Kreatywne dzieci – notatka na podstawie artykułu
„Rozwiń kreatywność dziecka – to zaprocentuje w szkole”
A. Wilewska, czasopismo „Świat Kobiety” s. 72-75.
Kreatywność to zdolność do tworzenia czegoś nowego. Umiejętność nieszablonowego myślenia i efektywnego rozwiązywania problemów i zadań. Bycie twórczym, kreatywnym pozwala na dostosowanie się do szybko zmieniającego się świata. Ludzie kreatywni są pozytywnie nastawieni do rzeczywistości: wierzą w siebie. Umieją się uczyć i chętnie podejmują nowe wyzwania. Rzadko odczuwają frustrację: mają poczucie mocy sprawczej i odpowiedzialności za swoje życie i swoje sprawie. Kreatywność w życiu dorosłym znacznie zmniejsza ryzyko wypalenia zawodowego. Należy pamiętać o tym, że kreatywność jest cechą nabytą, a nie wrodzoną. Dlatego poprzez różnego rodzaju techniki i ćwiczenia możemy ją w dziecku odpowiednio rozwijać. Warto to robić już od najmłodszych lat – 5, 6 roku życia. Oczywiście są dzieci, które mają ku temu naturalne predyspozycje, ale nawet one muszą cały czas rozwijać i trenować swoją kreatywność, żeby nie zaczęła zanikać. Kształtowanie kreatywnego człowieka nie polega na stawianiu mu zadań typu: pokoloruj, policz, wytnij, ale na takim modelowaniu sytuacji, aby dziecko samodzielnie mogło wygenerować nowy pomysł. Kreatywność – jak podkreślają psychologowie – jest także bezpośrednio związana z wysoką samooceną człowieka, a tę możemy kształtować już od małego poprzez wszechstronne rozwijanie potencjału dziecka. Kreatywności dziecko uczy się poprzez nie tylko stawiane działania, ale również naśladownictwo. Dlatego warto skłonić się do refleksji, zastanowienia nad własną postawą i wyciągnąć odpowiednie wnioski. Zadać sobie podstawowe pytania: „Czy ja jestem osobą kreatywną? Czy używam wyobraźni, czy chodzę tylko po cudzych ścieżkach?” Sednem sprawy jest swobodna zabawa z dzieckiem. Nie należy być zbyt poważnym. Starajmy się wejść w świat dziecka i jego spostrzeganie. Nie nauczymy dziecka kreatywności jeśli będziemy traktować życie śmiertelnie poważnie. „To, jacy jesteśmy, kształtują trzy grupy czynników: genetyka, środowisko i aktywność własna człowieka. W obszarze kreatywności najważniejsza jest aktywność własna, dlatego na tę grupę czynników powinny być ukierunkowane działania rodziców i wychowawców, których celem wychowawczym jest ukształtowanie kreatywnego człowieka”.
Podstawowe zasady rozwijania kreatywności u dzieci:
Pozwól dziecku na samodzielność i ufaj, że sobie poradzi.
Nie podsuwaj dziecku gotowych rozwiązań. Pozwól mu próbować nowych rzeczy – mylić się, samemu dochodzić do istoty problemu.
Pozwalaj zadawać pytania i sama je zadawaj.
Pytania stanowią początek kreatywnego myślenia, są wyrazem ciekawości otaczającego nas świata lub problemu. Jeśli chcesz, by dziecko rozwijało twórcze myślenie, zadawaj nietypowe pytania, np.: Jak pachnie deszcz? Jak wiele smaków ma sałatka warzywna?
Rozwijaj słownictwo.
Najlepiej robią to książki – i są nie do zastąpienia! Obrazy podsuwane przez telewizję nie pobudzają wyobraźni tak jak lektura. Czytaj dziecku! „Zasób słownictwa jest bowiem ściśle związany z poziomem inteligencji i kompetencjami w realnym świecie” (E. D. Hirsch). Dziecko nie wzbogacając słownika traci zdolność do opowiadania świata, kreowania go poprzez historie.
Dostarczaj wiedzy.
Żeby rozwinąć w dziecku kreatywność, musi mieć ono ja pierw bazę. Rozmawiaj z dzieckiem, dostarczaj mu jak najwięcej informacji. Na tym, co dziecko od nas dostanie, buduje swoją kreatywność!
Wspieraj.
Gdy dziecko posiada niecodzienne hobby (np. zbiera kamyki) – nie krytykuj go, nawet jeśli wydaje ci się to zbędnym działaniem.
Dokumentuj.
Gromadź najciekawsze prace dziecka: datuj je i przechowuj. Teczka z pracami dziecka, oglądana od czasu do czasu, daje mu namacalny dowód, że wciąż się rozwija.
Zachęcaj do działań plastycznych.
Sztuka rozwija kreatywność, bo sama stanowi formę kreatywności. Wycinanie, lepienie, nawlekanie i wszelkie inne manipulowanie przedmiotami, świetnie rozwija wyobraźnie. Nie poprawiaj prac dziecka, nawet jeśli coś ułożone jest krzywo!