Układ chłonny:
- budowa narządów,
- funkcje poszczególnych narządów,
- rola układu chłonnego w procesach
immunologicznych.
Układ chłonny
Do układu chłonnego przechodzi płyn tkankowy.
Układ chłonny rozpoczyna się w postaci zamkniętych pętli naczyń włosowatych.
Połączenia tych naczyń tworzą większe naczynia, z których limfa jest odprowadzana
do węzłów chłonnych.
W węzłach chłonnych limfa jest filtrowana , wzbogacana w limfocyty.
Połączenia naczyń odprowadzających z węzłów tworzą naczynia zbiorcze, a te dwa duże pnie chłonne: przewód piersiowy i przewód chłonny prawy.
Przewody te wchodzą do kątów żylnych w obrębie szyi, w ten sposób chłonka przedostaje się do krwi żylnej.
Do układu chłonnego należą:
naczynia chłonne,
węzły chłonne,
tkanka chłonna pozawęzłowa,
śledziona,
grasica.
Naczynia
Naczynia chłonne włosowate maja zdolność pochłaniania dużych drobin białkowych - bakterie, komórki nowotworowe.
Zbudowane są tylko ze śródbłonka. Większe naczynia chłonne maja ściany o budowie trójwarstwowej, posiadają też zastawki ułożone parami.
Naczynia chłonne łączą się ze sobą, tworząc pnie zbiorcze chłonne.
- Przewód piersiowy ( ductus thoracicus ) powstaje z połączenia pni lędźwiowych pni jelitowych.
W obrębie przewodu piersiowego można wyodrębnić trzy części:
1) brzuszną,
2) piersiowa,
3) szyjną.
Zbiera on chłonkę z kończyn dolnych, miednicy, jamy brzusznej, lewej połowy klp., lewej kończyny górnej, lewej połowy głowy i szyi.
- Przewód chłonny prawy ( ductus lymphaticus dexter ) zbiera chłonkę z prawej połowy głowy i szyi, prawej połowy klp., prawej kończyny górnej.
Przewody te odprowadzają chłonkę do kątów żylnych w obrębie szyi.
Węzły chłonne ( noduli lymphatici ), mają kształt nerkowaty, zaokrąglony.
Po jednej stronie posiadają wnękę, przez którą wychodzą z węzła naczynia odprowadzające.
Naczynia doprowadzające wnikają do węzła w wielu miejscach.
Na przekroju można wyróżnić część korową - na obwodzie i część rdzenną - centralną, oraz skupiska grudek chłonnych.
Liczba grudek jest zmienna - największa jest w okresie aktywności procesów obronnych.
W obrębie grudek dochodzi do rozmnażania, produkcji limfocytów.
Czynność węzłów chłonnych:
produkcja limfocytów,
filtracja przepływającej chłonki - pochłonięciu i zniszczeniu ulegają bakterie, erytrocyty, pyły węglowe, komórki nowotworowe,
wytwarzają p / ciała,
biorą udział w powstawaniu reakcji odrzucania przeszczepów.
Węzły chłonne w obrębie głowy i szyi:
potyliczne,
zamałżowinowe,
przyusznicze,
policzkowe,
podżuchwowe,
podbródkowe
szyjne głębokie,
szyjne powierzchowne,
nadobojczykowe,
szyjne przednie.
Węzły kończyny górnej:
pachowe: pachowe boczne, podłopatkowe, pachowe środkowe, szczytowe, piersiowe,
ramienne,
łokciowe,.
Węzły klp.:
Część chłonki ze ściany klp. spływa do węzłów pachowych.
międzyżebrowe tylne,
mostkowe,
przytchawicze,
tchawiczo - oskrzelowe,
oskrzelowo - płucne,
płucne,
śródpiersiowe : przednie i tylne.
Węzły jamy brzusznej i miednicy:
ściany tylnej brzucha,
regionalne: żołądkowe, trzustkowe, wątrobowe, krezkowe, okrężnice, pęcherzowe, przymaciczne.
Szereg węzłów leży wzdłuż przebiegu aorty brzusznej i żyły głównej dolnej.
biodrowe wspólne,
biodrowe wewnętrzne i zewnętrzne.
Węzły kończyny dolnej:
Wszystkie naczynia chłonne, zarówno głębokie, jak i chłonne powierzchowne kierują chłonkę do węzłów pachwinowych.
Śledziona - lien / splen
Leży w lewym podżebrzu pomiędzy żołądkiem, przeponą, lewą nerką a okrężnicą.
W normalnych warunkach nie wyczuwa się jej.
Splenomegalia - powiększenie śledziony.
Powierzchnie: - przeponowa,
- trzewna, która posiada wnękę, przez którą przechodzą naczynia.
Jest bardzo dobrze ukrwiona, jest krucha, podatna na urazy.
Czynność śledziony:
rozkładanie erytrocytów - rozkład starych komórek,
eliminuje bakterie, obce komórki, pasożyty,
wytwarza p/ ciała,
produkuje limfocyty ( w obrębie ciałek Malpighiego ),
w życiu płodowym pełni na równi ze szpikiem czerwonym rolę krwiotwórczą,
jest zbiornikiem krwi.
Grasica - thymus
Leży w górnej części śródpiersia przedniego, w dolnym odcinku szyi.
Rozwija się już w 2 m-cu życia płodowego. Największa jest w okresie dzieciństwa,
w wieku 2 - 3 lat, waży ok. 40 g.
Po okresie dojrzewania zanika stopniowo, w wieku 35 lat waży ok. 4 g.
Zmienia się w ciało tłuszczowe.
Rola grasicy:
centralny narząd układu limfatycznego,
produkuje p / ciała,
aktywizuje limfocyt ( limfocyty T ),
uczestniczy w powstawaniu reakcji odrzucania przeszczepów,
odpowiada za „ pamięć komórkową”, identyfikację obcych komórek w obrębie organizmu.
4