WSTĘP DO GEOGRAFII(wykład 1)

1.Przedmiot badań geograficznych os Starożytności do czasów współczesnych.

-Zmiany i zależności geografii na przestrzeni wieków,

-osiągnięcia dla danego okresu,

-początki geografii.

W starożytności pojawiają się:

Eratostenes z Kyreny (270-195rpne)-jako pierwszy użył pojęcia geografii do opisania i oznaczenia dyscypliny naukowej. Pracował w bibliotece. Autor 3 części tomu geografii:

1.Historia geografii- wkład geografów jońskich w ta nauke,

2.Teoria kulistości ziemi- dowody i sposoby pomiaru rozmiarów ziemi(dzięki górowaniu słońca i założeniu że ziemia jest kula obliczył jej obwód.

3.Opis map świata Helleńskiego.

Dzieło to nie zachowało się bo spłoneło w Aleksandrii. O jej istnieniu wiemy iż wiele osób z niej kożystało i miało ją w swoich notatkach.

Eksperyment Eratostenesa znalazł się na 1 miejscu w konkursie. Wg Eratostenesa geografia powinna się zajmować pomiarami ziemi i jej elementów, przedstawianie wypukłej pow. na płaszczyźnie z pomocą równoleżników i południków i nanoszenie konturów, usytuowanie miejscowości i innych obszarów.

Ptolemeusz(twórca teorii układu słonecznego)twórca geocentryzmu, modelu kosmologicznego obowiązującego do xv w. W dziele Geographike Hyfegesis zawarł:

-metody astronomicznego wyznaczania wartości współrzednych i sposoby sporządania globusu,

-wykaz znanych krain dla 350 podał współrzędne

Strabon (63r)dokonał zmian, miał inne podejście geografii. Autor Geographika Hypomnenata (geografia zapiski) składającej się z 17 ksiąg. Stał się twórcą geografii regionalnej, opisał znane części świata. Wg niego zadania geografii to:

-opis ziemi i poszczególnych krain,

-opis zjawisk i procesów.

Nie mówi nic o pomiarach tylko o zapisach. Od Strabona wywodzi się etymologia geografii z gr. geo- ziemia; grafio- opis.

Eratostenes i Ptolemeusz zostali odsunięci. Pojęcie Strabona bardziej się upowszechniło. Strabon zdominował, gdyż ludzie wyjeżdżali i jego wiedza była bardzo użyteczna. Ludzie potrzebowali opisów krain. Strabon czerpał wiedzę z opowiadań kupców, sięgał do pozycji geografów z Persji. Wg Strabona geografia ma dobre przygotowanie biologiczne, matematyczne, historyczne. Jego geografia przeżyła do XVII w.

W czasie odkryć geograficznych 1400-1600 przedmiot geografii się nie zmienia. Dla społeczeństwa wnosi:

-poszerzenie horyzontu poznania świata, nie tylko poprzez opis, ale i dokładne info. Okres odkryć geograficznych jest to okres rozwoju map(były bardzo cenne)

Karol Richter(1779-1859r) zmienił tory badań geograficznych. Geografia stała się dyscypliną chronologiczna. Karol Richter w pracy geografia porównawcza „erdkunde in verhaltiuiss zur natur” geografie określa jako naukę o przestrzeni wypełnionej zjawiskami przyrodniczymi i geograficznymi „geografia powinna badać warunki rozprzestrzeniania strefy i prawa, które nimi rządzą”- pozostaje to kwestia nadrzędną badań geografii określając podmiot badań geografii ogólnej.

Związki przyczynowo skutkowe

zastosował metodę badania geografii met. Porównawcza form, zjawisk występujących na jednym obszarze. Ta metoda daje możliwość grupowania pojedynczych faktów kategorii wyższego rzędu(pojęcia) i do formułowania uogólnień(prawidłowości). Wskazywał na porównania relacji między przyrodą, a człowiekiem oraz wpływ warunków przyrodniczych na bieg dziejów ludzkości, można to po części określić determinizmem geograficznym( warunki geograficzne determinują rozwój społeczny).

Aleksander humbolt (1768-1859) uznał że geografia fizyczna powinna się zajmować rozpoznawaniem jedności z mnogości. 2 cel to badanie wspólnego i wewnętrznego związku zjawisk ziemskich. Wg. Humbolta opis fizyczny świata przedstawia obraz tego wszystkiego co istnieje w przestrzeni, jednoczesne działanie sił przyrody i tworów będących produktem tych sił. Informacje te zawarł w dziele „kosmos”. Humbolt zwraca uwagę na przestrzeń, geografia powinna się zajmować tym co jest wokół- przestrzeni.