Cywilizacje Ameryki prekolumbijskiej

Podręcznik, str. 130-135

Polecam film Mela Gibsona „Apocalypto”

1. Cywilizacja Olmeków:

1. najstarsza cywilizacja Ameryki prekolumbijskiej- II tys. p.n.e. -100 p.n.e. , koniec cywilizacji 800 r. n.e.

2. obszar: Ameryka Środkowa - Zatoka Meksykańska

3. osiągnięcia:

- kalendarz słoneczny, piramidy schodkowe,

- pismo hieroglificzne, samodzielne państwa-miasta

• rozwinięty handel, rolnictwo, rzemiosło, wyroby z ceramiki, systemy melioracyjne,

2. Cywilizacja Majów- nazywani Grekami Ameryki

1. czas : Stare Imperium I tysiąclecie p.n.e.- 800 n.e. i Nowe Imperium- IX w. n.e.- poł. XVI w. - podbój przez hiszpańskich konkwistadorów

2. obszar imperium: dzisiejszy Meksyk, Gwatemala, Salwador, Honduras,

3. osiągnięcia:

• scentralizowane państwo z teokratą- władcą z nieograniczoną władzą polityczną, religijną, silna pozycja arystokracji rodowej jako wysokich rangą urzędników i kapłanów, federacja państw- miast, np. Tikal, Copan, Mayapan, Chichen Itza,

• rozwinięte rolnictwo: uprawa kukurydzy, bawełny, manioku, kakao,

• zespoły pałacowo- światynne, piramidy schodkowe, kamienna boiska do gry w piłkę nożną, bogate zdobnictwo ( płaskorzeźby, jubilerstwo, ornamentyka, ceramika),

• pismo hieroglificzne, kodeksy ( mity, eposy, teksty epickie)

• dwudziestkowy system zapisu matematycznego, wprowadzili do algebry liczbę zero,

• obserwacje astronomiczne- rok słoneczny, rozwinięty handel i rzemiosło,

• religia politeistyczna, animizm- wiara w siły przyrody, krwawe ofiary rytualne, pierzasty wąż Kukulcan- dawca wiedzy i umiejętności

3. Cywilizacja Azteków:

1. czas: XII- XVI w. - 1519- podbój przez konkwistadora Ferdynanda Corteza

2. obszar- południowy Meksyk

3. osiągnięcia:

• federacja około 500 państw-miast, które płaciły trybut władcy Azteków

• stolica: Tenochtilan,

• bogata sztuka: rzeźba, architektura, ornamentyka, monumentalne zespoły pałacowe

• medycyna: leczenie złamań, trepanacja czaszki, operacje plastyczne, znieczulenia, uśpienie,

• religia politeistyczna: Huitzilopochtli - Bóg Słońca i Wojny, pretendujący do roli najwyższego bóstwa; Coatlicue - Bogini Ziemi i Śmierci, matka Słońca i wszystkich bogów, Quetzalcoatl, Tláloc, Tezcatlipoca, krwawe ofiary głównie z jeńców wojennych

• rozwinięte rolnictwo: uprawa kukurydzy, tytoniu, pomidory, kakaowiec, hodowla indyków, bażantów,

• pismo hieroglificzno-piktograficzne, kalendarz słoneczny

4. Imperium Inków:

1. a. obszar: Andy, obszar dzisiejszego Peru, Ekwadoru, części Boliwii, Chile, Kolumbii i Argentyny.

2. czas: XII- XVI w. - podbój przez konkwistadora Francisco Pizarro

3. osiągnięcia:

• stolica- Cuzco, ważne miasto: Machu Picchu,

• władca absolutny: Inka- wcielenie syna słońca- Wirakocza, wybierany przez rody arystokratyczne i kapłanów,

• duża rola namiestników prowincji i wojowników,

• pismo węzełkowe- kipu,

• rozwinięta chirurgia,

• sieć dróg, niektóre funkcjonują do dzisiaj !, poczta sztafetowa, system sygnalizacyjny ( znaki dymne),

• rozwinięte rolnictwo: uprawa kukurydzy, ziemniaków, hodowla lam, alpak, świnek morskich,

• systemy nawadniające, tarasy nawadniające

Autor Michał Motała 2011 ®

---