org zarz bibl c 2


Organizacja i zarządzanie biblioteką - C

C1 - zajęcia organizacyjne

Piszemy kolokwium (podobne jak pytanie na zajęciach, bez definicji - np.: „na czym polega organizowanie imprezy bibliotecznej”), odpowiadamy na zajęciach. Praca zaliczeniowa - będzie krótka. Praca będzie miała 5 (max 10) stron. Nie mają to być referaty, definicje w pracy. Do 13 stycznia oddajemy, ewentualnie trochę wcześniej, bo trzeba będzie wykorzystać wiedzę z zajęć po drodze. 1) Wypisujemy, kto prowadzi bibliotekę, jaka jest duża (może być szkolna). Ale potem piszemy, jakie wybierają się imprezy biblioteczne, wybieramy jedną imprezę (raczej bardziej ambitną - ale w znaczeniu przeżycia typu Noc z Andersenem). Praca to nie jest sprawozdanie. Nie lać wody. Nie kopiować bzdur. Potem będzie o tym, co trzeba w pracy umieścić. 2) Mamy opisać organizację imprezy. Jak wyglądała promocja imprezy? Kto za to odpowiada? Czy osoby odpowiadające dobrze się komunikowały? Czy był podział pracy? 3) Propozycje zmian organizacyjnych. Co powinno się poprawić? Co nam psuło to spotkanie? Co było źle?

C2 [14.10.2010] - Wprowadzenie

Organizacja - uporządkowany zbiór procesów:

Cele - to wspólna cecha tych znaczeń. Oczekujemy, by pracownicy wiedzieli, co jest celem, kto ma jakie obowiązki. Cel to główny regulator organizacji.

System - wielopoziomowy i otwarty zespół składników, wzajemnie powiązanych i uporządkowanych (np. biblioteka). Mówi się o podsystemach, nadsystemach i otoczeniu systemu, w którym system jest „zanurzony”. W przypadku biblioteki to mniej więcej to samo, co struktura, bo zwykle biblioteki dzieli się według działów (procesów bibliotecznych). System pojawił się w latach '60 XIX w., wszystko podporządkowywano systemowi, w latach '70 stwierdzono, że nie ma jednego dobrego systemu, bo każda biblioteka jest inna. W latach '80 szukano nowych rozwiązań, w latach '90 organizację porównano do mózgu, maszyny.

Podział, określanie reguł i scalanie - podział służy porządkowaniu całości na drobne składniki; scalanie (koordynacja) służy temu, by poszczególne wydzielone tak składniki dążyły do wspólnych celów. Aby zespolić elementy w strukturę, potrzebne są procedury, układy i relacje (w sumie reguły). Są to ustalane dla całości normy, stanowiących podstawę organizacji formalnej. Obok formalnej jest też organizacja nieformalna (spontaniczne układy między ludźmi - „na gębę”) - czasem ma zbieżne cele z formalną (jak nie, to mamy patologię organizacyjną).

Zarządzanie - sterowanie wszystkimi składnikami organizacji, całościowa regulacja i kierowanie. Organ kierujący (dyrekcja) ustala porządek organizacyjny oraz określa kierunki działania (cele). Zarządzanie to kierowanie ludźmi, dyspozycyjnością środków produkcji, urządzeń i aparatury (kieruje się personelem, zarządza się instytucją, ale czasem zarządzania = kierowanie). Zarządzanie to kompleks wszystkich procesów decyzyjno-regulacyjnych, oparty na stałym dopływie informacji, mających zapewnić funkcjonowanie organizacji. Są to:

Rotacja - przemieszczanie się części organizacyjnych (czyli przemieszczanie, rotacja zbiorów - księgozbiory ruchome). Prewencja - to ochrona zbiorów. Czyli np. ochrona najświeższych zbiorów. Kłóci się to z ideą udostępniania.

Kierowanie - pobudzenie działań personelu - osiąganie celów przez ludzi, zorganizowanych w sposób formalny. To powodowanie, aby ludzie pracowali razem dla wspólnego celu oraz regulacja i koordynacja tej pracy. Ma zastosowanie we wszystkich komórkach i agendach - nawet jednoosobowych (i też działają dodatki kierownicze ;) ). Dotyczy też kierowania innymi ludźmi (np. kierowanie czytelnikami). W zarządzaniu najważniejszy powinien być człowiek.

Składniki zarządzania:

Zasady zarządzania wg Fayola:

Odrębność (specyfika) bibliotek:

Cele ogólne biblioteki:

Cele te nie zmieniły się od wielu lat. Zmieniły się sposoby ich osiągania (reguły postępowania) - pojawia się w bibliotece marketing, promocja, biblioteki stają się systemem otwartym - takim, które oprócz wejścia, wyjścia i transformacji (przetwarzania) ma jeszcze wgląd na otoczenie. A biblioteka dzisiaj jest otwarta na otoczenie; stara się wyeksponować wyjściową sferę usług, wiązać ją ze środowiskiem i sponsorami. Innowacje przebiegają zwykle w procesach zewnętrznych - struktury wewnętrzne (jak gromadzenie, opracowanie, udostępnianie itd. są raczej dziś zastałe).

Role w grupie:

C3 [21.10.2010]

Przygotować: M. Huczka: Marketing organizacji non-profit. Sosnowiec 2003. s. 20-27, 47-58, 111-115. Zagadnienia: otoczenie wewnętrzne i zewnętrzne, zmienność otoczenia bibliotek, cel organizacji non-profit, czynnik sukcesu organizacji.

Schemat Iszikawy:

0x01 graphic

0x01 graphic

5 przyczyn:

Jeśli mamy złą organizację pracy, to całość się deorganizuje. Ość się łamie i rybka nie może płynąć. Rybka ma kręgosłup - czynnik ludzki, który wpływa na wszystko. Szukamy do każdej przyczyny małych przyczyn. Jak szwankują nam ludzie, to szukamy, kto to jest. Jak szwankuje baza materialna, to szukamy przyczyny co jest za to winne. Takie drzewko rozwidleń.

Zasada 80-20: na 80 % naszego sukcesu składa się 20% działań wkładanych na naszą organizację. 20% czynników powoduje w organizacji 80% szkód. Zepsute 20% maszyn w fabryce czyni 80% szkód (strat). 80% produkcji piwa to 20% możliwych gatunków piwa.

Otoczenie firmy usługowej

Wyodrębnienie firmy może być prawne (nazwa, statut), ekonomiczne (dysponuje kasą, swoim budżetem) i organizacyjne (ma strukturę i zarząd)

Otoczenie stanowi uwarunkowania, w których funkcjonuje firma. Stwarza możliwość przetrwania i daje szanse na rozwój. Najważniejsze jest to, aby poznać otoczenie, w którym będziemy funkcjonować.

Podział otoczenia:

Podział otoczenia wg R.A. Webera:

Podobny podział zaproponował J. Penco, tylko zmienne nazywa niespokojnym, a stałe - spokojnym. Spokojne podzielił na luźne (brak powiązań) i zwarte (współzależność).

Rynek - składnik otoczenia, na którym organizacja sprzedaje usługi i nabywa usługi innych organizacji. Też może być burzliwy (rynek elektroniczny) lub spokojny (produkcja spożywcza).

Inne segmenty otoczenia organizacji to np. natura (zmiany klimatyczne, zanieczyszczenie powietrza), władza (nakazy, zakazy, podatki), gra (współdziałanie z innymi organizacjami, układy), walka (gra o zniszczenie konkurencji).

Sektor non-profit - współdziała obok sektora prywatnego i publicznego.

Biblioteka - instytucja społeczna. To znaczy, że biblioteka oferuje usługi, zapewnia informację, wiedzę - działa na rzecz społeczeństwa. Jest instytucją typu non-profit (nie charytatywną) - nie prowadzi działalności gospodarczej.

Organizacja not-for-profit to taka, która może mieć działalność gospodarczą, ale wszelkie zyski są przekazywane na cele statutowe.

Fundacja - członkami są fundatorzy - zbierają fundusze na rzecz jakiś celów (np. na rzecz chorych dzieci). Utrzymują się zatem z innych źródeł, ale działają na pieniądzach.

Stowarzyszenie - najważniejsi są członkowie stowarzyszenia. Gromadzi fundusze, ale na rzecz siebie samych (np. na wycieczkę do Gdańska). Działają na jakiś czynnościach, które ktoś robi. Liczy się działalność, mniej pieniądze.

Wizja przedsiębiorstwa XXI w.:

0x01 graphic

następne: Zbysław Dobrowolski: Organizacja i zarządzanie: zarys problematyki metod. 2008. s. 128-139. Zagadnienia: rodzaje struktur, problematyka struktury

Grupa 3: Biblioteka UŚ

Wyodrębnienie firmy może być:

wymiana zagraniczna:

Struktura wewnętrzna:

Dyrektor: prof. UŚ dr hab. Dariusz Pawelec

Zastępca Dyrektora: st. kust. dypl. mgr Małgorzata Waga

Koordynator ds. bibliotek specjalistycznych: Koordynator: mgr Irena Żórawik

Biblioteka Brytyjska Kierownik: mgr Krystyna Grudzień

Biblioteka Niemiecka - Deutscher Lesesaal des Goethe-Instituts Kierownik: mgr Elżbieta Grabarska

Oddział Udostępniania Zbiorów i Informacji Naukowej Kierownik: mgr Grażyna Razik

Zastępca Kierownika: mgr Aleksandra Kaszper

Oddział Gromadzenia, Uzupełniania i Opracowania Zbiorów Kierownik: mgr Anna Śpiechowicz

Zastępca Kierownika: dr Iwona Blicharska

Bibliotekarz systemowy: mgr Arleta Majcherek

Samodzielna Sekcja Kontroli i Selekcji Zbiorów Kierownik: mgr Halina Mazelon

Oddział Obsługi Informatycznej Bibliotek Kierownik: mgr inż. Andrzej Koziara

Samodzielna Sekcja Administracyjno-Gospodarcza Kierownik: mgr Krystyna Dyszka

Oddział Biblioteki Uniwersytetu Śląskiego w Cieszynie, Wypożyczalnia, Czytelnia Książek, Czytelnia Czasopism,

Oddział Specjalistyczny Biblioteki Uniwersytetu Śląskiego - Zbiory Biologii Kierownik: mgr Beata Trzaska[Wypożyczalnia, Czytelnia Ogólna, Opracowanie]

Oddział Specjalistyczny Biblioteki Uniwersytetu Śląskiego - Zbiory Fizyki

Biblioteki specjalistyczne:

KATOWICE:

  1. ZBIORY BIOLOGII

  2. ZBIORY FIZYKI

  3. BIBLIOTEKA BRYTYJSKA

  4. BIBLIOTEKA NIEMIECKA

  5. WYDZIAŁ PRAWA I ADMINISTRACJI

  6. WYDZIAŁ NAUK SPOŁECZNYCH

  7. BIBLIOTEKA TEOLOGICZNA

  8. MIĘDZYNARODOWA SZKOŁA NAUK POLITYCZNYCH

  9. WYDZIAŁ RADIA I TELEWIZJI

  10. STUDIUM PRAKTYCZNEJ NAUKI JĘZYKÓW OBCYCH

  11. WYDZIAŁ FILOLOGICZNY W KATOWICACH

  12. WYDZIAŁ PEDAGOGIKI I PSYCHOLOGII

SOSNOWIEC

  1. WYDZIAŁ NAUK O ZIEMI

  2. WYDZIAŁ INFORMATYKI I NAUKI O MATERIAŁACH

  3. WYDZIAŁ FILOLOGICZNY W SOSNOWCU (Biblioteka Anglistyczna, Biblioteka Romanistyczna, Biblioteka Slawistyczna, Biblioteka Instytutu Filologii Wschodniosłowiańskiej i Biblioteka Germanistyczna.)

CIESZYN

16. ODDZIAŁ BIBLIOTEKI UNIWERSYTETU ŚLĄSKIEGO W CIESZYNIE

CHORZÓW

17. SZKOŁA ZARZĄDZANIA

RYBNIK

18. OŚRODEK DYDAKTYCZNY

Sekretariat:

Wypożyczalnia

Wypożyczalnia Międzybiblioteczna

Czytelnia Ogólna i Czasopism

Czytelnia Matematyczna

Czytelnia Chemiczna

Informatorium i Katalogi

Pracownia Zbiorów Specjalnych

Sekcja Magazynowa
0x01 graphic

Otoczenie: