PLAN INDYWIDUALNYCH ODDZIAŁYWAŃ RESOCJALIZACYJNYCH
Nazwisko i imię: A. S.
Imiona rodziców: Z. i T.
Data i miejsce urodzenia: 17 lipiec 2002r.
Miejsce zamieszkania: Nysa, ul. X 1/1
Wykształcenie: uczeń klasy szóstej (2014/15)
Skierowany przez: Sąd Rejonowy, Wydział Rodzinny i Nieletnich w Nysie
Sygnatura akt: .......................................................................
Przybył do zakładu: ..............................................................
Wychowawca prowadzący: Anna Lorenc, Katarzyna Kowalczyk, Janusz Karcz.
I. DIAGNOZA (oparta o wyniki badań psychologicznych, psychiatrycznych, pedagogicznych, internistycznych)
S. wychowywał się w rodzinie rozbitej, a następnie zrekonstruowanej.
Ma starszą siostrę (15 lat), oraz młodszą (4 lata) - z drugiego związku matki. Mieszka z matką i ojczymem, dzieli pokój z siostrami, matka nie pracuje. Relacje z matką i ojczymem są dobre, S. chętnie pomaga matce w przygotowywaniu posiłków i drobnych pracach porządkowych. Potrafi zarobić pieniądze w sposób społecznie akceptowalny, choć czasem zdobywa je w sposób niewłaściwy.
S. nie zawsze słucha i podporządkowuje się matce i ojczymowi, nie zgadzając sie z ich poleceniami często wychodzi z domu, trzaskając drzwiami i nie wraca przez kilka godzin, pozostaje wtedy z kolegami i robi to na co ma ochotę - pali papierosy, wagaruje, nie uczy się - ma roczne opóźnienie w edukacji, wdaje sie w bójki z innymi uczniami w szkole. Pozostaje w kontaktach z ojcem i jego nową rodziną. Relacje z ojcem są dobre, lecz ojciec nie zawsze poświęca czas S. gdy syn jest u niego w odwiedzinach. Lepsze relacje S. utrzymuje z macochą. Jego stosunek do nowej rodziny ojca jest pozytywny i wydaje się, że akceptuje sytuację swojej rodziny.
W klasie i w szkole często popada w konflikty na tle różnicy zdań na dany temat oraz nieumiejętności rozwiązywania sporów i konfliktów co prowadziło do agresji fizycznej i słownej.
Wśród rówieśników z którymi przebywa osiągnął znaczącą pozycję lecz nie jest jej przywódcą. Poglądy jego kolegów mają destrukcyjny wpływ na socjalizację pożądanych norm społecznych. S. identyfikuje się z grupą, stara się być lubianym przez swoich kolegów, jednocześnie zachowuje własne zdanie i stara się podkreślać swoją "wyjątkowość" i to, że jest samodzielny i jest dobry w tym "co robi" oraz "wie lepiej od innych" - młodszych kolegów, jak rozwiązać jakiś "problem".
Analiza rozwoju objawów niedostosowania społecznego (wagary, bójki, palenie papierosów, picie alkoholu, drobne kradzieże) pozwala na określenie postaw antyspołecznych jako silnie zintegrowanych wokół dwóch podstawowych motywów: zaspokojenie własnych potrzeb i zdobycia aprobaty społecznej.
Po wnikliwej analizie dokumentów sformułowano następujące wnioski:
- moment eskalacji objawów zaburzeń w zachowaniu jest zbieżny z rozwodem rodziców i pojawieniem się problemów wychowawczych ze starszą siostrą,
- autorytet rodziców jest dość mocno ograniczony, co ma wpływ na zachowanie S.,
- S. częściowo odrzuca potrzebę zależności, zwłaszcza jeśli w danej sytuacji jest to w konflikcie z jego potrzebami,
- u S. zauważa się zaniedbania wychowawcze, co obserwuje się w nieumiejętności rozwiązywania konfliktów w sposób społecznie akceptowalny.
Funkcjonowanie w poszczególnych rolach:
a) rola syna: zaburzone relacje z obojgiem rodziców, słaby kontakt z ojcem,
b) rola ucznia: niechęć do nauki i szkoły jako instytucji,
c) rola wychowanka: zachowanie wobec przełożonych poprawne, ale nie zawsze się zgadza ze zdaniem wychowawców,
d) rola kolegi: nie identyfikuje się z żadną podgrupą dewiacyjną, kontakty powierzchowne, lubi manipulować rówieśnikami.
Czynniki zwiększające problemy pracy resocjalizacyjnej:
- brak poczucia obowiązku
- bezkrytyczność wobec własnej osoby,
- manifestowanie niezależności,
- nie odczuwa winy za popełnione czyny,
- zaburzona hierarchia wartości,
- nie chce się zmieniać.
II KLASYFIKACJA
Trzeci poziom dojrzałości interpersonalnej: podtyp konformista podkulturowy. W pełni zadowolony ze swego życia, oporny na zmiany. Wyraźnie nie docenia, a nawet przecenia, własne możliwości w zakresie wpływania na innych ludzi i kontrolowania ich zachowania. Dba o stwarzanie pozorów. Nie przeżywa konfliktów wewnętrznych typowych dla neurotyka. Zachowania antyspołeczne stanowią integralną część jego osobowości (usiłuje narzucać swoją wolę innym). Motywami jego antyspołecznej i przestępczej działalności są:
- poszukiwanie aprobaty rówieśników,
- zaspokajanie potrzeb materialnych,
- uniezależnienie się od dorosłych.
III PLAN ODDZIAŁYWAŃ RESOCJALIZACYJNYCH
1. Cele kierunkowe
1.1 Sfera emocjonalno - uczuciowa
- rozwijanie umiejętności kontroli własnych emocji,
- podnoszenie poczucia akceptacji u wychowanka,
- kształtowanie zdolności obiektywnej oceny rzeczywistości,
- nauczanie społecznie aprobowanych sposobów wyrażania swoich emocji,
- wskazywanie konsekwencji prawnych i moralno-społecznych zachowań, które mogą dostarczyć silnych doznań (kradzieże, bójki),
- rozwijanie odpowiedzialności za swoje czyny,
- kształtowanie umiejętności hamowania swoich pobudzeń i kontroli swoich czynności i pragnień,
- dostarczanie sytuacji, które ułatwią rozładowanie energii.
1.2 Sfera wolicjonalno - normatywna
- osłabianie atrakcyjności o oddziaływaniach antagonistyczno-destruktywnych,
- rozwój pozytywnych nastawień wobec środowisk społecznie akceptowanych,
- zaznajomienie z normami współżycia społecznego i wdrażanie do ich przestrzegania,
- wskazywanie pozytywnych wzorów i rozbudzanie szacunku wobec nich,
- wzmacnianie samodzielności i samosterowności życiowej,
- wzmacnianie poczucia sprawstwa,
- kształtowanie umiejętności obiektywnej oceny sytuacji,
- eliminowanie tendencji do przerzucania winy na inne osoby i okoliczności.
1.3 Sfera poznawczo - intelektualna
- uzupełnianie braków w materiale nauczania z uwzględnieniem możliwości wychowanka,
- wzmacnianie motywacji do poszukiwania wiedzy,
- eliminowanie zaniedbania pedagogicznego,
- eliminowanie wulgaryzmów oraz słownictwa podkulturowego z mowy,
- rozbudzanie motywacji do zainteresowania nauką,
- wzmacnianie naturalnej ciekawości dziecka,
- uświadomienie wartości i korzyści płynących z posiadania wiedzy i wykształcenia,
- stwarzanie przyjemnej atmosfery w szkole i pomaganie wychowankowi w dobrym funkcjonowaniu w systemie szkolnym,
- kształtowanie pozytywnych interakcji w toku zajęć szkolnych,
- eliminowanie błędnych wyobrażeń o rzeczywistości,
- kształtowanie realnego obrazu świata,
- kształtowanie tolerancji dla odmiennych poglądów,
- uświadomienie wartości płynących z odmiennych poglądów,
- rozwijanie szacunku dla odrębności i indywidualności innych ludzi.
1.4 Sfera behawioralna
- kształtowanie i wzmacnianie pozytywnych interakcji między nauczycielami a uczniem,
- dostosowanie wymagań szkolnych do możliwości psychofizycznych ucznia,
- podnoszenie atrakcyjności zajęć dydaktycznych i wzmacnianie zainteresowań nauką szkolną,
- podnoszenie konstruktywnej pozycji socjometrycznej w środowisku klasowym i szkolnym,
- uczenie sposobów zaspakajania potrzeb osobistych bez szkody dla innych,
- kształtowanie szacunku dla swojej i cudzej własności,
- rozwijanie świadomości prawnej form odpowiedzialności karnej,
- redukowanie zachowań agresywnych poprzez uczenie rozładowania napięć w sposób społecznie akceptowany,
- uświadomienie skutków agresji w świetle szkody jaką poniesie sam agresor,
- kształtowanie szacunku dla drugiego człowieka,
- gratyfikacja zachowań pozytywnych,
- kształtowanie umiejętności konstruktywnego spędzania czasu wolnego,
- uczenie i wzmacnianie prawdomówności,
- uświadomienie prawnych i etycznych konsekwencji kłamstwa,
- eliminowanie skłonności do hipokryzji i manipulacji,
- usuwanie instrumentalnego traktowania otoczenia,
- kształtowanie krytycznego myślenia i auto refleksji nad własnym postępowaniem,
- rozwijanie, pobudzanie zainteresowań,
- ukazywanie korzyści płynących z twórczej aktywności,
- wdrażanie do działalności różnorodnych grup konstruktywnych społecznie,
- uświadomienie szkodliwości środków odurzających (przyczyn i skutków ich stosowania),
- wzmacnianie szacunku dla zdrowia.
2. Wskazania resocjalizacyjne
2.1 Internat
- zachęcanie do kontaktów z rówieśnikami i wskazywanie pozytywnych wzorów kontaktów interpersonalnych,
- zalecana terapia skoncentrowana na sprawach bieżących (wyklucza się głęboką analizę przeszłości i jej wpływ na obecne zachowania),
- udział w zajęciach terapeutycznych powinien być obowiązkowy (dwa razy w tygodniu),
- na początku resocjalizacji kontakty z wychowawcą powinny dotyczyć problemów szkolnych i rodzinnych,
- nie wyklucza się techniki odgrywania ról,
- terapia ma zmierzać do wyrażania prawdziwych uczuć wychowanka, ekspresja ta powinna być nagradzana,
- nie należy pozwalać na uruchamianie przez wychowanka mechanizmu kompensacji,
- szczodrze stosować kary i nagrody (zarówno wzmacnianie pozytywne, jak i negatywne).
2.2 Szkoła
- kształtowanie i wzmacnianie pozytywnych interakcji między nauczycielami a uczniem,
- motywowanie do nauki,
- wdrażanie do systematycznego i aktywnego udziału w lekcjach,
- uświadomienie statusu osoby wykształconej w społeczeństwie.
2.3 Warsztaty
- pobudzanie motywacji do pracy oraz uświadomienie wartości jakie z niej płyną,
- kształtowanie obowiązkowości i systematyczności,
- wskazywanie atrakcyjności pracy i działań człowieka,
- uświadomienie wartości bycia samodzielnym materialnie, niezależnym, samowystarczalnym.
2.4 Koła zainteresowań
- zachęcanie do udziału w działalności "Kół zainteresowań",
- rozwijanie umiejętności współpracy i komunikacji w grupie,
- wskazywanie atrakcyjnych form spędzania czasu wolnego,
- wzmacnianie więzi z grupą,
- rozwijanie i wzbogacanie obszaru indywidualnych zainteresowań,
- rozbudzanie potrzeb estetycznych.
2.5 Rodzina
- wyklucza się terapię rodzinną,
- zachęcanie do podtrzymywania kontaktów z rodziną.
3. Środowisko wychowawcze
- najbardziej sprzyjające jest środowisko naturalne (dom),
- życzliwość i akceptacja ze strony rodziców,
- natychmiastowe i zdecydowane reakcje na zachowania,
- dobierać zadania zgodne z zainteresowaniami i uzdolnieniami,
- nauka szkolna o charakterze indywidualnym i terapeutycznym,
- izolacja od grup podkulturowych.
4. Pożądane cechy wychowawcy
- zaradny w pracy z grupą,
- sprytny,
- analityczny (umiejący odróżniać kłamstwo od prawdy),
- silnie kontrolujący lub mający skłonność do kontroli.
5. Typ kontroli wychowawczej
- kontrola silna, zdecydowana,
- konieczność zaakceptowania kontroli zachowania jako następstwa jego dotychczasowych działań,
- nie wyklucza się kontroli o charakterze karzącym.