„WIOSKI DZIECIĘCE SOS”
HISTORIA
W 1949 r. w Austrii została założona pierwsza w świecie Wioska Dziecięca SOS. Dziś organizacja niesie pomoc dziesiątkom tysięcy dzieci na wszystkich kontynentach w 131 krajach świata. W 1949r Austriak Hermann Gmeiner założył Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięce i wybudował razem z przyjaciółmi pierwszą Wioskę Dziecięcą SOS w Imst, w Austrii. Pierwszemu domkowi dał nazwę "Dom Pokoju". Nikt wtedy nie przypuszczał jak wielkim sukcesem na całym świecie okaże się jego pomysł. Dla Hermanna Gmeinera, głównym celem było stworzenie dla sierot wojennych i opuszczonych dzieci, rodziny, domu i Wioski. Do dziś ten "prototyp" Imst jest wzorem dla wszystkich krajów, jako praktyczny i łatwo dający się przystosować koncept opieki nad dzieckiem.
W 1960 r. projekt "Wioska Dziecięca SOS" rozwijał się bardzo sprawnie. Sieć Wiosek Dziecięcych SOS składała się z 10 placówek i stu rodzin. W tym czasie organizację wspierało regularnie ponadto milion darczyńców. Stowarzyszenia Wiosek Dziecięcych SOS powstały w wielu europejskich krajach: Francji, Niemczech, Finlandii, Belgii i Luxemburgu. W tym samym roku założone zostało biuro generalne SOS - Kinderdorf International w Strasbourgu jako parasol organizacyjny dla Wiosek Dziecięcych SOS, z Hermannem Gmeinerem jako pierwszym prezesem. W następnym dziesięcioleciu działalność organizacji wykroczyła poza Europę. Kampania "Ziarnko Ryżu" przyniosła fundusze wystarczające na budowę pierwszej pozaeuropejskiej Wioski Dziecięcej SOS w Deague, Korei, w 1963 r.. Powstały pierwsze Wioski SOS w innych krajach Azji oraz Ameryki Łacińskiej: w Argentynie, Ekwadorze i Urugwaju. Pod koniec lat 60-tych, została zbudowana największa Wioska Dziecięca SOS w Go Vap, w Wietnamie. Na 68 Wiosek Dziecięcych SOS ogółem powstałych do 1969 r., 39 znajdowało się w Europie, 15 w Ameryce Południowej i 14 w Azji.
Wybrzeże Kości Słoniowej stało się w 1970 r. pierwszym krajem Afryki, który został członkiem SOS - Kinderdorf International. Podczas Międzynarodowego Roku Dziecka w 1979 r, zostało otwartych trzydzieści nowych Wiosek Dziecięcych SOS. Rozpoczął pracę pierwszy szpital w Hohenau, w Paragwaju. Pod koniec lat 70-tych istniały 143 Wioski Dziecięce SOS w 60 krajach. W tym czasie już ponad cztery miliony ludzi wspierało działalność Wiosek Dziecięcych SOS na całym świecie.
W 1982 r została otwarta Akademia Hermanna Gmeinera w Innsbruck, w Austrii, jako ośrodek szkoleniowy dla pracowników SOS z całego świata, miejsce spotkań międzynarodowych oraz centrum rozwoju koncepcji opieki nad dzieckiem i wychowania w Wioskach Dziecięcy. W 1985 r na Walnym Zgromadzeniu Helmut Kutin, do tej pory reprezentant organizacji w Azji, został wybrany na Prezesa SOS - Kinderdorf International. 26 kwietnia 1986 r zmarł Hermann Gmeiner, zostawiając w spadku dla świata globalne dzieło obejmujące 233 Wioski Dziecięce SOS w 86 krajach.
Na początku lat 90-tych koniec zimnej wojny umożliwił reaktywację pracy Wiosek Dziecięcych SOS we Wschodniej Europie. Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięce zostało założone w Rosji i Polsce, a nowe projekty zaczęto rozwijać także w Bułgarii i Rumunii. W 1995 r. Stowarzyszenie SOS - Kinderdorf International uzyskało miano pozarządowej organizacji ze statusem doradcy (II kategorii) przy Ekonomiczno-Socjalnej Radzie Narodów Zjednoczonych". Wraz z otwarciem pierwszej Wioski Dziecięcej SOS w Adelaide, w Australii, w 1996r, działalność SOS - Kinderdorf International objęła wszystkie kontynenty świata. Obchodzona w 1999 r 50-ta rocznica założenia pierwszej Wioski Dziecięcej SOS w Imst, skupiła 400 Wiosek Dziecięcych SOS, 375 Domów Młodzieży i około 750 ośrodków socjalnych na całym świecie.
W 2001 r. otwarto ponad dwadzieścia ośrodków SOS w kilku krajach Ameryki Łacińskiej. W samym rejonie Ameryki Łacińskiej w 21 krajach, działa obecnie 100 Wiosek Dziecięcych SOS i ponad 300 ośrodków wspierających działalność SOS. Nowe Wioski Dziecięce SOS powstały również w Pritina (Kosovo), Rafah w Strefie Gazy (Terytorium Palestyny) i w Lhasa (miasto w Chinach, oraz stolica Tybetańskiego Regionu Autonomicznego). W 2002 r. Stowarzyszenie SOS-Kinderdorf International otrzymało prestiżową nagrodę im. Conrada N. Hiltona (Humanitarian Prize); jest to największa na świecie nagroda przyznawana organizacjom charytatywnym za szczególny wkład w działania ograniczające ludzkie cierpienie. Zostały rozpoczęte dwa Programy pomocy SOS: dla uchodźców Afgańskich w Pakistanie oraz dla byłych dzieci-żołnierzy w Północnej Ugandzie.
Z funduszy otrzymanych w ramach nagrody im. Conrada N. Hiltona w 2003 r. SOS Kinderdorf International rozpoczął programy pomocy dla rodzin dotkniętych AIDS. Programy te mają na celu przeciwdziałać porzucaniu dzieci z rodzin zagrożonych wirusem HIV. Charytatywna działalność Wiosek Dziecięcych SOS na świecie nie ustaje.
Ciekawe informacje:
najwięcej Wiosek Dziecięcych SOS działa w Azji - jest ich tam aż 126 i dają opiekę 16 551 dzieciom.
najmniej Wiosek Dziecięcych SOS powstało w Oceanii - tylko 2 Wioski z 78 dziećmi.
najwyżej położone Wioski Dziecięce SOS leżą w Potosi w Boliwii oraz w Lhasa na wysokości 3900 m n.p.m.
największa Wioska Dziecięca SOS na świecie znajduje się w Dharamsala, w Indiach. W ośrodku tym znajdują się 43 domy rodzinne dla dzieci, które uciekły z Tybetu.
najbardziej wysunięta na południe Wioska Dziecięca SOS znajduje się w Puerto Taras w Chile. Miejsce to jest około 1000 km dalej wysunięte na południe, niż najbardziej wysunięty na południe przylądek w Afryce.
najbardziej wysunięta na północ Wioska Dziecięca SOS znajduje się w Kandalsksha w Rosji. To jest prawie na Kole Podbiegunowym!
Indie to kraj, w którym działa najwięcej Wiosek Dziecięcych SOS na świecie. Obecnie jest ich tam 35, z czego 8 Wiosek Dziecięcych SOS zamieszkują dzieci skazane na wygnanie z Tybetu.
KONCEPCJA I ZAŁOŻENIA
Organizacja Wioski Dziecięce SOS zapoczątkowała rodzinne podejście do długotrwałej opieki nad dziećmi osieroconymi i opuszczonymi. Koncepcja pedagogiczna Wiosek Dziecięcych SOS zakłada konieczność zapewnienia osieroconemu dziecku troskliwej opieki ze strony rodziców zastępczych i nierozdzielania rodzeństwa, a także zamieszkania przez dziecko wraz z rodzicami i rodzeństwem w jednym z domków na terenie Wioski SOS.
W wioskach dziecięcych pomaga się dzieciom osieroconym. Do SOS Wiosek Dziecięcych trafiają dzieci z domów dziecka oraz pogotowia opiekuńczego. Są to sieroty naturalne lub społeczne. W polskich Wioskach SOS ponad 80% dzieci pochodzi z rodzin patologicznych. Rodzice tych dzieci zostali pozbawieni przez sąd praw rodzicielskich, a dzieci skierowano do placówek opiekuńczych. Wioski są szczególnie potrzebne dzieciom posiadającym liczne rodzeństwo. Takie rodzeństwa mieszkają często w różnych domach dziecka, a umieszczenie ich w rodzinach zastępczych lub adopcyjnych nie zawsze jest możliwe. Dlatego właśnie te dzieci mogą niezawodnie liczyć na kompensację swego sieroctwa i zbudowanie nowych więzi rodzinnych w Wiosce Dziecięcej SOS. SOS Wioski Dziecięce przyjmują liczne rodzeństwa. Podstwową zasadą jest nierozdzielnie braci i sióstr, by mogli z nowymi rodzicami stworzyć prawdziwą rodzinę.
Reguły koncepcji opierają się na czterech fundamentach:
Matka lub Rodzice - każde osierocone dziecko ma nową mamę lub rodziców zastępczych. Rodzice zastępczy to osoby, które decydują się poświecić całe swoje życie powierzonym dzieciom. Otaczają te dzieci nie tylko troską i opieką, ale także miłością.
Rodzeństwo - rodzina w Wiosce Dziecięcej składa się zazwyczaj z 6-8 dzieci w różnym wieku, które żyją wraz ze swoimi nowymi rodzicami jak naturalna rodzina. Rodzeństwa naturalne nigdy nie są rozdzielane.
Dom - dzieci wychowują się w warunkach optymalnie zbliżonych do rodzinnych - w domu, w którym każde dziecko ma swoje miejsce - łóżko, półkę na książki i szafkę, ale także określone obowiązki, czyli pomoc w opiece nad młodszym rodzeństwem, robienie drobnych zakupów itd. Dom pozostaje dla dzieci zawsze ich domem rodzinnym, do którego wracają także jako ludzie dorośli.
Wioska SOS- zorganizowana społeczność, na którą składa się około 14 domów rodzinnych, dom dyrektora i pomieszczenia dla pedagogów, psychologa oraz logopedy. Wioski zlokalizowane są na obrzeżach miast, ale dzieci uczęszczają do szkół publicznych i zawierają przyjaźnie poza terenem Wioski - w pełni uczestnicząc w życiu społecznym. Wioski zostały zorganizowane w taki sposób, aby rodzice mogli skoncentrować się głównie na wychowywaniu dzieci, znajdując wsparcie u specjalistów. Sprawy organizacyjne przejął dyrektor Wioski, który również z racji swego wykształcenia pedagogicznego wspiera fachową pomocą rodziców i resztę specjalistów, czuwających nad procesem wychowawczym dzieci.
SOS WIOSKI DZIECIĘCE W POLSCE
W Polsce funkcjonują cztery SOS Wioski Dziecięce : od 1984 r. w Biłgoraju - obecnie mieszka tam 83 dzieci, od 1992 r. w Kraśniku - na dzień dzisiejszy mieszka tam także 83 dzieci oraz od 2000 r. w Siedlcach, gdzie mieszka 71 dzieci. Najnowsza Wioska SOS stanęła w Karlinie w sierpniu 2005 roku. Prócz Wiosek SOS od 1998 r. Stowarzyszenie prowadzi także Dom Młodzieży SOS w Lublinie, w którym mieszka obecnie 36 młodych ludzi i Wspólnotę Mieszkaniową SOS dla młodzieży w Kraśniku, w której mieszka 15 osób. Oprócz tego w Biłgoraju i w Ustroniu Stowarzyszenie prowadzi Rodzinne domy czasowego pobytu dla dzieci : "Puchatek" i "Sindbad".
Wioska Dziecięca SOS to zazwyczaj 14 domów jednorodzinnych, zaplecze administracyjno- gospodarcze i baza sportowo rekreacyjna. W każdym domu mieszka odrębna rodzina - mama lub rodzice zastępczy i 6-8 dzieci. Każdy dom ma swój niepowtarzalny charakter. Dzieci chodzą do miejscowej szkoły publicznej i żyją w takim samym środowisku jak dzieci ze zwykłych rodzin. Każda Wioska SOS ma dyrektora, który wraz z rodziną mieszka na terenie Wioski. W każdej Wiosce na stałe pracuje dwóch pedagogów, psycholog oraz „ciocie” i „wujkowie” pomagający rodzicom w codziennej pracy. Wioska jest częścią środowiska społecznego i utrzymuje z nim żywe kontakty np. młodzież mieszkająca w pobliżu Wioski SOS korzysta z jej bazy sportowo-rekreacyjnej, organizowane są wspólne imprezy z okazji Dnia Dziecka i in.
Cały wysiłek pracowników skupia się na odpowiednim przygotowaniu dzieci do samodzielności. W przyszłości wychowankowie Wiosek powinni stać się całkowicie niezależnymi ludźmi, którzy dobrze dadzą sobie radę w społeczeństwie. Dlatego w Wiosce SOS dzieci przebywają średnio do 16 roku życia. Następnie przenoszą się do Domu Młodzieży SOS w Lublinie lub Wspólnoty Mieszkaniowej w Kraśniku, gdzie rozpoczyna się drugi etap przygotowania do samodzielnego życia. Ponieważ są coraz starsi wymagają innego traktowania niż dzieci w Wiosce SOS. W ten sposób zaczynają uczyć się całkowitej samodzielności i poznają możliwe kierunki kształcenia w różnych typach szkół i zawodach. W trzecim etapie usamodzielnienia wychowankowie Wiosek SOS zaczynają sami kształtować swoje życie. Ich odpowiedzialność znacznie się rozszerza. W przyszłości, bowiem, wychowankowie będą zdani głównie na siebie. Ich rodzice zastępczy, po ich odejściu przyjmują pod swoją opiekę nowe dzieci, dlatego nie będą mogli pozostawać pod ich skrzydłami tak długo, jak dzieci z normalnych rodzin, zwłaszcza, jeżeli chodzi o pomoc finansową. Muszą wcześniej niż inni młodzi ludzie nauczyć się prowadzenia samodzielnego życia, odpowiedzialności za swoje postępowanie oraz zarabiania na własne utrzymanie. Ten etap nazywany jest "nadzorowanym zamieszkaniem na zewnątrz". Wychowanek, który chce rozpocząć samodzielne życie, musi spełnić trzy warunki: ukończyć szkolę, zdobyć zawód i podjąć pracę. "Nadzorowane zamieszkanie na zewnątrz" funkcjonuje w oparciu o umowę zawartą pomiędzy wychowankiem, właścicielem mieszkania oraz Stowarzyszeniem. Stowarzyszenie opłaca czynsz, którego uzgodnioną część pokrywa wychowanek. Kwoty wpłacane przez wychowanka gromadzone są na koncie i wypłacane mu w całości na zakończenie tego etapu usamodzielniania. Tak, jak w każdej rodzinie, wychowanek SOS staje się w pełni samodzielny, gdy świadomie i odpowiedzialnie przejmuje od opiekunów ster swojego życia. Nie oznacza to jednak zerwania kontaktu z rodzicami zastępczymi i bliskimi z Wioski. Wioski SOS istnieją po to, aby dorosły człowiek, mógł stale utrzymywać kontakt z osobami, które uznaje za najważniejsze w swoim życiu. Dzięki temu zawsze będzie miał dokąd wracać.
OSOBOWOŚCI SOS
Hermann Gmeiner poświęcił całe swoje życie na realizację stworzonej przez siebie koncepcji opieki nad dziećmi osieroconymi. Jego idea niesienia pomocy dzieciom zdobyła uznanie na całym świecie. Dziś, dzięki zaangażowaniu i poświeceniu ludzi kontynuujących dzieło Gmeinera, dzisiątki tysięcy potrzebujących dzieci otrzymuje rodzinę, bezpieczeństwo i miłość.
Hermann Greiner - Założyciel SOS Wiosek Dziecięcych
Widząc cierpienie osieroconych i bezdomnych dzieci po II Wojnie Światowej i będąc przekonanym o tym, że żadna pomoc nie będzie efektywna bez możliwości stworzenia im domu, Hermann Gmeiner w 1949 r. założył pierwszą SOS Wioskę Dziecięcą . Założyciel SOS Wiosek Dziecięcych Hermann Gmeiner urodził się 23 czerwca 1919 r. w Austrii w dużej rodzinie rolniczej. Jego matka zmarła, kiedy był małym chłopcem. Wtedy jego siostra Elsa, najstarsza z dziewięciorga rodzeństwa, przejęła zadanie wychowania swoich braci i sióstr.Doświadczywszy okrucieństwa wojny jako żołnierz w Rosji, został skonfrontowany z izolacją i cierpieniem wielu sierot wojennych i bezdomnych dzieci. Wierząc, że żadna pomoc nie będzie efektywna bez możliwości stworzenia im domu, po zakończeniu II Wojny Światowej zabrał się do realizowania swojego pomysłu Wiosek Dziecięcych SOS. Mając w kieszenie zaledwie 600 szylingów (ok. 40 USD) Hermann Gmeiner założył w 1949 r. Stowarzyszenie Wiosek Dziecięcych SOS. W tym samym roku został położony kamień węgielny pod budowę pierwszej Wioski Dziecięcej SOS w Imst, w Tyrolskiej części Austrii. Praca z dziećmi i rozbudowa Wiosek Dziecięcych SOS tak pochłonęły H. Gmeinera, że w końcu zdecydował się na przerwanie studiów medycznych i postanowił całkowicie poświęcić realizowaniu swojej idei.W następnych dziesięcioleciach jego życie było nierozerwalnie związane z pracą na rzecz stworzenia rodzinnej opieki nad dzieckiem opartej na czterech założeniach: matki, domu, braci i sióstr oraz Wioski. Pomoc opuszczonym dzieciom stała się sensem jego życia.
Dzięki pracy Hermana Gmeinera w roku 1985 istniało już 233 Wiosek Dziecięcych SOS w 85 krajach. Otrzymał wiele nagród za wkład i służbę na rzecz osieroconych i opuszczonych dzieci. Jakkolwiek, zawsze podkreślał, że cel stworzenia trwałego domu opuszczonym dzieciom nie byłby osiągnięty, gdyby nie wsparcie milionów ludzi - ta prawda jest aktualna i dziś.Hermann Gmeiner zmarł w 1986 r. w Innsbrucku. Jego grób znajduje się w Wiosce Dziecięcej SOS w Imst.
Elżbieta Janczur
Zdecydowała się porzucić biznes, aby zająć się działalnością charytatywną i pomagać dzieciom. Obecnie rozwija ideę Wiosek Dziecięcych SOS w Polsce, poprzez budowę nowych Wiosek oraz zakładanie ośrodków zapobiegania sieroctwu. Urodziła się w Toruniu w 1960 roku. W 1984 r. uzyskała dyplom magistra filologii romańskiej Uniwersytetu Adama Mickiewicza. W 1986 ukończyła studia podyplomowe z dziedziny zarządzania zasobami ludzkimi w Universite de Touraine (Francja). Początkowo swoją karierę związała z firmami szkoleniowymi (1989-1997), była trenerem, potem dyrektorem generalnym w BIGRAM S.A. Training & Development. W 1998 roku postanowiła zająć się pomocą dzieciom opuszczonym i osieroconym. Od grudnia 1999 roku jest dyrektorem krajowym Stowarzyszenia SOS Wioski Dziecięce w Polsce. Rozwija działalność Stowarzyszenia nie tylko poprzez budowę nowych Wiosek, lecz również poprzez rozwijanie projektów zapobiegania sieroctwu. Jej celem jest dbałość o wychowanie dzieci i młodzieży tak, aby zapewnić im jak najlepszy start w samodzielne życie. Od 10 lat ćwiczy jogę i medytację. Uprawia jogging i gimnastykę. Wiele podróżowała po świecie, zwiedziła Indie, Wietnam, Afrykę Północną, cała niemal Europę. Ostatnią fascynacją są kraje bałkańskie. Największą pasją życiową jednak jest kultura Indii. Zwiedziła Indie od północy po południe, od wschodu po zachód. Kolejną podróż chce odbyć do północnych Indii i zwiedzić Darhamsalę, Wioskę Dziecięca SOS, w której mieszka Jego Świątobliwość Dalaj Lama.
Helmut Kutin
Prezes Stowarzyszenia SOS Wioski Dziecięce na świecie.
Helmut Kutin sam wychował się w Wiosce Dziecięcej SOS i w późniejszym okresie odegrał zasadniczą rolę w organizowaniu pracy Wiosek Dziecięcych SOS w Azji. Jako jeden z najbliższych współpracowników Hermanna Gmeinera, został wybrany na jego następcę. Jest Prezesem SOS-Kinderdorf International od 1985 r. Helmut Kutin urodził się w 1941 r. w Bolzano (Włochy). Po tragedii rodzinnej został przyjęty do pierwszej na świecie Wioski Dziecięcej SOS w Imst (Austria) w 1953 r. Później przeniósł się do Domu Młodzieży SOS w Innsbrucku. Skończył szkołę średnią i rozpoczął studia ekonomiczne na Uniwersytecie w Innsbrucku. W 1967 r. po długich naradach z Hermannem Gmeinerem postanowił zaniechać swojej pracy w turystyce i nauczaniu, i rozpoczął działalność w Wioskach Dziecięcych SOS- była to budowa pierwszej wietnamskiej Wioski Dziecięcej SOS w obecnym Ho Chi Minh City. W 1968 r. został mianowany Dyrektorem Wioski, która w tym czasie była największą Wioską na świecie. Następnie założył i nadzorował dalsze obiekty SOS w Wietnamie, zanim nie został zmuszony do opuszczenia kraju po zakończeniu wojny w 1976 roku. W 1971r. za wielkie osiągnięcia dla Wiosek Dziecięcych SOS, Helmut Kutin został mianowany reprezentantem SOS-Kinderdorf International w Azji. W ciągu dziesięciu lat dzięki jego pionierskiej pracy zostało wybudowanych ponad 50 Wiosek Dziecięcych SOS i drugie 50 innych obiektów wspierających działalność Stowarzyszenia. W 1985r. Helmut Kutin został wybrany następcą Hermanna Gmeinera Głównego mianowany Prezesem Głównego Biura Stowarzyszenia SOS-Kinderdorf International.Pod kierownictwem Helmuta Kutina, zostało zbudowanych ponad 150 Wiosek Dziecięcych SOS na całym świecie. Po otwarciu granic Europy Wschodniej i Azji Centralnej, działania Stowarzyszenia skupiły się głównie na krajach w tych regionach.
PLACÓWKI W POLSCE
W Polsce działa obecnie 7 placówek należących do stowarzyszenia.
SOS Wioska Dziecięca w Biłgoraju
Wioska powstała 31 maja 1984 roku. Otwarcia Wioski dokonał Hermann Gmeiner, twórca Wiosek Dziecięcych SOS na świecie. Dotychczas znalazło tutaj swój dom 237 dzieci, 62 już się usamodzielniło, 26 założyło swoje rodziny. Obecnie mieszka w Wiosce 83 dzieci. Od czterech lat, raz w roku Wioska organizuje Spartakiadę Sportowo - Integracyjną „Wygrajmy Razem” dla w dzieci i młodzieży ze wszystkich przedszkoli, szkół podstawowych i gimnazjalnych z całego Biłgoraja.
W Biłgoraju działa również Dom Rodzinny „Puchatek” dla dzieci czasowego pobytu. Obecnie w „Puchatku” przebywa 10 dzieci.
SOS Wioska Dziecięca w Kraśniku
Wioska powstała 19 września 1992 roku. Oficjalnego otwarcia dokonał Helmut Kutin - prezydent SOS Kinderdorf International. Dotychczas znalazło tu dom 161 dzieci, 32 usamodzielniło się, natomiast 5 założyło swoje rodziny. Obecnie mieszka tutaj 85 dzieci w 14 rodzinach. Co roku w Wiosce organizowany jest „Bieg po uśmiech” - impreza sportowa dla wszystkich dzieci mieszkających w Kraśniku.
SOS Wioska Dziecięca w Siedlcach
Ta Wioska SOS została ona otwarta 10 czerwca 2000 roku. Mieszka w niej 71 dzieci w 12 rodzinach. Co roku w Wiosce odbywa się festyn rekreacyjno - sportowy „O uśmiech dziecka”. Jest to impreza lokalna, w której uczestniczą nie tylko dzieci z Wioski, ale także mieszkańcy Siedlec.
SOS Wioska Dziecięca w Karlinie
Jest to najmłodsza Wioska Dziecięca SOS w Polsce. Została ona otwarta w sierpniu 2005 roku. Obecnie mieszka w niej 48 dzieci wraz z rodzicami zastępczymi, ponieważ nie wszystkie domki zostały jeszcze zasiedlone. Docelowo będzie mieszkało w Karlinie 100 dzieci.
Dom Młodzieży SOS w Lublinie
Dom Młodzieży SOS w Lublinie uroczyście otwarto 3 października 1998 r. Od momentu powstania do czerwca 2004 r. całkowicie samodzielne życie rozpoczęło już 65 wychowanków tej placówki, z tego 21 osób założyło swoje rodziny. Obecnie w Domu Młodzieży mieszka 36 osób, natomiast czterech studiujących wychowanków mieszka w akademikach.
Wspólnota Mieszkaniowa SOS
Pierwsza w Polsce Wspólnota Mieszkaniowa SOS funkcjonuje w Kraśniku od 3 listopada 2002 r. Obecnie mieszka tam 15 osób. Są to uczniowie szkół ponadgimnazjalnych oraz jeden uczeń studium fizykoterapii. Od momentu powstania do czerwca 2004 r. jeden wychowanek opuścił Wspólnotę, by rozpocząć całkowicie samodzielne życie.
DZIAŁANIA I PROGRAMY
Stowarzyszenie, oprócz podstawowej działalności, jaką jest opieka nad dziećmi osieroconymi, prowadzi także inne programy pomocy na rzecz dzieci i ich rodzin.
Dom Rodzinny Czasowego Pobytu "Puchatek" w Biłgoraju
Dom Rodzinny Czasowego Pobytu dla Dzieci "Puchatek" powstał na początku 2002. Jest to rodzinna placówka opieki krótkoterminowej, dla dzieci o niewyjaśnionej sytuacji prawnej. Zamiast pobytu w domu dziecka czy pogotowiu opiekuńczym, dzieci czekają tu, w warunkach zbliżonych do rodzinnych, na orzeczenie sądu dotyczące ich przyszłości. Maksymalny czas pobytu dziecka w rodzinnej placówce wynosi rok. W niektórych przypadkach sąd może przedłużyć pobyt, nie więcej jednak niż do 18 miesięcy. Od początku istnienia do dnia dzisiejszego placówka zaopiekowała się 30 dziećmi. Większość z nich ma już uregulowaną sytuację prawną. Ku naszej radości 6 dzieci wróciła do rodziny naturalnej (Stowarzyszenie cały czas obserwuje los dzieci i wspiera ich rodziców), 2 znalazło wspaniałych rodziców adopcyjnych, a pozostałe dzieci zostały przyjęte do rodzin w Wioskach Dziecięcych SOS w Kraśniku i Biłgoraju. W chwili obecnej w "Puchatku" przebywa 10 dzieci. Już wkrótce, dzięki staraniom naszych pracowników, ich sytuacja prawna wyjaśni się i dzieci albo wrócą do swoich rodziców, albo znajdą inny dom. Wtedy „Puchatek”, zgodnie ze swoją misją, przyjmie pod opiekę kolejne dzieci.
Projekty zapobiegania sieroctwu - Lublin i Biłgoraj
Lepiej zapobiegać niż leczyć Zasada ta sprawdza się także w systemie opieki nad dziećmi opuszczonymi i osieroconymi. Sytuacja, kiedy sąd odbiera lub ogranicza rodzicom biologicznym prawa rodzicielskie i umieszcza dziecko w zastępczej formie opieki, jest tragedią zarówno dla dzieci jak i dla ich rodziców. Dlatego też, zgodnie z ustawą o pomocy społecznej, Stowarzyszenie włączyło się w akcje zapobiegania sieroctwu, poprzez prowadzenie projektów takich jak „Puchatek” w Biłgoraju czy „Jutrzenka” w Lublinie. Działalność w ramach projektów ma wesprzeć rodziny biologiczne i pomóc dzieciom wrócić do ich prawdziwego domu. Żadna forma opieki, nawet najlepsza, nie zastąpi, bowiem rodziców w biologicznych.
Dom Rodzinny Czasowego Pobytu "Sindbad"
Dom Rodzinny Czasowego Pobytu dla dzieci "Sindbad" w Ustroniu rozpoczął swoją działalność 1 sierpnia 2005 r. Placówkę, tą można również określić jako pogotowie opiekuńcze. "Sindbad" jest przygotowany na przyjęcie 10 dzieci. Zadaniem tego domu będzie zapewnienie całkowitej opieki dzieciom opuszczonym i osieroconym o nieuregulowanej sytuacji prawnej. Do placówki przyjmowane będą dzieci starsze niż dziesięcioletnie, głównie z powiatu cieszyńskiego. Pierwszeństwo przyjęcia będą miały liczne rodzeństwa, zgodnie z jedną głównych zasad Wiosek Dziecięcych SOS. "Nazwaliśmy naszą placówkę „Sindbad” - mówi Rafał Klepacz, dyrektor - gdyż nasi podopieczni są jakby w podróży, w rejsie życia, w którym jednym portem jest dom rodzinny, a drugim ich docelowe miejsce na ziemi - może rodzina biologiczna, może rodzina adopcyjna, zastępcza lub inna forma opieki. My - niczym bajkowy Sindbad - będziemy pomagali małemu człowiekowi pokonać tę podróż bezboleśnie i bezpiecznie”.
PEDAGOGIKA STOWARZYSZENIA
Celem pracy opiekuńczo-wychowawczej Stowarzyszenia jest tak zwane "usamodzielnienie" wychowanka. Od pierwszego dnia pobytu dziecka w Wiosce SOS prowadzący starają się stosować takie metody opiekuńczo-wychowawcze, aby dziecko, jak najszybciej, stało się samodzielne i zaradne. Co rozumiemy przez pojęcie "usamodzielnionego", młodego człowieka? Jest to osoba, która skończyła naukę, pracuje i mieszka we własnym lub wynajętym mieszkaniu oraz posiada tzw. praktyczne umiejętności życiowe (np. gotowanie, prasowanie, załatwianie spraw urzędowych). Aby osiągnąć ten cel trzeba wielu lat pracy wychowawczej rodziców zastępczych, "cioć'", "wujków", pedagogów i psychologów. Konieczne są także specjalne programy wspomagające młodych ludzi w drodze do samodzielności.
Praca pedagogiczna z młodzieżą we Wspólnotach Młodzieżowych SOS.
Praca pedagogiczna z wychowankami rozpoczęta w Wiosce Dziecięcej SOS jest kontynuowana we Wspólnotach Młodzieżowych SOS. We Wspólnotach kontynuowane są działania wychowawcze oraz odbywa się przygotowanie młodzieży do życia w dorosłym społeczeństwie. Warunki mieszkaniowe zbliżone są do tych, jakie będą osiągać nasi wychowankowie po usamodzielnieniu. Uspołecznienie procesu wychowania, możliwość nawiązania i podtrzymania kontaktów z większą grupą ludzi, niezbyt daleka odległość od Wioski SOS to argumenty na korzyść rozwoju naszych wychowanków w tej właśnie formie. W procesie przygotowania młodzieży do samodzielności biorą udział wychowawcy -pedagodzy, którzy bezpośrednio zajmują się procesem wychowania młodzieży. Ich główne zadania polegają na:
- opiece i kierowaniu rozwojem powierzonych wychowanków,
- tworzeniu serdecznej atmosfery sprzyjającej rozwojowi więzi emocjonalnych,
- oddziaływaniu terapeutycznym realizowanym przez metodę socjoterapii, psychodramy, psychozabawy, gimnastyki i muzykoterapii
- utrzymywanie kontaktów z rodzinami wioskowymi i naturalnymi wychowanków,
- współpraca ze szkołami, do których uczęszczają podopieczni,
- praktyczna nauka załatwiania spraw w urzędach
- rozliczanie wychowanków z powierzonych im pieniędzy
Dzięki tym działaniom młody człowiek może poznać swoja wartość, nauczy walczyć się ze stresem, stworzy własny system wartości.
Aby jeszcze lepiej przygotować wychowanków do usamodzielnienia, we Wspólnotach Młodzieżowych SOS prowadzone są specjalne programy dla młodzieży.
"Radzę sobie" jest programem zdobywania dodatkowych kwalifikacji, tak, aby młodzież była bardziej konkurencyjna na rynku pracy. Program trwa dwa lata. Każdy wychowanek w ramach programu ma możliwość nauki języka obcego, zrobienia kursu komputerowego, czy prawa jazdy. Odbywają się zajęcia z prowadzenia małych przedsiębiorstw, oraz szkolenia interpersonalne: "Jak być asertywnym?", "Komunikacja interpersonalna", "Sztuka sprzedaży i obsługi klienta". Wszyscy młodzi ludzi przechodzą także kurs "Rekrutacji i selekcji", podczas którego dowiadują się gdzie szukać pracy, jakie dokumenty przygotować dla przyszłego pracodawcy i jak zachować się podczas rozmowy kwalifikacyjnej.
Mieszkanie nadzorowane to pierwszy krok do całkowitej samodzielności dla młodzieży, która ukończyła już naukę i podjęła pracę. Jest to okres przejściowy między całkowitą opieką Stowarzyszenia, a samodzielnością. W tym okresie młody człowiek mieszka na stancji lub w wynajętym mieszkaniu, a Stowarzyszenie nadal, aczkolwiek w mniejszym stopniu, sprawuje opiekę i wspiera go w trudnej sytuacji (np. w przypadku utraty pracy). Okres pobytu w mieszkaniu nadzorowanym może trwać do 3 lat. Po tym czasie, następuje całkowite usamodzielnienie - wychowanek przejmuje pełną odpowiedzialność za swoje życie. Jednak zawsze w przypadkach losowych może, zwrócić się o pomoc do Stowarzyszenia w ramach tzw. programu ograniczonej opieki (pomoc w sytuacjach kryzysowych dla byłych wychowanków SOS).
Pierwsza praca to kilkuletni program przygotowania młodzieży do podjęcia pierwszej pracy. Obejmuje on stałe monitorowanie rynku pracy (informacje na temat zawodów przyszłości), właściwą orientację zawodową oraz pracę wakacyjną. Każdy wychowanek, który ukończył 16 lat, pracuje, co najmniej miesiąc podczas wakacji letnich. Podjęcie pracy wakacyjnej ma na celu naukę szacunku dla pracy.
Praca pedagogiczna z dzieckiem w Wioskach Dziecięcych SOS.
Na terenie Wioski SOS zarówno rodzice zastępczy, jak i kadra psychologiczno-pedagogiczna podejmują działania, które mają umożliwić dziecku prawidłowy rozwój. Wszelkie działania wychowawcze są ukierunkowane na ukształtowanie osobowości dziecka tak, aby w przyszłości dziecko stało się samodzielną, odpowiedzialną i dojrzałą osobą dorosłą. W procesie wychowania dzieci w Wiosce SOS biorą udział:
- Matka lub Rodzice zastępczy to dla dziecka najważniejsze osoby dorosłe na terenie Wioski SOS. Dają one dziecku poczucie bezpieczeństwa poprzez swoją stałą obecność w domu, akceptację dziecka z całą jego przeszłością. Rodzice jest także źródłem wiedzy na temat świata wartości i prawidłowych relacji międzyludzkich. Tworzą w domu serdeczną atmosferę, która bardzo sprzyja rozwojowi uczuć i więzi emocjonalnych. Z czasem dziecko poznaje naturalną rodzinę nowych rodziców zastępczych i staje się jej częścią. Jest to okazja do nawiązania relacji z krewnymi i wzbogacenia doświadczeń życiowych młodego człowieka.
- Ciocia i Wujek SOS to pracownicy, którzy pomagają rodzicom zastępczym w ich codziennej pracy z dziećmi. Dla dziecka są to kolejne „pozytywne” osoby dorosłe, które dzielą się z nimi swoim doświadczeniem życiowym.
- Pedagog. Jego praca polega głównie na pomaganiu dzieciom w problemach szkolnych i wychowawczych oraz w organizowaniu zajęć pozaszkolnych rozwijających zainteresowania. W ramach pracy pedagogicznej na terenie każdej Wioski Dziecięcej SOS prowadzone są następujące zajęcia dla wychowanków:
Zajęcia szkolno - wychowawcze:
- zajęcia korekcyjno-wyrównawcze,
- zajęcia pomagające w przygotowaniach do egzaminów gimnazjalnych,
- sprawdzanie kompetencji zawodowych i pomoc w trafnym wyborze dalszego kształcenia,
- pomoc w rozwiązywaniu problemów wychowawczych w domu i w szkole.
Zajęcia rozwijające zainteresowania:
- zajęcia plastyczne, które pozwalają na ekspresję przeżyć wewnętrznych;
- zajęcia sportowe, które uczą wytrwałości i zdrowej rywalizacji;
- zajęcia z majsterkowania, dzięki którym można doświadczyć satysfakcji z własnej pracy, nauczyć się wytrwałości w działaniu oraz zdobyć szereg umiejętności technicznych.
- zajęcia z wędkowania oraz piesze wędrówki, które są okazją do kontaktu z naturą oraz dają możliwość przeżycia przygody w grupie innych dzieci.
- Psycholog. Praca psychologa ma na celu powrót dziecka do równowagi psychicznej oraz stymulowanie jego rozwoju. Psycholodzy prowadzą w Wioskach Dziecięcych SOS następujące terapie i programy:
- diagnoza kondycji psychofizycznej dziecka i zaplanowanie odpowiedniej pomocy terapeutycznej
- krótko lub długoterminowa psychoterapia, której celem jest przepracowanie traumatycznych przeżyć z dzieciństwa spędzonego poza Wioską SOS
- praca z rodziną Wioskową: wspólne rozwiązywanie trudności wychowawczych
- pomoc w nawiązywaniu pozytywnego kontaktu z rodziną biologiczną dziecka. Trafne rozpoznanie sytuacji, które będą służyły rozwojowi dziecka oraz unikanie sytuacji, które mogą stać się źródłem powtórnego zranienia
- zajęcia ogólnorozwojowe: poznawanie swoich mocnych i słabych stron, nabywanie umiejętności interpersonalnych, poznawanie skutecznych sposobów radzenia sobie w trudnych sytuacji życiowych
- zajęcia przygotowujące wychowanków do przejścia do Wspólnot Młodzieżowych SOS
PRZYJAIELE STOWARZYSZENIA
Ofiarodawcy indywidualni
Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięce w Polsce nikomu nie zawdzięcza tak wiele, jak swoim indywidualnym darczyńcom. Dzięki nim utrzymywane są istniejące Wioski Dziecięce SOS i budowane są nowe Wioski Dziecięce SOS. Każda, nawet najmniejsza wpłata, jest dla Stowarzyszenia bardzo ważna. Każdą wpłatę odnotowuje się w bazie danych. Do darczyńców, którzy podają swoje dane adresowe, wysyła się cztery razy w roku gazetkę „Kurier Wioskowy”, w którym na bieżąco informuje się o życiu wychowanków w polskich Wioskach SOS.
Wolontariusze
Od kilku już lat wolontariusze pomagają dzieciom w nauce i towarzyszą im w zabawie; pomagają Mamom SOS i pracownikom pedagogicznym; dają młodzieży dobry przykład udowadniając, że dzięki sumienności i ciężkiej pracy można osiągnąć wiele sukcesów nie zapominając przy tym o bliźnich. Dzięki pomocy wolontariuszy udaje się przeprowadzić wiele akcji społecznych, podczas których zbieraliśmy środki i dary na działalność Wiosek. Pracując z dziećmi w placówkach lub w Biurze Krajowym stowarzyszenia wolontariusze zdobywają wiele ciekawych doświadczeń. Również pracownicy Stowarzyszenia, uczą się od nich i korzystają z ich pomysłów.
Wioski Dziecięce SOS tętnią życiem. Każdy dzień obfituje w nowe wydarzenia. Stowarzyszenie ma piękną ideę niesienia pomocy dzieciom opuszczonym i osieroconym. Wspaniała idea, oraz organizacja, której działalność świadczy o tych, którzy bezpośrednio (przy naszym wsparciu i kibicowaniu) chcą naprawić krzywdy wyrządzone dzieciom przez życie. Oby jak najwięcej było takich osób, które będą potrafili poświęcić swoje własne życie dla godnego życia dzieci samotnych, opuszczonych, potrzebujących takiej właśnie opieki i miłości przybranych mam, cioć i wujków. Wszyscy powinniśmy być dumni z funkcjonowania stowarzyszenia i pomagać w miarę własnych możliwości.
16