Socjologia Kultury. Zarys zagadnień.
Marian Filipiak
17-20
Podział zastosowany przez Kroebera i Kluckhohna to warta uwagi próba uporządkowania ponad 120 definicji, zebranych w ich dziele Culture. A critival review of concepts and definitions.
Grupując poszczegolne definicje wyróżnili oni sześć zasadnicznych typów.
Definicje opisowo-wyliczające skupiają się głównie na elementach tworzących kulturę. Najczęściej ich budowa to najzwyczajniejsze wyliczenie, którego często słabościa jest pzypadkość doboru składników i niepełne wyliczenie.
Jak pisze Marian Filipiak - późniejszy kształt definicji, często pozbawiony jest owego wyliczenia, czego przykładem może być definicja Ruth Benedict.
Do drugiego typu, definicji historycznych, zaliczyć można wszystkie te, podkreślające kumulatywny charakter zjawisk. Filipak jak słowa klucze wylicza tu hasła takiej jak dziedzictwo, dorobek, tradycja, za przykład podając definicję Stefana Czarnowskiego.
Czarnowski wyraźnie wskazuje na fakt, iż elementem kultury stje się dopiero to, co na stałe wchodzi w świadomość pokolenia. Jako przykład w swym dziele kultura podaje on maszynę parową. która wynaleziona w końcu XVII w, przez Papina elementem masowej świadomości stała się dopiero podczas rewolucji przemysłowej, przez wzglądna pierwsze nieudane próby jest wejście do życia kulturyzostało opóźnionem czy też raczej zawieszone w czasie.
Kolejny typ, wskazany przez niemieckich badaczy to definicje normatywne. Jak wskazuje nazwa, oparte na istotnynm znaczeniu wartości norm i modeli postępowania.
Definicje psychologiczne podreślają jak istotne jest przekazywanie i następnie internalizacja kultury. Nauka, przyswajanie, psychiczne procesy mające na celu uwewnętrznienie kodów kultury są podstawą zainteresowania tych, którzy tak definiują kulturą.
Strukturalistyczne definicje, stawiają nacisk na elementy kultury, ale także na zachodzące między nimi procesy i powiązania. Te, wpływają na siebie wzajemnie, tworząc system.
Ostatni wyróżniony typ definicji nazwany zotsał genetycznymi. Jak wskazuje nazwa przedmiotem zainteresowanbia jest wyjąsnienie pochodzenia kultury, tzn. jej źrodel.
Kłoskowska - podobnie jak Filipiak, przyznają iż podział ten jest chyba najbardziej adekwatnym przeglądem dzidzin.
21
Z wartościującym lub opisowym rozumieniem kultury związane są dwa przymiotniki utworzone od rzeczownika „kultura”: kulturalny i kulturowy. Termin kulturalny jest odbiciem myślenia wartościującego: określa on np. człowieka ocenianego pozytywnie jako oczytanego, obytego w towarzystwie, liczącego się z potrzebami i uczuciami innych. (…) Odnosząc to wyrażenie do kultury możemy powiedzieć, że kulturowymi są wszystkie zjawiska kultury niezależnie od ich oceny.
21
Wyróżnia się następnie atrybutywne i dystrybutywne rozumienie kultury. Z znaczeniu atrybutywnym kultura jest cechą stałą, czyli właśnie atrybutem ludzkości jako całości (ujęcie globalne) lub poszczególnego człowieka jak przedstawiciela gatunku ludzkiego (ujęcie jednostkowe). W sensie atrybutywnym kultura może występować wyłącznie w liczbie pojedynczej: można mówić tylko o kulturze, nigdy o kulturach.