Stosunki polsko - litewskie w latach 1922 - 1938
Włączenie ziemi wileńskiej do Polski w roku 1922 mimo dyplomatycznych protestów Anglii i Francji, przesądziło spór o Wilno na długi lata. Konferencja ambasadorów Anglii, Francji, Włoch i Japonii 15 III 1923 roku uznała wschodnie granice Polski i przyznała Polsce Wilno. Protest Litwy nie przyniósł skutków, gdyż nowa konferencja ambasadorów 3 XII 1924 roku oświadczyła, iż nie zamierza wszczynać dyskusji nad sprawą granicy polsko - litewskiej. Decyzję tą przyjęła do wiadomości LN. Litwy otrzymała tylko moralne poparcie od ZSRR. Jednakże na mocy traktatu w Rydze 18 III 1921 roku oświadczyła, że jeśli do obszarów leżących na wschód od granicy polsko - litewskiej wchodzą obszary sporne to ZSRR nie wnika sprawy granic. Na mocy innej umowy zaś ZSRR obiecuje Litwie, że pomoże im odzyskać utracone terytoria. Na protest Polski 26 X 1926 rząd radziecki 19 IX 1926 roku odpowiedział, że traktat ryski nadal obowiązuje.
Spór rozgorzał na nowo po przewrotach państwowych na Litwie i w Polsce. Rząd Voldemarasa zaczął uprawiać politykę ucisku wobec własnego społeczeństwa i wobec mniejszości polskiej. Zatarg polsko - litewski ponownie stanął na forum LN. Rząd litewski ponownie wniósł skargę i oskarżył Polskę o zamiar agresji. W listopadzie 1927 roku Litwa zarządza częściową mobilizację. Rząd Polski w nocie z 28 XI 1927 roku do państw europejskich oznajmił, że nie żywi wrogich zamiarów wobec Litwy.
Na posiedzeniu Rady LN w Genewie 10 XII 1927 doszło do dramatycznego spotkania Piłsudskiego z Voldemarasem; na pytanie: „Pokój czy Wojna?” Piłsudski nie miał innego wyjścia jak odpowiedzieć „Pokój”.
Wiosną 1928 roku w Królewcu z inicjatywy LN zostały podjęte rokowania polsko - litewskie. Litwa zażądała od Polski 10 mln dolarów tytułem odszkodowania a akcję gen. Żeligowskiego i zaznaczyła, iż nie zrzeka się praw do Wilna. Strona polska zgłosiła pretensje do odszkodowania za wypadki na linii demarkacyjnej z lat 1919 i 1920. Konferencja zakończyła się powodzeniem - zamknięto granice nawet dla ruchu pocztowego.
Oba kraje nadal podejmowały nieoficjalne wysiłki na rzecz porozumienia. Od 1929 roku litewski minister spraw zagranicznych Lozoraitis prowadził tajne rozmowy z Polską w celu normalizacji stosunków. Poinformował premiera Smetonę o wynikach 18 IV 1935 roku. Proponował wtedy ułożyć stosunki z Polską na zasadzie przyznania Polsce kulturalnej autonomii ludności litewskiej na Wileńszczyźnie. Później tajne rozmowy prowadził w imieniu Lozoraitisa Kazimierz Narutowicz. Smetona nie podjął rozmów z Polską bo to by oznaczało wyrzeczenia się Wilna.
W marcu 1938 roku w stosunkach polsko - litewskich wybuchł niebezpieczny kryzys. Rankiem 11 marca na granicy polsko - litewskiej został śmiertelnie postrzelony żołnierz polski Serafin. W Polsce rozpętano nagonkę wobec Litwy - na granicy litewskiej rozpoczęła się koncentracja wojsk polskich. Ważyły się losy wojny i pokoju. Związek Radziecki przestrzegał Polskę przed zamachem na wolność Litwy. Komunistyczna Partia Polski surowo potępiała gwałt nad narodem litewskim; Komunistyczna Partia Litwy w odezwie do młodzieży litewskiej wskazywała na zagrożenie Litwy ze strony hitlerowskich Niemiec i faszystowskiej Polski.
Polska początkowo chciała wykorzystać incydent graniczny do zmuszenia Litwy do wyrzeczenia się Wilna i nawiązania stosunków dyplomatycznych. Wobec nieustępliwości Litwy, rząd polski wystosował w dniu 17 III 1938 roku ultimatum do rządu Litwy, w którym domagał się bezwarunkowego nawiązania stosunków dyplomatycznych do dnia 31 III 1938 roku. Odpowiedź litewska, jak domagała się Polska, miała nastąpić w ciągu 48 godzin.
Rząd litewski odbył specjalne posiedzenie w celu rozpatrywania ultimatum polskiego. Posiedzenie to odbyło się z udziałem Smetony w dniu 19 marca. Rząd ultimatum przyjął i przedstawił sprawę sejmowi. Sejm litewski zebrał się tego dnia w południe i po 7-minutowym posiedzeniu milcząco bez głosu sprzeciwu przyjął polskie ultimatum. Tym samym w opinii polskiej Litwa zrzekła się Wilna.