Dokonaj standaryzacji w podanych wypowiedziach argumentacyjnych.
Jakie są typowe błędy w argumentacjach.
Wypowiedź argumentacyjna- wypowiedź, w której za pomocą jednych zdań (przesłanek) uzasadnia się jakieś inne, z założenia kontrowersyjne, zdanie ( konkluzję).
Wyodrębniony z wypowiedzi argumentacyjnej układ zdań złożony z przesłanek i konkluzji nazywamy argumentem.
Przykład:
P- przesłanki K- konkluzja
Nie istnieją nieomylni ludzie. Sędziowie, choćby najbardziej roztropni, skrupulatni i ostrożni, popełniają błędy i zawsze je będą popełniać. Jeśli więc prawo dopuści stosowanie kary śmierci, na pewno zdarzać się będą przypadki stracenia niewinnych ludzi.
P1: Nie istnieją nieomylni ludzie.
P2: Sędziowie, nawet najbardziej roztropni, skrupulatni i ostrożni, popełniają błędy i zawsze je będą popełniać.
K: Jeśli prawo dopuści stosowanie kary śmierci, zdarzać się będą przypadki stracenia niewinnych ludzi.
Standaryzacja argumentu - polega na wyodrębnieniu z wypowiedzi argumentacyjnej przesłanek i konkluzji oraz ich zwięzłym, jasnym a także emocjonalnie neutralnym przedstawieniu w postaci samodzielnych, pełnych zdań.
Po wyodrębnieniu przesłanek i konkluzji należy je zapisać:
- zwięźle ( minimalna liczba słów, bez zbędnych wtrętów);
- jasno (przejrzyście i jednoznacznie);
- neutralnie ( unikać słów nacechowanych emocjonalnie).
Przykład standaryzacji:
We wrześniu 1939 nikt nie chciał „umierać za Gdańsk”- nie pomogła nam Anglia, nie pomogła Francja- sojusznicy przyglądali się z bezpiecznej odległości naszej klęsce. Myślę, że samo wspomnienie tamtych wydarzeń wzbudza poważne wątpliwości- czy obecni nasi sojusznicy z NATO wyślą do Polski swoje dywizje, gdyby znowu któryś z sąsiadów zechciał nas „wyzwolić”.
Standaryzacja:
P: Podczas kampanii wrześniowej w 1939 państwa sojusznicze, Anglia oraz Francja nie udzieliły Polsce żadnej pomocy.
K: Jest wątpliwe, czy obecnie kraje sojusznicze Polski z NATO udzielą Polsce zbrojnej pomocy w razie ataku na nią.
Standaryzację utrudnić może czasem specyficzny sposób przedstawienia przesłanek i konkluzji. Oto pięć najczęściej pojawiających się problemów:
Brak konkluzji. Niektóre wypowiedzi argumentacyjne nie zawierają podanej wprost konkluzji, która pozostawiona jest domyślności odbiorcy- często odgadnięcie konkluzji na podstawie kontekstu bywa trudne i niepewne.
Więcej niż jedna konkluzja. W niektórych wypowiedziach argumentacyjnych spotyka się dwie lub więcej odrębnych konkluzji. Uważamy wówczas, że wypowiedź zawiera kilka argumentów- tyle, ile jest konkluzji.
Pytania. Przesłanki i konkluzja argumentu mogą być wprowadzane za pomocą pytań. Pytanie jest wygodnym środkiem retorycznym służącym ekspozycji oczywistych prawd, wyrażaniu wątpliwości, przykuwaniu uwagi odbiorcy do istotnych elementów argumentu, ostrożnego wprowadzania konkluzji.
Zdania dyrektywne. Zarówno przesłanki jak i konkluzja argumentu mogą być wprowadzane za pomocą zdań dyrektywnych ( rozkazów, poleceń, próśb), które nie są ani prawdziwe, ani fałszywe. Zdania takie mogą być rozmaicie interpretowane - najczęściej jako wskazanie słusznego, zdaniem autora, postępowania albo podkreślenie prawdziwości lub fałszywości jakichś twierdzeń
Ironia. Stanowi ona trudność w wypowiedziach argumentacyjnych. Sformułowanie ironiczne w sposób jawny sprzeciwia się prawdziwym poglądom autora. Znakiem ironii bywa często przesada, jawna fałszywość czy absurdalność wypowiedzi.
*Często argumenty formułowane są a trakcie dialogu.
*Powtorzenia. Ta sama przesłanka argumentu (czasem również jego konkluzja) może zostać powtórzona w kilku miejscach wypowiedzi, np. przy użyciu nieco innego sformułowania. Podczas standaryzacji taką przesłankę, lub konkluzję zapisujemy tylko jednokrotnie.
BŁĘDY W ARGUMENTOWANIU:
AD IGNORANTIAM - brak wiedzy, wiedza oparta na niewiedzy, np.: Nigdzie nie wykazano, by telefony komórkowe mogły komuś zaszkodzić, zatem ich używanie jest bezpieczne.
UOGÓLNIENIE - np. Znam trzy Marie i każda z nich jest uczciwa, zatem wszystkie Marie są uczciwe.
BŁĄD PODZIAŁU I POŁĄCZENIA - np.: Ta drużyna składa się z najlepszych piłkarzy na świecie, zatem jest to najlepsza na świecie drużyna piłkarska.
ARGUMENT RÓWNI POCHYŁEJ - np.: Zgodzić się na całkowity zakaz posiadania broni palnej? A dlaczego tylko palnej- przecież nożem też można kogoś zabić. Widelcem można przekłuć komuś gardło…
BŁĘDNA PRZYCZYNA NA PODSTAWIE WYSTĘPOWANIA - np.: Wczoraj czarny kot przebiegł mi drogę, gdy szedłem na przystanek, a zaraz potem ukradli mi portfel. I jak tu nie wierzyć, że czarny kot przynosi nieszczęście?
**Do Teorii dołączam przykłady z książki „Sztuka argumentacji” ( może się pojawią na egzaminie…)
***
Następujące wypowiedzi potraktować jako wypowiedzi argumentacyjne i odgadnąć ich konkluzje:
(a) Jeśli chodzi o problem dopuszczalności aborcji, to uważam, że każda kobieta ma prawo do własnego brzucha.
(b) Pojęcie pornografii jest nieostre. Gdybyśmy prawnie zakazali pornografii, nie wiadomo by było, czego zakazujemy, a prawo musi przecie dokładnie określać granice pomiędzy zakazanym a dozwolonym.
(c) Człowiek wymyślił alkohol. A Bóg stworzył marihuanę. [napis na T-shircie]
(d) Gdyby PZPR była organizacja, przestępczą, znaczyło by to, że mamy w kraju dwa miliony przestępców.
***
***
***