Zbyt głośne mówienie u dziecka, przyczyny
– notatka na podstawie artykułu „Krzyczy zamiast mówić” prof. A. Brzezińska,
Czasopismo „Mamo to ja” 3/2013 s. 34-35.
Analizując zagadnienie głośnej mowy dziecka należy wykluczyć problemy związane ze słuchem. W przypadku dzieci, które nie były badane pod kątem prawidłowego słuchu, a występuje u nich problem z głośną mową, nauczyciel może przeprowadzić proste badanie tj.: spytać dziecko szeptem, czy ma ochotę na coś pysznego, albo cicho zawołać je po imieniu, kiedy nas widzi. Jeśli dziecko ma nawet niewielki ubytek słuchu, to będzie mówiło głośniej niż jego dobrze słyszący rówieśnicy, ponieważ sam nie może kontrolować siły swojego głosu. Jednak z pomocą rodziców, poinstruowanych przez specjalistów – foniatrę, logopedę czy psychologa – może nauczyć się tak modulować głos, żeby mówić, a nie krzyczeć. Przyczyny zbyt głośnej mowy mogą być związane z okresem płodowym dziecka. Należy skupić się, nie na dziecku, a na dźwiękach jakimi było otaczane. Jeśli od początku dziecko musiało przebijać się przez różnorodne dźwięki i hałasy w domu, to mogło nauczyć się, że rodzice zainteresują się nim tylko wtedy, gdy głośno zawoła. Od początku powinniśmy reagować na wołanie dziecka. Nie znaczy to oczywiście, że zawsze i natychmiast – ponieważ nie każde zawołanie wymaga natychmiastowej reakcji. Wystarczy, że z tego miejsca, w którym jesteśmy, skomentujemy wołanie dziecka. Głośne mówienie może być również uciążliwym dziecięcym nawykiem, który pojawia się w konsekwencji naśladowania dorosłych. Nawykiem, który nie wynika, z tego, że nie reagowaliśmy zbyt często na zawołanie dziecka, tylko z tego, że sami zbyt głośno mówimy, bo staramy się przekrzyczeć np. hałas panujący w domu, czy placówce przedszkolnej. Dziecko słyszące prawidłowo nie potrzebuje, żeby mówić do niego głośno lub przesadnie wyraźnie. Wystarczy, że będziemy mówili całkiem naturalnie, wymawiając słowa normalnie – tak jak w rozmowie z innymi dorosłymi. Jeśli dziecko ma się nauczyć prawidłowej mowy, musi mieć szanse słyszeć ją na co dzień. Sposób mówienia dziecka może być uwarunkowany temperamentem dziecka lub na przykład tym, że od początku przejawia ono tendencję do bycia przywódcą. Jednak ucząc dziecko zasad współżycia z innymi, powinniśmy dać mu szansę takiej komunikacji, w której będzie wyrażać siebie, a z drugiej strony nie będzie zbyt natarczywe. Dobrym rozwiązaniem jest również zapisanie dziecka żwawego, krzykliwego na zajęcia muzyczne. Należy śpiewać z dzieckiem jak najwięcej, dać mu szansę wydania głosu i kierowania nim w sposób odpowiedni. Zabierając dziecko na spacer należy poszukać miejsca, w którym będzie mogło swobodnie się wyszaleć, wybiegać. Następnie nauczmy dzieci relaksacji. Nie uciszajmy dziecka, komunikat typu: „cicho” nic nie wskóra, wręcz przeciwnie wywoła w dziecku protest.
Podsumowując należy zaznaczyć, iż mogą występować co najmniej trzy przyczyny zbyt głośnego mówienia dziecka:
nieprawidłowości we funkcjonowaniu aparatu słuchu,
opieszałe reagowanie na potrzeby dziecka lub reagowanie dopiero na wykrzyczane prośby,
nawykowe głośne mówienie, wyuczone w obecności głośno mówiących osób dorosłych i pełnego hałasu.