Prawo finansowe, ćwiczenia 5, 22-03-2017, doktorantka

• Podmioty czynne:

  • związane ze skarbem państwa – państwowe organy podatkowe

  • związane z jednostkami samorządu terytorialnego – samorządowe organy podatkowe

• Samorządowe ograny podatkowe – jest to obowiązek zapłaty w praktyce tylko dla gminy (nie ma podatków wiążących się z powiatem czy województwem).

  • Jakie znamy organy wykonawcze gminy które mogą być organami podatkowymi?

    • Wójt, burmistrz, prezydent miasta – pierwsza instancja organów podatkowych (wierzyciele)

    • SKO – druga instancja

• Ogólnym założeniem procedur administracyjnych w Polsce jest to, że mamy dwie instancje zawsze. SKO nie kontroluje tej decyzji, tylko drugi raz rozpatruje tę samą sprawę (może od nowa przeprowadzać dowody, przesłuchiwać świadków).

• Jakie podatki płacimy wprost do gminy?

  • opłaty, np. od posiadania psów, targowa, klimatyczna,

  • podatek od nieruchomości,

  • dopłaty (nie są to podatki),

  • podatek leśny,

  • podatek rolny.

• Jest to katalog zamknięty podatków do gminy.

• Państwowe organy podatkowe (statio fisci to US, tak jest od 1 marca):

  • organ pierwszej instancji – naczelnik urzędu skarbowego,

  • organ drugiej instancji – dyrektor izby administracji skarbowej.

• Są szczególne sytuacje, kiedy te organy się zmieniają – nadzwyczajne tryby kiedy można zakwestionować decyzję ostateczną (stwierdzenie nieważności, wznowienie postępowania).

• Minister finansów też czasem może być organem drugiej instancji, np. w postępowaniach egzekucyjnych związanych z podatkami.

• Przedmiot podatku:

  • posiadanie nieruchomości – podatek od nieruchomości,

  • osiągnięcie przychody, dochodu z tytułu umowy o pracę, umowy zlecenia,

  • pies,

  • nabycie dobra luksusowego – podatek akcyzowy,

  • przychód, obrót ze sprzedaży,

  • przychód, obrót ze świadczenia usług,

  • Jest to jakiś stan faktyczny – albo stabilny albo dynamiczny – z którym ustawy podatkowe wiążą skutek w postaci obowiązku zapłaty podatku. Trzeba sprawdzać w jakich warunkach musi zaistnieć przedmiot podatku w przepisach szczególnych.

• Podstawa opodatkowania:

  • wartość/kwota,

  • ilość (pies, metr kwadratowy przy podatku od nieruchomości)

  • Kwotowo, ilościowo wyrażony przedmiot opodatkowania.

  • Podstawa obliczenia podatku – mogą być nierówne albo równe. Podatek dochodowy z tytułu stosunku pracy; podstawa – kwota. Jeśli nie skorzystam z żadnych ulg to skorzystam z podstawy opodatkowania. Ale może być tak, że tę podstawę opodatkowania o coś pomniejszam – np. kwota wolna od podatku – wtedy podatek liczymy inaczej.

• Stawki:

  • kwotowe – pies – czyli, że za każdego psa jest jakaś kwota, tak samo jest w podatku od nieruchomości,

  • procentowe – mamy procent od obrotu, przychodu

• Jedne i drugie mogą mieć:

  • charakter stałych stawek – co by się nie działo jest jedna wysokość:

    • stałe stawki kwotowe – podatek od nieruchomości (stałe stawki kwotowe)

    • stałe stawki procentowe – 23% vat, 7%

  • charakter zmiennych stawek – skala podatkowa:

    • progresywna –wzrasta podatek dochodowy od osób fizycznych – im więcej zarabia tym więcej płaci, podatek od spadków i darowizn itd.

    • degresywna – może być, ale raczej takich nie ma w ustawodawstwie

• Ulgi i zwolnienia – może się pojawić w ustawie, ale nie musi.

• O ulgach mówimy wtedy, kiedy ustawodawca pozawala nam pomniejszyć podstawę opodatkowania albo już policzony podatek. Przykład: ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych – ulgi np. materializują się w możliwości dokonywania różnego rodzaju odliczeń. Taką ulgą jest kwota wolna, odliczenie kwoty składki zdrowotnej, ulgi na dziecko, ulgi na Internet.

• Zwolnienia – z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – coś mimo że jest przychodem korzysta z możliwości nie opodatkowania tego – dotyczą albo przedmiotu opodatkowania albo przedmiotu.

• Jak konstruowane są przepisy podatkowe? Często mają one charakter kazuistyczny – jest wiele wyjątków wypisanych w przepisach.

• Od zwolnień i ulg mamy oddzielać wyłączenia spod działania ustawy. Jest to taka kategoria która wskazuje na pewnego rodzaju stany faktyczne – teoretycznie mogłoby to być przedmiotem podatku, ale ustawodawca tego w ogóle nie opodatkowuje. To będzie podobnie jak przy zwolnieniu – ktoś otrzymał przychód, ale ustawodawca zastrzega że to w ogóle jest wyłączone spod ustawy (art. 2 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – przepisów ustawy nie stosuje się do …).

• W naszym systemie podatkowym podatki powstają albo przez samo obliczenie – z mocy ustawy, albo w drodze decyzji. Obliczenie – np. stosunek pracy, sami to rozliczamy w deklaracji – takich podatków jest dużo, np. vat, podatek od osób fizycznych, prawnych. Wtedy ustawa zazwyczaj wskazuje terminy albo podaje datę albo wskazuje „w ileś dni od jakiejś czynności” (np. podatek od czynności cywilnoprawnej). Podatek w drodze decyzji – podatek od nieruchomości (wysokość zobowiązania za cały rok i dzieli się go na raty) – albo sama decyzja określa; a jeśli w drodze innej decyzji (art. 20 ustawy dochodowej od osób fizycznych) to jest płatny w terminie 14 dni od otrzymania decyzji (przypadek nieujawnionych źródeł – prostytutka).

• Tryb zapłaty podatku:

  • termin zapłaty podatku:

    • wskazanie daty,

    • wskazanie w ile dni od danego zdarzenia,

  • forma jego zapłaty – zasadniczo płaci się go w pieniądzu:

    • gotówkowa,

    • bezgotówkowa (np. przelew),

    • potrącenie – dwa pomioty: płatnik pobrał więcej zaliczek i teoretycznie organ powinien to zwrócić, ale okaże się np. że ta osoba ma zaległość w płaceniu podatku vat to można potrącić – obie wierzytelności muszą być wymagalne (tożsamość podmiotowa i przedmiotowa). Jest ono dokonywane z mocy samego prawa.

  • miejsce zapłaty:

    • skarb państwa – naczelnik urzędu skarbowego

    • jednostka samorządu terytorialnego – wójt, burmistrz, prezydent (urząd skarbowy albo gmina)