PSYCHOLOGICZNE KONCEPCJE EDUKACJI I WYCHOWANIA - WYKA
AD
dr Renata Wawrzyniak-Beszterda
4 PORTRETY PSYCHOLOGICZNE
- behawioralny
- psychodynamiczny
- humanistyczny
- poznawczy
Koncepcje rozwoju człowieka a modele wychowania
Rozwój człowieka jest efektem wzajemnego oddziaływania 3 CZYNNIKÓW:
- czynnik biologiczny  wyposaż. biol. organizmu, procesy dojrzewania (szkoła humanistyczna)
- czynnik społeczny  procesy socjalizacji (szkoła behawioralna)
- aktywność własna podmiotu
KONCEPCJE SOCJALIZACJI  MODELE WYCHOWANIA W RAMACH SOCJALIZACJI
Zależne od tego, jak pojmuje się naturę człowieka i procesy jego rozwoju, można wyodrębnić różne koncepcje
socjalizacji i zakorzenione w nich modele wychowania:
-� model leissez-faire ( pielęgnowania rośliny )
-� model lepienia z gliny
-� model konfliktowy
-� model wzajemności i współdziałania
1. MODEL LEISSE-FAIRE  PIEL
GNOWANIA ROŚLINY ( inaczej: pozostawiania zupełnej
swobody, permisywny)
-� właściwości kontaktów społecznych jednostki z otoczeniem mają niewielki wpływ na kierunek
i dynamikę rozwoju człowieka
-� dorośli powinni unikać wszelkiego wpływu na całkowicie naturalny i spontaniczny proces rozwoju
dziecka- interwencja dorosłych może jedynie ten rozwój zakłócić
- Naturalizm jako filozofia edukacyjna stanowiąca fundament tej koncepcji socjalizacji odwołuje się do
metafory  pielęgnowania rośliny
J. J. Rousseau (1712-1778) ( Emil, czyli o wychowaniu , autobiograficzne  Wyznania )
J. H. Pestalozzi
NATURALIZM JAKO FILOZOFIA EDUKACYJNA
Idee edukacyjne  J.J. Rousseau
�� idea preformacjonizmu  każde dziecko przybywa na świat już wcześniej ukształtowane, ze
wszystkimi podstawowymi aspektami osobowości będącymi w zalążku, mającymi się jedynie rozwinąć
w ciągu dalszego rozwoju (Schaffer, 2006)
�� Rodzice/opiekunowie/dorośli mają do odegrania niewielką rolę - ich zadaniem jest pozostawienie
dziecku zupełnej swobody, nieprzeszkadzanie w rozwoju, ograniczenie swoich wpływów, zapewnione
maksymalnie przyzwalającego otoczenia, w którym potencjał dziecka może się rozwijać
�� Zadaniem rodziców, opiekunów i wychowawców jest tworzenie permisywnej (przyzwalającej)
atmosfery, zezwalanie dziecku na podejmowanie dowolnej aktywności, zależnej od jego potrzeb
w danym momencie
�� Rousseau sprzeciwił się wizji nauczyciela podporządkowującego sobie ucznia  Emil rozwija się
podejmując spontaniczną aktywność, ponosząc konsekwencje swoich wyborów
�� Dziecko:
*powinno mieć szansę swobodnie wyrażać swoje zainteresowania oraz podejmować spontaniczną
aktywność
W tym układzie socjalizacja jest procesem, którego inicjatorem jest dziecko
*Zasługą J. J. Rousseau było  odkrycie (w sensie dowartościowanie) dzieciństwa
*Dziecko to niewinny dzikus -  dzieciństwo jest najbardziej naturalnym stadium rozwoju człowieka,
tym czasem należy się upajać i cieszyć jak najdłużej
�� Dziecko jest szlachetnym dzikusem, pierwotną istotą, która nie uległa jeszcze szkodliwym,
demoralizującym wpływom społeczeństwa. Należy zaufać dziecięcym instynktom i polegać na
nich
Rozwój a wychowanie/edukacja
�� Adekwatność wychowawcza (edukacyjna) oznacza uczenie się tego, na co dana osoba jest gotowa
w określonej fazie rozwoju
�� Nie chodzi zatem o PRZYGOTOWANIE jednostki, aby pełniła określoną rolę społeczną
Model wychowania oparty na naturalistycznej koncepcji rozwoju człowieka
�� spontaniczna, wielokierunkowa aktywność dziecka realizowana w przyzwalającym otoczeniu (kontekst
sprzyjający aktywności dziecka)
2. MODEL  LEPIENIA Z GLINY
�� Dziecko ujmowane jest jako nieukształtowane, bierne i podatne na zewnętrzne oddziaływanie
��  przyszło na świat jako bezkształtny kawałek gliny, który jest potem formowany na taki kształt, na jaki
zdecydują się jego opiekunowie (Wotson)
�� Kierunek i tempo rozwoju człowieka zależy od różnych nacisków zewnętrznych (kar i nagród
zorientowanych na wykształcenie określonych nawyków oraz modelowania zachowań dziecka
Behawiorystyczny portret człowieka
> człowiek jest układem zewnątrzsterownym, jego zachowanie jest całkowicie kontrolowane przez środowisko
zewnętrzne
> system kar i nagród znajdujący się w otoczeniu decyduje o tym, czego człowiek unika i do czego dąży
�� środowisko steruje ludzkim zachowaniem - struktura zachowania jest w dużej mierze kopią struktury
środowiska (środowisko to mozaika bodz
ców)
��  JEST SI
TAKIM, JAK MIEJSCE, W KTÓRYM SI
JEST ( Granica Z. Nałkowska)
�� Procesy psychiczne nie kierują zachowaniem człowieka  pojęcie wolnej woli jest semantyką fikcji
�� Świadome kierowanie swym losem jest zbiorową iluzją
�� W konsekwencji jeśli chcemy ukształtować doskonałego człowieka, to najpierw trzeba stworzyć
doskonałe środowisko
�� Narzędziem wpływu są wzmocnienia pozytywne i negatywne
Model wychowania -  lepienia z gliny
�� zaplanowane działania dorosłego i podporządkowana mu aktywność dziecka
3. MODEL KONFLIKTOWY
�� Dzieci nie są bierne  od urodzenia są aktywne, aktywność ta determinowana jest wewnętrznymi
dążeniami dziecka i jego tendencją do reagowania w określony sposób
�� Postępowanie zgodnie z naturą dziecka jest w opozycji wobec przyjmowanych w społeczeństwie zasad
 jest to płaszczyzna konfliktu
�� Dzieci są w konflikcie ze swymi opiekunami, których zadaniem jest zmuszenie dziecka do porzucenie
przez nie swoich naturalnych preferencji i przyjęcia nienaturalnych (dla niego), ale społecznie
akceptowanych wzorów zachowania
�� Dziecko ukierunkowane jest na bezpośrednie zaspokajanie potrzeb, to jednak jest sprzeczne
z wymaganiami społecznymi
Psychodynamiczny portret człowieka
�� Ludzkie działanie jest ukierunkowane przez siły motywacyjne, między którymi często zachodzi konflikt
i które są z zasady nieświadome
�� Człowiek jest aktorem, który nie zna przyczyn swojego dramatu
�� To nie środowisko i system wzmocnień, lecz wewnętrzne siły motywacyjne warunkują to, do czego
człowiek dąży i przed czym się broni
�� Człowiek dąży do zaspokojenia popędów, do uzyskania gratyfikacji
�� Natura ludzka jest antyspołeczna, instynkty dzieci są samolubne i destrukcyjne, niezgodne
z wymaganiami społeczeństwa
�� Osiągnięcie satysfakcji, usunięcie stanu napięcia wynikającego z dążenia do zrealizowania
potrzeby/popędu może być utrudnione przez konflikty (wewnętrzne i zewnętrzne)
wykład 3 17.05.2016
Model wychowania oparty na psychodynamicznej koncepcji rozwoju człowieka
�� Podstawowym zadaniem opiekunów jest zmuszanie dziecka do porzucania jego egocentrycznych
preferencji i do przyjęcia niezgodnych z naturą dziecka (ale społecznie akceptowanych) sposobów
zachowania - w relacje wychowawcze wpisany jest konflikt między rozwijającym się dzieckiem a jego
opiekunami
�� Rozwijające się dziecko i jego opiekunowie mają sprzeczne wobec siebie cele i intencje  wychowawca
dysponuje większą władzą, dąży do rozwiązania konfliktu poprzez narzucanie dziecku swojej woli
tzw. spotkanie dyscyplinujące
�� podwójny konflikt:
-� między wewnętrznymi dążeniami dziecka i zewnętrznymi wymaganiami
-� różne wymagania stawiane dziecku w zależności od sytuacji (efekt wahadła + reguły dawania i cofania
przyzwolenia są dla dziecka często nieczytelne)
�� wpływ dorosłych to przede wszystkim zakazy, polecenia, napomnienia, groz
by  samolubne
i agresywne dzieci wymagają właśnie takiego traktowania (aby w rezultacie przyswoiły sobie
społecznie akceptowane wzory zachowania)
połączenie dwóch poprzednich modeli
4. MODEL WZAJEMNOŚCI I WSPÓA
DZIAA
ANIA
Założenia dotyczące rozwoju człowieka zakorzenione we współczesnej psychologii rozwojowej:
-� dzieci nie są bierne, są aktywnymi uczestnikami procesu socjalizacji (oddziaływanie jest dwustronne 
między dorosłym a dzieckiem)
-� podstawowym motywem interakcji rodzice  dzieci jest wzajemne dostosowanie a nie konflikt
-� model socjalizacji oparty jest na wzajemności między rodzicami a dziećmi (każdy wnosi swój
odmienny wkład do interakcji)
PODSUMOWANIE
ź� Omówione koncepcje socjalizacji/wychowania stanowią fundamenty konkretnych relacji
wychowawczych, tj. każdy z modeli wyznacza określony typ wzajemnych odniesień dorosłego i dziecka
(cele i przebieg interakcji oraz podejmowane w jej ramach działania)
ź� W ramach każdego z tych podejść INACZEJ są realizowane odniesienia dorosły  dziecko
MODELE INTERAKCJI
1. MODEL QUASIPODMIOTOWY INTERAKCJI
Model  pielęgnowania rośliny  spontaniczne działania uczna i dostosowujące się do nich działania
nauczyciela
�� Relacja niesymetryczna: dominuje uczeń, nauczyciel jest podporządkowany
�� Pełna swoboda i spontaniczność ucznia, temu towarzyszy wycofująca postawa nauczyciela (brak
ingerencji w aktywność ucznia)
�� Uczeń ma mieć zapewnione warunki do swobodnej eksploracji i poznawania otoczenia, ale to tylko od
aktywności ucznia i jego zasobów zależy jak tę ofertę wykorzystuje (powierzchownie czy w sposób
pogłębiony)
�� Zadaniem nauczyciela jest szybkie i trafne rozpoznawanie potrzeb podopiecznego
�� Nauczyciel-wychowawca dostosowanie swoją ofertę do potrzeb i poziomu gotowości wychowanka 
jest narzędziem realizacji potrzeb wychowanka
�� Zasadniczym zagrożeniem jest:
-� zanik motywacji poznawczej ucznia (przy braku sukcesów)
-� uprzedmiotowienie nauczyciela  brak poczucia sprawczości
2. MODEL PRZEDMIOTOWY
Model  lepienia z gliny  zaplanowane działania dorosłego i kierowane przezeń działania ucznia
�� Uczeń jest sprowadzany do roli biernie poddającego się stosowanym przez nauczyciela procedurom 
nauczyciel zajmuje pozycję dominującą
�� Nauczyciel też jest uprzedmiotowiony, bo realizuje narzuconą ofertę wychowawczą
�� Program działania jest więc zewnętrzny tak wobec nauczyciela, jak i ucznia
�� Aktywność ucznia jest ściśle kontrolowana przez nauczyciela - uczeń wykonuje polecenia nauczyciela
�� Nauczyciel działa w przekonaniu o słuszności i niepodważalności własnej wiedzy i systemu wartości
�� Realizacja narzuconego programu wyklucza twórczą aktywność nauczyciela i ucznia (kontakt
instrumentalny, rzeczowy a nie osobowy)
�� Zagrożenia:
-� Uczeń  niskie poczucie kompetencji ucznia, jego wiedza jest sfragmentaryzowana, zagrożenie
indoktrynacją (przyjęcie narzuconych wartości)
-� Nauczyciel - sztywność poznawcza, brak informacji zwrotnych umożliwiających korektę własnych
działań, brak okazji rozwoju osobistego, rutyna działania i stereotypy
3. MODEL QUASIPODMIOTOWY LUB PRZEDMIOTOWY
Model konfliktowy wychowania  zależnie od sytuacji interakcja przebiega w modelu permisywnym lub
przedmiotowym  lepienie z gliny
Interakcje w konfliktowym modelu wychowania
Zależne od sytuacji  czasem interakcja quasi przedmiotowa (model permisywny wychowania) czasem
przedmiotowa ( lepienie z gliny ) - to zależy od przyzwolenia dorosłego na spontaniczną aktywność dziecka
lub od wycofania tego przyzwolenia
4. MODEL PODMIOTOWY
Model wzajemności i współdziałania  skoordynowane działania dorosłego i dziecka
Model podmiotowy interakcji
�� Relacja dwupodmiotowa
�� Styl wzajemnego kontaktowania się ucznia i nauczyciela respektujący potrzeby obydwojga, wzajemnie
oddziaływanie
�� i wspólne działanie i oddzielne realizowanie specyficznych zadań
�� Bezpośredni kontakt i współpraca, wymiana wiedzy i doświadczeń; wzajemne korzystanie ze swych
kompetencji i wzajemne uczenie się od siebie
�� Naturalna różnica w poziomie kompetencji jest czynnikiem stymulującym do podejmowania tak
wspólnych, jak i samodzielnych wysiłków w celu opanowania czegoś
�� W rezultacie:
-� U obu partnerów interakcji kształtuje się poczucie sprawstwa, kompetencji, wysokie poczucie własnej
wartości
-� Efektywne uczenie się, gromadzenie doświadczeń i ich przepracowywanie, oceniania i bycia
ocenianym, pomagania i korzystania z pomocy  każdy występuje w różnych rolach
FUNKCJE WYCHOWANIA Richard Rorty  typologia
FUNKCJA SOCJALIZACYJNA (ADAPTACYJNA)  funkcja zorientowana na cele grupowe
- wiąże się z przygotowaniem jednostki do podejmowania różnych zadań w społeczeństwie i na jego rzecz,
w sposób nienaruszający porządku społecznego
- działania wychowawcze mają kształtować systemy wartości, postawy i umiejętności tak, aby jednostka
potrafiła i chciała podejmować zadania, jakich oczekuje od niej społeczeństwo
- służy adaptacji
- zorientowana jest na respektowanie interesu społecznego
- ważna jest grupa
- koncentracja na celach instytucji
- relacje przedmiotowe
- działanie perspektywiczne
- Skutki zbytniego nacisku na tą funkcję
 Koszty wychowanka
>zablokowanie rozwoju indywidualności wychowanka
>indoktrynacja
 Koszty wychowawcy
>utrata własnej indywidualności
>instrumentalizacja wychowawcy/nauczyciela  narzędzie realizacji oferty wychowawczej
FUNKCJA EMANCYPACYJNA (WYZWALAJ
CA)- funkcja zorientowana na jednostkę
- wiąże się z organizowaniem takich warunków działania w środowisku rozwijającej się osoby, aby jej
potencjał mógł się wyzwalać i realizować
- wychowanie ma sprzyjać rozwojowi osoby, pielęgnować jej indywidualność, odrębność od innych osób,
wzmacniać specyficzne tylko dla niej kompetencje
- zorientowana jest na respektowanie interesu indywidualnego
- ważna jest jednostka
- koncentracja na potrzebach ludzi
- relacje podmiotowe
- działania krótkoterminowe
- Skutki zbytniego nacisku na tą funkcję
 Koszty wychowanka
>nadmierne zindywidualizowanie wychowania, a w konsekwencji: jednostka  niedoposażona
kulturowo (brak umiejętności przystosowania się do funkcjonowania w grupie, poza środowiskiem
skoncentrowanym na potrzebach wychowanka)
 Koszty wychowawcy
>podporządkowuje się on linii rozwojowej podopiecznego
>gloryfikacja własnego rozwoju wychowawcy (wychowawca zorientowany na własne potrzeby)
ź� Obie funkcje pozostają ze sobą w konflikcie !!!: dominacja działań sprzyjających realizacji funkcji
socjalizacyjnej hamuje emancypację wychowanka i odwrotnie (adaptacja wyklucza emancypację i na odwrót)
v� Relacja między tymi funkcjami zmienia się w kolejnych okresach życia człowieka
�� do okresu dorastania  dominuje najczęściej funkcja socjalizacyjna(adaptacyjna)
�� okres dorastania  najsilniejszy konflikt między socjalizacją a emancypacją
�� okres dojrzałości  w różnych obszarach życia jednostka realizuje różne funkcje (np. w pracy:
emancypacyjne,
indywidualne zamierzenia, w rodzinie: społeczne, socjalizacyjne oczekiwania)
v� W prawidłowym środowisku wychowawczym panuje dynamiczna równowaga między funkcją socjalizacyjną
a funkcją emancypacyjną  > czasem przeważa funkcja socjalizacyjna, a czasem funkcja emancypacyjna
(realizacja potrzeb społecznych i indywidualnych w różnych konfiguracjach wzajemnych wpływów)
v� W modelu pielęgnowania rośliny  f. emancypacyjna
v� W modelu lepienia z gliny  f. socjalizacyjna
v� W modelu konfliktowym  raz tak, raz tak
v� W modelu wzajemności i współdziałania  dynamiczna równowaga
IDEOLOGICZNE UWIKA
ANIA PRAKTYKI SZKOLNEJ
wykład 7.06.2016
STANDARDY OCENIANIA PRAKTYKI EDUKACYJNEJ
- ocenianie praktyki edukacyjnej/szkoły zawsze są uwikłane w założenia o charakterze ideologicznym
- standard oceniania  kim/jaki uczeń ma być?
IDEOLOGIA
- zbiór przekonań definiujący cele, treści metody działania
- ideologie są wobec siebie alternatywne (pozostają w konflikcie)
- założenia ideologiczne nie muszą być uzasadniane
- obiektywizm w stanowieniu standardów jest trudno osiągalny
RODZAJE STANDARDÓW OCENIANIA
- jednostkowy  co jednostka winna wynieść z praktyki edukacyjnej (ze szkół kolejnych szczebli)?
- społeczny  co jednostka winna wnosić do życia społecznego?
- instytucjonalny  jak powinna działać edukacja (system oświaty)?
IDEOLOGIE EDUKACYJNE - założenia
1. IDEOLOGIA ROMANTYCZNA
- to, co wywodzi się od dziecka jest najważniejszym impulsem i aspektem jego rozwoju
- chodzi o to, aby mogło się rozwinąć wewnętrzne dobro dziecka
- WAŻNE TO, CO JEDNOSTKOWE, NOWE, OSOBISTE, NIEPOWTARZALNE
2. IDEOLOGIA TRANSMISJI KULTUROWEJ
- młodym pokoleniom trzeba wpajać tradycję i wartości pokoleń poprzednich
- młodej generacji należy przekazać wiedzę, normy i wartości zebrane w przeszłości
- praca wychowawcy/nauczyciela to przekazywanie tej wiedzy, norm i reguł
- pielęgnowanie tradycji, symboli
- wychowanie ma być zatem transmisją (przekazywaniem) zdobyczy kultury
- celem jest uwewnętrznienie przez ucznia norm przekazywanych przez pokolenie wcześniejsze
- edukacja ma zapewnić TRWANIE
- WAŻNE TO, CO WSPÓLNE I USTALONE
3. IDEOLOGIA PROGRESYWNA (progresywistyczna)
-� rozwój jednostki to postęp  poprzez przechodzenie przez kolejne stadia
-� celem jest osiąganie coraz wyższego poziomu rozwoju
-� celem edukacji jest tworzenie środowiska, które aktywnie stymuluje rozwój jednostki poprzez
prezentację rozwiązalnych autentycznych problemów i konfliktów (J. Dewey)
STANDARD ID. ROMANTYCZNA ID. TRANSMISJI ID. PROGRESYWNA
(przykład: szkoła alternatywna-
OCENIANIA KULTUROWEJ
waldorfska)
(przykład: szkoła Le Rosey)
Jednostkowy  Bądz
tym, kim być  Bądz
tym, kim być  Bądz
tym, kogo
możesz powinieneś, czego od ciebie wyobrazić sobie
oczekują możesz jako siebie
Społeczny  Bądz
sobą, jesteś  Bądz
pożyteczny, jesteś  Nie daj się i zmagaj
najważniejszy jednym z wielu z przeciwnościami
Instytucjonalny  Nie przeszkadzać  Wsączać wiedzę  Prowokować
(szkoła ma nie przeszkadzać i umiejętności
w indywidualnym rozwoju
dziecka)
WNIOSKI
v� Ocenianie edukacji jest zależne od ideologii, w którą uwikłane są stosowne w tej ocenie standardy
v� Ocena szkoły jest zawsze manifestacją  jawną lub ukrytą  założeń ideologicznych oceniającego
SZKOA
A ELITARNA, KONSERWATYWNA
szkoła: Le Rosey w Szwajcarii (szkoła renomowana)
- założenia ideologii transmisji kulturowej
- uczniowie z różnych kultur
- czesne to 43 tys. euro
- najlepsi nauczyciele, którzy dają z siebie wszystko  jeśli są słabi to muszą odejść; pochodzą z różnych
krajów (uczenie to coś więcej niż przekazywanie wiedzy, trzeba pokazać uczniom, że lubi się to, co się robi)
- przepytywanie uczniów pod koniec lekcji losowo
- duże wymagania, całe dnie wypełnione zajęciami
- zajęcia w dwóch językach obcych, możliwość realizowania kilku przedmiotów w języku obcym
- rok szkolny: 3 semestry
- popołudniami sport
- do wyboru 16 zajęć sportowych
- kary za niepościelone łóżko, spóz
nienie, rzucie gumy, niewyłączenie dz
więków w telefonie na lekcje;
kary wychodzenie nocą; wyrzucenie ze szkoły np. za narkotyki
- podział uczniów na grupy wg ocen (najlepsza, średnia, najgorsza)
- dziewczęta i chłopcy nie mogą odwiedzać się w pokojach, mogą spotykać się w miejscowości obok
- akcent na socjalizację, adaptację
- wiedza na całe życie
- trzeba mieścić się w rankingach: średnia poniżej 4,0  brak czasu wolnego, trzeba się ciągle uczyć  >
negatywna motywacja
- użytkowy charakter edukacji  zdanie egzaminów
- uczniowie oceniani nie ze względów indywidualnych, ale na podstawie rankingów
- edukacja postrzegana jako inwestycja całożyciowa
- porządek dnia zorganizowany zewnętrznie  uczniowie muszą się w niego wpasować, aby osiągnąć sukces
- homogeniczność  uczniowie pochodzą z warstw uprzywilejowanych
- dominująca rola nauczycieli  wprowadzają zasady
SZKOA
A WALDORFSKA (SZTAJNEROWSKA)
- ideologia romantyczna
- stwarzanie dziecku możliwości rozwoju
- sprawdzanie jaki potencjał jest w każdym dziecku
- kontrowersyjny koncept edukacyjny
- przestrzeń wolności dla ucznia
- koncepcja stworzona przez Rudolfa Steinera (1919  pierwsza szkoła)
- eurytmia
*wewnętrzna integracja
*uduchowiona kultura ciała
*widzialny ruch
*zjednoczenie się z kosmosem
*każdemu gestowi odpowiada jakaś litera
*funkcja mistyczna i terapeutyczna
*ma harmonizować wszystkie siły w człowieku
*przeciwdziałanie chorobie
*współcześnie odrzuconą tą filozofię
- tzw. epoki: cykle przedmiotów
- trójpodział  kształcenie zaczyna się od przedmiotu dominującego w danej epoce
- jeden nauczyciel do większości przedmiotów/zajęć przez 8 lat
- po klasie 8 przechodzenie na drugi szczebel
- unika się porównywania uczniów do standardów, brak presji na osiągnięcia, brak porównywania z innymi
- brak ocen do 11 klasy, oceny przed maturą
- dzień rozpoczyna się mottem
- czesne zależy od sytuacji finansowej rodziców
- dużo przedmiotów praktycznych (krawiectwo, drukarstwo)
- nauka gry na instrumentach
- indywidualny program dla każdego i zajęcia
- wplatanie muzyki w zajęcia
- 2 języki obce
- nieograniczone możliwości
- kształtowanie otwartości
- kolegialność podejmowania decyzji, także z rodzicami
- silny nacisk na uspołecznienie
- praca zespołowa
- uczniowie sobie pomagają
- uczeń pyta klasy jak nie potrafi rozwiązać jakiegoś zadania przy tablicy, pyta o radę
wykład 14.06.2016
ALTERNATYWNE I TRADYCYJNE PODEJŚCIE W EDUKACJI
Alternatywne podejście Tradycyjne podejście
Uczenie się przez odkrywanie, badanie, gromadzenie Nauczyciel jako dostarczyciel wiedzy
doświadczeń
Udział uczniów w planowaniu programu Bierna rola ucznia  przyjmującego przekazywany w
szkole zasób wiedzy
Poleganie na wewnętrznej motywacji ucznia  Nacisk położony na pamięciowe opanowanie
nieprzywiązywanie znaczenia do nagród i kar materiału i ćwiczenie
Rzadkie stosowanie testów Regularne testowanie  ocena jako miernik osiągnięć
uczniów (przywiązanie uwagi do ocen)
Nacisk położony na kooperację, docenianie pracy Współzawodnictwo- szkoła ma przygotować do
zespołowej - współdziałanie rywalizacji
Nauczanie prowadzone niekoniecznie w klasie Nauczanie przede wszystkim w klasie 
uporządkowane, zorganizowane
Docenianie twórczej ekspresji dziecka Rola zewnętrznej motywacji  stosowanie
rozbudowanego systemu nagród i kar
Promowanie wartości  autokreacja, Promowanie wartości: sukces w życiu rozumiany jako
odpowiedzialność, wewnętrzna wolność, jednostka zwycięstwo w konkurencyjnym świecie