Rola metodyki wf 4

Rola, cele i zadania metodyki wf 4

Rozwój ontogenetyczny 6

Okres przedszkolny 6

Okres szkolny 7

Okres dojrzewania 9

Okres młodzieńczy 10

Okres dojrzały 11

Okres starości 11

Wiadomości kolonijne 12

Zadania placówki organizującej wypoczynek wakacyjny 12

Zasady planowania pracy wychowawczej 12

Cele rekreacyjno sportowe na kolonii 13

Warunki i zasady organizowania bezpiecznej kąpieli 13

Warunki bezpieczeństwa i organizacja zajęć w wodzie 14

Zasady palenia ognisk 16

Zasady organizowania wycieczek 16

Zasady nauczania 17

Zasada świadomości i aktywności 17

Zasada poglądowości 18

Zasada systematyczności 18

Zasada dostępności (przystępności) 19

Zasada trwałości 19

Zasady dydaktyczno – wychowawcze określające postępowanie nauczyciela wf – wg Z. Żukowskiej 20

Zasada wszechstronności 20

Zasada zdrowotności 20

Zasada przydatności 20

Zasady doboru treści oraz organizacji kształcenia i wychowania 21

Zasada podmiotowego traktowania ucznia 21

Zasada integracji kształcenia i wychowania 21

Zasada łączenia teorii z praktyką 22

Zasada różnicowania treści i form kształcenia 22

Zasada kształcenia ustawicznego 22

Środki dydaktyczne w procesie szkolnego wychowania fizycznego 23

Podział środków dydaktycznych 23

Planowanie pracy 23

Najczęściej realizowane plany w pracy nauczyciela wf 24

Materiały do konstrukcji planu 24

Ocena ucznia z wychowania fizycznego 25

Osobowość nauczyciela 26

Trzy style kierowania 27

Pożądane cechy osobowościowe nauczyciela wf 27

Trzy typy nauczycieli 27

Źródła powstawania niepowodzeń w pracy nauczyciela 28

Rola metodyki wf

Metodyka – dydaktyka szczegółowa – zespół praktycznych wskazówek dla nauczyciela, do nauczania

danego przedmiotu.

Wg. Słownika pedagogicznego

Nauka pedagogiczna, która zajmuje się analizą nauczania i uczenia się określonego przedmiotu.

Metodyka wf – obejmuje wszystkie formy pracy prowadzącego zajęcia ruchowe i jest dyscypliną

zarówno teoretyczną jak i praktyczną.

Wg. teorii Gilewicza:

Metodyka wf powinna korzystać z dorobku nauk przyrodniczych:

• fizjologii

• higieny

• wychowania zdrowotnego

oraz nauk społecznych i badających osobowość:

• psychologii rozwojowej

• dydaktyki ogólnej

• teorii wychowania fizycznego

Metodyka wf zajmuje się:

1. Analizą roli, celów i miejsca wf,

2. Analizą procesów nauczania, kształcenia i wychowania,

3. Analizą doboru treści programów nauczania dla różnych typów szkół,

4. Planowaniem i dokumentacją pracy nauczyciela,

5. Zasadami nauczania,

6. Metodami nauczania,

7. Formami nauczania i organizowania zajęć,

8. Kontrolą i oceną postępów ucznia,

9. Przyczynami niepowodzeń w pracy nauczyciela,

10. Warunkami do realizacji zadań,

11. Osobowością nauczyciela.

Rola, cele i zadania metodyki wf

Wychowanie fizyczne w wielu krajach europejskich już w XIX w. zostało zaliczone do przedmiotów obowiązkowych w szkole.

J. Śniadecki

Za cel wych. fiz. stawia kszt. człowieka tak aby:

• wszystkie części jego ciała były foremne i mocne

• wszystkie zmysły doskonałe

• wszystkie władze cielesne zupełne

Zdaniem M. Demela

• pielęgnowanie, uprawianie, hartowanie, itp. nie może być nazywane wychowaniem

• dziedziny te stają się dopiero wtedy wychowaniem, gdy odnosimy je do osobowości wychowania, do jego:

WOLI

ŚWIADOMOŚCI

EMOCJI

gdy będzie on

ROZUMIAŁ

UMIAŁ

CHCIAŁ

pracować nad swoim ciałem.

W powojennej Polsce w latach 60-70-tych krytykowano:

• przesadne stosowanie w procesie wych. fiz. ścisłego nauczania techniki ruchu,

• i nacisk na wynik sportowy.

• (w pracy nauczyciela stwierdzono nadmiernie rozbudowany dydaktyzm ruchowy).

Można oceniać za umiejętność i wiedzę ale nie wolno za sprawność.

Wierzono w potęgę nawyków ruchowych

Nowoczesne tendencje we współczesnej teorii wychowania fizycznego stały się inspiracją do zasadniczych zmian, jakie nastąpiły w:

STRUKTURZE

TREŚCI

ORAZ CELACH

kształcenia i wychowania w nowym programie (połowa lat 70-tych).

Wskazania praktycznych działań były następujące:

1. Należy rozszerzyć limit czasu na zorganizowane zajęcia z młodzieżą – dające możliwość wszystkim uczniom czynnego wypoczynku.

2. Konieczne jest udoskonalenie procesu wychowania fizycznego, tzn. jakościowy zwrot w myśleniu i działaniu pedagogicznym - uczeń powinien wiedzieć dlaczego w procesie wf stosuje się te a nie inne:

FORMY

ŚRODKI I METODY

TECHNIKI

jakie ćwiczenia rozwijają poszczególne układy.

3. Wdrażać uczniów do:

SAMOWYCHOWANIA

SAMOOCENY
SAMOKONTROLI

4. Wyzwalać ambicję, potrzeby systematycznej pracy nad własną:

SPRAWNOŚCIĄ

TROSKĄ O ZDROWIE

I RACJONALNY WYPOCZYNEK

5. Sport (nawet w zajęciach pozalekcyjnych) nie ma stanowić celu samego w sobie, lecz ma stwarzać młodzieży warunki i okazję do współzawodnictwa, gdzie ocenia się sprawność i siłę charakteru.

Nowy program w pierwotnym założeniu określał:

Ogólne cele kształcenia i wychowania

Określały co uczeń powinien osiągnąć w czasie edukacji z zakresu wychowania fizycznego.

Cele etapowe

wyznaczały co uczeń powinien osiągnąć po realizacji programu w danym typie szkoły.

Szkoła podstawowa

1. Wszechstronnie rozwinąć swój organizm, skorygować nabyte we wcześniejszym okresie wady postawy.

2. Osiągnąć możliwie najwyższy poziom sprawności motorycznej właściwy dla wieku rozwojowego.

3. Opanować podstawowe umiejętności ruchowe z różnych dyscyplin sportowych objętych programem.

4. Opanować wiadomości i umiejętności umożliwiające bezpieczną organizację zajęć ruchowych w różnych warunkach środowiskowych

INDYWIDUALNIE

GRUPA RÓWIEŚNICZA

Rozwój ontogenetyczny

Zadania dla prowadzącego

Zajęcia

Różne etapy rozwoju

Okres przedszkolny

Od 3 do 6 roku życia (od 3-4 i od 5-6)

Budowa:

• nieproporcjonalna (stosunkowo duża głowa, krótka szyja, długi tułów);

• duże grupy mięśniowe dobrze rozwinięte, mniejsze słabo;

• okres pewnej stabilizacji procesów rozwojowych;

• serce proporcjonalnie większe niż u dorosłych;

• większa powierzchnia oddechowa płuc;

• niskie ciśnienie.

Motoryka:

• ruchy globalne, swobodne, całym ciałem;

• duża gibkość;

• występuje tzw. „rozrzutność ruchowa” (ruchy dodatkowe);

• wraz z rozwojem poprawia się koordynacja i technika ruchów;

• dziecko szybko się męczy i szybko wypoczywa.

Wskazania psychofizyczne:

• zjawisko „głodu ruchowego”;

• duża wyobraźnia, spontaniczność;

• duża emocjonalność (przechodzenie od śmiechu do płaczu i odwrotnie);

• trudności w skupieniu uwagi przez dłuższy czas.

Wskazania dla prowadzącego zajęcia ruchowe:

• dziecko odczuwa potrzebę wyróżniania – pochwał;

• ważną rolę odgrywa pokaz;

• stosować krótkie objaśnienia;

• prowadzić atrakcyjne zajęcia;

• czas ćwiczeń powinien wynosić 20-30 minut.

Wskazania wychowawcze:

• umiejętnie wpływać na stabilizację uczuciową;

• uczyć pracy w grupie (zespole).

Okres szkolny

Dzieli się na dwa podokresy

pierwszy 7-9 lat (nauczanie zintegrowane początkowe)

drugi 10 lat do okresu dojrzewania

Podokres pierwszy

Budowa:

• systematyczne, lecz powolne przyrosty roczne wysokości i ciężaru ciała (5-6 cm oraz 2,5-3,5 kg);

• mięśnie stanowią około 27% masy ciała (u dorosłej 44%);

• wzmacnia się kościec (mineralizuje);

• praca w szkole przy słabym wykształceniu układu mięśniowego może przyczynić się do powstania wady postawy.

Motoryka:

• dziecko cechuje względna dojrzałość ruchowa;

• ruchy harmonijne, rytmiczne;

• widoczny wzrost ogólnej sprawności;

• widoczna korelacja między wynikami w nauce a rozwojem motorycznym;

• dziecko szybko się męczy i szybko wypoczywa.

Wskazania psychofizyczne:

• dziecko nadal cechuje głód ruchu;

• duża wyobraźnia i fantazja;

• słaba koncentracja;

• duża pobudliwość;

• duży ładunek emocji.

Błędy i wady w rozwoju:

• siedzenie w nieprawidłowej ławce może przyczynić się do powstania wad w obrębie kręgosłupa (skolioza).

Wskazania praktyczne dla prowadzącego zajęcia ruchowe:

• dziecko pragnie się wyróżnić;

• mocno odczuwa zadowolenie z sukcesu;

• jest bardzo ruchliwe;

• zajęcia prowadzić na powietrzu.

Wskazania wychowawcze:

• kłopoty związane z dużą pobudliwością;

• złe znoszenie zakazów, należy być wyrozumiałym.

Podokres drugi

Budowa:

• mniejsze przyrosty wysokości ciała, nieco większe masy;

• proporcjonalna budowa ciała;

• dobre funkcjonowanie wszystkich układów.

Motoryka:

• drugie apogeum motoryczności;

• harmonia ruchów;

• wysoka płynność i efektywność ruchów;

• dobra szybkość, zwinność, poczucie rytmu.

Wskazania psychofizyczne:

• szybkie przyswajanie umiejętności;

• zróżnicowanie zainteresowań w zależności od płci;

• wszechstronność zainteresowań.

Błędy i wady w rozwoju:

• pewna stabilizacja układu kostnego, brak wyraźnych zagrożeń, jednak w dalszym ciągu możliwość powstania deformacji.

Wskazania praktyczne:

• od klasy IV rozpoczęcie zajęć pozalekcyjnych;

• okres wczesnej specjalizacji sportowej;

• umiejętność koncentracji prowadzi do większej wytrwałości i systematyczności.

Wskazania wychowawcze:

• wdrażanie do higieny osobistej;

• prawidłowe odżywianie, ubiór, sen (ok. 12 h);

• właściwe spędzanie czasu wolnego.

Okres dojrzewania

u dziewcząt od 11,6 – 14,6

u chłopców od 13,6 – 15,6

Budowa:

• szybki przyrost wysokości ciała (skok pokwitaniowy); (najszybciej rosną stopy, a następnie podudzia, uda, kończyny górne, tułów);

• dysproporcje w budowie ciała (przesunięcie środka ciężkości do góry);

• opóźniony rozwój narządów wewnętrznych (serce, płuca w stosunku do wzrostu ciała);

• po skoku pokwitaniowym stopniowy przyrost masy ciała.

Motoryka:

• ruchy niezgrabne, pozbawione płynności i harmonii;

• uprawianie sportu przed dojrzewaniem w mniejszym stopniu zakłóca motorykę w okresie pokwitania;

• dominuje moc, szybkość, siła (chłopcy);

• apogeum szybkości u dziewcząt około 15 lat, u chłopców około 18 lat;

• spada koordynacja i precyzja ruchu;

• osłabiona jest równowaga;

• przyruchy.

Wskazania psychofizyczne:

• widoczne zmiany w zakresie przeżyć emocjonalnych, uczuć i zainteresowań;

• mała odporność układu nerwowego (poprawia się w wieku młodzieńczym);

• konflikty (rodzina, otoczenie);

• niechęć do wysiłku (lenistwo ruchowe);

• zachwiane procesy pobudzania i hamowania.

Błędy i wady w budowie:

• przyjmowanie niedbałej, wypoczynkowej postawy;

• szybki przyrost wysokości ciała powoduje zaburzenia statyki ciała (wady postawy);

• u dziewcząt tendencje do garbienia się „kifoza wstydliwych”.

Wskazania praktyczne dla prowadzącego zajęcia ruchowe:

• ostrożnie wprowadzać nowe skomplikowane umiejętności ruchowe;

• zachęcać uczniów do systematycznej aktywności ruchowej w czasie wolnym;

• uatrakcyjniać zajęcia;

• mogą wystąpić omdlenia;

• zwracać uwagę na postawę ciała, jest to ostatni okres kiedy możemy korygować sylwetkę w trakcie jej formowania.

Wskazania wychowawcze:

• należy wykazać cierpliwość i wyrozumiałość;

• okres niezwykle trudny dla dziecka;

• samoistne tworzenie się grup.

Okres młodzieńczy

po 14 roku życia

Budowa:

• u dziewcząt rozrost pasa biodrowego, u chłopców pasa barkowego;

• względna stabilizacja;

• brak zasadniczych zmian w budowie ciała (16-17 l. dziewczęta, 17-18 l. chłopcy);

• harmonia i równowaga psychiczna;

• około 15 roku życia mięśnie stanowią 33% masy ciała;

• do 20-25 roku życia zakończenie procesu wzrostu;

• następuje doskonalenie funkcji organizmu.

Motoryka:

• można stosować szeroki zasób ćwiczeń;

• można uprawiać wszelkie dyscypliny sportowe;

• po 14-16 roku życia dominuje szybkość, koordynacja, skoczność, szybkość reakcji;

• 20-25 lat szczyt możliwości biologicznych.

Wskazania psychofizyczne:

• następuje zróżnicowanie procesów pobudzania i hamowania;

• zmiany biologiczne powodują zmiany psychiczne (życie wewnętrzne staje się bogatsze);

• krytycyzm.

Wskazania praktyczne dla prowadzącego zajęcia ruchowe:

• wdrażać uczniów do samokontroli i samooceny wydolności i sprawności fizycznej;

• motywować do uczestnictwa w zajęciach ruchowych (obowiązkowych i w czasie wolnym);

• wdrażać do przyjmowania prawidłowych postaw w czasie pracy fizycznej i umysłowej;

• stosować ćwiczenia relaksacyjne (przeciwdziałanie zmęczeniu nauką, pracą);

• stosować szeroki zasób ćwiczeń z wielu dyscyplin sportowych.

Wskazania wychowawcze:

• krytycyzm w stosunku do nauczyciela (jego wpływ na pracę);

• wychowanie seksualne.

Okres dojrzały

najdłuższy okres w ontogenezie

Budowa:

• bez zmian;

• 20-25 lat ostatnia szansa na poprawę ogólnej wydolności organizmu (objętość serca, płuc itp.).

Motoryka:

• nadmiar tłuszczu może ograniczyć możliwości ruchowe;

• motoryka kobiet rożni się od motoryki mężczyzn;

• szybciej obniża się sprawność w zakresie zwinności i szybkości, wolniej w zakresie siły;

• ćwiczenia stosować w zależności od zainteresowań i możliwości.

Wskazania psychofizyczne:

• występuje optymalna równowaga psychiczna (może być zakłócona z powodu złego stanu zdrowia lub niepowodzeń życiowych).

Wskazania praktyczne dla prowadzącego zajęcia ruchowe:

• ćwiczenia dobierać do indywidualnych możliwości uczestników zajęć;

• zadbać o zaangażowanie emocjonalne;

• wytworzyć miłą atmosferę w grupie;

• zapewnić odpowiednie warunki higieniczne.

Okres starości

teoretycznie po 60 roku życia,

praktycznie wiek kalendarzowy nie musi pokrywać się z wiekiem biologicznym.

Sprawność motoryczna:

• spada zainteresowanie ruchem;

• następuje zwiotczenie mięśni;

• zmniejsza się wytrzymałość kości;

• słabnie refleks i koordynacja;

• stopniowo zanika harmonia ruchowa (dochodzi do niezborności);

• pojawiają się zmiany zwyrodnieniowe w stawach.

Wiadomości kolonijne

Placówka organizująca wypoczynek dla dzieci powinna spełniać funkcję:

- wychowawczą,

- zdrowotną.

Zadania placówki organizującej wypoczynek wakacyjny:

1. Stwarzanie warunków do regeneracji sił po pracy w szkole:

• zmiana środowiska, trybu życia,

• regularne posiłki,

• systematyczne i atrakcyjne zajęcia ruchowe;

2. Dostarczanie pozytywnych przeżyć:

• wiara we własne siły,

• odprężenie psychiczne;

3. Rozbudzanie własnych zainteresowań;

4. Rozwijanie samodzielności w różnych sytuacjach.

Planując pracę wychowawczą należy kierować się następującymi zasadami:

1. Zasada organizowanej swobody

• dziecko powinno mieć poczucie swobody,

• możliwość wyboru zajęć zgodnie z zainteresowaniami,

• brać udział we wszystkich zaplanowanych zajęciach.

2. Zasada atrakcyjności i twórczej ekspresji:

• prowadzenie różnorodnych zajęć,

• stosowanie różnych form i metod pracy,

• ujawnienie zdolności i zainteresowań dzieci,

• sprawdzenie sił i umiejętności w różnych dziedzinach.

3. Zasada zespołowego działania:

• organizowanie zajęć i zadań tak, aby możliwa była współpraca całych zastępów (grup),

• współzawodnictwo.

4. Zasada aktywizacji i samorządności:

• rozwijanie postaw społecznych,

• przygotowanie do pełnienia ról i zadań w dorosłym życiu,

• dziecko musi mieć poczucie, że ma wpływ na zarządzanie i wybór zadań dla siebie i zespołu (grupy).

5. Zasada współdziałania ze środowiskiem:

• organizowanie wycieczek,

• zwiedzanie zabytków kultury lub pomników przyrody,

• spotkania, imprezy kulturalne, rekreacyjno-sportowe z miejscowymi rówieśnikami,

• pomoc w pracach polowych i gospodarskich.

Cele rekreacyjno sportowe na kolonii

1. zapewnienie aktywnego wypoczynku (ok. 4 h dziennie na zajęcia ruchowe)

2. przeprowadzanie prób sprawności fizycznej w celu zapoznania ich z własną sprawnością

3. zainteresowanie dzieci własną sprawnością

4. kształtowanie nawyku uprawiania ćwiczeń ruchowych i kontrolowania swojej sprawności

5. wdrażanie do samodzielnych działań

instruktora wf zatrudnia się gdy na kolonii jest powyżej 130 osób

powinien skontaktować się ze wszystkimi wychowawcami ustalając plan działania

Praca instruktora wf na kolonii

1 etap – u organizatora kolonii należy ustalić wyposażenie w niezbędny sprzęt, zorientować się w jakim wieku będą dzieci, jaka płeć i miejsce, w którym odbywa się kolonia. Ustalić miejsce zbiórki i sprawdzić swoje ubezpieczenie OC

2 etap – pomoc wychowawcom w zabezpieczeniu przejazdu (niepisane prawo). Po przyjeździe na miejsce osobiście powinien sprawdzić miejsca zajęć – pod kątem użyteczności i bezpieczeństwa. Bezpośrednie zapoznanie z wychowawcami (umiejętności), zapoznanie z grupami, zgłoszenie kierownikowi możliwości działania w zakresie zajęć ruchowych.

Zapoznanie się z kartami zdrowia dzieci. Ogłoszenie ramowego planu zajęć ruchowych na koloni uzgodniony z kierownikiem i radą pedagogiczną. Powinniśmy organizować i ogłaszać turnieje, rozgrywki, zawody sportowe, itd.

Przykładowy plan pracy instruktora wf, Lachowicz „metodyka wf 1 część” AWF Gdańsk.

Rozkład dnia na kolonii z uwzględnieniem zajęć ruchowych

7:00 rozgrzewka

9:00-13:00 zajęcia ruchowe w grupach gdzie wymiennie przychodzi instr. wf (gry i zabawy, elementy LA, atletyki terenowej, nauka pływania, pływanie, krótkie wycieczki)

16:30-18:00 zajęcia w grupach lub sportowe organizowane dla zainteresowanych (rozgrywki, zawody)

3 etap – realizacja zaplanowanych działań,

Koniec 3 etapu – zbieranie wypożyczonego wychowawcom sprzętu (liczenie, porządkowanie), uporządkowanie używanych obiektów, zdjąć ogłoszenia, regulaminy, itd., konieczne jest także zorganizowanie finałowej imprezy sportowej

Warunki i zasady organizowania bezpiecznej kąpieli:

1. zdyscyplinowanie uczestników i odpowiedzialność kadry to nieodzowny warunek organizowania zajęć w wodzie.

2. najczęściej ofiarami wypadku są chłopcy w wieku 9-12 lat.

Co robić by uniknąć nieszczęśliwych wypadków:

1. trzeba poznać charakter dziecka jego sposób reagowania i zdyscyplinowania

2. przewidzieć czas na uświadomienie dzieciom niebezpieczeństwa

3. należy nauczyć korzystania ze sprzętu ratowniczego

4. miejsce kąpieli grupy kolonijnej winno być wydzielone na plaży i na kąpielisku

5. należy zwiększyć wymagania dotyczące dyscypliny, w tym wypadku nie pobłażać wykroczeniom, fałszywym alarmom dzieci – jest to niedozwolone

Jak organizować kąpielisko na kolonii:

1. miejsce musi być zbadane, wytyczone i oznakowane, z zaznaczeniem na umiejących i nieumiejących pływać

2. woda musi być czysta

3. brzeg musi być łagodny, najlepiej piaszczysty

4. dobrze jakby było to miejsce osłonięte od wiatru

5. głębokość 40-50 cm do nauki, 90-120 (max. 130) – bezpiecznie do 120 cm

6. dno równe oczyszczone z niebezpiecznych przedmiotów, po deszczach i ulewach należy na nowo sprawdzić

7. najodpowiedniejsza temp. wody 22 °C, poniżej 18 nie można prowadzić zajęć

Warunki bezpieczeństwa i organizacja zajęć w wodzie:

• nauka pływania i kąpiel są obowiązkowymi zajęciami programowymi w placówkach zlokalizowanych nad wodą

• za bezpieczeństwo odpowiedzialny jest instruktor – ratownik prowadzący zajęcia

Miejsce wyznaczone na kąpielisko powinno spełniać następujące wymogi:

• nasłonecznione i osłonięte od wiatru,

• głębokość w części płytkiej 50-90 cm, a w części głębokiej do 120 cm,

• łagodne stopniowo opadające dno (piaszczyste),

• dokładne zbadanie i oczyszczenie miejsca kąpieli oraz oznakowanie (oddzielenie od miejsc głębokich).

Wymiary kąpieliska:

• Długość 12,5 – 25 m

• Szerokość do 25 (jezioro w głąb, łagodne dno – na rzece w zależności od jej głębokości)

Prowadzący zajęcia w wodzie (instruktor-ratownik) powinien:

• przed rozpoczęciem zajęć zapoznać się z kąpieliskiem oraz wspólnie z kierownictwem ustalić regulamin,

• zajęcia prowadzić w grupach 10-15 osób,

• przeliczyć grupę przed wejściem do wody i po wyjściu z wody (zgłaszać każde wyjście z wody),

• nie zezwalać na samowolne oddalanie się ćwiczących (przyjście i odejście pod opieką wychowawcy – musi poza wychowawcą i ratownikiem występować osoba, która w przypadku konieczności odejścia z jakąś osobą będzie pełniła tą funkcję),

• na wodzie bieżącej uczyć dzieci pływania z prądem,

• przed zajęciami sprawdzić głębokość wody (morze, rzeka),

• od strony głębokiej wody zapewnić łodzie z ratownikiem i sprzętem,

• w czasie zajęć zająć takie miejsce, aby widzieć wszystkich ćwiczących,

• ustalić z grupami umowną sygnalizację (uwaga, koniec kąpieli, z wody, alarm),

• w pobliżu kąpieliska przygotować sprzęt ratowniczy (liny, koła, rzutki, pasy ratunkowe, itp.).

Przed przystąpieniem do zajęć w wodzie należy zapoznać się z umiejętnościami dzieci i podzielić ich na grupy:

• początkujących (po raz pierwszy rozpoczynają naukę pływania),

• umiejących pływać (przepływają 15 m, bardzo dobrze i dobrze pływają).

• temp. wody min. 18 °C

Czas kąpieli:

• dzieci młodsze (7-9 lat) – na początku ok. 5 min. potem 20-25 min.

• dzieci starsze – na początku 5-10 min. potem do 30 min.

Na wejście do wody nie wolno zezwalać dzieciom:

• zgrzanym,

• po długim nasłonecznieniu,

• zmęczonym,

• na czczo,

• wcześniej niż 1 godz. po posiłku.

Najlepsze pory na kąpiel:

• 10:00-13:00

• w dni upalne 17:00-19:00

Prowadzenie zajęć w wodzie uniemożliwiają następujące warunki:

• zbyt niska temperatura wody i powietrza,

• złe warunki pogodowe (burza, wiatr),

• zły stan czystości wody,

• silny prąd,

• niezbadany, nieoznakowany teren,

• nieobecny ratownik.

Przed rozpoczęciem zajęć w wodzie należy:

• przeliczyć grupę,

• oznakować (czepki, chustki)

• ustalić sygnalizację wzrokową i słuchową

• podać zasady zachowania się w wodzie i zasady (wcześniejszego) wyjścia z wody.

• Sygnały przećwiczyć z każdą grupą

W czasie zajęć w wodzie powinni być obecni:

• ratownik

• wychowawca

• kierownik lub osoba przez niego upoważniona

Zasady palenia ognisk:

Paląc ognisko należy zachować następujące środki bezpieczeństwa:

• miejsce uzgodnić z przedstawicielem straży pożarnej lub służby leśnej,

• teren wokół ogniska otoczyć pasem ochronnym,

• sprawdzić kierunek i siłę wiatru,

• wysokość stosu nie powinna przekraczać 1m,

• przygotować niezbędny sprzęt (saperka, łopata lub inne),

• miejsce po zagaszeniu ogniska zasypać ziemią i obserwować przez 15 minut.

Zasady organizowania wycieczek

Wycieczki organizowane na koloni można podzielić:

1. Ze względu na czas trwania:

• kilkugodzinne

• jednodniowe

2. Ze względu na środek lokomocji:

• autokarowe

• piesze

3. specjalistyczne:

• rowerowe

• kajakowe

• wysokogórskie

• żeglarskie

Wycieczki piesze

Przed wyjściem na wycieczkę pieszą opiekun powinien:

• sprawdzić listę obecności

• ustalić porządek marszu

• przedstawić osoby biorące udział w wycieczce (przewodnika)

W czasie marszu należy dostosować tempo marszu do najsłabszego

• teren nizinny - prędkość 3-5 km/h

• teren górski – dodajemy do czasu przejścia trasy ok. 15 min. na pokonanie 100 m różnicy poziomów

• pierwszy odpoczynek po przejściu 1 km (poprawić ekwipunek),

• zasadniczy odpoczynek po dotarciu do celu (1,1-5 godziny, posiłek),

• nie dopuszczać do rozciągania się grupy (las),

• w czasie burzy, deszczu przerwać marsz i schować się w bezpiecznym miejscu,

• po każdej przerwie w marszu sprawdzić obecność

Wycieczki kolarskie i kajakowe prowadzone powinny być przez osoby do tego uprawnione (rzadko stosowane na koloniach).

Wycieczki autokarowe

• ilość przejechanych kilometrów w ciągu dnia nie powinna przekraczać 200

• czas pracy kierowcy nie powinien przekraczać 14 godzin

Do obowiązków kierownika w czasie trwania wycieczki należy:

• rozlokowanie uczestników w autokarze,

• sprawdzenie obecności (lista),

• przedstawienie kierowcy i przewodnika,

• przestrzeganie przyjętego programu i ewentualna korekta,

• załatwienie spraw finansowych,

• kontrolowanie przestrzegania zasad BHP.

Zasady nauczania

Według słownika pedagogicznego są to ogólne normy postępowania dydaktycznego, których przestrzeganie umożliwia realizację celów kształcenia.

Zasady nauczania wf

Są to ogólne normy określające postępowanie nauczyciela w pracy z uczniami

Zasady dydaktyczno-wychowawcze nauczycieli wf wg. Z. Żukowskiej

• z. wszechstronności

• z. zdrowotności

• z. przydatności

Zasada świadomości i aktywności

Oparta jest na 3 czynnikach:

• świadomy stosunek uczniów do celów zajęć wf

• świadomy i aktywny udział w przyswajaniu umiejętności, wiadomości i nawyków

• świadomy udział uczniów w kontroli osiąganych wyników

Do zadań nauczyciela należy:

• Motywowani e uczniów w celu wywołania potrzeby aktywności poprzez:

• uświadamianie celu zajęć,

• wskazywanie wartości wykonywanych zadań,

• wskazanie potrzeby wykonywania zadań pojedynczego ucznia,

• motywowanie do działania poprzez zainteresowanie lekcją,

• motywowanie poprzez stosowanie środków dydaktycznych (ocena, pochwała, pokaz ucznia),

• ukazywanie czynników warunkujących poprawność i skuteczność wykonania zadania zapoznanie z kryteriami ocen.

Zasada poglądowości

Jest jedną z najstarszych zasad, cenioną w dydaktyce

Zastosowanie:

• nauczanie techniki i taktyki o charakterze sportowym,

• ćwiczenia korekcyjne i w rehabilitacji,

• ćwiczenia rozwijające określone zdolności motoryczne.

Zasada poglądowości spełnia 3 funkcje:

• bezpośrednią (pokaz nauczyciela lub ucznia), źródłem pokazu bezpośredniego może być obserwacja zawodów sportowych, pokazów sportowych,

• pośrednią – wykorzystywanie pomocy naukowej (filmy, tablice poglądowe, rysunki, zdjęcia),

• symbolizującą – wykresy, tabele wyników indywidualnych i zespołowych.

Zasada systematyczności

• Według Z. Żukowskiej punktem wyjścia do realizacji tej zasady jest planowanie pracy i jej dokumentacja

• Zasada ta dotyczy zarówno nauczyciela jak i ucznia.

Przestrzegając tej zasady nauczyciel powinien:

• Opracować roczny plan pracy i plan poszczególnych lekcji dla każdej klasy,

• Konsekwentnie realizować przyjęte zadania,

• Dobierać zadania lekcji zgodnie z obowiązującymi regułami (zasadami budowy lekcji),

• Stosować sprawdziany i oceniać wyniki nauczania.

• Maksymalnie wykorzystać każdą lekcję,

• Wdrażać uczniów do samodzielnej, systematycznej pracy wymagającej dłuższego wysiłku.

Nie przestrzeganie zasady systematyczności może negatywnie wpłynąć na wysiłek ucznia

Ma to miejsce wtedy gdy dochodzi do:

• Pomijania poszczególnych części lekcji,

• Przerw w uczęszczaniu na lekcje,

• Braku ciągłości realizowanych zadań.

Zasada dostępności (przystępności)

Stosowanie tej zasady polega na konieczności dostosowania celów, środków, form, metod do rozwoju psychofizycznego uczniów.

Postępując zgodnie z tą zasadą należy:

• Systematycznie dokonywać obserwacji zachowania się i pomiarów somatycznych oraz sprawności fizycznej,

• Sprawdzać wiedzę i umiejętności w celu dostosowania treści, metod i obciążeń fizycznych do możliwości uczniów,

• Dzielić uczniów na zespoły jednorodne pod względem poziomu w przypadku zadań trudnych,

• Podczas zadań trudnych stosować indywidualizację,

• W nauczaniu przestrzegać reguł pedagogicznych:

• Od znanego do nieznanego

• Od prostego do złożonego

• Od łatwego do trudnego

Ta zasada inaczej nazywana jest stopniowaniem trudności w nauczaniu.

Zasada trwałości

W odniesieniu do kultury fizycznej zasadę trwałości należy rozpatrywać w dwóch aspektach:

• Fizycznym (prowadzącym do nawyków ruchowych),

• Osobowościowym (decydującym o trwałości pozytywnych postaw wobec zdrowia, ciała, sprawności).

Przy wdrażaniu tej zasady nauczyciel powinien dostosować się do następujących zaleceń:

• Nie uczyć zbyt wielu elementów jednocześnie,

• Nauczanie kolejnego ćwiczenia z ciągu metodycznego może nastąpić dopiero po opanowaniu ćwiczenia poprzedzającego,

• Aby nauczanie było utrwalone konieczne jest wielokrotne powtarzanie opanowanego elementu (wiedza, umiejętności),

• Sposoby nauczania i powtarzania powinny być zgodne z zainteresowaniami uczniów, a intensywność lekcji uzależniona od płci i wieku uczniów,

• Warunkiem trwałości jest przestrzeganie pozostałych zasad nauczania, a zwłaszcza systematyczności,

• Lepsze efekty przynosi powtarzanie zgodne z zasadą łączenia teorii z praktyką,

• Efekty dydaktyczne i wychowawcze są trwalsze, kiedy powtarzanie przebiega w różnych warunkach z wykorzystaniem wielu metod i rozwiązań organizacyjnych.

Zasady dydaktyczno – wychowawcze określające postępowanie nauczyciela wf – wg Z. Żukowskiej

Zasada wszechstronności

Zasada ta polega na:

• współdziałaniu wf z innymi działami wychowania ogólnego;

• rozwijaniu procesów psychicznych, potrzeb, zainteresowań oraz innych cech charakteru;

• harmonijnym rozwoju organizmu pod względem jego funkcji i motoryczności;

• odpowiedniemu dobraniu treści programowych, różnicując metody, środki i formy.

Zasada zdrowotności

Zasada ta jest ściśle związana z zasadą wszechstronności.

Zgodnie z tą zasadą nauczyciel wf powinien:

• przyczyniać się do pomnażania zdrowia uczniów,

• wyrabiać u dzieci niezbędne nawyki higieniczne (sen, odżywianie, warunki do nauki, wypoczynek, organizacja dnia, higiena osobista).

Czas snu jaki powinno dziecko zaliczyć we wczesnym wieku szkolnym to 12 godzin.

Nauczyciel w tym zakresie powinien współpracować z:

• wychowawcą klasy;

• lekarzem;

• rodzicami lub opiekunami dziecka.

Stawianie zbyt łatwych zadań, nie mobilizuje do wysiłku – zbyt trudnych może okazać się niebezpieczne dla zdrowia.

Zasada przydatności

Zasada ta ma charakter utylitarny, czyli sportowo użytkowy.

Wychowanie dla przyszłości

stawia przed wychowaniem fizycznym konkretne zadania

• człowiek jutra powinien być zdrowy;

• sprawny pod względem umysłowym i fizycznym;

• operatywny;

• z łatwością adaptujący się do zmiennych warunków;

• umiejący aktywnie i czynnie odpoczywać.

Zasady doboru treści oraz organizacji kształcenia i wychowania

Zasada podmiotowego traktowania ucznia

Dotyczy zmiany pozycji i roli ucznia w życiu szkoły, a szczególności przekształcenia przedmiotowego traktowania ucznia na podmiotowe.

Należy zapewnić uczniowi takie warunki programowe i organizacyjne, aby stał się

• współuczestnikiem

• i współpartnerem

w procesie edukacji szkolnej.

Formy kształcenia (uwzględniając możliwości uczniów) powinny być ukierunkowane na:

• optymalny rozwój ich zainteresowań i zdolności,

• zamiłowań i talentów,

• pomnażanie wartościowych doświadczeń,

• pobudzanie inteligencji.

Zasada integracji kształcenia i wychowania

Powinna wiązać proces dydaktyczny z procesem wychowawczym.

W realizacji tej zasady konieczne jest oddziaływanie na wszystkie sfery osobowości ucznia.

ZAPEWNIAJĄCE OPANOWANIE WIEDZY

UMIEJĘTNOŚCI

KSZTAŁCENIA POŻĄDANYCH POSTAW.

Zasada ta zakłada podniesienie rangi wychowawczej wszystkich przedmiotów przez wyeksponowanie w programach:

• wiedzy,

• umiejętności,

• wartości ideowo-moralnych.

Poza treściami programowymi dużą rolę odgrywają metody i formy organizacyjne, w których zakłada się powiązanie:

• procesu nauczania,

• kształcenia i wychowania

z wdrażaniem ucznia do:

• efektywnego uczenia się,

• samokształcenia i samowychowania.

Zasada łączenia teorii z praktyką

Do istotnych uwarunkowań procesu dydaktyczno – wychowawczego należy szeroko rozumiana użyteczność wiedzy oraz możliwość i umiejętność jej wykorzystania w różnych sytuacjach praktycznych.

Zasada ta powinna być realizowana w toku:

• zajęć lekcyjnych,

• prac społecznych,

• praktyk,

• zajęć na obozach letnich.

Stosowanie nabytej wiedzy w różnych formach działalności uczniowskiej:

• podnosi jej walory kształtujące i wychowawcze,

• pozytywnie motywuje do nauki,

• uatrakcyjnia wykonywanie prac,

• daje dobrą podbudowę dla orientacji zawodowej,

• ułatwia wybór pracy po opuszczeniu szkoły.

Zasada różnicowania treści i form kształcenia

Zgodnie z tą zasadą w programie i planie nauczania przewidywane są różnorodne zajęcia pozalekcyjne jako przedłużenie procesu lekcyjnego.

Umożliwia to realizację postulatu różnicowania kształcenia pod względem treści, form i metod.

Realizacja tej zasady wiąże się z indywidualizacją w czasie zajęć.

Zróżnicowanie treści i form kształcenia pozwoli na:

• rozwinięcie zainteresowań i uzdolnień uczniów,

• rozszerzenie ich orientacji w określonych dziedzinach wiedzy,

• przygotowanie ich do samokształcenia,

• przygotowanie ich do wyboru kierunku dalszej nauki i pracy zawodowej.

Szkoła w tym zakresie powinna zapewnić sobie pomoc ze strony:

• rodziców,

• organizacji młodzieżowych,

• środków masowego przekazu,

• zakładów opiekuńczych,

• innych instytucji.

Zasada kształcenia ustawicznego

Zgodnie z tą zasadą szkoła powinna stać się fundamentem kształcenia przez całe życie.

Kształcenie ustawiczne wymaga:

• określonego zasobu wiadomości i umiejętności,

• ukształtowania postawy gotowości do permanentnego uzupełniania wiedzy,

• odczuwania potrzeby dokształcania

W wychowaniu fizycznym dotyczy to:

• dbałości o sprawność fizyczną i zdrowie przez całe życie,

• kształtowania pozytywnych postaw wobec kultury fizycznej,

• umiejętności samodzielnego organizowania wypoczynku.

Środki dydaktyczne w procesie szkolnego wychowania fizycznego

Środki dydaktyczne

To przedmioty materialne umożliwiające usprawnienie procesu nauczania - uczenia się i uzyskanie optymalnych osiągnięć szkolnych.

Wg. W. Okonia środki dydaktyczne spełniają szereg funkcji, które sprowadzają się do:

• upoglądowienia procesu kształcenia (rozszerzenia zasięgu kontaktów uczącego się z rzeczywistością),

• ułatwienia procesów myślowych,

• pomocy w wykonaniu przez uczniów ćwiczeń i zdobywaniu sprawności praktycznego działania,

• eksponowania materiałów wywołujących przeżycia uczniów.

Dzielimy je na:

1. Słowne

• podręczniki dla nauczyciela

• podręczniki dla ucznia

2. Wzrokowe proste (zwane pomocami naukowymi)

• tablice poglądowe

• wykresy itp.

3. Techniczne środki wzrokowe

• projektor do przeźroczy

• projektoskop itp.

4. Techniczne środki słuchowe

5. Środki słuchowo wzrokowe

• film dydaktyczny

• programy telewizyjne

Planowanie pracy

Opracowanie jakiegokolwiek planu powinno odbywać się według obowiązujących wymagań formalnych i być zgodne z zasadami schematu prakseologicznego, który poprzedza:

• diagnoza osobnicza, grupowa i środowiskowa, która powinna uwzględniać wiek, płeć, rozwój fizyczny, stan zdrowia, sprawność fizyczną, umiejętności ruchowe, poziom wiedzy, postawy, zainteresowania, warunki materialno-dydaktyczne szkoły, uwarunkowania środowiskowe, tradycje.

• prognoza, czyli racjonalne rokowanie, przewidywanie wyników (w zakresie rozwoju sprawności, umiejętności, wiedzy i postaw).

• ordynacja, która uwzględnia wybór właściwych środków i metod.

Natomiast konsekwencją wyżej wymienionych ogniw są dwa pozostałe czyli:

• realizacja zaplanowanych zadań

• i ocena wyników (która ułatwia w przyszłości modyfikacje)

Najczęściej realizowane plany w pracy nauczyciela wf

Związane z procesem dydaktycznym

Plan dydaktyczno - wychowawczy szkoły w zakresie kultury fizycznej

Plan wychowania fizycznego dla klas (semestralnych, rocznych)

Plan wynikowy (dwu lub trzypoziomowy)

Plan określonego cyklu tematycznego (osnowa)

Plan jednostki lekcyjnej (konspekt)

Związane z realizacją zajęć pozalekcyjnych

Plan zajęć gimnastyki korekcyjno – kompensacyjnej

Plan SKS, UKS lub inne np. koła turystycznego

Związane z własnym rozwojem

Plan rozwoju zawodowego

M ateriały do konstrukcji planu

Konstruowanie projektu Wytyczne Resortu Edukacji

Zatwierdzenie Uchwały Rady Pedagogicznej

przez Radę Pedagogiczną

Postulaty nauczycieli wf

Włączenie do ogólnego planu

d ydaktyczno – wychowawczego szkoły Stan bazy materialno - dydaktycznej

Realizacja Preliminarz kosztów imprez sportowych

Ocena wyników Wyniki diagnozy osobniczej i środowiskowej

Ewentualna modyfikacja Postulaty uczniów w zakresie

realizacji zajęć fakultatywnych

Ponowna realizacja

Planowane zadania mogą dotyczyć wielu obszarów np. :

• bazy materialno – dydaktycznej

• organizacji imprez sportowych i rekreacyjnych

• realizacji zajęć pozalekcyjnych i fakultatywnych

• ochrony zdrowia dzieci i młodzieży

• rozwoju zawodowego nauczycieli

Plan wychowania fizycznego

Semestr
Lp.	Formy aktywności ruchowej	Umiejętności	Sprawność	Wiadomości	Postawy
1	2	3	4	5	6
I
II

Plan wynikowy z wychowania fizycznego

Lp.	Dział programowy	Osiągnięcia ucznia				Ocena osiągnięć ucznia
		podstawowe	rozszerzone	dopełniające
1	2	3	4	5	6
I
II

Budżet godzin

formy aktywności ruchowej

Semestr I

∑ godz.

Semestr II

∑ godz.

Razem

IX

X

XI

XII

I

II

III

IV

V

VI

…………….

…………….

Inne działania

Razem

„Inne działania” dotyczą przeprowadzenia lekcji organizacyjnej oraz na temat bezpieczeństwa w okresie zimowym i letnim.

Ocena ucznia z wychowania fizycznego

• Zmiany w systemie oceniania wynikające z wprowadzenia reformy

(6-cio stopniowa skala ocen, zmiana oceny miernej na dopuszczającą)

• Propozycja ujednolicenia kryteriów i porównywanie wyników w skali mikro i makro (niemożliwe)

• Czy ujednolicenie kryteriów jest możliwe w wychowaniu fizycznym

Obszary pomiaru w szkolnym wychowaniu fizycznym

Ocena z wychowania fizycznego na tle jej funkcji

Funkcja dydaktyczna

• informuje o stopniu realizacji celów programowych (jest miarą osiągnięć ucznia i ujawnia jego braki)

• umożliwia porównywanie wyników

• może być także diagnozą w planowaniu pracy pedagogicznej

Wpływ oceny na doraźne i prospektywne postawy uczniów wobec kultury fizycznej

Oceny za postawy wobec:

• realizowanych zadań na lekcji, (współodpowiedzialność za lekcję)

• kolegów koleżanek (współpraca z partnerem, grupą)

• nauczyciela (współpraca

Sprawiedliwy i zrozumiały system oceny, pozytywnie wpływa na postawy uczniów wobec kultury fizycznej (wykazały to badania eksperymentalne)

Samokontrola i samoocena w ocenie osiągnięć ucznia

• Wdrażanie uczniów do świadomego udziału w samokontroli i samoocenie (przykład dzienniczków samokontroli i samooceny Marka Jagusza)

• Problem „zaniżonej” lub „zawyżonej” samooceny

Samoocena i samokontrola ucznia

+ Co mogę zaliczyć do swojego sukcesu po pierwszym semestrze?

Czy jestem zadowolony ze swoich osiągnięć z wychowania fizycznego?

Co już wiem i potrafię samodzielnie wykonać?

- Co mogę zaliczyć do swoich niepowodzeń po pierwszym semestrze?

Co mi przeszkadza w osiąganiu jak najlepszych wyników?

Jakie mam braki i co jest tego przyczyną?

Opracowanie systemu oceny

Przez osobowość nauczyciela

można rozumieć stopień zaawansowania nauczyciela w poznawaniu, rozumieniu i wartościowaniu stosunków panujących w świecie, ze szczególnym uwzględnieniem procesów kształcenia i wychowania oraz w twórczym przekształcaniu tych stosunków.

Pedeutologia

Jest nauką o nauczycielu, której przedmiotem badań są:

• dobór do zawodu,

• kształcenie,

• praca,

• doskonalenie zawodowe.

O posiadaniu autorytetu wśród nauczycieli wf decydują między innymi:

• wygląd zewnętrzny,

• sprawność fizyczna,

• przygotowanie specjalistyczne,

• przygotowanie pedagogiczne,

• zainteresowania,

• temperament,

• postawa i cechy charakteru.

Na podstawie badań nad jakością pełnienia funkcji kierowniczych wyodrębniono trzy style kierowania:

• Autokratyczny

• Demokratyczny

• Liberalny

Kierujący w stylu autokratycznym

• sam ustala cele i środki ich realizacji,

• osobiście przydziela pracę poszczególnym członkom grupy,

• nie uzasadnia swoich decyzji,

• nie uczestniczy w pracach grupy,

• nie uzasadnia swoich ocen,

• częściej stosuje kary niż nagrody.

Kierujący w stylu demokratycznym

• przedstawia różne koncepcje, pozostawiając grupie decyzję, co do celu i środków jakie zostaną wykorzystane do jego osiągnięcia,

• obiektywnie ocenia wyniki pracy, uzasadniając swoje oceny,

• włącza się w pracę grupy,

• częściej nagradza niż karze.

Kierujący w stylu liberalnym

• pozostawia całkowitą swobodę grupie,

• udziela rad na czyjąś prośbę,

• nie uczestniczy w pracach grupy,

• wstrzymuje się od ocen i komentarzy.

Pożądane cechy osobowościowe nauczyciela wf wyodrębnione na podstawie badań S. Strzyżewskiego i K. Górnej to:

• wyrozumiałość,

• sprawiedliwość,

• sprawność fizyczna,

• opanowanie,

• poczucie humoru,

• przyjacielski stosunek do ucznia.

Na podstawie badań Z. Żukowska wyodrębniła trzy typy nauczycieli:

• nauczyciel wf nowator

• nauczyciel wf tradycjonalista

• nauczyciel wf improwizator

Nauczyciel wf nowator

• jest systematyczny, konsekwentny i działa planowo,

• stosuje w pracy nowatorskie rozwiązania,

• postuluje nowe formy pracy,

• stosuje większą dynamikę zajęć dążąc do naturalnych form ruchu,

• jest lubiany i ceniony przez uczniów,

• potrafi nawiązywać dobre kontakty z rodzicami i dyrekcją szkoły,

• umie stworzyć sobie warunki do realizacji nowych pomysłów.

Nauczyciel wf tradycjonalista

• formalista, rutyniarz, zwolennik starych form,

• lekcje prowadzi najczęściej na sali,

• tok lekcyjny traktuje jak niezmienne tabu,

• wykazuje małą zdolność adaptacji w sytuacjach nieprzewidywalnych na lekcji,

• sztywno trzyma się planów, przygotowując się do zajęć stereotypowo,

• dobry pedagog z zasadami,

• systematyczny w pracy,

• troszczy się o prawidłowy rozwój i postawę młodzieży, prowadzi mało interesujące zajęcia,

• dąży do wyrównania poziomu wszystkich uczniów w klasie.

Nauczyciel wf improwizator

• pracuje bez planu, zwolennik bezpośredniego efektu,

• nie liczy się z konsekwencjami dydaktyczno-wychowawczymi swojego postępowania,

• interesuje się tylko jednostkami,

• młodzież ocenia miarą jej sukcesów sportowych,

• typ niebezpieczny w zawodzie pedagogicznym.

Źródła powstawania niepowodzeń w pracy nauczyciela

• zależne od ucznia,

• zależne od nauczyciela,

• natury społeczno – ekonomicznej.

Przyczyny zależne od ucznia

• indywidualnie wyrażana niechęć do ćwiczeń,

• higiena osobista,

• niedyspozycja dziewcząt.

Przyczyny zależne od nauczyciela

• wadliwa organizacja lekcji,

• realizowanie jednostronnych treści programowych,

• stosowanie na lekcji tych samych rozwiązań,

• brak ustalonych kryteriów ocen,

• słaba znajomość lub nieprzestrzeganie zasad i metod nauczania,

• niewłaściwa postawa nauczyciela.

Przyczyny natury społeczno-ekonomicznej

• brak odpowiedniej bazy materialno-dydaktycznej,

• niewłaściwy stosunek rodziców lub wychowawców do zajęć wf.