Systemy gimnastyczne.

Dlaczego Słowianie inaczej podchodzą do kultury fizycznej. Dlaczego inaczej się współpracuje z przedstawicielami różnych narodów. Parę słów wprowadzających.

Na bazie oświecenia pojawiają się pewne postacie które uważają, że jest konieczne Johann Heinrich Pestalozzi 1746-1827, twórca pierwszej książki (pedagog)

Wieczory samotnika czasem także nazywane wieczorami pustelnika (1780)

Pastalozzi pragnął wychować dzieci na użytecznych członków społeczeństwa, które będą umiały zapewnić sobie byt.

Program nauczania w Neuhof przewidywał:

czytanie

pisanie

Dziewczynki uczyły się prowadzenia gospodarstwa domowego, tkania przędzenia szycia i uprawy roślin.

Pestalozzi

-stworzył pierwszy nowoczesny system nauczania początkowego. Nadano mu przydomek „ojca szkoły powszechnej”

W XVIII-XIX w młodzież z wyższych sfer miała możliwość edukacji. Edukacją obejmowała się tylko grupa elit. Biedota nie miała dostępu do wiedzy.

Działalność filantropistów – XVIIw.

- filantropiści (z gr „ przyjaciel ludu”), uczestnicy ruchu pedagogicznego na rzecz oświaty niższych warstw społecznych, zapoczątkowany w Niemczech w 2 poł XVIII w przezBassedowa

Ruch ten usiłując wprowadzić w życie zasady wychowania naturalnego przez J.J. Rousseau,

postulował m.in. wychowanie dzieci „zgodnego z naturą:

Johannes Bernhard Basedow – szkoła w Dessau – filantropinum

-chrystian Saltzmann- Schnepfenthal

-Wychowanie fizyczne w obu szkołach było obowiązującym przedmiotem nauczania

Gerhard Ulrich Anton Vieth, autor encyklopedii ćwiczeń fizycznych. Próba stworzenia encyklopedii ćwiczeń fizycznych, usystematyzowane:

-proste (bierze udział część ciała)

-złożone (angażują większe grupy mięśni).

Ćwiczenia dzieli na

- gimnastyczne (postawa, chód, gry, zapasy)

- rycerskie (fechtunek, jazda konna, strzelanie, tańce, równowaga).

Johann Christoph Friedrich Guts-Muths (1759-1839)

-pedagog, geograf, organizator pozaszkolnego wychowania fizycznego.

- rozwijał teoretyczną i praktyczną działalność w dziedzinie wychowania fizycznego, wycieczki, gry terenowe, boisko do gier i zabaw boiska były wyposażone w drabinki, liny, słupy, małpi gaj)

- gimnastykę właściwą (biegi, skoki, rzuty, ćw. równoważne, pływanie, taniec, ćw. zmysłów – czytanie, deklamacja,

- prace ręczne – czynności gospodarskie, rzemiosło, praca w ogrodzie

- zabawy i gry ruchowe oraz umysłowe

guts0muths

- ustalił program ćwiczeń od prostych do złożonych

- chód- gimnastyczny i wojskowy z obciążeniem,

- biegi – przeszkodami, wężem, rzędami,

-rzuty- kamieniem, kopią, dyskiem, oszczepem,

- zapasy,

-wspinanie, ćwiczenia równoważne,

- podnoszenie ciężarów

-skoki

Phokion Heinrich Clias 1782-1854

- twórca szwajcarskiej gimnastyki

- początki gimnastyki czyli turnerstwa

- ćwiczenia wg systemu Cliasa wykonywane były z wykorzystaniem przyborów, takich jak trzcina, obręcz, skakanka,

-Turnerstwo : system gimnastyczny oparty na ideologii Fichtego. Zajęcia prowadzono na tzw boiskach turnerskich (oparty na religii o bogach starogermańskich)

Zasady turnerstwa

- młodzież przyzwyczajano do surowości. Ćwiczyli w jednakowych lnianych mundurach. W przerwach spożywano posiłek z chleba i wody. Przygotowywanie w spartańskich warunkach. Żeby wykluczyć indywidualizm wprowadzono umundurowanie i musztrowano

Friedrich Ludwig Jahn twórca gimnastyki niemieckiej (systemu gimnastycznego – czyli całej filozofii z tym związanej), wykorzystując dorobek guths-muthsa i osiągnięciach turnerstwa. Tworzy boiska turnerskie zawierające skomplikowane boiska na których można ćwiczyć. Tworzono również sale gimnastyczne. Wykorzystywano już konia łękami. Wg ideologi miano przygotować superbohatera. Wiodącym przyrządem był koń z łękami, aby trochę ułatwić opanowanie go wprowadzono poręcze równoległe.

Franz Nachtegal twórca duńskiego systemu gimnastycznego, który miał wspomagać szkolenie wojskowe.

Gimnastyka szwedzka

Ling Pehr Henrik (1776-1839)

założyciel i dyrektor Królewskiego Centralnego Instytutu Gimnastycznego w Sztokholmie

Nauczyciel szermierki, pływania i gimnastyki. Nauczał na uniwersytecie w Lund. Twórca systemu gimnastyki zwanego później „szwedzkim”. Modyfikuje pewne ćwiczenia gimnastyczne. Zwraca na fakt, że gimnastyka niemiecka jest tylko dla najbardziej sprawnych.

Instytut K.C.G: studia trwały 3 lata i obejmowały: gimnastykę wychowawczą, wojskową, leczniczą.

Dwuletnie studia dawały absolwentom prawo do nauczania w szkołach.

Zakładała prozdrowotny kierunek gimnastyki (inaczej niż niemiecki)

O ile w Niemczech można było ćwiczyć na zewnątrz o tyle Szwedzi ćwiczyli wyłącznie w salach.

Hjalmar Ling kontynuował działalność ojca. Córka Wendla Ling zmodyfikowała ćwiczenia męskie dla kobiet. Szwedzi wymyślili współczesne drabinki gimnastyczne, ławeczki i równoważnie.

Adolph Sipess 1810 – 1859

nazywany ojcem szkolnej gimnastyki, który wprowadza ćwiczenia do muzyki.

Francisco Amoros 1770-1848, hiszpański pedagog i reformator, popularyzator gimnastyki. Uważał, że pewne trudne ćwiczenia powtarzano do znudzenia aż się uda je wykonać(kontrowejsyjne). Również wprowadził muzykę do ćwiczeń

Thomas Arnold starał się utemperować rozbrykaną młodzież brytyjską. Wprowadził zasady gier i zabaw ruchowych. Podział na podgrupy wg na akademiki, które ze sobą rywalizują na różnej płaszczyźnie.

- angielski pedagog i duchowny anglikański, reformator szkolnictwa angielskiego. 1828-1842 dyrektor szkoły publicznej w Rugby, która stała się wzorcem dla angielskich elitarnych szkól średnich. Szczególną rolę przywiązywał do gier i zabaw zespołowych młodzieży. Kład nacisk na wychowanie moralne oraz kształtowanie (ideał dżentelmena)

Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”

Polska była pod zaborami. Kraków był pod zaborem austriackim. Polska się bardzo zróżnicowała kulturalnie w różnych zaborach.

Duży wpływ na kształtowanie się kultury fizycznej miał system niemiecki bazujący na filozofii „nadczłowieka” - rasy aryjskiej (mitologicznej). Niemcy ćwiczący na terenie Czech...

Miroslav trys

- twórca czeskiego Sokoła w 1862r.

- czeski sokół bazował na zasadach niemieckiego turnerstwa

- zakłada praskiego sokoła

jego współpracownikiem był: Jindrich Fugner

- pierwszy naczelnik stowarzyszenia „sokół Praski”

z czasem ruch sokoli rozprzestrzenia się na kraje słowiańskie poza rosją, która skutecznie blokowała dostęp.

W tym czasie kiedy tworzy się „sokół praski” w Polsce ma miejsce powstanie Styczniowe. Dopiero po upadku powstania pojawiają się idee 1866r. Założenia, ale jest to niemożliwe.

Dopiero w 1867 po upadku Austro-Węgier. Zostaje utworzona autonomia galicyjska. Powstaje możliwość

Lwów jest miejscem narodzin Towarzystwa Gimnastycznego „sokół” w 1867r. „świta już – bracia Sokoły!; W przestrzeń szybujcie bez końca ; Stopami ziemi – a czoły; Dotykać nieba i słońca!”

Wśród twórców lwowskiego „Sokoła” znaleźli się :

-Ludwik Gothental

-Klemens Żukotyński

-Jan Dobrzański

-Antoni Durski

-Józef Milleret

Chcieli kultywować gimnastykę w stylu niemieckim. Symbolem był sokół trzymający sztangę a patronem T. Kościuszko.

Lwów ul. Jagiellońska 11- Mieścił się zakład Gimnastyczny dra Bacody'ego – pierwsze miejsce ćwiczeń „Sokoła”. Pierwsze elitarne miejsce przypominające współczesne fitness cluby. W tych zakładach były prowadzone zajęcia w sposób komercyjny przez np. lekarzy. Z czasem te kluby zaczęły wynajmować powierzchnie i w ten sposób założono pierwszego „sokoła”. Uczestnicy wychodzili ćwiczyć na zewnątrz. Z rozwojem ruchu zaczęto budować specjalne miejsca do ćwiczeń : „sokolnie”, z salami gimnastycznymi. Łatwo je wyróżnić bo budowano je w specyficznym stylu.

Zasady ruchu „sokół” : „W zdrowym ciele zdrowy duch” nawiązujące do ideologii starogreckiej : kalokagathia. Człowiek ćwiczący był na tyle moralny, że podejmie walkę o niepodległość

Ćwiczyć ciało

to za mało

do sokolich stad,

trzeba serce z sercem zbratać

i wysoko z myślą latać

Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” skupiało same elity mieszczańskie. Początkowo ćwiczyli sami faceci, ale z czasem kobiety zaczęły przychodzić na zajęcia i ćwiczyć (sokolice). Na początku głównie wdawały się w działalność artystyczną (lata '90). Ponadto „sokół” rozpowszechnił turystykę, krajoznawstwo, turystykę wodną, rowerową.

Wychowywano ludzi pod kątem, aby być przykładnym obywatelem.

Wytworzono charakterystyczny wizerunek sokołów odróżniający członków od innych.

Przegląd gimnastyczny, książki i podręczniki do gimnastyki, publikacje naukowe dotyczące zdrowia i higieny

Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” prowadziło działalność:

-gimnastyczną, (wszystko również fechtunek itd.

-patriotyczną, (nie znalazła się w statusie, bo Polska była pod zaborami)

-artystyczną,

-turystyczna,

-wychowawczą,

-popularyzatorską,

-edytorską

marsz sokoli/ sokołów

Ospały i gnuśny zgrzybiały ten świat,

na nowe on życia koleje

z wygodnej...

W ślad za gniazdem lwowskim powstawały nowe gniazda „Sokoła” w innych miastach Galicji

- Tarnopol, Stanisławów, Tarnów, nowy sącz

Po kilku latach każda większa miejscowość miała swoją sokolnię.

Kraków poszedł swoją drogą (w stosunku do Lwowa był bardzo konserwatywny i zacofany)

Dopiero Józef Dietl przeprowadza modernizację. W Krakowie nie powstaje sokół za to powstaje towarzystwo gimnastyczne „orzeł biały”. Dopiero, gdy do Krakowa przyjeżdża delegacja czeskiego sokoła Krakowianie zakochują się w tym przepychu i powstaje krakowskie gniazdo 1885r. Pierwszym prezesem zostaje znany satyryk i poeta Michał Bałucki. Sala gimnastyczna powstaje w 1889r. W przeciągu 4 lat wykupili grunty i zebrali pieniądze i postawiono pierwszą sokolnię. Pierwotnie ćwiczono np. w stajniach kolo starego browaru.

„sokolnia” w Zakopanem to kino sokół :).

Zaczęto tworzyć gniazda w Wielkopolsce. Wydział wielkopolski. Polacy emigrujący za granicę tworzą gniazda Sokoła w Stanach Zjednoczonych. Jednak tam dominowały formy rekreacyjnie. Sokół rozwijał się dobrze we Francji. Powstaje towarzystwo w Wiedniu. Jak widać polski sokół ma siedziby w wielu miast w europie. Powstaje Związek Polskich Towarzystw Gimnastycznych „Sokół”. W 1885 „przewodnik Gimnastyczny” zamieścił propozycję stroju sokolego – stroju galowego – nawiązujący do stroju szlacheckiego łączący ze strojem paramilitarnym. Polski strój nawiązuje obecnie do ułańskiej tradycji.

Jeżeli mówimy o TG „sokół” - najbardziej widowiskowymi imprezami były zloty sokole (na wzór praskich)

- manifestacja patriotyzmu – polska nie posiadająca państwowości

- I zlot – 1892 r. 560 gimnastyków, w pochodzie 1061 „sokołów”,

- V zlot – zlot grunwaldzki w Krakowie – 7097 w pochodzie druhów – w ćwiczeniach wolnych 16 lipca ćwiczyło 3116, a 17 lipca 3312 gimnastyków.

TG „sokół” prowadziło działalność edytorską

Działalność artystyczna:

Edward Kubalski (prawnik, poeta, wybitny działacz „sokoła”, instruktor gimnastyki)

Adam Asnyk,

Michał Bałucki „góralu czy ci nie żal”

Władysław Bełza „kto ty jesteś – polak mały”

Teofil Lenartowicz,

Jan Kasprowicz, Maria Konopnicka „rota”- pośmiertnie wykorzystane ,ale napisane na zlot „sokoła”

Mieli zespoły taneczne

Periodyzacja działalności TG „sokół”

1. 1867 – 1906 okres pracy organicznej na polu gimnastyki, oświaty i wychowania patriotycznego,

2. 1906 – 1914 okres paramilitaryzacji „sokoła”,

3. 1914 – 1918 okres weryfikacji idei sokolich, sympatyzowali z endecją (więc brali udział w wojnie w ramach II Brygady)

4. 1919 – 1936 okres działania w niepodległej Polsce. Próby zjednoczenia, ujednolicenia Polaków. Dochodzi organizowanie imprez sportowych. W latach '30 znowu przechodzi w stronę paramilitaryzacji.

5. 1939 – 1946 delegalizacja organizacji przez okupanta, każdy działa na własną rękę,

6. 1947 – 1948 odrodzenie Towarzystwa po II wojnie światowej, dzięki działaczom z Krakowa i Lwowa.

7. 1948 – 1988 delegalizacja organizacji przez władze komunistyczne, TKKF przejmuje majątki i role „sokoła”. O sokole się nic nie mówi. TKKF zajmuje się głównie prowadzeniem rekreacji dla szerokich mas.

8. 1989 - … reaktywacja Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”.

Pierwsze organizacje scottowskie powstają pod organizacja Lwowskiego „sokóła”

za sprawą Eugeniusza Piaseckiego w 1911 r.

„przegląd sokoli” rocznik 1914

cały dochód z wydawnictwa został przeznaczony na legiony polskie

Wycieczki sokoła:

-wycieczki gimnastyczne (ze śpiewem maszerowali a na polanie wykonywali ćwiczenia)

- wycieczki krajoznawcze (odwiedzano miejsca pamięci narodowej, kultu religijnego)

- wizyty w gniazdach sokolich,

- zloty sokole,

- turystyka aktywna (górska, narciarska, piesza, wioślarska, kajakowa, żeglarska)

Henryk Jordan 1842-1907

Henryk Jordan miał dziecko, które mu zmarło w wieku 5 lat. Całą miłość przelewa na inne dzieci.

Henryk Jordan; Urodził się w Przemyślu, wywodził się ze zubożałej szlacheckiej rodziny Jordanów z Zakliczyna. Do szkoły uczęszczał w Tarnopolu i Tarnowie, aly dokończyć edukację emigruje i kończy ją w Trieście

Studiował medycynę w Wiedniu, od roku 1863 na Uniwersytecie Jagielońskim.

Podróże: do Berlina a potem do Nowego Jorku. W USA po raz pierwszy zetknął się z gimnastyką szwedzką dla młodych kobiet i dziewcząt – pracował jako akompaniator do ćwiczeń.

Zapoznał się z ideą Frobla (w berlinie)– ogrody zabaw.

Był ginekologiem gdzie prowadził praktykę położniczą i ginekologiczną w USA,

Społecznik:

radny miasta Kraków przez 26 lat

był posłem przez 6 lat

Zakładał minimum dla zdrowia: dwie godziny zabaw dzieci na świeżym powietrzu

Konsekwencją tego było utworzenie parku gier i zabaw w Krakowie,

Zdrowie fizyczne

Geneza Parku Jordana

w 1887 r. na terenie obecnego Parku odbywała się krajowa wystawa rolno-przemysłowa. Po jej zakończeniu planowano sprzedaż lub wyburzenie powystawowych pawilonów.

26 marca 18888 r. Henryk Jordan przedstawił projekt utworzenia na terenach tych ogrodu gier i zabaw ruchowych dla dzieci i młodzieży. Jordan zobowiązał się samodzielnie finansować inwestycję.

Układ Parku z 1905 miał trójkątny kształt. A przed bramą płynęła rzeka Rudawa. Do parku wchodziło się przez mostek. Nie było drzew. W pawilonach znajdowały się natryski dla dzieci. Mleczarnia, gdzie dzieciom rozdawano bułki i mleko.

Krakowski park był pierwszym tego typu na skalę europejską.

Po uregulowaniu rzeki Rudawy, posadzeniu drzew i krzewów oraz ustawieniu dreawniancyhh pawilonów otwarto:....

Regulamin:

dzieci miały zajęcia zorganizowane. Około 2000 dzieci codziennie uczestniczyło w zajęciach.

Przychodziły i gromadziły się pod tabliczkom skąd odbierał ich przewodnik (przeszkolona kadra).

Na terenie parku było 12 boisk:

1. Dla dziewcząt i chłopców... itd. reszta we Wroczyńskim

boiska specjalne : do tenisa, do krokieta, strzelnica, ślizgawki

Organizacja zajęć:

-zorganizowane grupy

- przewodnicy

- plany zabaw opracowane przez prof. H. Jordana,

- współzawodnictwo zespołów – nowe i szokujące,

- mundury młodzieży

Dzielono młodzież na :

rzemieślniczą – uczestniczyła w zajęciach w niedziele i święta,

szkolna – w dni powszednie

Ciekawostka: pierwsze mecze piłki nożnej w Krakowie rozgrywano na boisku nr VIII. W 1890r.

Mecze rozgrywano na twardo ubitej ziemi, a dla zawodników ważne było nie tyle zdobycie bramki, co „wykiwanie” dużej ilości graczy drużyny przeciwnej.

Zasługi Jordana dla KF ważne

- pozaszkolne wychowanie fizyczne,

- otwarcie parku Gier i Zabaw

- propagowanie zasad higieny,

- naukowe podstawy wychowania fizycznego,

- zestawy ćwiczeń dla młodzieży,

- ścieżki edukacyjne o charakterze patriotycznym,

- Gry o zabawy na terenie parku, były nowatorskie i swoiste.

- Wprowadzenie piłki nożnej,

- Zainicjowanie edukacji na poziomie akademickim dla nauczycieli wf. Pomysł Jordana był taki, aby nauczycielami wf byli specjaliści. Czym to zaowocowało? 20 po śmierci Jordana na UJ powstaje studium

Popularyzacja

- otwierajcie ogródki freblowskie i zakłady gimnastyczne dla dzieci! Otwierajcie co prędzej, bo czas biegnie i na naszych oczach wyrasta pokolenie charłaków […] cóż dziś warta młodzież bez ćwiczeń...

Na wzór krakowskiego parku zainicjowano parków w innych miastach:

Wilhelm Rau sponsorował taki ogród w Warszawie.

Przy ogrodach funkcjonowała Komisja Gier i Zabaw dla Młodzieży.

Gry i zabawy Raua doczekały się podręcznika

Zainteresowanie archeologią

– 1788r. 0 R. Chandler, angielski podróżnik identyfikuje topografię terenów Olimpii

--1787 r. - Francus Fauvel- sporządził szkic ruin świątyni Zeusa,

– 1847 r. Francuska szkoła archeologiczna zaapelowała....

Zawody „olimpijskie”

--1604 r. - Robert Docer nadał lokalnym zawodom ludowym nazwę „cotswold Olimpic Games”

– 1834 r. Uczniowie P.H. Linga zorganizowali „igrzyska olimpijskie”,

– 1849 r.

Pomysł George de Saint-Clair:

– 1889 r. Tydzień międzynarodowych zawodów sportowych na wzór igrzysk olimpijskich.

Pionier i działacz sportu francuskiego tak napisał w „Temps”:

– Igrzyska olimpijskie, ten wyraz podał. Trzeba zatem urządzić własne

Pierre de Coubertin (trzeba zapamiętać) – barona trzeba pamiętać -

był pedagogiem, artystą, malarzem, archeologiem amatorem i założycielem obecnego ruchu olimpijskiego,

Wystąpienie Pierre de Coubertina

na forum Unii Francuskich Towarzyst Sportów Atletycznych w sprawie wznowienia igrzysk olimpijskich – pomysł upadł

Pierwszy Międzynarodowy Kongres Olimpijski odbył się 23 czerwca 1894r. W Paryżu.

(zainteresowanie Francuzów było duże bo sporo zainwestowali w archeologie)

Międzynarodowy Komitet Olimpijski – MKOl (małe l)

Jest to międzynarodowa organizacja założona z inicjatywy barona

francuski CIO

angielski IOC

siedzibą jest Lozanna w Szwajcarii.,

23.06.1894 – reaktywacja igrzysk olimpijskich – podjęto decyzję o wskrzeszeniu Igrzysk Olimpijskich.

Zawody sportowe winny zastąpić wojny i konflikty, a młodzież całego świata zamiast walczyć na frontach wojennych powinna mierzyć swe siły na stadionach

Amatorstwo : zgodnie z założeniami Coubertina w Igrzyskach prawo startu mieli wyłącznie amatorzy. Zabraniano startu zawodowcom.

Kobiety na Igrzyskach

Po raz pierwszy kobiety startowały na II Igrzyskach Olimpijskich w Paryżu. Źródła podają, że było ich 19.

Karta Olimpijska:

– zbiór fundamentalnych zasad olimpizmu oraz artykułów i przepisów wykonawczych do tych artykułów przyjętych przez MKOl

– Reguluje organizację, działania i funkcjonowanie Ruchu Olimpijskiego

I Nowożytne Igrzyska Olimpijskie odbyły się w Atenach 1896

Giorgios Averoff – grecki milioner, wywodzący się z rodziny przemysłowców greckich w Kairze, przyczynił się do zorganizowania tych igrzysk ofiarując fundusze na budowę olimpijskiego stadionu.

Uroczystego otwarcia igrzysk dokonał król Grecji Jerzy I

Otwarcie igrzyska

Stadion wypełniony był 89 tysiącami widzów, włączając w nich króla Grecji Jerzego I,...

W pierwszych igrzyskach startowało 14 reprezentacji

Dzień pierwszy (6 kwietnia)

- biegi na 100m i finał 100m

- rzut dyskiem

Dzień drugi (7 kwietnia)

- Drugiego dnia rozpoczęła się rywalizacja w szermierce, gdzie startowali zarówno amatorzy jaki zawodowcy

- skod w dal

-pchnięcie kulą

-1500m

-podnoszenie ciężarów – prawą i lewą ręką

Dzień trzeci (kwietnia 8)

-kolarstwo

czwarty (kwietnia 9)

zawody w strzelectwie (karabin wojskowy 200m)

bieg na 800m

gimnastyka, zarówno drużynowo i indywidualnie

dzień piąty (10 kwietnia)

- nowa konkrecja = maraton – zaproponowana przez Francuzów

- nazwa konkurencji wzięła się od legendarnego żołnierza Filippidesa, który w 490 r .p.n.e miał przebiec odległość dzielącą miasto Maraton i Ateny, aby dostarczyć wiadomość o zwycięstwie greków nad Persami.

- Spyridon Luis zwycięzca w nowej konkurencji – wbiegł na metę maratonu (2:58.50 s.)

Dzień szósty (11 kwietnia)

13 finałów

- w kolarstwie (3 finały)

- w strzelectwie

- pływanie (wszystkie 4 finały)

- tenisie ziemnym

-

Dzień siódmy (12 kwietnia)

Tego 12 godzinny wyścig kolarski na około 300km

15 kwietnia odbyło się oficjalne zamknięcie igrzyska

Osiągane wyniki:

-Trójskok: 13,71m

-Skok wzwyż 1,65 m

rzut dyskiem 29,.. m

Pierwszy finalista – Amerykanin James

Flagę stworzył sam Coubertin – pierwszy raz zawisła w Sztokholmie 1912r.

Flaga powiewa przez cały czas igrzysk

Citius- algius – fortius

to hasło wyrażone języku łacińskim: towarzyszy igrzyskom olimpijskim od 1896r.

Ogień olimpijski:

Symbolem trwałości idei olimpijskiej pierwszy raz w Amsterdamie

Sztafeta Olimpijska na IO w Berlinie 1936 roku zapoczątkowano

ceremonia rozpalenia ognia od promieni słonecznych za pomocą wklęsłego zwierciadła odbywa się na ruinach świątyni Hery w Olimpii

Hymn olimpijski:

autorstwa Greków:

-spyrosa samara (muzyka)

kostasa Palmasa

Turystyka Tatrzańska

tatrzański kłusownik – kłusownicy byli największymi znawcami Tatr. Chodzili po górach w celach utylitarnych. Z nich wywodzili się pierwsi przewodnicy.

Pierwsza turystka w Tatrach – pierwsza turystka tatrzańska (góry śnieżne).

Za ojca polskiej turystyki tatrzańskiej wg Staszica

Wincenty Pol „pieśń o ziemi naszej”

(fragment)

w góry w góry miły bracie...

Stolarczyk Józef 1816-1893, ksiądz, pierwszy proboszcz zakopiański, taternik, stanowi jedną z „legendowych postaci zakopiańskich” twórca grupy przewodników tatrzańskich.

On stworzył pierwszą grupę przewodników i zachęcił górali do udostępniania letnikom

Tytus Chałubiński 1820-1889

- w polskiej historii zapisał się ona jako profesor medycyny

Walery Eljasz- Radzikowski -

malarz grafik, fotograf, autor przewodników, związany również z „sokołem”

3sierpnia 1873 w dawnym dworze zakopiańskim Ludwika Eichborna (tzw. Zwierzyńcu) zapadła decyzja założenia Towarzystwa Tatrzańskiego (wyprzedziliśmy Francję o rok)

Jego projekt przypisuje się Feliksowi Pławickiemu, kapitanowi armii austriackiej itd... a wraz z nim:

Ludwik Eichborn, Feliks Pławicki, ks. Józef Stolarczyk, dr. Tytus Chałubiński

31 grudnia 1873 powstaje „Towarzystwo Tatrzańskie”

uprzystępnianie i badanie gór (stworzenie szlaków górskich)

Periodyzacja

- galicyjskie towarzystwo tatrzańskie (nowy targ) 1873 31 grudnia.

- towarzystwo tatrzańskie 1874 r. (Kraków)

- polskie towarzystwo tatrzańskie 1919 r.

-PTTK 1950 r.

- Polskie Towarzysto Tatrzańskiej 1989.

Główne cele TT:

-badanie górskich

-uprzystępnianie gór,

-ochrona zwierząt i roślin halskich

-promocja przemysłu góralskiego

1874 r. wybudowano pierwsze tatrzańskie schronisko w morskim oku (taka zwykła szopa)

Dolina Gąsienicowa

1888r. Muzeum Tatrzańskie im. Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem

Polskie Towarzystwo Krajoznawcze (PTK)

W podzielonej zaborami Polsce, pod zaborem rosjskim (w tzw. Kongresówce) powstaje w 1906

PTK Jednym z głównych celów ideowych było pokazanie piękna ziemi polskiej. Naczelna dewiza „przez poznanie kraju do jego umiłowania, przez umiłowanie do czynów ofiarnych”

Zygmunt Gloger – etnograf, historia , pamiątki narodowe

Kazimierz Kulwieć – biolog, przyrodnik, krajoznawca, pedagog

Mieczysław Orłowicz

- doktor prawa, polski geograf

- z zamiłowani krajoznawca i popularyzator turystyki.

- ukończył prawo i historie sztuki.

- był współ

w 1950 r. Polskie Towarzystwo Tatrzańskie z PTK i tworzą PTTK

Polska pod zaborami

• Komitet Organizacyjny Igrzysk V Olimpiady nie miał podstaw do zaproszenia polskiej ekipy, gdyż nie mając narodowego komitetu olimpijskiego, ani swojego przedstawiciela w MKOl, nie mógł zostać zaproszonym na igrzyska.

3 polaków startujących pod barwami obcymi

I Zjazd Zrzeszeń Sportowych i Gimnastycznych w Warszawie

• we wrześniu 1918r. Podniósł potrzebę udziału polskiej ekipy w igrzyskach olimpijskich. Było to na kilka tygodni przed odzyskaniem przez Polskę niepodległości

• W środowiskach sportowych Lwowa, Krakowa i Warszawy wiosną 1919r. Podejmowano różne inicjatywy, konsultacje i działania w celu powołania ogólnopolskiej organizacji sportowej i zapewnienia polskim sportowcom udziału w najbliższych igrzyskach olimpijskich.

Próby powołania PKOl

• Latem 1919r. Działacze lwowscy i warszawscy: S. Polakiewicz, H. Szot-Jeziorowski i M. Orłowicz

• prowadzili intensywne rozmowy i uzgodnili, że powołanie Polskiego Komitetu Olimpijskiego powinno nastąpić na drodze porozumienia

Polski Komitet Olimpijskiego

- został utworzony 12 października 1919 r. - podczas zjazdu założycielskiego, zorganizowanego w salce konferencyjnej Hotelu Francuskiego w Krakowie przez działaczy turystycznych lekkoatletycznych oraz narciarskich – jako Komitetu Udziału Polski w Igrzyskach Olimpijskich (Polski Komitet Igrzysk Olimpijskich) i do roku 1924 …

- wykorzystano zjazd działaczy turystycznych, narciarskich i lekkoatletycznych odbywający się w dniach 11-12 października 1919 r. w Krakowie

Stefan Lubomirski

- pierwszy przez Polsiego Komitetu Igrzysk Olimpijskich

- polski arystokrata (1862-1941)

Józef Piłsudski

- założył warszawski AWF

- przewodniczący PKOl

Pierwszym zadaniem Komitetu

• miała być organizacja startu reprezentacji Polski na Igrzyskach Olimpijskich w czymś 1920r.

Pierwszymi igrzyskami w których wzięli udział polscy olimpijczycy były w [szamoni]

Kolejnymi igrzyskami były igrzyska w Paryżu, na których w 1924r. Reprezentacja Polski zdobył dwa medale: srebrny w kolarstwie i jeździectwi

W latach 1928 -39 we władzach MKOl

F. Szymczyk, jan łazarski, Lange – kolarze

Jeździectwo: srebro w 1928 (amsterdam) : michał antoniewicz, kazimierz gzowski, kazimierz szosland

Pierwsze złoto Halina Konopacka

Stanisława Walasiewicz Stella Walsh Olson

- polska lekkoatletka startująca w biegach sprinterskich, mistrzyni olimpijska, wielokrotna rekordzistka świata

Jadwiga Wajsówna – rzut dyskiem

Wojciech Fortuna (skoki narciarskie) – złoto

Justyna Kowalczyk -złoto

Polscy medaliści zimowych igrzysk srebrne:

Kalendarium polskiego sportu- wybrane wydarzenia

XIII w.

1253 – założone zostało Bractwo Kurkowe Poznańskie

1257r. Powstało Bractwo Kurkowe w Krakowie

XVI w.

- wojciech Oczko 1537 – 1599 – Lekarz nadworny Stefana Batorego i Zygmunta III Wazy

- Sebastian Petrycy z Pilzna 1554-1626

Najważniejsze szkoły doby Oświecenia gdzie wprowadzono ćwiczenia fizyczne jazdę konną i szermierkę, gry, biegi

1740 – Collegium Nobilium

1765- Szkoła Rycerska

1773 – Komicja nad Edukacją Młodzi Szlacheckiej Dozór Mająca – Ustawy Rozdział XXI Czas wolny od nauki. Szkół otwarcie i Rozdział XXV Edukacja fizyczna

1733-1763 – Jędrzej Kitowicz przedstawia w książce: Opis obyczajów za panowania Augusta III

XIX w.

1837 – Ludwik Bierkowski otwiera zakład gimnastyczny

1849 – pierwsze wyścigi konne na Polu Mokotowskim

1867 – wejście w życie nowych ustaw o stowarzyszeniach i zgromadzeniach

1867 utworzenie Towarzystwa Gimnastycznego we Lwowie. Statut został zatwierdzony przez miejscowe c.k. Namiestnictwo 7 lutego 1867 roku

1873 – Towarzystwo Tatrzańskie - „Galicyjskie Towarzystwo Tatrzańskie” z siedzibą w Nowym Targu

1878 r. Warszawskie Towarzystwo Wioślarskie WTW

1886 Warszawskie Towarzystwo Cyklistów WTC

1889 – powstaje Park dra Jordana w Krakowie

1892. udział w Pierwszym Zlocie Sokolstwa Polskiego we Lwowie z okazji 25 – letniej rocznicy założenia lwowskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”

1903- 1904 Lwowskie kluby sportowe - „Czarni” 1903 - „pogoń” Lwów – 1904 we Lwowie

1906. Utworzenie Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego PTK

1909 powstanie TOPR – Władze CK wyraziły zgodę na działanie stowarzyszenia Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego

1910 – organizacja V Zlotu Sokołów w Krakowie, z okazji 500-lecia Wiktorii Grunwaldzkiej zwanego „Złotem Grunwaldzkim”

1911 – początki sautingu na ziemiach polskich

IIRP

1919-1922 – Państwowa Rada Wychowania Fizycznego i Kultury Cielesnej PRWFiKC działała jako organ opiniotwórczy i doradczy dwóch ministerstw Zdrowia Publicznego Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego

1919. powstaje PKOl – Komitet Udziału Polski i Igrzyskach Olimpijskich

1919 Powstają pierwsze w Polsce Związki Sportowe

1919 Utworzona Rada Wychowania Fizycznego i Kultury Cielesnej

1920 Wojna polsko- bolszewicka uniemożliwiła start reprezentacji Polski na Igrzyskach Olimpijskich w Antwerpii w 1920

1921 powstaje Związek Polskich Związków Sportowych (ZPSZ)

1924 Udział reprezentacji Polski na Igrzyskach w Paryżu – pierwsze medale olimpijskie srebrny w kolarstwie torowym oraz brązowy w jeździectwie

1925 powstała Rada Naczelna Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego – działa do 1927 utworzono Państwowy Urząd Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego

1927 powstaje Studium WF UJ w Krakowie

1928 Halina powstaje pierwszy złoty medal

1928 – pierwszy medal w olimpijskim konkursie sztuki – Kazimierz Wierzyński – złoto w poezja za tomik wierszy „laur Olimpijskich

1928 - pierwszy Tour de Pologne

1947 zamkniecie działania „Sokoła”

1948 Wyścig Pokoju na trasie Warszawa -Praga i Praga – warszawa przez dzienniki organy partii komunistycznych „trybunę ludu i „Rude Pravo”

Kalendarium Światowego sportu – wybrane wydarzenia

XII w Najstarsze zapisy o Bractwach Strzeleckich

1530 – 1606 Merculialis – Girolamo Mercuriale = Autor ksiązki De arte gimnastica

1650 - „calcio” i piramidy gimnastyczne we Włoszech

XVIII Działalność filantropistów