
Metoda pomiaru pośredniego
charakteryzująca się tym, iż kwestionariusz ankietowy trafia bezpośrednio do rąk respondenta, który odpowiada pisemnie lub elektronicznie na pytania kwestionariusza.
RODZAJE ANKIET:
ankieta bezpośrednia,
ankieta komercyjna,
ankieta telefoniczna,
ankieta komputerowa,
ankieta pocztowa,
ankieta audytoryjna,
ankieta prasowa,
ankieta rozdawana,
ankieta radiowa i telewizyjna.
ankieta jawna,
ankieta anonimowa.
PYTANIA FILTRUJĄCE
rodzaj pytania kwestionariuszowego umieszczane jako poprzedzające w stosunku do następnego (następnych). Najczęściej nazwę tę stosuje się wobec pytań stawianych na samym początku wywiadu i mających ustalić, czy respondent spełnia wymogi określone przez twórcę badania.
KWESTIONARIUSZ ANKIETY
wstępu
tematu badania
informacji o instytucji prowadzącej badania
wyjaśnienia celu badania dla respondenta
zachęty do wypełnienia kwestionariusza (dot. tylko ankiety) i udzielania wyczerpujących i prawdziwych odpowiedzi
pytań rekrutacyjnych (opcjonalnie)
instrukcji wypełniania kwestionariusza
metryczki
TECHNIKA BADAŃ OPARTA O DOKUMENTY OSOBISTE
metoda oparta na analizie wszelkich dokumentów osobistych. Źródłem danych do analizy socjologicznej mogą być: listy, autobiografie, pamiętniki, dzienniki, notatki, rysunki, fotografie, ustne opowiadania,, czyli różnego rodzaju dokumenty osobiste. Najczęściej są to dokumenty opisujące historie życia, dokumenty biograficzne.